کارشناسان مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با آنا-۲:
توافق موقت در وین ناتوانی تحریمی آمریکا را لاپوشانی می کند/ ۷۰ بار ارجاع واشنگتن به پاورقی‌های خوانده نشده در برجام!
کارشناسان امور بین الملل با اشاره به موضوع توافق موقت، آن را حربه‌ای توصیف کردند که آمریکا به کمک آن، قادر خواهد بود تحریم‌های از رونق افتاده را به اسم اراده خود به ایران بفروشد.
گروه جهان خبرگزاری آنا- محمد جعفری؛ همان‌گونه که در مقدمه بخش اول گفت‌وگو با منوچهر محمدی کارشناس سیاست خارجی، حسن بهشتی‌پور کارشناس روابط بین‌الملل و مسعود براتی کارشناس مسائل بین‌الملل و تحریم‌ها ذکر شد، از سال ۱۳۸۲ تابه‌حال مقامات ارشد ایرانی بارها بر سر حل‌وفصل مناقشه هسته‌ای پای میز مذاکره با غربی‌ها نشسته‌اند. در هشت سال اول، شورای عالی امنیت ملی به‌عنوان مسئول اصلی بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص پرونده‌های کلان عهده‌دار کار مذاکره با غربی‌ها شد. حسن روحانی، علی لاریجانی و سعید جلیلی به‌عنوان مذاکره‌کنندگان ارشد ایران ایفای نقش کردند. در اواخر دولت محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور سابق بود که وزارت خارجه با اجازه رهبر معظم انقلاب به‌موازات شورای امنیت ملی وارد مذاکرات شد. البته وزارت خارجه از قبل هم یک نماینده در شورای عالی امنیت ملی در مبحث مذاکره با کشورهای گروه ۱+۵ (پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان) داشت.
با روی کار آمدن حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور در سال ۱۳۹۲ پرونده مذاکرات هسته‌ای به‌صورت کامل به وزارت خارجه به مدیریت محمدجواد ظریف دیپلمات باسابقه ارجاع شد. تیم مذاکره‌کننده ایرانی پس از دو سال مذاکرات تنگاتنگ با گروه ۱+۵ درنهایت در تیرماه سال ۱۳۹۴ به توافقی دست یافتند که برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام نام گرفت. ۶ روز پس‌ازانعقاد این توافق، شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ از برجام حمایت کرد. تمامی قطعنامه‌های ضد ایرانی سازمان ملل در مبحث هسته‌ای ازجمله قطعنامه ۱۹۲۹ از درجه اعتبار ساقط شدند و قرار شد که همه تحریم‌های سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران رفع شوند و ایران در مقابل ذیل برجام و نظارت مستمر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فعالیت‌های محدودشده هسته‌ای خود ادامه دهد.
اما روند برجام به‌خوبی محقق نشد. با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۷ واشنگتن برجام را یک فاجعه خواند و در بهار سال ۲۰۱۸ این ترامپ بود که آمریکا را از برجام خارج و تحریم‌های اولیه و ثانویه را علیه ایران اعمال کرد. ایران تا یک سال به تعهدات برجامی خود پایبند بود اما پس‌ازآن با استناد به بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام در پنج مرحله تعهدات برجامی خود را کاهش داد و پس از آن هم اعلام کرد که هیچ محدودیتی برای فعالیت‌های صلح‌آمیز خود زیر نظر آژانس نمی‌بیند.
باید عادت کنیم که برای مدت‌ها در شرایط تحریم به بازسازی ساختار اقتصادی کشور بپردازیم
با روی کار آمدن جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در سال ۲۰۲۱ کاخ سفید به‌ظاهر برای بازگشت به برجام ابراز تمایل کرد و در روزهای آغازین سال ۱۴۰۰ مذاکراتی بین ایران و تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) به‌منظور بازگرداندن آمریکا به تعهدات برجامی در وین آغاز شد که در پایان دور ششم بدون رسیدن به نتیجه ملموسی متوقف شد.
پس از تغییر دولت در ایران و روی کار آمدن سید ابراهیم رئیسی، تهران تیم جدید مذاکره‌کننده خود به ریاست علی باقری را برای شروع دور هفتم مذاکرات به‌منظور رفع کامل تحریم‌ها علیه ایران با کشورهای گروه ۱+۴ (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) در هشتم آذرماه راهی وین کرد. ایران دو پیش‌نویس پیشنهادی به‌طرف مقابل ارائه داد اما نتایج ۶ دور مذاکره قبلی را هم معتبر دانست. هم‌اکنون پس از دو مرحله مذاکره در وین امیدواری‌ها برای رسیدن به توافق روند مناسبی دارد. قرار است دور هشتم مذاکرات روز ششم دی‌ماه در وین با حضور نمایندگان ایران و کشورهای گروه ۱+۴ برگزار شود.
در بخش اول نشست "چشم‌انداز مذاکرات وین" سه کارشناس ارجمندی که میهمان آنا بودند انتقادات و دفاعیات خود را در خصوص مذاکراتی که در گذشته در خصوص حل مناقشه هسته‌ای بین ایران و غرب صورت گرفت ارائه دادند و پیشنهادهایی برای پیشبرد مذاکرات جاری در وین نیز مطرح کردند. در این بخش به ادامه اظهارات منوچهر محمدی، حسن بهشتی پور و مسعود براتی گوش فرا می‌دهیم تا به دیگر زوایای نظرات کارشناسانه این عزیزان آشنا شویم.
آنا: در حال حاضر با کشوری (آمریکا) در حال مذاکره (غیرمستقیم) هستیم که به قول ولفگانگ افنبرگر نویسنده آلمانی ۹ ماه قبل از انعقاد برجام سند راهبردی امنیتی ۲۰۲۰ تا ۲۰۴۰ واشنگتن را مصوب کرده بود و درواقع برجام را از همان ابتدا به‌عنوان توافقی موقت به‌حساب می‌آورد، ۹۰۰ موسسه در زمینه عقد قرارداد به‌صورت فعال در اختیار دارد و بدون اینکه از واژه‌های "اسنپ بک" و "مکانیسم ماشه" در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل اثری باشد با مهارت این دو واژه را حتی در اذهان افراد مطلع هم جاسازی کرد. با توجه به این مشخصه‌های طرف مقابل پای میز مذاکره نشسته‌ایم. رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که محل مذاکرات هم حاضر می‌شود درصدد تزریق موضوع توافق موقت به مبحث مذاکرات است. با توجه به این رویکرد، برداشت خود را از فضای مذاکرات و بایسته‌های آن بفرمایید.
