قنادباشی در گفت‌وگو با آنا:
غربی‌ها رئیس‌جمهور تونس را برای ایجاد شبه‌کودتا تحریک کرده‌اند
نقش امارات و دلارهای نفتی سعودی در ناآرامی‌های تونسیک کارشناس امور بین‌الملل معتقد است رئیس‌جمهور تونس در حالی مدعی تلاش برای برقراری ثبات در این کشور است که در تحولات تونس رد پای تحریکات غرب و دلارهای نفتی سعودی مشاهده می‌شود.
گروه جهان خبرگزاری آنا، قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس یکشنبه شب به‌دنبال اعتراضات مردمی که با فراخوان برخی از احزاب و شخصیت‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی آغاز شد، هشام المشیشی، نخست‌وزیر را برکنار و مجلس را به مدت یک ماه تعلیق کرد. درواقع فشار معترضان، تجمع آنها در برابر مجلس برای برکناری نخست‌وزیر و آتش زدن مشکوک برخی از دفاتر حزب النهضه باعث تشدید تنش میان احزاب سیاسی و تصمیم اخیر رئیس‌جمهور این کشور شده است.
راشد الغنوشی، رئیس مجلس تونس که ریاست جنبش النهضه را نیز برعهده دارد و نقش مهمی در دولت‌های ائتلافی ایفا کرده است، اقدامات رئیس‌جمهور را محکوم و آنها را کودتا و حمله به دموکراسی توصیف کرد. وی بامداد روز دوشنبه به ساختمان مجلس تونس رفت و خواستار برگزاری جلسه‌ای برای توضیح خواستن از قیس سعید شد، اما نیروهای ارتش که در خارج از ساختمان مجلس مستقر هستند، مانع ورود غنوشی شدند.
قیس سعید که در ۲۰۱۹ در تونس قدرت را به دست گرفت، اتهامات درباره انجام کودتا را رد کرد و گفت که اقداماتش مطابق قانون اساسی است. وی همچنین در بیانیه‌ای تأکید کرد، علاوه بر برکنار کردن نخست‌وزیر و به تعلیق درآوردن فعالیت‌های مجلس، مصونیت قانونی اعضای مجلس را نیز به حالت تعلیق درآورده است.
رئیس‌جمهور تونس با اعلام برکناری دولت، از تلاش برای بازگرداندن آرامش به کشور با کمک یک نخست‌وزیر جدید خبر داد و در اظهاراتی گفت: این تصمیمات را اتخاذ کرده‌ایم تا آرامش اجتماعی به تونس برگردد و کشور نجات داده شود.
برای بررسی ابعاد تحولات تونس با سید جعفر قنادباشی، تحلیلگر امور شمال آفریقا گفت‌وگو کرده‌ایم که در زیر تقدیم می‌شود.
نقش سکولارهای متکی به خارج در ناآرامی های تونس
آنا: علت انحلال مجلس و برکناری نخست‌وزیر تونس به‌وسیله رئیس‌جمهور و در ادامه، ایجاد تنش در این کشور چیست؟
قنادباشی: رئیس‌جمهور تونس به این دلیل رئیس مجلس را برکنار کرد که راشد الغنوشی را مانع حل مشکلات کشور می‌دانست و اختلافات داخلی تونس، بیشتر اختلاف میان دولت و پارلمان است و به این دلیل کارهای کشوری به صورت صحیح دنبال نمی‌شود که باعث به وجود آمدن مشکلات اقتصادی شده است.
از ابتدای انقلاب تونس تاکنون، گروه‌های سکولار و مورد حمایت غربی‌ها وجود دارند که هیچ‌گاه نتوانستند افکار عمومی را با خود همراه کنند. این گروه‌ها بعد از سرنگونی حکومت بن علی همواره تلاش کردند حزب النهضه را با مشکل و چالش مواجه کنند و آن را شکست دهند. لذا در پشت‌پرده اختلافات سیاسی موجود، سکولارهای متکی به خارج نقش‌آفرینی می‌کنند. احزاب کوچک و خرده‌پای تونسی نیز بعضاً با چالش‌آفرینی به‌دنبال تحقق منافع شخصی خود و خواهان شکست دادن اسلام‌گراها هستند، بنابراین از حمایت غرب‌گرایان، عربستان و امارات برخوردارند.
