اجرای سند تحول در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی چگونه است؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی در قالب برنامه پنج‌ساله راهبردی عملیاتی (۱۴۰۵-۱۴۰۰) برای تحقق سند دانشگاه اسلامی و دیگر اسناد بالادستی در حوزه علم و فناوری به عنوان نقشه راه دانشگاه آزاد اسلامی در پنج سال آینده مبتنی‌بر اسناد بالادستی در راستای مطالبات مقام معظم رهبری برای تبدیل‌ این دانشگاه به یکی از دانشگاه‌های بزرگ دنیا تهیه و تدوین شد. این سند از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار و اجرای آن در تحول، تعالی و پیشرفت و آینده دانشگاه بسیار مؤثر است.

بیشتر بخوانید:

آمایش سرزمینی پشتوانه سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی

جلوگیری از اعمال‌نظر و سلایق شخصی در سند تحول و تعالی

بنابر تأکید و نظر مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در افق سند ارزشمند تحول و تعالی دانشگاه مواردی ازجمله زمینه‌سازی تقویت نقش دانشگاه در تحقق آرمان‌های انقلاب، ایفای نقش بیشتر دانشگاه در جامعه و کشور، ایجاد شبکه علمی تحول‌آفرین دانشگاه متعالی در راستای حل مسائل کشور، هدف‌گذاری در کاهش اتکا به درآمدهای شهریه‌ای، ارتقای کاربردی رشته‌های تحصیلی براساس انطباق رشته‌محل‌ها و نیازهای آمایشی و ارتقای روزآمدی رشته‌های تحصیلی و محتواهای آموزشی و ... برنامه‌ریزی و ریل‌گذاری شده است.

سند تحول دانشگاه دارای پنج چرخش مهم تحول‌آفرین است که نخستین چرخش تحول‌آفرین از آموزش حافظه‌محور به یادگیری عمیق، کاربردی، فایده‌محور و بسترساز اشتغال دانش‌بنیان، دومین چرخش تحول‌آفرین از عرضه‌محوری مقاله‌گرا و غیرهدفمند در پژوهش به تقاضامحوری و پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی محلی و ملی، سومین چرخش تحول‌آفرین از ناکارآمدی فرهنگی و تربیتی به اجتماع تربیتی، فرهنگی و هویتی ارزش‌مدار، مقوم وحدت ملی و امیدآفرین با تکیه بر نقش اقطاب اثرگذار، چهارمین چرخش تحول‌آفرین از اقتصاد شهریه‌محور و مبتنی‌بر ارزش افزوده املاک به پایداری اقتصادی مبتنی‌بر درآمدزایی از جریان یادگیری، پژوهش و نوآوری کارآمد و پنجمین چرخش تحول‌آفرین از رشد کمی به توسعه کیفی همراه با بازمعماری واحدهای دانشگاهی مبتنی بر توجه به بعد مجازی و مأموریت‌گرایی در قالب واحدهای حل مسئله و مرجعیت‌ساز است که باید همه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی با یک تلاش گسترده و برنامه‌ریزی دقیق و تشکیل شوراهای راهبردی استانی بر اجرایی‌شدن اثربخشی اقدامات سند تحول دانشگاه براساس آمایش استانی اقدامات لازم را انجام دهند.

اگر سند تحول و تعالی در واحدهای دانشگاهی با پشتوانه آمایش استانی تحقق یابد، دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک دانشگاه اجتماعی پیشرو به حل مسائل روی خواهد آورد.خبرنگار خبرگزاری آنا در گفت‌وگو با سیدعباس سیدمیرزایی رئیس دبیرخانه هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی استان قم، اثربخشی اقدامات سند تحول براساس آمایش استان را مورد بررسی قرار داده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

آنا: لطفاً درباره منابع تنظیم سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی توضیح بدهید.