محمدی: در ابتدا بگویم که آقای بهشتی پور نسبت به گذشته خیلی انعطافشان بیشتر شده است. قبلاً خیلی داغ از برجام دفاع می‌کردند. ایشان با آن‌همه ضعف‌هایی که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود از آن دفاع می‌کردند.
دکتر بهشتی پور عزیز، من ۴۳ سال از عمرم را در مذاکرات بین‌المللی سپری کرده‌ام. چه دوره‌ای که در دفتر خدمات حقوق بین‌الملل بودم و چه موقعی که در وزارت دفاع بودم، مذاکرات متعددی با کشورهای مختلف ازجمله آمریکایی‌ها داشتم و این موهای سر و صورتم را در مذاکرات سفید کرده‌ام ولی همواره یک پیش‌فرض داشتم که اگر ما اهرم قدرت را بالای سر طرف مقابل نداشته باشیم یقیناً شکست خواهیم خورد و در صورت اینکه آن اهرم قدرت را نداشتم وارد مذاکره نمی‌شدم.
در مذاکرات بین‌المللی آن‌کسی که اهرم قدرت بیشتری دارد می‌تواند هدف خود را به‌پیش ببرد. خوشبختانه خدا را شکر می‌کنم در تمام مذاکرات توانستم از آمریکایی‌ها خیلی امتیازات در راستای تأمین منافع ملی به دست بیاورم. به‌عنوان‌مثال زمانی که میرحسین موسوی نخست‌وزیر بود به من گفت" تو داری کسر بودجه ما را تأمین می‌کنی". من بر اساس فرمایش حضرت آیت‌الله جوادی آملی همواره با بی‌اعتمادی وارد مذاکره با غربی‌ها می‌شدم. هیچ‌وقت به آن‌ها اعتماد نکردم و همیشه این شرط را قرار می‌دادم که اول طرف مقابل تعهد خود را انجام دهد بعد ما.
آقای بهشتی پور، واقعیت این است، خود شما هم تأیید کردید که آقایان اشتباه کردند که با اهرم قدرت جلو نرفتند. آقای روحانی وقتی‌که می‌گویند خزانه کشور خالی است دل ما را خالی می‌کند. در ادبیات ایران ضرب‌المثلی است تحت عنوان "با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارد ولی اظهار ضعف نمی‌کند".
وقتی آقای ظریف می‌گوید آمریکا با یک دکمه می‌تواند سیستم دفاعی ما را نابود کند معلوم است که طرف مقابل می‌فهمد که ما از حمله نظامی او وحشت داریم.
آنا: این اهرم‌های قدرتی که از آن صحبت می‌فرمایید چه هستند؟
محمدی: ببینید دو اهرم قدرت وجود دارد که آمریکا از آن‌ها بهره‌مند است. شما یا باید مقابلش اهرم‌های قوی‌تری بیاورید یا باید اهرم‌های او را خنثی کنید. تحریم‌های اقتصادی یکی از اهرم‌های فشار آمریکا است. ما باید به این درک برسیم که برای خنثی کردن این اهرم فشار دشمن مجبوریم برای مدت‌ها در شرایط تحریم زندگی کنیم و با این شرایط به تصحیح وضعیت اقتصادی کشورمان بپردازیم. یعنی اینکه از وابستگی اقتصادی به خودکفایی کامل برسیم. آن‌وقت است که ما هم اهرم قدرت داریم و فشار دشمن بی‌نتیجه خواهد بود.
فرانسیس فوکویاما استاد اقتصاد سیاسی آمریکایی قبلاً به‌صراحت گفته بود که کمونیسم از بین رفت و کاپیتالیسم در دنیا حاکم مطلق شد اما امروز می‌گوید که آمریکا رو به افول است
اهرم قدرت یا فشار دیگری که آمریکا در دست دارد تهدید نظامی است. همه رئیس‌جمهورهای آمریکا ازجمله جورج دابلیو بوش و باراک اوباما همیشه از روی میز بودن گزینه نظامی در قبال ایران سخن می‌گفتند که متأسفانه آقایان دولت اصلاحات از آن به وحشت می‌افتادند.
وقتی‌که پدافند هوایی ما پهپاد متجاوز آمریکایی را سرنگون کرد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا از اینکه هواپیمای حامل نظامیان آمریکایی را نزدیم تشکر هم کرد. یا وقتی‌که پایگاه عین‌الاسد در غرب عراق که محل استقرار نظامیان آمریکایی بود توسط یگان موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موشک‌باران شد نشان دادیم که واقعاً ما هم به همان اهرم قدرت دست‌یافته‌ایم. تأکید می‌کنم که این حملات برای اولین بار در تاریخ آمریکا اتفاق می‌افتاد. منظورم این است که ایران جرئت کرد به منافع نظامی آمریکا حمله کند و آن‌ها هم هیچ غلطی نتوانستند بکنند.
نمونه دیگر از در دست داشتن اهرم قدرت همان اعزام چند فروند تانکر حامل سوخت به ونزوئلا در دریای کارائیب بیخ گوش آمریکاست. در سال ۱۹۶۲ که بحران موشکی کوبا پیش آمد اتحاد جماهیر شوروی سابق باآن‌همه امکانات نظامی خود را وارد معرکه کرد. جان اف کندی رئیس‌جمهور وقت آمریکا هشدار داد اگر دست از پا خطا کنید شما را هدف قرار می‌دهیم. شاهد بودیم که شوروی عقب‌نشینی کرد و همه موشک‌هایش را از کوبا جمع کرد. اما ما کشتی‌های حامل سوخت خود را فرستادیم پیغام هم دادیم که اگر دست از پا خطا کنید همه پایگاه‌های شما را هدف قرار می‌دهیم و آن‌ها عقب‌نشینی کردند. این‌ها نشانه قدرت ماست. ما نباید قدرت خود را دست‌کم بگیریم.
حتی ژنرال کنت مکنزی فرمانده سنتکام اعتراف کرده که با پیشرفت‌های ایران ما استیلای خودمان را بر منطقه هوایی و فضایی خاورمیانه از دست داده‌ایم. آن‌ها صراحتاً می‌گویند که حمله نظامی دیگر در میان گزینه‌های ما علیه ایران نیست یعنی اینکه طرح جایگزین آمریکا دیگر اقدام نظامی نیست.
