یارانه‌های انرژی و تعرفه‌گذاری غلط، بلای جان صنعت برق کشور

به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، در کشورهای دارای نعمت خدادادی انرژی مثل نفت و گاز و بنزین و دیگر منابع انرژی، به منظور تقسیم این منابع میان عموم مردم یارانه‌های انرژی پرداخت می‌شود که به روش مستقیم یعنی کمک‌های نقدی است یا غیرمستقیم که به شکل‌های مختلف بدون اینکه عموم مردم آن را مستقیما لمس کنند داده می‌شود که به روش غیرمستقیم یارانه‌های پنهان انرژی نیز گفته می‌شود که در کشور ما بخشی از این یارانه به صورت نقدی و بخش قابل توجه دیگر آن بطور غیرمستقیم و با روش تعرفه گذاری انرژی با قیمت پایین‌تر انجام می‌گیرد، این نحوه یارانه به سبک تعرفه گذاری به عموم جامعه و نیز بخش صنعت، تجارت و کشاورزی و ... سبب مشکلاتی شده است که برای بررسی پیرامون این موضوع با مهدی تفضلی کارشناس انرژی به گفت‌وگو بپرداختیم.

تفضلی کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا در خصوص یارانه‌های انرژی و سرمنشاء بحران خاموشی‌های اخیر کشور، تشریح کرد: قیمت برقی که برای وزارت نیرو یا برای دولت تمام می‌شود در واقع ترکیبی از هزینه‌ی سوختی است که مصرف شده است، که می‌تواند آن سوخت گاز یا سوخت‌های مایع باشد و در اینجا یک هزینه‌ی تبدیل انرژی وجود دارد و از آنجا که دولت انرژی را به شکل خدمت به مردم عرضه می‌کند، این قیمت برق در دسترس مردم در واقع با قیمت واقعی آن بسیار تفاوت دارد. سوخت با توجه به این‌که کشور صاحب منابع زیرزمینی است مجددا با قیمت واقعی نیز اختلاف‌ است، که از همه این موارد تحت عنوان یارانه‌های پنهان انرژی نامبرده می‌شود.

وی در ادامه افزود: از طرف دیگر بحث اینکه انرژی با چه تعرفه‌ای به مردم فروخته شود و اینکه چه قدر توزیع یارانه‌ها عادلانه است، وجود دارد که در بخشی، وزارت نیرو بر اساس انواع مناطق جغرافیایی کشور تعرفه‌های مختلفی اعمال کرده است، مثلاً مناطق گرمسیری یک و دو و سه تعریف می‌شود و با توجه به شرایط آب و هوایی حالت عادلانه‌تری در نظر گرفته می‌شود. برای بخش‌های صنعتی نیز به همین ترتیب است تا قیمت تمام شده‌ی محصولات صنعتی عدد قابل قبولی شود.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: باید بررسی شود که تعرفه‌ها باید چگونه تنظیم شود تا مردم به زیاده‌روی در مصرف برق روی نیاورده و مشابه چند سال اخیر و به خاطر پایین بودن قیمت‌های انرژی از کولر آبی به سمت کولر گازی نروند ‌که در نهایت صنعت برق به چالش کشیده شود. متاسفانه تنها راهکار فعلی کنترل مصرف، اصلاح مصرف مردم از طریق الگوسازی‌ها و کارهای فرهنگی است. این راهکار برای افراد پرمصرف در هیچ کجای دنیا اثرگذار نیست. دلیل مصرف بالای افراد پرمصرف اقتصادی است و باید با ترفندهای اقتصادی نیز مصرف خارج از الگوی مصرف پرمصرف‌ها را کاهش داد.

وی در ادامه با اشاره به ضروری بودن اصلاح نظام تعرفه گذاری، افزود: بهینه‌سازی و اصلاح نظام تعرفه گذاری یک کار بنیادی و یک اقدام آینده‌ نگرانه است که بایستی حتما انجام شود. هرچند ممکن است در مقطع‌هایی باعث تنش‌هایی شود ولی باتوجه به وضعیت کنونی بازهم مردم راضی خواهند بود که درحال حاضر کمی قیمت برق بیش‌تری بپردازند ولی چهار الی پنج ساعت خاموشی نداشته باشند. لذا باید دولت و دستگاه‌های مربوطه تصمیم بگیرند که به تدریج و با روشی بینابینی از این وضعیت پیش آمده برای صنعت انرژی و مخصوصا برق که به واسطه نحوه و میزان و چگونگی توزیع و پرداخت یارانه‌های انرژی است، به سلامت عبور کنند.