سیدمیرزایی: سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی شامل سه بخش و برای یک دوره پنج‌ساله تنظیم شده است؛ بخش اول سند به‌عنوان مبنای عزیمت شامل اسناد بالادستی و مبتنی بر رهنمودهای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، نقشه جامع علمی کشور (تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۸۹) و سند دانشگاه اسلامی (تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۹۲)، سیاست‌های کلی نظام در بخش علم و فناوری بنابر ابلاغیه مقام معظم رهبری و بالاخره سند جامع روابط علمی بین‌المللی (تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۹۶) است.

آنا: بیانیه‌ها و محور راهبردی کلان دانشگاه در سند تحول کدام است؟

سیدمیرزایی؛ بخش دوم سند تحول که عنوان برنامه راهبردی را به خود اختصاص داده شامل سه بیانیه با عنوان مأموریت، چشم‌انداز و ارزش‌ها بوده که در چکیده بیانیه مأموریت اشاره شده است؛ دانشگاه آزاد اسلامی شبکه علمی، تربیتی و فرهنگی یکپارچه دارای توزیع جغرافیایی گسترده منطقه‌ای و شهرپایه همراه با کارکردهای اجتماعی، اقتصادی و فناوری است که به‌واسطه اقبال مردمی و حضور فعال و هوشمندانه شعب آن در پهنه‌های جغرافیایی و اجتماعی سرزمینی و فراسرزمینی، فراهم‌کردن فرصت‌های برابر در رشته‌های متنوع تحصیلی برای اقشار مختلف اجتماعی، در اختیار قراردادن محیطی رشددهنده و تجربه آموزشی تحول‌آفرین برای تحصیل و کارآمادگی در هماهنگی با استعدادهای فردی و محلی دانشجویان، تولید و کاربردی‌کردن دانش، بروز خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی و نقش‌آفرینی مؤثر و متعهدانه در جامعه، انسجام‌بخشی به شبکه منابع انسانی فرهیخته خود شامل دانش‌آموختگان و استادان در قالب جامعه دانشگاهی تحول‌آفرین، خلق اثرات پایدار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با پاسخگویی عالمانه به نیازهای حال و آینده و چالش‌های محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق تولید، انتقال و انتشار نظام‌مند دانش و فناوری، رسالت خود را در راه آرمان‌های بلند نظام جمهوری اسلامی و پیشرفت و توسعه متوازن، پایدار و دانش بنیان کشور به انجام می‌رساند.

در ادامه به سه محور راهبردی کلان که در راستای بیانیه چشم‌انداز سند تحول است، پرداخته شده که عبارت است از بند الف- دانشگاه پرورش‌گر قوه عاقله و توسعه‌دهنده فضای انقلابی با شرح محور تعلیم، تربیت و مهارت‌افزایی متخصصان متعهد، روزآمد و خلاق و توسعه سبک زندگی اسلامی، فرهنگ عفاف و خانواده به‌همراه پرورش اخلاقی منابع انسانی دانشگاه و تلفیق آموزش و پژوهش است. بند ب- دانشگاه سرآمد و پاسخگو با شرح محور مشارکت مؤثر در تمدن‌سازی اسلامی، تحقق آرمان‌های انقلاب و پاسخگویی به مسائل و چالش‌های حال و آینده جامعه با تعادل بین عرضه‌محوری و تقاضامحوری، انطباق حداکثری شبکه واحدهای دانشگاهی و پژوهشگران با نیازهای ملی و محلی، تولید و انتشار دانش مرجع، مرزشکن و کاربردپذیر و فناوری‌های کاربردی، به‌کارگیری ترکیب هم‌افزا، متعادل و بهینه رویکردهای مزیت‌محور، مسئله‌محور و آینده‌نگر است و در نهایت بند ج- دانشگاه کارآمد و پایدار با شرح محور توسعه بلوغ سازمانی، چابک‌سازی افزایش بهره‌وری و پایداری اقتصادی دانشگاه، مولدسازی دارایی‌ها، دستیابی به کارآمدی مبتنی‌بر آموزه‌های دینی و وحیانی، دستیابی به نظام‌مندی مبتنی‌بر نظام‌های مدیریتی متوازن، عدالت‌محور، پویا و بانشاط است.