آنا: برخورداری از اهرم‌های قدرت در مذاکرات جاری چه تاثیری دارد؟
محمدی: بله ما الآن در شرایط مذاکره هستیم. ما با توجه به توان اقتصادی و نظامی خود محکم و قاطع گفته‌ایم که اصل قضیه برداشتن تحریم‌هاست. یعنی همان موردی که روز اول مقام معظم رهبری فرمود. ما این بار اقتصاد کشور را به مذاکره گره نزده‌ایم و بودجه سال ۱۴۰۱ را با این پیش‌فرض که تحریم‌ها ادامه دارند محاسبه کرده‌ایم.
یک دوره‌ای با آمریکایی‌ها صحبت می‌کردم، آدم‌های ذی‌نفوذی هم بودند، به آن‌ها گفتم اگر شما دشمن ما نبودید من شماها را دعا می‌کردم. گفتند چرا؟ گفتم ما صد درصد به شماها وابسته بودیم. شما آمدید با دست خودتان این بندهای وابستگی ما به خودتان را چه ازلحاظ نظامی و چه ازلحاظ اقتصادی قطع کردید و ما را مجبور کردید که برویم روی پای خودمان بایستیم.
من در دوران جنگ تحمیلی در وزارت دفاع بودم. واقعاً تمام سیستم نظامی ما آمریکایی بود و هیچ‌چیزی را نه ما می‌ساختیم و نه حتی تعمیر می‌کردیم. همه‌چیز باید می‌رفت آمریکا ولی این تحریم‌ها ما را وادار کرد خودمان همه کارها را انجام دهیم و این شد که امروز قدرت نظامی شده‌ایم. خب وقتی‌که طرف می‌فهمد که شما واقعاً مصمم هستید متوجه می‌شود که تحریم‌هایش آن قدرت سابق را ندارد و این مسئله بسیار مهمی است. یعنی اینکه آقاجان اگر تو تحریم‌ها را برداشتی که چه‌بهتر، برنداشتی ما از بین نمی‌رویم.
بیشتر بخوانید:
واکنش وزیر خارجه رژیم صهیونیستی به توافق احتمالی بین ایران و غرب
شما ببینید سر جریان واکسن کرونا غربی‌ها اوایل صراحتاً می‌گفتند به شما واکسن نمی‌دهیم. وقتی‌که ما خودمان شروع به تولید واکسن ایرانی کردیم گفتند حالا اگر می‌خواهید به شما می‌دهیم!
حالا این را هم به شما بگویم من آمریکایی‌ها را خوب می‌شناسم. من چهار سال درس مطالعات بین‌الملل و مذاکره در آمریکا خواندم و بعدش هم در طول این ۴۰ سال با آن‌ها سروکار داشته‌ام. اگر در جریان تقابل با آمریکایی‌ها شما عقب‌نشینی کردید به دنبال شما می‌آیند تا به شما ضربه بزنند ولی اگر محکم ایستادید آن‌ها عقب‌نشینی می‌کنند.
آنا: به نظر شما با این استحکام مواضع ایران و رویکرد یک‌جانبه‌گرایانه آمریکایی‌ها اصلاً توافقی صورت خواهد گرفت؟
محمدی: اولاً باید از تجربیات گذشته درس بگیریم و محکم جلو برویم. من فکر می‌کنم بالاخره به یک صورتی به‌احتمال‌زیاد بین ایران و طرف مقابل در مذاکرات وین توافق صورت خواهد گرفت. چون از طرفی غربی‌ها می‌دانند که ما به قول خودشان به نقطه گریز هسته‌ای رسیده‌ایم هرچند تصمیم نداریم بمب اتمی تولید کنیم ولی هر چه بیشتر به نقطه گریز نزدیک‌تر شویم آن‌ها بیشتر وحشت می‌کنند.
من اخیراً کتابی به نام «ایران، ابرقدرت منحصربه‌فرد» نوشته‌ام تا بگویم همه قبول دارند که ما ابرقدرت منحصربه‌فرد در دنیا هستیم. وقتی می‌گویم منحصربه‌فرد یعنی استثنایی نه اینکه ابرقدرت‌های دیگری وجود نداشته باشند.
بنابراین ما باید در همین مسیر جلو برویم. تیم مذاکره‌کننده هم بحمدالله با رعایت دستورالعمل‌ها جلو می‌رود. این‌طور نیست که آقای ظریف بیاید بگوید که ببخشید حضرت آقا (مقام معظم رهبری) ما خطوط قرمز شما را نتوانستیم رعایت کنیم! خب تو بی‌خود کردی رفتی مذاکره کردی وقتی نمی‌توانی خطوط قرمز رهبری را رعایت کنی! از همان‌جا بیا بیرون! ادامه ندهید! شما می‌گویید حاکمیت تصمیم گرفته، حاکمیت که در این مسائل جزئی وارد نمی‌شود! و نتیجتاً خطوط قرمز را رعایت نکردند، این سرنوشتی بود که ارائه شد.
دعوای ما با آمریکا بر سر چهار مورد تحریم نیست؛ دعوای ما به قول آمریکایی‌ها مانند بازی"همه یا هیچ" است
البته یک نکته مهم را توضیح بدهم. متأسفانه ما اوضاع دشمن را به‌خوبی نمی‌شناسیم. الآن آمریکا در وضع بسیار اسفناکی است. اولاً ازلحاظ نظامی در حال عقب‌نشینی از منطقه است و اصلاً آماده ورود به جنگ نیست. ازلحاظ اقتصادی هم بیش از ۳۰ تریلیون دلار بدهکار است. ازلحاظ اجتماعی هم اختلافات عظیمی در داخل آمریکا هست. مسئله جدایی‌طلبی ایالات کالیفرنیا و نیومکزیکو خیلی برایش دردسرساز شده است.
ببینید فرانسیس فوکویاما دانشمند اقتصاد سیاسی آمریکایی قبلاً به‌صراحت گفته بود که کمونیسم از بین رفت و کاپیتالیسم در دنیا حاکم مطلق شد اما امروز می‌گوید که آمریکا رو به افول است.