عربستان و امارات مشابه این توطئه را در مصر و لیبی نیز طراحی کرده بودند و تنها در لیبی از فردی وابسته به آمریکا و سکولار برای سرنگونی حکومت استفاده کرده بودند. کشورهای خارجی برنمی‌تابند در شمال آفریقا که نقطه راهبردی اشراف بر دریای مدیترانه است، جریان‌های اسلامی قدرت داشته باشند، زیرا باعث افزایش جاذبه و بسط و گسترش این دین می‌شود، کما اینکه مشابه آن را در مصر، لیبی، الجزایر و مغرب شاهد بودیم.
مخالفان تونس سال‌هاست تلاش می‌کنند مردم را از حکومت ناراضی کنند و آنها را به خیابان بکشانند، ولی مردم با این توطئه همراهی نکرده‌اند
در لیبی دو گروهی که مقابل هم ایستاده‌اند (ارتش ملی به سرکردگی ژنرال خلیفه حفتر و دولت وفاق ملی)، اسلام‌گرایان را به عنوان الگویی انگیزشی برای خود تلقی می‌کنند. طبعاً غربی‌ها تمایلی ندارند در تونس دولتی اسلامی زمام امور را در دست داشته باشد و برای حذف آن انگیزه‌ای قوی دارند. در قضایای شمال آفریقا و لیبی، ترکیه در حمایت از اسلام‌گراها ظاهر و به‌نوعی جنگ عثمانی-غربی دهه‌های گذشته تکرار شد و سایه کم‌رنگی از آن را می‌توان اکنون احساس کرد.
آنا: آیا جریانات کنونی تونس شباهتی به کودتای مصر دارد؟
قنادباشی: قیس سعید، رئیس‌جمهور منتخب تونس است و با جریان به قدرت رسیدن عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر تفاوت دارد. سیسی فردی نظامی و از نظر مردم غریبه بود که بعدها تلاش کرد نظر مردم را به خود جلب کند، فردی مستقل است و در سیاست خارجی نیز مواضع خوبی به‌ویژه علیه رژیم صهیونیستی اتخاذ کرده، بنابراین نسبت به حسنی مبارک از مقبولیت بیشتری برخوردار شده است.
بیشتر بخوانید:
رسانه‌های امارات بر آتش فتنه در تونس می‌دمند
بخش اصلی اعتراضات و ناآرامی‌های این روزهای تونس میان سکولارها و قیس سعید و حزب النهضه را می‌توان در به وجود آمدن مشکلات اقتصادی دانست. از نظر پارلمانی حزب النهضه از مجموع ۲۰۷ کرسی، ۵۴ کرسی را به خود اختصاص داده است. همچنین حزب قلب تونس حدود ۳۰ کرسی را به خود اختصاص داده و با النهضه ائتلاف کرده بود. در تونس حزبی که اکثریت پارلمان را داشته باشد، می‌تواند نخست‌وزیر را نیز انتخاب کند.
حوادث تونس شبه کودتاست
آنا: حوادث کنونی در تونس را می‌توان کودتا نامید یا شبه‌کودتا؟ چرا شاهدیم برخی از به وجود آمدن چنین فضایی شادی می‌کنند و به خیابان‌ها می‌ریزند؟
قنادباشی: حوادث تونس شبه‌کودتاست. کودتا زمانی است که نظامیان بخواهند علیه حکومت دست به اقدام بزنند و نهادهایی را به تصرف خود درمی‌آورند و برخی را حذف می‌کنند، ولی قیس سعید تنها به‌دنبال رفع اختلافات خود با جریانات مخالف است.
بازتاب فضای کنونی سیاسی تونس در میان مردم را می‌توان دو دسته دانست؛ نخست، حامیان احزاب کوچک و ورشکستگان سیاسی دوران بن علی و دوم، حامیان حزب النهضه و حکومت در رأس قدرت تونس. آن دسته از مردمی که ویدئوهایشان در فضای مجازی منتشر شده و در حال شادی کردن در تونس هستند، جزو گروه نخست به شمار می‌روند. مخالفان تونس سال‌هاست تلاش می‌کنند مردم را از حکومت ناراضی کنند و آنها را به خیابان بکشانند، ولی مردم با این توطئه همراهی نکرده‌اند. بنابراین آن‌هایی که اکنون مشغول شادی هستند، حامیان حکومت نیستند و گروه‌های کوچک متحد غرب را تشکیل می‌دهند و حتی به نظر می‌آید از امارات نیز پول گرفته باشند که اکنون در صحنه تونس و در خیابان‌ها حضور دارند.