تدوین اهداف محورهای راهبردی سند تحول در قالب ۱۰ بسته کاری

آنا: درباره اهداف محورهای راهبردی سند تحول دانشگاه آزاد اسلامی بگویید.

سیدمیرزایی: مقاصد و اهداف محورهای راهبردی سند تحول دانشگاه آزاد اسلامی در قالب ۱۰ بسته کاری تدوین شده است و در آن ارتقای کیفیت تحصیلی و کارآمدی دوره‌های تحصیلی، ارتقای تربیت اخلاقی، فرهنگی و هویتی، ارتقای پاسخگویی و قابلیت حل مسئله، توسعه فناوری و نوآوری و کارآفرینی، ارتقای جایگاه بین‌المللی و الهام‌بخشی، پیشرفت علمی مرجعیت‌ساز و تمدن‌آفرین، فعالیت منسجم و هم‌افزایی شبکه‌ای، تحول در فرهنگ سازمانی، دستیابی به سازمان یادگیرنده و بهره‌وری و پایداری اقتصادی آمده است.

آنا: برنامه‌های عملیاتی سند تحول دانشگاه را تشریح کنید.

سیدمیرزایی: در این بخش ابتدا شاخص‌ها و اهداف کمی متناظر با اهداف راهبردی مشخص شده است و سپس به راهکنش‌ها، اقدامات و اهداف متناظر با آنها پرداخته می‌شود که هر بسته کاری شامل اهداف، راهکنش‌ها و مجموعه اقدامات مربوط به خود است که در مجموع برای ۱۰ بسته کاری، ۴۴ هدف، ۷۴ راهکنش و ۶۱۵ اقدام درنظر گرفته شده که در قسمت راهکنش‌ها و اقدامات مجریان هر اقدام نیز مشخص شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

سند تحول نقشه دانشگاه آزاد اسلامی برای مرجعیت علمی است

پنج چرخش تحول آفرین در دانشگاه آزاد اسلامی

بخشی از اقدامات برعهده واحدهای دانشگاهی تعریف شده است و بخشی به شورای استانی واگذار شده و بقیه اقدامات توسط معاونت‌های موضوعی و حوزه ریاست و روابط عمومی و دفتر نهاد رهبری و ... انجام می‌شود.

به‌عنوان نمونه در بسته کاری اول با عنوان ارتقای کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی چهار هدف، ۱۱ راهکنش و ۱۲۵ اقدام تعریف شده که بیش از ۶۰ عنوان آن برعهده واحدها و شوراهای استانی است و مابقی را معاونت‌های موضوعی عهده‌دار خواهند بود.

در این بخش علاوه‌بر مشخص‌شدن مجریان اقدامات، متولیان و سنجه‌های هر اقدام نیز مشخص شده است.

آنا: نحوه اجرای سند تحول در واحدهای دانشگاهی به چه صورت انجام خواهد شد و تحقق این سند با پشتوانه آمایش استانی چگونه خواهد بود؟

سیدمیرزایی: هر واحد دانشگاهی می‌تواند با یک برنامه‌ریزی دقیق و با استفاده از اطلاعات آمایش استانی اقدامات مربوط به بسته‌های کاری ۱۰ گانه در سند تحول را انجام دهد.

واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی با تشکیل کمیته برنامه‌ریزی برای پیشبرد اهداف سند تحول فعالیت خواهند کرد و با کنترل اقدامات خود در مسیر تحول گام برمی‌دارند. اگر این سند در دانشگاه‌ها با پشتوانه آمایش استانی تحقق یابد، دانشگاه به‌عنوان یک دانشگاه اجتماعی پیشرو به حل مسائل روی خواهد آورد. کارآفرینی در محور برنامه‌های دانشگاه قرار می‌گیرد و بخش دانش‌آموزی در متن دانشگاه و در ذیل دانشکده تعلیم و تربیت ایفای نقش می‌کند.