من تأکید می‌کنم که نه آمریکایی‌ها می‌خواهند ما قدرت بگیریم و نه ما مایلیم آمریکایی‌ها قدرت داشته باشند چون ما به صورت مبنایی با هم اختلاف داریم. آن‌ها مستکبرند و می‌خواهند حقوق ملت‌های مستضعف را نابود کنند، ما هم در قانون اساسی‌مان گفته‌ایم حامی مستضعفین جهانیم. پس درنتیجه دعوای ما سر چهار مورد تحریم نیست. دعوای ما به قول آمریکایی‌ها مانند بازی"همه یا هیچ" است.
بنابراین ما باید بدانیم آن‌ها همچنان به دشمنی خودشان با ایران ادامه خواهند داد. هیچ‌وقت با ما دوست نخواهند شد و ما هم با آن‌ها دوست نخواهیم شد. در طول این ۴۳ سال هم شما اگر منحنی پیشرفت را مشاهده کنید ما رو به صعود بودیم و آن‌ها رو به افول. بنابراین آینده از آن ماست. من با یقین عرض می‌کنم حالا ممکن است عمر من کفاف ندهد ولی جوان‌ها ان‌شاءالله خواهند دید که ایران روزبه‌روز موفق‌تر خواهد شد.
آنا: آقای بهشتی پور در خصوص صحبت‌های آقای محمدی و اینکه آیا توافقی بین ایران و غرب صورت خواهد گرفت صحبت بفرمایید.
بهشتی پور: خب. آقای محمدی به صحبت‌های من واکنش نشان دادند و من هم اجازه می‌خواهم به ایشان پاسخ بدهم بعد از آن وارد بحث اصلی بشویم. برجام نقاط ضعف داشت اما به ملت شریف ایران خدمت هم کرد. این توافق هسته‌ای موسوم به برجام بود که ایران را از ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل یعنی تهدید جهانی بودن خارج کرد. اگر برجام نبود و ایران از ذیل بند ۴۱ قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت به بند ۴۲ می‌رفت امروز ما نمی‌توانستیم با آسودگی بنشینیم و درباره این موضوعات صحبت کنیم.
شما از هراس آقایان دولت اصلاحات صحبت کردید و گفتید که صادق خرازی معاون وزیر خارجه دولت محمد خاتمی نامه محرمانه برای آمریکایی‌ها فرستاد و گفت هر چه بگویید انجام می‌دهیم که با ما وارد جنگ نشوید. آقای محمدی عزیز آن نامه که اثر خاصی نداشت. در پاسخ به این موضوع که فرمودید آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند باید بگویم که غلط خودش را کرده! آن‌ها بهترین سردار ما (شهید حاج قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران) را به شهادت رساندند که بزرگ‌ترین جنایت تاریخشان بود.
آمریکا را همان‌گونه که هست باید شناخت، یعنی آمریکا در همان حدی هست که هست! نه باید آمریکا را خیلی بزرگ جلوه دهیم کرد و نه خیلی کوچک
آقای محمدی، متأسفانه غربی‌ها از اوضاع اقتصادی ایران باخبرند. یعنی به‌صرف اینکه مسئولان ما بگویند وضع ما خوب است آن‌ها به این جمع‌بندی نمی‌رسند که وضعمان خوب است یا مثلاً اینکه بگویند وضع ما بد است به این جمع‌بندی برسند که وضع ما بد است. آن‌ها اطلاعات ریز و دقیقی دارند. ما باید بدانیم که متأسفانه آمریکایی‌ها تا جزئی‌ترین اطلاعات اقتصادی ما را دارند و می‌دانند الآن وضع ما در چه حال و روزی است، خوب یا بد ولی به‌هرحال این را مطمئنم که دارم عرض می‌کنم. متأسفانه خیلی از اطلاعاتی را که به‌عنوان پژوهشگر نمی‌توانیم از مسئولان داخلی‌مان بگیریم می‌توانیم در منابع خارجی به‌راحتی پیدا کنیم.
نکته دوم این است که ما باید برآورد دقیقی از وضعیت خودمان و دشمن که آمریکاست داشته باشیم. یعنی هرچقدر ما اسیر ذهن‌گرایی در مورد آمریکا شویم این یک فاجعه است. یعنی آمریکا را همان‌گونه که هست باید شناخت، یعنی آمریکا در همان حدی هست که هست! نه باید آمریکا را خیلی بزرگ جلوه دهیم کرد و نه خیلی کوچک.
آقای محمدی، فریب آقای فوکویاما را هم نباید خورد. نه آن موقعی که گفت به پایان تاریخ رسیده‌ایم، نه اینکه الآن دارد می‌گوید آمریکا دارد نابود می‌شود. اطلاعاتمان را باید به‌صورت مجموعه به دست بیاوریم. یعنی از منابع مختلف سعی کنیم با صاحب‌نظرهای مختلف، نگاه‌های مختلف، کُدهای مختلفی که داده می‌شود از وضعیت آمریکا یا هر کشور دیگر مثل روسیه، چین، آلمان، انگلیس، فرانسه، باید اطلاعاتمان فکت داشته باشد و بتوانیم از منابع متعدد به دست آوریم تا مطمئن شویم که داریم بر اساس اطلاعات صحیح تحلیل می‌کنیم.
درعین‌حال که اهداف بزرگی در سر داریم نباید واقعیات میدانی را نادیده بگیریم
خودمان را هم بزرگ نکنیم. نه الکی بزرگ کنیم نه الکی کوچک کنیم. یعنی اگر من قدرت نظامی دارم، این را در نظر نگیرم بیایم کوچکش کنم این‌یک فاجعه است. برعکسش هم اینکه فکر کنم که مثلاً من طوری قدرتمند شده‌ام که اراده کنم یک کاری را انجام دهم حتماً می‌توانم انجام دهم، این هم فاجعه است. باید بدانیم که به‌هرحال ما در چارچوب امکان‌ها به سر می‌بریم.
آنا: در خصوص امکان‌ها صحبت کردید. این امکان‌ها در خصوص محقق شدن خواسته‌های ایران در خلال مذاکرات وین را چگونه تفسیر می‌کنید؟
بهشتی پور: از حق نباید گذشت که یکسری تعهدات ذیل برجام را ما انجام داده‌ایم اما طرف مقابل انجام نداده است. مقام معظم رهبری فرموده‌اند کلیه تحریم‌ها باید لغو شود. تأکید می‌کنم که فرمایش ایشان اتمام‌حجت برای بنده، تیم مذاکره‌کننده و تمام مردم کشورمان است. اما در حالت واقع، من به‌عنوان یک پژوهشگر می‌گویم آمریکا تا زمانی که مجبور نباشد محال است کل تحریم‌ها را کنار بگذارد آن‌هم یکجا! تازه برای ما راستی آزمایی هم بکند. من به‌عنوان یک پژوهشگر به شما می‌گویم با تمام مجموعه ملاحظاتی که در خصوص واجب الاطاعت بودن فرمایشات مقام معظم رهبری وجود دارد اما این درخواست ما یعنی برداشتن کلی تحریم‌ها و راستی آزمایی آن‌ها امری نشدنی است. دلیلش هم این است که آمریکا دارد از ابزار تحریم علیه ما استفاده می‌کند. ما به آمریکا می‌گوییم که عملاً باید خودت را خلع سلاح کنی و سلاحت را تحویل من بدهی.
