نماینده پیشین ایران در اوپک در گفت‌وگو با آنا:
دخالت‌های آمریکا در بازار نفت مخرب‌تر از «امیکرون» است
خطیبی گفت: دخالت آمریکا در بازار نفت و بر هم زدن نظم آن به مراتب تاثیرات مخرب‌تری نسبت به سویه جدید بیماری کرونا داشته است.
به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی خبرگزاری آنا، با کاهش موج بیماری کرونا و افزایش واکسیناسیون قیمت نفت روند افزایش خود را آغاز کرد، درحالی‌که بسیاری از کارشناسان قیمت نفت را در بهترین شرایط حدود ۵۰ دلار پیش‌بینی می‌کردند، عبور قیمت نفت از بشکه‌ای ۸۰ دلار بسیاری از کارشناسان بازار نفت را شگفت‌زده کرد. علاوه بر بازگشت تقاضا در بازار، اقدامات سازمان اوپک پلاس برای مدیریت عرضه نقش مهمی در تثبیت قیمت نفت داشته است. اما با شیوع موج جدیدی از بیماری کرونا، نگرانی‌های ناشی از بازگشت محدودیت اجتماعی بازار نفت را با شوک مواجه کرد و قیمت نفت در روزهای گذشته کاهش ۱۰ دلاری را تجربه کرد. ادامه روند اُفت قیمت نفت، می‌تواند خبری ناخوشایند برای کشورهای تولیدکننده نفت باشد.
خبرگزاری آنا درباره قیمت نفت گفت‌وگویی با سید محمدعلی خطیبی، نماینده پیشین ایران در سازمان اوپک صورت داده که در ادامه می‌خوانید.
آنا: شیوع سویه جدید بیماری کرونا چقدر بر کاهش قیمت نفت مؤثر بوده است؟
خطیبی: شیوع نوع جدید بیماری کرونا در اروپا و کشورهای آفریقایی در کاهش قیمت نفت بی‌تأثیر نبوده است، به دلیل اینکه برخی از فعالیت‌های اقتصادی را محدود می‌کند اما به نظر بنده آزادسازی ذخایر نفتی آمریکا، چین، هند، کره و ژاپن و چند کشور مصرف‌کننده دیگر باعث افزایش عرضه و در پی آن کاهش قیمت‌ها شده است.
آنا: نفت یک روند صعودی داشت و آمریکا هم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت شناخته می‌شود، چرا آمریکا با روند صعودی قیمت نفت موافق نیست و به دنبال کاهش قیمت نفت است؟
خطیبی: آمریکا علاوه بر صادرات نفت واردکننده نفت نیز است، نفتی که آمریکا تولید می‌کند از نفت‌های فوق سبک است و در عین حال که آن نوع نفت را صادر می‌کند اما به دلیل ساختار شیمیایی متفاوت نفت، اقدام به واردات نیز می‌کند درمجموع به نفع آمریکاست که قیمت‌ها پایین باشد تا پول کمتری برای واردات بدهد. آمریکا در اجلاس قبل هم به اوپک پلاس فشار وارد کرد تا میزان افزایش تولید را به بیش از ۴۰۰ هزار بشکه برساند اما سازمان اوپک پلاس این موضوع را رد کرد و اعلام کرد که همان ۴۰۰ هزار بشکه را افزایش می‌دهد. درنهایت آمریکا اقدام به آزادسازی ۵۰ میلیون بشکه از ذخایر نفت خود کرد تا قیمت‌ها را کاهش دهد و با قیمت‌های پایین یک مانور سیاسی بدهد.
آنا: واکنش سازمان اوپک پلاس به این موضوع چه خواهد بود؟
خطیبی: در اجلاس آینده سازمان اوپک پلاس ممکن است در خصوص افزایش ماهانه تولید به میزان ۴۰۰ هزار بشکه تجدیدنظر شود چون با آزادسازی ذخایر، نیاز بازار کم شده است. بازار باید یک متعادل و متوازن باشد. اگر نیازی نباشد و اوپک پلاس هم کماکان افزایش تولید بدهد، این نفت مازاد است و به قیمت فشار آورده و آن را کاهش می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
طلای سیاه در بازار جهانی ارزان شد
اوپک پلاس به کمبود ساختگی نفت واکنش نشان دهد
آنا: ارزیابی شما از وضعیت کنونی بازار چیست؟
خطیبی:توازنی که در بازار وجود داشت به‌هم‌خورده است. در یک بازار متوازن هم نیاز مصرف‌کننده تأمین می‌شود و هم یک قیمت متوازن به دست می‌آید اما اگر مازاد عرضه در بازار وجود داشته باشد، قیمت متعادل نخواهد بود. سازمان اوپک پلاس ممکن است تولید را افزایش ندهد. بنا بر تصمیمات گذشته این سازمان میزان تولید ماهانه ۴۰۰ هزار بشکه افزایش خواهد یافت، ممکن است این ماه مانع افزایش این رقم تولید باشد.
آنا: آیا با توجه به وضعیت عرضه، بازار به نفت ایران بی‌نیاز است؟
خطیبی: رئیس‌جمهور آمریکا سه هفته پیش اعلام کرد بازار نیازی به نفت ایران ندارد که البته این حرف درستی نیست، باید این سؤال را از مقامات آمریکایی پرسید اگر بازار نیازی به نفت ایران ندارد پس چرا نفت ایران را تحریم کرده‌اید؟ امتحانش مجانی است، شما تحریم را بردارید اگر چنانچه کسی نفت ایران را نخرید حرف شما درست است اما بدون شک مشتری‌ها نفت ایران بازمی‌گردند و نفت ایران را می‌خرند.