در واقع بخش اعظمی از مردم تونس یا مخالف ناآرامی‌های اخیر هستند یا اینکه ترجیح داده‌اند در وضعیت کنونی سکوت پیشه کنند، زیرا با مشکلات اقتصادی مواجه هستند و اگر این مشکلات نباشد، آنها نیز در زمره مخالفان ناآرامی‌ها هستند.
درآمد اصلی تونسی‌ها توریسم و گردشگری است که با توجه به شیوع کرونا با چالش جدی و رکود مواجه شده است. دولت تونس هتل‌های زیادی ساخته و مکان‌های گردشگری زیبایی را تجهیز کرده، ولی شیوع کرونا باعث شده از سرمایه‌گذاری‌های خود زیان ببینند.
تونسی‌ها با وجود مشکلات اقتصادی، در زمینه سیاست مخالف حذف جریان‌های النهضه و قلب تونس هستند و از حکومت‌شان حمایت می‌کنند. در حال حاضر «شعبان بی‌مخ‌های تونسی» در این کشور جولان می‌دهند و در تلاش هستند تا مردم را با خود همراه کنند که تاکنون موفق نبوده‌اند. آنها چند سال پیش زمانی که راشد الغنوشی نخست‌وزیر بود تلاش کردند مردم را به مقابل پارلمان بکشانند تا اعتراضات مردمی به پا کنند، ولی ناموفق بودند.
آنا: مانور رسانه‌ای غربی-عربی را در صحنه تونس چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قنادباشی: یکی از اقدامات عملی و عملیات‌های روانی انجام‌شده در تونس این بود که ویدئوها و تصاویر اعتراضات سال‌های گذشته را بازنشر می‌کنند تا این‌گونه القا کنند که مردم در صحنه حضور دارند و به خیابان‌ها ریخته‌اند.
قیس سعید برای اینکه بتواند حزب النهضه را حذف کند، با چراغ سبزهایی از سوی غربی‌ها اقدام کرده است
موضوع دیگر این است که تلاش می‌کنند پای ارتش را به ناآرامی‌ها باز کنند و اخبار جعلی در زمینه تصرف برخی نهادها به‌وسیله ارتش منتشر می‌کنند. حتی برخی اخبار در زمینه آتش‌سوزی‌های مشکوک منتشر شد که مشخص است این‌گونه اقدامات، کار رسانه‌های معاند غربی-عربی است و شعبان بی‌مخ‌ها در حال بازی کردن در چنین پازلی هستند.
آنا: قیس سعید در ماه‌های اخیر سفرهایی به مصر، ایتالیا و فرانسه انجام داد. آیا در این سفرها وعده و وعیدهایی در زمینه به ناآرامی کشیدن صحنه تونس داده شده است و آیا حمایت آنها را با خود می‌بیند؟
قنادباشی: دقیقاً همین‌طور است. قیس سعید برای اینکه بتواند حزب قوی و با سابقه‌ای همچون النهضه را که ۵۲ کرسی در اختیار دارد حذف کند، با چراغ سبزهایی از سوی غربی‌ها اقدام کرده است. او بارها از پارلمان و دولت شکایت کرده بود ولی هیچ‌گاه نتوانسته بود تصمیم عملی بگیرد. به نظر می‌آید این بار غربی‌ها توانسته‌اند او را برای بر هم زدن صحنه سیاسی تونس متقاعد کنند. به احتمال زیاد در این بده بستان، در روزهای آینده غربی‌ها به تونس تسهیلاتی برای حل مشکلاتش می‌دهند و عربستان نیز برای راضی کردن بخش دیگری از مردم وارد عمل می‌شود و با دلارهای نفتی آل سعود، مواد غذایی و دارویی به این کشور منتقل خواهد شد.
انتهای پیام/۴۰۳۳/پ
انتهای پیام/