اگر در مذاکرات دقت نکنیم، راهبردهای عملیاتی و تاکتیک‌های طرف مقابل را خوب نشناسیم و وضعیت کلی حاکم بر این فضا را تحلیل نکنیم، امکان خطای تصمیم‌گیری‌مان خیلی زیاد می‌شود
ما باید مجموعه اقداماتی را انجام دهیم که تحریم‌ها بی‌خاصیت شوند. دکتر محمدی و آقای براتی هم به‌خوبی توضیح دادند، این تحریم‌ها یک سازوکاری پیدا کرده که در طول تاریخ بشریت بی‌سابقه است. من تحقیقاً عرض می‌کنم هیچ کشوری به‌اندازه جمهوری اسلامی ایران، در این ابعاد و با این تنوع و با این سازوکار دقیق تحریم نشده. یعنی خیلی پیچیده، چندوجهی، چندلایه و جنبه‌های مختلف حقوقی برایش بسته‌اند. در این شرایط اینکه ما بگوییم کل این‌ها را بیا زمین بگذار، اینکه زمین نمی‌گذارد! اگر حرف‌گوش‌کن بود که وضع ما خیلی خوب بود.
تنها راه ما این است که این تحریم را بی‌خاصیت یا کم خاصیت کنیم. یعنی اگر در داخل کشور ما توانستیم اقداماتی انجام دهیم که آمریکا به این جمع‌بندی برسد که این تحریم‌ها بی‌اثر هستند، خودش این بساط را جمع می‌کند. منتهی باید توجه داشته باشیم، حتی اگر آمریکا اراده کند که این تحریم‌ها را برچیند، بازهم زمان زیادی می‌کشد. یعنی یک کار زمان‌بر است و باز نیاز به مذاکره دارد. یعنی ما حتی تحریم‌ها را بی‌خاصیت هم که کنیم، باز برای اینکه ازنظر حقوق بین‌الملل کشورها نگران مورد خاصی نباشند، باید طی مذاکراتی اقدام به برچیدن تحریم‌ها کنیم.
آنا: در خصوص صحبت رابرت مالی و ایده توافق موقت چه نظری دارید؟
بهشتی پور: بازهم تأکید می‌کنم ما الآن در شرایطی قرار داریم که باید واقع‌بینانه بیندیشیم که آیا می‌شود یک توافق موقت انجام داد؟ یعنی با توجه به آن فرض کلی که عرض کردم، اگر کسی قبول داشته باشد که ایالات‌متحده قادر به رفع کل این تحریم‌ها نیست. رفع کل تحریم‌ها توسط آمریکا مثل این می‌ماند که به جمهوری اسلامی بگوییم غنی‌سازی را کنار بگذارد. این‌همه تحمل کردیم، این‌همه کار کردیم حالا این خط قرمز ماست و نمی‌توانیم آن را کنار بگذاریم.
آن‌ها چرا می‌گویند موقت؟ زیرا می‌خواهند بگویند آیا می‌شود برای حل یک چنین موضوع مهمی که نیاز به مذاکرات خیلی طولانی و مسائل مختلف دارد، ما بیاییم بخشی از توافق‌ها را به‌صورت "اقدام در برابر اقدام" انجام دهیم. اقدام در برابر اقدام فرق دارد که ما مثلاً بگوییم "گام‌به‌گام". موضوع گام‌به‌گام یک موضوع و اقدام در برابر اقدام یک موضوع دیگر است.
به‌عنوان نمونه تعلیق تحریم‌های نفتی در مقابل تعلیق غنی‌سازی ۶۰ درصد اورانیوم یک مورد اقدام در برابر اقدام است. اگر هر دو طرف اقدام خود را به‌موقع انجام دهند می‌توان به سراغ اقدام بعدی رفت. تضمینش هم در خودش است یعنی اگر آن‌طرف انجام داد ما هم انجام بدهیم. البته به نظر من آمریکا اول باید اقدام خود را انجام بدهد زیرا این کشور بدقولی کرده است و باید اعتمادسازی کند. بنابراین پیشنهاد من این است که توافق مرحله‌ای یعنی اقدام در برابر اقدام باشد. اگر چنین کاری کنیم شاید بتوانیم یک فضای جدیدی را تجربه کنیم و تنفسی به اقتصاد کشور بدهیم.
ما موقعی می‌توانیم آمریکا را خلع سلاح کنیم که ابزار تحریم را از طریق اصلاحات اقتصادی بی‌اثر کنیم وگرنه افزایش توان هسته‌ای به کار ما نخواهد آمد. به‌عنوان نمونه کره شمالی که بمب هسته‌ای هم درست کرده هنوز تحریم‌هایش لغو نشده!
اگر در داخل کشور ما توانستیم اقداماتی انجام دهیم که آمریکا به این جمع‌بندی برسد که این تحریم‌ها بی‌اثر هستند، خودش این بساط را جمع می‌کند
توان هسته‌ای باید بالا برود، حتماً هم کارآمدی دارد اما اینکه ما فکر کنیم صرف توان هسته‌ای می‌تواند مشکلات ما را حل کند یک اشتباه تاریخی است. یک اشتباه راهبردی است. ما باید هم‌زمان توان اقتصادی‌مان را هم بالا ببریم. یعنی علاوه بر اینکه توان هسته‌ای را بالا می‌بریم افزایش توان اقتصادی از طریق اصلاحات زیرساختی اقتصادی را هم بالا ببریم.
