چرا بعد از سال‌ها طرح پزشک خانواده اجرا نشد؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، «راهی جز اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده نداریم»؛ این اظهارنظر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باردیگر پرونده خاک‌خورده پزشک خانواده را باز کرد؛ پرونده‌ای که طبق اظهارات دکتر «بهرام عین‌اللهی» مزیت‌های بسیاری همراه خود دارد اما 10 سال است که اجرای آن متوقف شده و طبق پژوهش های انجام شده اجرای طرح تحول سلامت و صرف اعتبارات هنگفت برای آن یکی از دلایل مهم ناکامی طرح پزشک خانواده بوده است .

تیرماه 91؛ اظهارنظر وزیر وقت بهداشت

بازکردن مجدد پرونده پزشک خانواده، تلخی‌های فراوانی به همراه دارد، از جمله این‌که با مرور خبرهای آن، متوجه می‌شویم یک دهه در جا زده‌ایم. تیرماه سال 91 بود که وزیر وقت بهداشت با گفتن این‌که «اجرای برنامه پزشک خانواده تنها راهکار برون‌رفت از بن‌بست مشکلات حوزه سلامت است»، تکلیف را روشن کرد، اما یک دهه بی‌تفاوتی نسبت به این طرح مهم نظام سلامت، کار را به جایی رسانده که وزیر جدید در شهریورماه 1400 هم ناگزیر است دوباره حرفی با همان مضمون سال 1391 را تکرار کند و بگوید: راهی جز اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده نداریم... .

چه بود و چه شد؟

اجرای طرح پزشک خانواده از سال 1384 کلید خورد؛ طرحی که قرار بود ساختار نظام سلامت کشور را منظم کند تا ما هم همانند بیش از 60 کشور دنیا، برای هر خانواده یک پزشک عمومی مستقیم داشته باشیم.

تجربه جهانی ثابت کرده بود که ارتباط مستقیم هر خانواده با یک پزشک مزیت‌های فراوانی دارد: ارتباط مستمر با پزشک و نظارت کامل بر پرونده سلامت خانواده، کاهش هزینه‌های غیرضروری درمان، ارجاع بیمار به پزشکان متخصص در صورت نیاز، کنترل مراجعات غیرضرور به بیمارستان‌ها و ... .

همه این دلایل نشان می‌دهد که نسخه خوبی برای درمان نظام سلامت پیچیده شده بود، اما به دلایل متعدد، پس از 14 سال با وجود اجرای برخی طرح‌های موفق در حوزه بهداشت و درمان، به‌صراحت می‌توان گفت که طرح پزشک خانواده، یک طرح بیمار و شکست‌خورده است.

دلایل شکست طرح بزرگ نظام سلامت

این‌که چرا این طرح تا به امروز با ناکامی مواجه بوده، دلایلی دارد و مرور مقاله‌ای که در «فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی» منتشر شده است، آن را مشخص می‌کند:

1. لطمه طرح تحول سلامت به طرح پزشک خانواده در دولت‌های یازدهم و دوازدهم: ماهیت تهدیدآمیز طرح تحول به دلیل تمرکز در حوزه خدمات بیمارستانی به جای سطح اول یعنی پزشک خانواده، اتلاف بسیاری از هزینه‌های نظام سلامت در طرح تحول در مقابل هزینه اثربخش در طرح پزشک خانواده، جزئی و پروژه‌ای بودن در مقابل جامعیت، اولویت یافتن پزشکان متخصص در طرح تحول و نادیده انگاشتن پزشکان عمومی و نظام ارجاع و...

۲. قائم به فرد بودن برنامه‌ها و تاثیر تغییرات مدیریت و دولت بر برنامه: خودمحوری به جای تجربه‌محوری، نبود ثبات مدیریتی در نظام سلامت

۳. چالش ناشی از نحوه حمایت دولت دهم از پزشک خانواده: عدم تخصیص منابع مالی در دولت دهم، فشار برای شروع عجولانه، برکناری وزیر بهداشت حامی پزشک خانواده، انتصاب وزیر جدید با دستورالعملی متفاوت و ...

4. قانون گریزی و عدم اراده و تعهد متولیان: اجرا نشدن طرح قانونی پزشک خانواده در دولت یازدهم، اجرانشدن کامل قانون بیمه‌های همگانی، عدم تجمیع بیمه‌ها، عدم نظارت مجلس بر اجرای طرح و ... .

5. چالش‌های فرهنگی: فرهنگ سنتی در مراجعه به پزشک، بی‌اعتمادی مردم به پزشکان عمومی، نبود فرهنگ مشارکت اجتماعی و کار تیمی و ...

امید به جبران عقب ماندگی

حالا دکتر عین‌اللهی، یکی از برنامه‌های اصلی خود را اجرای همین طرح اعلام کرده و گفته است: «نظام ارجاع و پزشک خانواده راهی است که با آن ،هم می‌توان وضعیت بیمار را به خوبی پیگیری کرد و هم در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود، ١٠ سال است که پزشک خانواده اجرایی نشده و عدم اجرای آن ناشی از مقاومت پزشکان و بیماران است؛ اما اگر به سمت اجرای آن نرویم، هر چقدر هم هزینه کنیم، مشکل درمان مردم حل نخواهد شد».

وزیر بهداشت درباره زمان‌بندی اجرای این طرح هم وعده‌ای داده است: «یکی از برنامه‌هایی که در مجلس اعلام کردیم و پیگیر اجرای آن خواهیم بود، نظام ارجاع و پزشک خانواده است و تلاش می‌کنیم به چشم انداز ١۴٠۴ برسیم».

کمیسیون بهداشت حامی احیا و اجرای طرح پزشک خانواده است

محمد اکبری- «سیدمسعود خاتمی» عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، اظهار کرد: کمیسیون بهداشت و درمان مجلس حامی احیا و اجرای سراسری طرح پزشک خانواده در کشور است.

وی افزود: ممکن است دولت برای اجرای طرح پزشک خانواده به‌خاطر برخی عادات فرهنگی مردم با مقاومت‌هایی مواجه باشد اما در میان مدت و دراز مدت مردم خواهند فهمید که اجرای آن موجب کاهش چشمگیر هزینه‌ها به نفع بیماران و خانواده است.

خاتمی یادآورشد: در شرایط فعلی به رغم اجرای طرح بیمه سلامت، بیش از 25 درصد و بعضا تا 50 درصد هزینه‌های درمان از جیب مردم تامین می‌شود اما با اجرای طرح پزشک خانواده هزینه‌ها کاهش می‌یابد.وی خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح علاوه بر ایجاد فرهنگ صحیح مراجعه مردم به پزشک، انگیزه پزشکان عمومی برای ارائه خدمت افزایش پیدا می‌کند و زمینه ایجاد عدالت شغلی بیشتر در جامعه پزشکی کشور تحقق می‌یابد.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/