جشنواره فیلم شهر؛ جشن شهرمحورِ فاقد شهروند!

به گزارش خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر به روز پایانی خود رسیده است. جشنواره‌ای که از بیست و ششم تیرماه با شعار «شهروند مسئول، شهر سالم» در پردیس سینمایی ملت آغاز به کار کرد.

«مسابقه سینمای ایران»، «مسابقه سینمای بین‌الملل»، «مسابقه تبلیغات و اطلاع‌رسانی سینمای ایران» و بخش «جنبی» 4 بخشی هستند که در قالب آن 166 اثر از ایران و 31 اثر از سایر کشورها به نمایش در آمدند. ۴۴ انیمیشن، ۱۶ مستند کوتاه، ۷ مستند بلند، ۴۲ داستان کوتاه و نیمه‌بلند، ۹ اثر ویدئویی، ۱۸ اثر سینمایی، ۱۰ سریال و ۲۰ اثر در بخش محله آثاری هستند که بخش عمده آنها در جشنواره فیلم شهر به نمایش در آمده و تعدادی از آنها نیز امشب و در شب پایانی به نمایش درخواهند آمد.

فارغ از ارزیابی کیفی فیلم‌های ارائه شده در جشنواره هفتم فیلم شهر که باید به صورت جداگانه به آن پرداخت، نباید از چند نکته محوری غافل ماند؛ اولین نکته به یکی از وجوه شکلی جشنواره یعنی محل برگزاری آن بازمی‌گردد. پردیس سینمایی ملت به عنوان یکی از مجموعه‌های سینمایی شهرداری تهران با توجه به تجارب قبلی در برگزاری چند دوره از جشنواره فیلم فجر، اگرچه از نظر فضای فیزیکی و امکانات فنی دارای شرایط خوبی است، اما یک مشکل عمده دارد که اتفاقاً پاشنه‌آشیل جشنواره فیلم شهر محسوب می‌شود. اگر بخش اول شعار جشنواره یعنی شهروند مسئول را در نظر گرفته و مشارکت شهروندی را یکی از وجوه اصلی این رویداد هنری بدانیم، حداقل از این حیث جشنواره نمره قبولی نگرفته است.

مشاهدات نگارنده در روزهای پنج‌شنبه و جمعه نشان می‌داد که برخلاف پیش‌بینی‌ها استقبال مردمی از جشنواره اصلاً در حد و اندازه یک جشنواره سینمایی ملی هم نیست. اگرچه در مراسم افتتاحیه اعلام شد که نمایش فیلم‌ها برای عموم مردم رایگان است، اما این موضوع هم نتوانست صندلی‌های خالی سالن‌های نمایش را پر کند.

دوری راه برای اغلب شهروندان تهرانی و از آن مهم‌تر دسترسی نسبتاً مشکل به وسایل نقلیه عمومی یکی از عوامل حضور کم‌رنگ مردم در زمان نمایش فیلم‌ها بود؛ از سوی دیگر بعید است که بخش عمده شهروندان اصولاً از برگزاری چنین جشنواره‌ای مطلع شده باشند.

هفتمین جشنواره فیلم شهر از حیث مشارکت شهروندی نمره قبولی نمی‌گیرد 

به عنوان نمونه عصر روز جمعه که به نظر می‌رسید شلوغ‌ترین ساعات برگزاری جشنواره باشد، در اکران فیلم مستند آرمان‌شهر جدید در بخش مسابقه سینمای بین‌الملل حدود 20 تا 30 نفر حضور داشتند. از آن مهم‌تر، فیلم «معکوس» پولاد کیمیایی که پس از نمایش در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر اولین نمایش خود را تجربه می‌کرد نیز در زمان نمایش خود در ساعت 20/30 بین 60 تا 70 نفر تماشاگر داشت. به این ترتیب جشنواره‌ای که هم بنا به ذات جشنواره بودن و هم به خاطر متولی آن یعنی نهاد شهرداری باید شاهد حضور پررنگ و ملموس قاطبه مردم (و نه فقط منتقدان، خبرنگاران یا تماشاگران حرفه‌ای سینما) می‌بود، بیشتر به یک اکران خصوصی و البته گردهمایی چند دقیقه‌ای تعدادی از عوامل فیلم‌ها تبدیل شد.

طبیعتاً بخشی از این موضوع به تبلیغات نه چندان پررنگ و بخش مهم‌تر آن به تمرکز جشنواره در یک سالن سینما باز می‌گردد. از سوی دیگر فیلم‌هایی که برای مخاطبان عام جذابیت دارند نیز اغلب یا ناشناخته‌اند و یا آن قدر قدیمی هستند که حتی اغلب تماشاگران چندماه پیش این فیلم‌ها در شبکه نمایش خانگی نیز دیده‌اند.

علاوه بر این موضوع، نباید از کارکرد مهم دیگر یک جشنواره فرهنگی با موضوع شهر غافل شد. پرسش بنیادین این است که این جشنواره چه دستاوردی برای مدیران شهری خواهد داشت؟ اینجاست که حضور مدیران شهرداری در حوزه‌های مختلف، معماران و متخصصان شهرسازی و حتی پیمانکاران شهری چه به صورت داوطلب و چه در قالب کارگاه‌های آموزشی به صورت موظفی اهمیت می‌یابد؛ البته هاشم میرزاخانی دبیر جشنواره فیلم شهر در گفتگویی که با خبرنگار خبرگزاری آنا داشت، با تأیید این موضوع عنوان کرد که آثار برگزیده جشنواره به ویژه در حوزه فیلم‌های مستند برای مدیران حوزه‌های مرتبط در شهرداری ارائه شده و در فرهنگسراها نیز به نمایش درخواهد آمد. با این حال آن چه در راهروها و سالن‌های نمایش و دو کارگاه آموزشی جشنواره دیده می‌شد غیبت مدیران بلندپایه و یا میانی شهرداری و حضور تعداد بسیار اندکی از آنها بود.

به هرحال این دوره از جشنواره نیز فردا و با برگزاری مراسم اختتامیه در تالار وحدت به پایان می‌رسد، با این وجود بازهم مشخص نشد که دستاورد ملموس (نه شعارگونه و مبتنی بر کلی‌‌گویی) آن برای بهبود اوضاع شهر چه خواهد بود، اما آن چه از جشنواره فیلم شهر بیش از هر چیز در اذهان باقی خواهد ماند راهروهای سوت و کور و خلوت پردیس ملت است که قرابت چندانی با یک جشنواره مردم‌محور نداشت. جشنواره‌ای برای شهروندان مسئول و شهر سالم که مردم بزرگ‌ترین غایبان آن بودند.

انتهای پیام/4072/4104/