آقای محمدی چند بار فرمودند که نباید اقتصاد را به مذاکره گره زد. من در پاسخ عرض کنم که اقتصاد به ما می‌گوید گره خورده! مگر اینکه شما بگویید واردات و صادرات نمی‌خواهیم داشته باشیم. بله، اگر شما اعتقادی به واردات و صادرات نداشته باشید، اقتصادتان به‌هیچ‌وجه به اقتصاد ملل دیگر گره نمی‌خورد اما اگر بخواهید واردات و صادرات داشته باشید، اقتصادتان به‌صورت طبیعی به دنیا گره می‌خورد. من تأکید می‌کنم اگر ما در مذاکرات دقت نکنیم، راهبردهای عملیاتی و تاکتیک‌های طرف مقابل را خوب نشناسیم و وضعیت کلی حاکم بر این فضا را تحلیل نکنیم، امکان خطای تصمیم‌گیری‌مان خیلی زیاد می‌شود.
آنا: آقای براتی در خصوص ایده رابرت مالی یعنی توافق موقت صحبت بفرمایید.
براتی: البته تأکید کنم که موضوع مدنظر آقای بهشتی پور توافق اقدام در برابر اقدام بود نه توافق موقت. تا آنجایی که من متوجه شدم آقای بهشتی پور گفتند آن چیزی که قبلاً انجام ندادیم را الآن انجام بدهیم. توافق موقت ایده‌ای است که به‌طورجدی از طرف آمریکایی‌ها مطرح می‌شود. توافق موقت که برخی تحلیلگران آن را برجام منفی یا less for less (کم در مقابل کم) نام داده‌اند، با بررسی یکسری دلایل عموماً به نفع آمریکا و علیه منافع ایران است.
بهتر می‌بینم کمی در این خصوص توضیح بدهم تا به نتیجه دلخواه برسیم. آمریکا الآن از منظر اعمال تحریم‌ها دچار چالش است. جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا هیچ تغییری در میزان و نحوه اعمال تحریم‌ها علیه ایران اعمال نکرده است. منظور این است که تحریم‌های فعلی علیه ایران از بابت متن و از بابت حقوقی کاملاً همان تحریم‌های دوره ترامپ هستند که ذیل کمپین فشار حداکثری علیه ملت ما اعمال شدند. اما به عقیده من این تحریم‌ها در اجرا دچار چالش شده‌اند. البته این چالش فقط مخصوص دوره بایدن نیست. ترامپ هم در سال آخر ریاست‌جمهوری‌اش با این چالش مواجه شد و بعد به بایدن هم منتقل شد. یعنی تحریم‌ها در مقام اجرا دچار چالش هستند.
من معتقدم که چالش موجود به‌واسطه ویژگی ذاتی خود تحریم است. تحریم به‌عنوان یک ابزار، کامل و صددرصدی نیست و نواقصی دارد. ازجمله اینکه همیشه در نقطه اوج نمی‌ماند. ما هم در سال ۱۳۹۱ و هم در سال‌های ۱۳۹۷-۱۳۹۸ این در اوج نماندن تحریم‌ها را تجربه کردیم. یعنی وقتی تحریم به نقطه اوج می‌رسد، نگه‌داشتنش در نقطه اوج تقریباً نشدنی است.
تحریم به‌عنوان یک ابزار، کامل و صددرصدی نیست و نواقصی دارد، به این معنی که وقتی به نقطه اوج می‌رسد، نگه‌داشتنش در نقطه اوج تقریباً نشدنی است
دلیل این نقطه‌ضعف تحریم‌ها این است که کشور تحریم شده تغییر رفتار می‌دهد. وقتی تغییر رفتار می‌دهد، اثر تحریم تغییر می‌کند. صفر نمی‌شود اما کاهش پیدا می‌کند یا حتی یکجاهایی کشور تحت تحریم آن تحریم را خنثی می‌کند. مثل تحریم بنزین علیه ایران.
الآن آقای بایدن با این چالش روبروست یعنی اینکه اثر تحریم بر اقتصاد ایران کاهش‌یافته است. از طرفی مبحث "پلان بی" یا طرح جایگزین هم که همه فکر می‌کردند تهدید نظامی باشد هم باز مهمترین عنصرش تحریم است. بنابراین ابهت تحریم‌ها به‌عنوان ابزار اعمال فشار کاملاً کاهش‌یافته است.
نمونه‌اش را در رفتار چین در قبال ایران می‌بینید. دولت بایدن چهار بار در سطح بالای دیپلماتیک تلاش کرده که چین را در اعمال تحریم نفتی ایران همراه کند. آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی بایدن، خانم وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و خود آقای بایدن با مقامات ارشد چین در قبال ایران صحبت کرده‌اند اما موفق نشده‌اند که پکن را با خود علیه تهران همراه کنند.
از طرفی می‌بینیم که علیرغم تحریم تسلیحاتی ایران توسط آمریکا، روسیه قرارداد نظامی رسمی با ایران منعقد کرده است. این‌ها برای آمریکا سیگنال‌های بدی است. یعنی تحریم‌های آمریکا از سوی قدرت‌های بزرگ دارد مخدوش می‌شود و احتمال دارد به سایر بازیگران سرایت کند. نمونه‌اش قرارداد سوآپ گازی بین ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان است.
توافق موقت به آمریکا کمک می‌کند که این ناتوانی را به اسم اراده خودش بفروشد. کاری که در توافق ژنو اتفاق افتاد.
الآن من دیده‌ام بعضی از دوستان خطای محاسباتی دارند و می‌گویند بایدن خودش به‌صورت ارادی تحریم‌ها را کمی آسان گرفته درصورتی‌که فروش نفت ایران از همان سال آخر ترامپ یعنی سال ۱۳۹۹ افزایش پیدا کرد. شهریور ۱۳۹۹ یعنی سپتامبر ۲۰۲۰ رویترز گزارش داد که ایران دارد بیش از ۱.۲ بشکه نفت و میعانات گازی می‌فروشد.
بیشتر بخوانید:
زمینه توافق خوب در وین فراهم می‌شود/ رئیسی به روسیه سفر می‌کند
روسیه وجود جبهه متحد علیه ایران در مذاکرات وین را رد کرد
یعنی ربطی به بایدن ندارد. ابزار تحریم یک فرازوفرودهایی دارد و الآن آقای بایدن از موقعی که رئیس‌جمهور شده در امتداد مسیری قرار گرفته است که وزارت خزانه‌داری از زمان ترامپ شروع کرده بود. موسسه اس.ان.ای.اس مرکز امنیت نوین آمریکا که مهمترین موسسه نزدیک به بایدن است، کارگروهی در اختیار دارد که مهمترین وظیفه‌اش آینده‌پژوهی روی بحث تحریم است تا تحریم را به صورتی اصلاح کند که در آینده دوباره بتواند از آن استفاده کند. این فرایند موجب شد در شهریور امسال سند بازنگری را نهایی کردند، وزارت خزانه‌داری آمریکا سندی به اسم بازنگری تحریم‌های ۲۰۲۱ را حدود چهار هفته پیش منتشر کرد و یک نمایی از آن سند اصلی را بروز داد.