تفضلی در خصوص تعرفه گذاری پلکانی، عنوان کرد: تلاش وزارت نیرو بر این بوده که تا حدودی تعرفه گذاری پلکانی پیاده‌سازی ‌شود و به دنبال این منطق است که پله‌های سوم و چهارم مصرفی تعرفه بالاتری را بپردازند. در نهایت باید سازوکاری تعریف شود تا بهای مصرفی برق برای پله‌های با مصارف غیر متعارف به قیمت تمام‌شده برسد.

وی با بیان ارتباط تعرفه گذاری و وضعیت نابسامان صنعت برق، توضیح داد: عمده وضعیت فعلی صنعت برق مرتبط با تعرفه‌گذاری غلط انرژی است، از جمله اینکه ما به خاطر تغییر و تحولات قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی و باوجود اینکه قیمت برق افزایش پیدا نکرده، هزینه انرژی بخصوص برق در سبد مصرفی خانوار خیلی ناچیز است و نسبت به سایر هزینه‌های خانوار که در این چند ساله جهشی زیادی داشته است، این عدد قابل توجه نیست، لذا انگیزه‌ای برای صرفه جویی وجود ندارد.

این کارشناس انرژی در خصوص اهمیت نحوه اصلاح نظام تعرفه گذاری افزود: اگر اصلاح نظام تعرفه گذاری بخواهد در سطح کشور، روستاها و نقاط مختلف با اقشار کم‌درآمد انجام شود، تبعات سیاسی و اجتماعی خاصی بهمراه خواهد داشت، لذا باید خیلی با احتیاط اجرا شده و سعی کرد تا نگاه افراد به تعرفه گذاری انرژی به‌عنوان مشوقی برای صرفه جویی بیشتر باشد تا اینکه مشترکین خانگی و صنعتی در حد الگوی تعریف شده مصرف کنند.

وی در خصوص ریشه مشکلات صنعت برق، عنوان کرد: صنعت برق کشور به لحاظ توازن هزینه‌ها و درآمدها با مشکل جدی روبرو است و این باعث شده تا این صنعت نتواند نیروگاه‌ سازی متناسب با برق مورد نیاز کشور و نیز درآمد قابل توجهی از محل فروش برق برای کشور داشته باشد و لذا به سبب یارانه‌های انرژی نتوانسته نقش خوبی ایفا کند و این موضوع تنها مربوط به وزارت نیرو یا وزارت نفت نیست بلکه یارانه‌های انرژی و نحوه پرداخت آن از سیاست‌های کلی کشور است که مباحث فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و غیره را نیز درخود جای داده است.

تفضلی با بیان اهمیت حضور بخش خصوصی در صنعت برق، تاکید کرد: رویکرد صنعت انرژی در کشورهای توسعه یافته، جذب بخش خصوصی برای تولید برق هست و مرسوم نیست که بخش دولتی نیروگاه احداث کند، لذا باید رویکرد اصلی صنعت برق کشور برون سپاری تولید برق به بخش خصوصی باشد و هلدینگ‌های اقتصادی را در زمینه احداث نیروگاه‌ها فعال کند.

به گفته وی وزارت نیرو باید بهمراه بقیه‌ی دستگاه‌های مربوطه و ذی‌نفع برای به صرفه ساختن ورود بخش‌های خصوصی به صنعت برق، وارد عمل شوند و عدد و رقم‌هایی که وزارت نیرو با آن برق را خریداری می‌کند را بالاتر ببرند که برای ورود بخش خصوصی صرفه‌ اقتصادی داشته و همچنین تضمین‌های کافی برای خرید برق تولیدی این بخش را ایجاد نمایند.

انتهای پیام/4133