با ایجاد شبکه گسترده کشوری، مجموعه مسائل کشوری و منطقه‌ای در کلیت دانشگاه مورد توجه قرار می‌گیرد و در این خصوص می‌توان با بهره‌گیری از آمایش استانی، رویکردهای علمی، پژوهشی، آموزشی و فرهنگی و... به نحو احسن در دانشگاه آزاد اسلامی مورد توجه قرار گیرد.

ابلاغ ترکیب کمیته برنامه‌ریزی به‌زودی

آنا: ترکیب اعضای کمیته برنامه‌ریزی سند در واحدهای دانشگاهی چگونه است؟

هر واحد دانشگاهی می‌تواند با یک برنامه‌ریزی دقیق و با استفاده از اطلاعات آمایش استانی اقدامات مربوط به بسته‌های کاری ۱۰ گانه در سند تحول را انجام دهد.سیدمیرزایی: در جلسه‌ای که با حضور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و معاونان دانشگاه و رؤسای استان‌ها به‌صورت مجازی برگزار شد، مقرر شد کمیته‌ای شامل رئیس واحد دانشگاهی به‌عنوان رئیس کمیته، یکی از معاونان واحد به‌عنوان دبیر کمیته، معاونان واحد دانشگاهی، سه الی پنج عضو هیئت علمی آگاه و متخصص در برنامه‌ریزی و در نهایت یک نفر به‌عنوان مشاور برنامه‌ریزی تشکیل شود و از تمام اعضای هیئت علمی که می‌توانند در این زمینه کمک کنند، دعوت به همکاری می‌شود. ضمناً ترکیب این کمیته از سوی سازمان مرکزی به‌زودی ابلاغ خواهد شد.

آنا: وضعیت آمایش استان قم چگونه و تا چه مرحله‌ای پیشرفت داشته است؟

سیدمیرزایی: از خرداد ۱۴۰۰ به‌طور جدی موضوع آمایش استان پیگیری شده است و با تشکیل کارگروهی متشکل از مدیران دانشگاه مبادرت به این امر کرده‌ایم.

یکی از چالش‌ها، نیاز به اطلاعات دقیق و به‌روز بود؛ این اطلاعات و داده‌ها در دو قالب و مدل شکل گرفت که نخستین مدل، اطلاعات مربوط به واحدهای دانشگاهی استان بوده که با همکاری همه به نحو احسن تهیه شد و مدل دوم اطلاعات مربوط به استان بود که با پیگیری مدیرکل روابط عمومی واحد قم از مراجع ذی‌صلاح تهیه شد.

اکنون دانشگاه آزاد قم به‌عنوان استان پیشرو در کنار استان‌های فارس، کرمان، هرمزگان و گلستان، فاز نخست سند آمایش را با عنوان اطلس آمایش محیط درونی و بیرونی دانشگاه آزاد اسلامی قم با همکاری مصطفی قبایی عضو هیئت علمی واحد قم به پایان رسانده و به تأیید دفتر گسترش، آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی سازمان مرکزی دانشگاه نیز رسیده است و اکنون درصدد تکمیل فازهای بعدی آن هستیم.

آنا: و سخن آخر پایانی ...

سیدمیرزایی: تأکید می‌کنم که استان قم با توجه به ظرفیت حوزه علمیه و بهره‌گیری از مراجع عظام تقلید و جایگاه والای این استان در حوزه علوم انسانی اسلامی و تفاهم‌نامه منعقد شده بین دانشگاه آزاد اسلامی و حوزه علمیه، می‌تواند در اجرای هرچه بهتر سند تحول دانشگاه آزاد اسلامی بسیار فعال و مؤثر باشد.

گفت‌وگو از: حسین غمخوار سرایدشتی

انتهای پیام/۴۰۶۲/