آمریکا در حال حاضر درصدد است که در استفاده از ابزار تحریم هویت و ابهتش را حفظ کند و اعلام کند آن چیزی که الآن دارد اتفاق می‌افتد ناشی از اراده ایالات متحده است تا افکار عمومی نگوید واشنگتن ناکارآمد شده است و در عوض اینگونه بیندیشد که اراده آمریکا این است که این کار انجام شود!
یک بررسی مفصل درباره توافق موقت در تمام ابعادش انجام شده و مشخص شده است که توافق موقت منافع آمریکا را تأمین می‌کند
این ترفند در ژنو در خلال دستیابی به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موفق بود. یادتان باشد در ژنو به ما اجازه فروش ۱.۲ میلیون بشکه نفت را دادند. همان میزانی که داشتیم می‌فروختیم! و این سؤال را کسی نپرسید که آقا ما که داریم می‌فروشیم. یعنی روغن ریخته را نذر امام‌زاده کردند!
آنا: آیا توافق موقت برای آمریکا آورده دیگری هم دارد؟
براتی: بله. آمریکا می‌تواند گذشته‌اش را پاک کند. نقطه و مبدأ زمانی جدید بگذارد. شما دیگر منطقتان از بین می‌رود. الآن مهمترین منطق ایران این است که من درست انجام دادم، هیچ نقصی به من وارد نبوده، شما درست انجام ندادید! وقتی مبدأ زمانی جابه‌جا شود و بحث توافق موقت روی میز بیاید، دیگر ایران خیلی راحت نمی‌تواند از گذشته سخن بگوید. یک بحث جدید پیش می‌آید. آمریکا آمده نشسته سر میز با مبحثی جدید و گذشته هم کلاً پاک شده.
توافق موقت فقط منافع آمریکا را تأمین می‌کند
ما یک بررسی مفصل درباره توافق موقت در تمام ابعادش انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که توافق موقت منافع آمریکا را تأمین می‌کند اما اگر رسیدن به یک نقطه تعادل جدید یا یک نقطه ابتدایی برای رسیدن به تعادل نهایی، شامل جبران گذشته از سوی آمریکا باشد این قابل فکر است که البته الآن این موضوع مهم در پلان توافق موقت نیست.
این را عرض کنم ما الآن در مورد یک موضوع جدید صحبت نمی‌کنیم. ما درباره یک توافق به اسم برجام و بازگشت به توافق برجام صحبت می‌کنیم که کاملاً درباره‌اش صحبت شده، خودش یک نقطه تعادل بوده و همه‌چیزها در آن لحاظ شده یعنی اینکه در خصوص همه توان آمریکا و ایران بحث شده و نتیجه‌اش شده نقطه‌ای تحت عنوان برجام.
آنا: نظر شما راجع به نظر آقای بهشتی پور مبنی بر اینکه آمریکا نمی‌تواند همه تحریم‌ها را به‌صورت یکجا بردارد چیست؟
براتی: آقای بهشتی‌پور اشاره کردند که آمریکا اصلاً نمی‌تواند همه تحریم‌ها را بردارد، واقعیت این است که آمریکا نمی‌خواهد این را تغییر انجام دهد چون می‌گوید من این امتیازی را که در دست دارم برای چه از دست بدهم؟ متأسفانه رفتار گذشته ایران در کرنش‌ها و تنش‌زدایی‌های بی‌جا این نقطه را ایجاد کرده است. لذا من فکر می‌کنم که این تغییر به زمان نیاز دارد تا رخ دهد. ما نباید به ابتکار عمل آمریکایی‌ها تن بدهیم زیرا آن‌ها طراحان ماهری هستند.
آنا: از این طراحی ماهرانه و پیچیده نمونه‌ای را ذکر بفرمایید.
براتی: من بیش از یک‌صد بار بخش تحریم‌های برجام را آنالیز و بررسی کرده‌ام و دیده‌ام، سازوکاری که آمریکا در تحریم‌ها در برجام تهیه کرده بود، پاورقی شماره ۱۴ و ۱۶ ضمیمه دوم، ریسک همکاری با ایران را نگه داشت. یک بندی در ضمیمه دوم، یعنی پاورقی ۱۴ بیان می‌کند که توقف تحریم‌ها علیه ایران شامل حال افراد باقی‌مانده در لیست تحریم نمی‌شود.
دوستان ایرانی فکر کرده بودند که بله! یک عده که آمده‌اند بیرون، یک عده هم مانده‌اند در تحریم؛ طبیعی است آن‌هایی که مانده‌اند در تحریم نباید اتفاقی برایشان بیفتد اما حواسشان نبود که آمریکا یک ساختار تحریم‌های ریسک‌محور دارد که وقتی این را دارد بیان می‌کند، یعنی ساختار را دارد حفظ می‌کند و بعد خارجی‌ها می‌گفتند بالاخره نقض تحریم هنوز ریسکش وجود دارد و آمریکا هم بعد از توافق ژنو تنبیهات بسیار سنگینی را علیه بانک‌های بین‌المللی ایجاد کرد، یک نمونه‌اش بانکی فرانسوی بود که ۹ میلیارد دلار جریمه شد! دیگر بانک‌ها کاملاً ریسک را با بند بند وجودشان حس کرده بودند، آخرین عددی که من دیدم حدود ۸۵ قرارداد بین وزارت خزانه‌داری آمریکا و بانک‌های بزرگ جهان در خلال مذاکرات برجام منعقد شد تا اثر رفع تحریم‌ها علیه ایران محقق نشود.
