انقلابی در درمان سرطان/ محقق ایرانی پنجره جدیدی برای درمان سرطان باز کرد

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، از زمانی که بیماری سرطان شناخته شده تحقیقات بسیاری در حوزه‌های زیستی و کلینیکی انجام شده که نتایج به دست آمده از آنها به کشف روش‌های درمانی مختلف ختم شده است. محققان از دو دهه قبل متوجه شدند که در زمان سرطان پارامترها و مشخصه‌های فیزیکی سلول دستخوش تغییراتی می‌شود. مشخصه‌های فیزیکی سلول که شامل خواص مکانیکی و ویژگی‌های ظاهری می‌شود با ظهور سرطان تغییر پیدا می‌کنند، با پیشروی این تغییرات سلول سرطانی به سلول تهاجمی تبدیل می‌شود و درنتیجه سرطان در بدن پخش می‌شود.

بیشتر بخوانید:

سرطان در تیررس اشعه ایکس/ درمان با رادیو دارو چیست؟

براساس تحقیقات علمی، سلول سرطانی نسبت به سلول سالم نرم‌تر است. به عبارت دیگر سرطان باعث نرم‌شدن سلول می‌شود. هرچه درجه سرطان بالاتر برود، میزان نرمی سلول نیز افزایش می‌یابد. حال سوال اینجاست که نرم بودن سلول چه کمکی به سرطان می‌کند؟ عامل نرم شدن سلول چیست؟ دانشمندان به تازگی متوجه شده‌اند که نرم شدن سلول باعث چابک‌تر شدن آن می‌شود، بدین‌ترتیب سلول به راحتی می‌تواند به بافت‌های دیگر بدن نفوذ کند. وقتی سلولی به سرطان آلوده می‌شود، تغییرات فیزیکی دیگری علاوه‌بر نرم شدن در آن اتفاق می‌افتد که یکی از آنها کاهش چسبندگی سلول به محیط اطراف است. سلول سرطانی دیگر به محیط اطراف خود نمی‌چسبد و تمایل زیادی به حرکت کردن دارد.

کشف علت تغییر رفتار سلول سرطانی

حال یک محقق ایرانی به نام سید محمد طباطبائی موفق به تحلیل رفتار مکانیکی سلول در زمان تهاجم سرطان بر مبنای ساختار سلولی شده است. در این مطالعه سلول‌های سرطانی متهاجم بافت پستان از نظر تغییرات خواص مکانیکی و عامل این تغییرات مورد بررسی قرار گرفت. گروه تحقیقاتی با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی و نظری به بررسی پیشرفت سرطان پرداختند تا شناخت بهتری به تغییرات خواص مکانیکی و فیزیکی سلول به دست آورند. در این مطالعه برای تعیین خواص مکانیکی سلول‌ها از ابزارها و تجهیزاتی به نام نانومکانیکال استفاده شد. سلول‌ها بسیار ریز هستند و برای اعمال نیرو بر آنها به تجهیزات پیشرفته نیاز است، بخشی از این پژوهش در دانشگاه صنعتی امیرکبیر، بخشی در دانشگاه شهید بهشتی و بخشی نیز در دانشگاه مک‌کیل کانادا انجام شد.

بیشتر بخوانید:

روشی نوین برای تشخیص سرطان توسعه می‌یابد/ تشخیص سرطان با آزمایش ادرار

به گفته طباطبائی؛ «با استفاده از ابزار نانومکانیکال نیرویی در حد نانونیوتون به سطح سلول اعمال می‌شود تا تغییر شکل حاصل از این نیروی ثابت بر سلول مشخص شود. این تغییر شکل توسط دستگاه اتمیک فورس میکروسکوپی به صورت دقیق اندازه‌گیری می‌شود. این دستگاه ابزاری برای تعیین دقیق خواص مکانیکی و ساختاری سلول به شمار می‌رود. گزارش تغییرات به صورت کمی در حوزه مهندسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از میکروسکوپ‌ کانفولکال نیز برای رصد اتفاقاتی که در سطح سلول رخ می‌دهد، استفاده شده است. تنها دو نمونه از این میکروسکوپ در ایران وجود دارد که هر دو خراب است، بنابراین این بخش از تحقیق در دانشگاه مک‌کیل انجام شد که این تجهیزات پیشرفته را داشت.»

کشف علت نرم شدن سلول‌ سرطانی

وقتی سلول سرطانی روی سطح قرار می‌گیرد، شروع به حرکت می‌کند که به این پدیده مهاجرت سلولی گفته می‌شود. سرطان توانایی تولید نیروهای لازم بری حرکت کردن را به سلول می‌دهد. وقتی سلول سرطانی متهاجم می‌شود، این نیروهای محرک نیز افزایش پیدا می‌کنند. این افزایش نیرو تاثیر قابل‌توجهی بر خواص مکانیکی سلول دارد. محقق ایرانی با استفاده از روش‌های کمی، نیروی محرک سلول‌های سرطانی متهاجم را ارزیابی و اندازه‌گیری کرد و متوجه نقش کلیدی یکی از پروتئین‌های سلول در پیشروی سرطان شد.

بیشتر بخوانید:

توسعه روشی نوین برای جلوگیری از پخش سرطان در بدن/ پروتئینی با توانایی جلوگیری از متاستاز شناسایی شد

یکی از اجزای تشکیل‌دهنده سلول، پروتئین‌ها هستند. خواص مکانیکی سلول ناشی از رفتار زیراجزای آن است که شامل پروتئین‌ها می‌شود. «اف اکتین» دسته‌ای از پروتئین‌های مهم سلولی به شمار می‌روند که با قرار گرفتن در کنار یکدیگر رشته‌های اکتین را به وجود می‌آورند. نتایج پژوهش محقق ایرانی نشان می‌دهد که سرطان باعث نرم شدن این رشته‌ها می‌شود،در نظر گرفتن این امر در پروسه‌های درمانی سرطان می‌تواند تحول عظیمی ایجاد کند. در حال حاضر هدف اغلب داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند، جلوگیری از تکثیر سلول‌هاست. بنابراین میکروتوبول‌ها هدف اصلی داروهای فعلی هستند.

این در حالی است که نتایج مطالعات طباطبائی نشان می‌دهد که نفش رشته‌های اکتین در سرطان کلیدی‌تر از میکروتوبول‌هاست. اگر این امر در توسعه و ساخت داروهای سرطان در نظر گرفته شود، رشته‌های اکتین نرم نشده و درنتیجه سلول سرطانی به سلول تهاجمی تبدیل نمی‌شود. تکثیر و گسترش سرطان در بدن از طریق سلول‌های تهاجمی انجام می‌شوند. تحقیقات این دانشمند ایرانی نخستین مطالعه‌ در جهان است که به ارزیابی کمی تغییرات خواص مکانیکی زیرساختار سلول سرطانی پرداخته است.

انتهای پیام/۴۰۲۱/