آنا: آیا مازاد عرضه نفت در بازار، حرف رئیس‌جمهور آمریکا را تأیید نمی‌کند؟
خطیبی:این استدلال درست نیست. وقتی بازار، مازاد داشته باشد، به همه فشار می‌آورد. هر کشوری و هر نفتی مشتریان خاص خودش را دارد. تحریم باعث می‌شود علی‌رغم اینکه مشتریان ما راغب هستند که نفت ما را بخرند ولی تحت‌فشار قرار می‌گیرند و ناچار می‌شوند جایگزین کنند ولی اگر این فشار برداشته شود طبیعتاً مشتریان مشخص ما برمی‌گردند و نفت ما را می‌خرند. تحریم‌ها یک نوع دخالت در بازار است و بازار را از روال طبیعی خود خارج می‌کند. در روال طبیعی هر مشتری به دنبال نفت موردنظر خود است و آن را می‌خرد. زمانی که با تحریم بازار دست‌کاری می‌شود. به یکسری از مشتری‌ها گفته می‌شود که اگر شما این نفت را بخرید شما را مجازات و تنبیه می‌کنیم. بنابراین اگر تحریم کنندگان مدعی اقتصاد باز و بازار آزاد هستند چرا در بازار مداخله می‌کنند؟ اگر واقعاً حرف آن‌ها درست است پس تحریمشان کار اشتباهی است چون به‌طور طبیعی کسی نفت ایران را نمی‌خرد.
بیشتر بخوانید:
تکرار خواب آشفته آمریکا برای طلای سیاه/ آیا نفت ایران حذف‌شدنی است؟
مصرف‌کننده‌هایی مثل آمریکا وقتی چه با تحریم یا چه با آزادسازی ذخایر در بازار دخالت می‌کنند، خود را محق می‌دانند درحالی‌که اگر صادرکنندگان بخواهند کوچک‌ترین دخالتی در بازار کنند، هیاهو راه می‌اندازند که بازار باید طبیعی باشد و کسی نباید در آن دخالت کند. این دخالت‌ها به‌هرحال هزینه دارد و در آینده باید خودشان هزینه‌های آن را بپردازند.
بازار باید روال طبیعی خود را طی کند، تحریم نباید وجود داشته باشد، دخالت‌هایی مثل آزادسازی ذخایر باهدف کاهش قیمت‌ها انجام می‌شود. اگر بازار روال طبیعی داشته باشد، و در صورت وجود نفت مازاد در بازار، تولیدکننده‌ها مثل گذشته خود تولید را کاهش می‌دهند و بین خودشان تقسیم می‌کنند.
زمانی که کرونا شیوع پیدا کرد، صادرکننده‌ها کاهش تولید سنگینی داشتند و آن را بین خود تقسیم و بازار را متعادل کردند بنابراین زمانی هم که تقاضا افزایش پیدا می‌کند، این افزایش باید شامل همه شود و همه را در بر گیرد. در بازار متعادل و متوازن هر قیمتی که بیرون بیاید یک قیمت متعادل است و همه راضی هستند. اما دخالت‌های آمریکا موجب می‌شود که در آینده برای خرید نفت چندین برابر، قیمت بالاتری بپردازد.
سرمایه‌گذار رغبت زیادی برای سرمایه‌گذاری در بازاری که دست‌کاری می‌شود از خود نشان نمی‌دهد. سرمایه‌گذاری‌ها کم می‌شود و در یک آینده میان‌مدت قیمت‌ها بیشتر بالا می‌رود و مصرف‌کننده هزینه بالاتری می‌پردازد. بنابراین این دست‌کاری‌ها به نفع مصرف‌کننده هم نیست، در مجموع می‌توان گفت دخالت‌های آمریکا در بازارهای نفت مخرب‌تر از سویه جدید کرونا «امیکرون» است.
آنا: در نبود ایران، عربستان تولید خود را افزایش داد و حتی گفته شد که بازار کره جنوبی را آمریکا گرفته و عربستان هم به چین نفت می‌فروشد؟ آیا فکر نمی‌کنید جای ما تنگ‌تر شود و حتی در صورت برداشته شدن تحریم‌ها نتوانیم برگردیم؟
خطیبی: قطعاً برمی‌گردیم. اگر تحریم‌ها و دخالت‌هایی که در بازار انجام می‌دهند، صورت نپذیرد، هرکسی در بازار سهم خود را به دست می‌آورد، ما هم سهم خودمان را به دست می‌آوریم. همان‌طور که در دوره قبل تحریم‌ها وقتی تحریم‌ها برداشته شد، نفت ایران به بازار بازگشت و ایران دوباره جایگاه خود را پیدا کرد. بنابراین اگر تحریم‌ها برداشته شود مطمئن باشید ما هم جایگاه خود را در بازار دوباره پیدا می‌کنیم و هم سهم خود را به دست می‌آوریم.
آنا: با توجه به نزدیک شدن به فصل بسته شدن بودجه و نقش مهم نفت در درآمدها، دولت باید چه اقداماتی در خصوص واقعی‌سازی سهم نفت در بودجه انجام دهد؟
خطیبی: باید وابستگی به درآمدهای نفتی را کم کنیم. بازار نفت شرایط پُر نوسانی دارد، درآمدهایش خیلی مطمئن نیست و متأسفانه دولت قبل در سال‌هایی که در تحریم بودیم، مقادیری را به‌عنوان صادرات نفت در بودجه قرار داد که محقق نمی‌شد و این عدم تحقق، باعث ایجاد کسری بودجه و تورم شد. امیدوارم دولت جدید مقداری از صادرات نفت در بودجه در نظر بگیرد که واقع‌بینانه و قابل تحقق باشد.
انتهای پیام/پ
انتهای پیام/