دولت بایدن چهار بار در سطح بالای دیپلماتیک تلاش کرده که چین را در اعمال تحریم نفتی ایران همراه کند اما موفق نشد پکن را با خود علیه تهران همراه کند
بهشتی پور: آقای براتی عزیز! آمریکا در آن فکت شیتی (برگه‌ای که اطلاعات دقیق راجع به موضوعی خاص ارائه می‌دهد) که منتشر کرد به‌صراحت گفته بود که ما نمی‌خواهیم نظام تحریم‌ها از بین برود، چطور می‌شود آقایان حواسشان نباشد؟! آقایان حواسشان بوده! چرا آخر می‌خواهید تحریف کنید واقعیت را؟! چرا برادر دینی خودتان را متهم می‌کنید که حواسش نبوده؟! ما زورمان همین‌قدر می‌رسیده! توانمان بیشتر از این نبوده! چرا حقیقت را نمی‌پذیرید! آن‌ها که رفتند دولتشان تمام شد! تا کی می‌خواهید چوب به مرده بزنید؟! به تأمین منافع ملی ایران اهمیت بدهید! اتفاقاً خیلی هم خوب حواسشان بوده!
براتی: آقای دکتر بهشتی پور، به نظر شما آقای ظریف ضمایم برجام را خوانده بود؟
بهشتی پور: بله.
براتی: پس دروغ می‌گوید که نخوانده است؟
بهشتی پور: موضوعی که در فکت شیت بوده. شاید ایشان پاورقی را نخوانده باشه ولی در فکت شیت به‌صراحت دارد می‌گوید! ۱۰ بار اوباما مصاحبه کرده! جان کری گفته! در آن فکت شیت هم به‌صراحت آورده‌اند که ما می‌خواهیم سازوکار تحریم را نگه داریم. چرا؟ منطقشان بر این بود چون ایران غنی‌سازی را دارد انجام می‌دهد، اگر زمانی غنی‌سازی را افزایش داد من این سازوکار بازگرداندن تحریم را داشته باشم.
براتی: خیر آقای بهشتی پور. آمریکایی‌ها گفتند که ما به بهانه‌های غیرهسته‌ای ازجمله تروریسم تحریم‌ها را نگه می‌داریم.
بهشتی پور: ادعای شما تحریف واقعیت است. همچنان می‌خواهید آقای ظریف و همکارانش را متهم کنید؟ او رفت!
براتی: اصلاً نباید از گذشته ساده عبور کنیم.
بهشتی پور: شما دارید دروغ می‌گویید! اینکه حواسش نبوده چه حرفی است؟
براتی: آقای ظریف درباره بحث تعلیق چه گفتند؟
بهشتی پور: اگر خواستید راجع به موضوع تعلیق جلسه جداگانه بگذارید من کاملاً برای شما توضیح خواهم داد.
براتی: من اصلاً به اهمیت تعلیق کاری ندارم.
بهشتی پور: آیا مسئول جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات فکت شیت را نخوانده بوده؟
براتی: نخوانده! من خودم از آقای ظریف در کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره بیانیه اتحادیه اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام سوال کردم. آقای ظریف در مورد تعلیق گفتند که من ندیده بودم!
بهشتی پور: سخنرانی اوباما را هم گوش نکرده؟!
براتی: از خود آقای ظریف بپرسید! یا آقای ظریف به ما دارد دروغ می‌گوید یا من دارم بر اساس صحبت آقای ظریف می‌گویم. در بحث تعلیق فارغ از اینکه تعلیق برای که بوده، درباره چه بوده، نکته‌ای که آقای ظریف گفتند این بود که ما به دوستان کارشناس دستورالعمل داده بودیم و گفته بودیم از این کلمه استفاده نشود اما دوستان به ما منعکس نکردند. خود آقای ظریف هم چون نخوانده بود گفته بود که تعلیق در سراسر این متن نیست پس یا ظریف دروغ گفته یا متن را نخوانده. من چون به آقای ظریف حُسن اعتماد دارم می‌گویم واقعاً نخوانده! اگر این نباشد که خیلی بدتر است. یعنی ایشان عمداً برای انعقاد قرارداد دروغ گفته!
بهشتی پور: شما دارید یک موضوع را به یک موضوع دیگر ربط می‌دهید.
براتی: دوستان ضمیمه دوم پاورقی ۱۴ و ۱۶ را هم نخوانده‌اند. من چون این را در جلسه با آن‌ها بحث کردم، با دوستان فعلی هم بحث کردم، شما از آقای سید عباس عراقچی، آقای سعید بعیدی‌نژاد و آقای ظریف بپرسید پاورقی شماره ۱۴ و ۱۶ را خوانده‌اند یا نه؟
بعضی از دوستان خطای محاسباتی دارند و می‌گویند بایدن خودش به‌صورت ارادی تحریم‌ها را کمی آسان گرفته درصورتی‌که فروش نفت ایران از همان سال آخر ترامپ یعنی سال ۱۳۹۹ افزایش پیدا کرد
بهشتی پور: شورای عالی امنیت ملی در مرداد سال ۱۳۹۴ این را تصویب کرد، ۱۱ بند هم روی آن نوشت. ظریف توجه نکرده، این‌همه کارشناس در شورای عالی امنیت ملی هم توجه نکردند؟! بنده شاهدش بودم، کلی کمیته‌های تخصصی رویش کار می‌کرده!
براتی: یک گزارش از وزارت خارجه در این سال‌ها نشان دهید که به اهمیت پاورقی ۱۴ و ۱۶ اشاره کرده باشد. شما که با آقای ظریف نزدیک هستید بگویید که آقای ظریف دروغ گفته یا راست گفته!
بهشتی پور: من به‌عنوان یک پژوهشگر اعمال و رفتارشان را نظارت می‌کنم رابطه‌ای با آن‌ها ندارم.
براتی: آقای دکتر شما خودتان پاورقی ۱۴ و ۱۶ را اصلاً تابه‌حال خوانده‌اید؟!
بهشتی پور: بله، بنده جزء به‌جز برجام را خوانده‌ام!
براتی: اگر خوانده بودید چرا اهمیت آن را تا الآن منعکس نکرده‌اید؟! آقای جان کری در نامه‌اش به کنگره ۱۸ بار به این پاورقی ارجاع می‌دهد، وزارت خزانه‌داری هم ۵۲ بار به این پاورقی ارجاع می‌دهد، این‌قدر مهم است!
بهشتی پور: ما انتظار داریم پژوهشگرانه با موضوعات برخورد شود. اگر کُدی را می‌آوریم توجه کنیم که این کُد در اسناد بوده، این نبوده که به َآن توجه نشود بلکه اصولاً....
براتی: من هم اسناد خودم را نشان دادم و ادلّه خودم را بیان کردم.
بهشتی پور: خدا آخر و عاقبت همه ما را به خیر کند!
انتهای پیام/۴۱۵۵/
انتهای پیام/
