۱۵ موزه دانشگاهی ایران را بشناسید
به گزارش گروه رسانههای دیگر خبرگزاری آنا، وقتی از موزه و موزهگردی یاد میشود، بیشتر جنبه گردشگری و تماشای آثار تاریخی در ذهن تداعی خواهد شد؛ درصورتیکه تنها یکی از کارکردهای مهم موزه گردشگری است و تجربه نشان داده که در چنددهه اخیر موزهها کارکردهای دیگری نیز دارند.
بسیاری از آنها با اهداف پژوهشی و آموزشی تاسیس شدهاند و مخاطبان امروزشان تنها دنبال گردش و تفریح نبوده، بلکه بهدنبال کشف اطلاعات مفید درباره گذشته تاریخی خود در ابعاد مختلف جامعه هستند. امروزه موزهها در ارتقای دانش بشری و نیز گسترش علم بهعنوان یکی از نهادهای اجتماعی موثر بهشمار میروند که علاوهبر تقویت هویت ملی و فرهنگی جامعه، ضامن بقای فرهنگ کشور برای نسل حاضر و آینده بهحساب میآید.
چند مدل موزه در دانشگاهها وجود دارد؟
دانشگاهها بهعنوان نهاد فرهنگی، اجتماعی و آموزشی وظیفه دارند در راستای ترویج علم و ارتقای آموزش دانشجویان و تعامل قشر دانشگاهی و فضای دانشگاه با مردم جامعه به این خواسته جامه عمل بپوشانند؛ چراکه نقش دانشگاهها در ایجاد موزه امری بدیهی است. وجود موزههای دانشگاهی درکنار فعالیت آموزشی و پژوهشی دانشگاهها میتواند نقش مهمی در فرآیند آموزش دانشجویان و حتی قشرهای مختلف جامعه ایفا کند. موزه بهعنوان پیشرفتهترین نهاد فرهنگی امری مکمل برای پژوهش و آموزش دانشگاهی محسوب میشود که دانشگاه را با جامعه مرتبط میکند.
موزههای دانشگاهی را میتوان به سهدسته تقسیم کرد؛ موزههای مربوط به تاریخچه دانشگاه یا نظام آموزشی، موزههایی که در دانشگاه به موضوع مورد بحث در دانشگاه میپردازند، مانند موزه زمینشناسی در دانشکده علوم و دسته سوم موزههایی که بهشکل کلکسیونهای اهدایی از طرف استادان و علاقهمندان دانشگاه بهوجود میآیند. این موزهها درکنار موزههای علم و فناوری، شبکهای را از موزههای علم و فناوری و دانشگاهی بهوجود میآورند و میتوانند پاسخگوی بسیاری از مشکلات جامعه باشند.
چند موزه دانشگاهی در کشور وجود دارد؟
کمیته بینالمللی موزههای دانشگاهی یکی از کمیتههای زیرشاخه شورای بینالمللی موزههاست. در «ایکوم» جهانی (شورای بینالمللی موزهها) حدود ۳۰ کمیته ازجمله موزههای باستانشناسی، شیشه، پول و بانکداری معرفی شده و یکی از آنها موزههای دانشگاهی است که در کشور از این نوع موزهها- که مربوط به معرفی تاریخچه دانشگاههاست- کمتر معرفی شده است. کمیته موزههای دانشگاهی در دنیا بیش از سههزار موزه را ثبت و ضبط کردهاست. موزههای دانشگاهی بسیاری از کشور در فهرست جهانی آن بهثبت رسیده، البته بیشترین آمار موزههای دانشگاهی و پزشکی مربوط به آلمان است.
شرط پیوستن و ثبتشدن نام موزههای دانشگاهی در این سایت «داشتن مجوز موزه از سوی اداره کل موزهها»، «داشتن سناریو و طرح محتوایی» و «بودن ماهیت فیزیکی موزه و چارت اداری موزه در دل دانشگاه» است که تاکنون «موزه ملی تاریخ پزشکی» دانشگاه علوم پزشکی تهران، «موزه نگارستان» دانشگاه تهران، «موزه مقدم» دانشگاه تهران، «موزه تاریخ طبیعی» دانشگاه تربیت معلم مشهد، «موزه تاریخ طبیعی» دانشگاه شیراز، «موزه نصیر» دانشگاه خواجه نصیر، «موزه تاریخ پزشکی» دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، «موزه بهداشت و سلامت» دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، «موزه تاریخ علم» دانشگاه اردبیل، «موزه دانشگاه فردوسی مشهد»، «موزه و موسسه باستانشناسی» دانشگاه تهران، «موزه تاریخ علم و طبیعت» دانشگاه اهواز، «موزه تاریخ طبیعی» و «موزه علم و فناوری» دانشگاه ارومیه، «کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد» دانشگاه تهران و «موزه روانپزشکی» دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد تایید کمیته بینالمللی موزهها قرار گرفته و در این فهرست به ثبت رسیدهاند.
با بهثبت رسیدن دو موزه جدید «کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد» دانشگاه تهران و «موزه روانپزشکی» دانشگاه علوم پزشکی تهران که در 4بهمن سال گذشته در این فهرست قرار گرفتند، دانشگاه تهران با 6موزه دانشگاهی در صدر لیست موزههای دانشگاهی کشور قرار گرفته است.
متولی موزههای دانشگاهی کیست؟
لزوم سیاستگذاری و برنامهریزی کلان و مناسب برای موزهها موجب شده شورای سیاستگذاری موزههای دانشگاهی در دانشگاه تهران با حضور محمدعلی زارعهاچوکی مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران، سلمان ساکت رئیس مرکز آثار مفاخر و استاد دانشگاه فردوسی مشهد، بیژن برازنده رئیس موزه دانشگاه شهید چمران، کیوان جورابچی سرپرست اداره اسناد و موزه دانشگاه شهید بهشتی و صدرالدین طاهری مسئول موزه دانشگاه هنر اصفهان راهاندازی شود.
محمدعلی زارعهاچوکی درباره اهداف و اقدامات این شورا گفت: «با توجه به اینکه در دانشگاه تهران موزههای متعدد تاریخی و همچنین موزههای علمی داریم و با توجه به رسالتی که موزههای علم و فناوری در ترویج علم و توسعه فرهنگی و تقویت ارتباط میان دانشگاه با سطح جامعه دارد، تصمیم گرفتیم نهادی ایجاد کنیم که سیاستگذاریهای موزههای علم و فناوری دانشگاه تهران را انجام بدهد. پیشتر شورایی تحتعنوان شورای موزههای دانشگاه داشتیم که با اساسنامه تهیهشده به شورای عالی موزههای دانشگاه تهران ارتقا پیدا کرد و این اساسنامه که اواخر سال گذشته مصوب شد، ریاست آن به محمود نیلیاحمدآبادی رئیس دانشگاه تهران داده شد و اعضا نیز از بین نهادهای بیرونی همچون حوزه میراث فرهنگی و موزههای کشور و دانشکدههایی که موزههای دانشگاهی مهمی داشتند، انتخاب شد.»
وی ادامه داد: «فعالیت عمده و اصلی این شورا سیاستگذاری و برنامهریزیهای دقیق، کلان و مناسب برای موزههای دانشگاهی است. امور اجرایی در هریک از موزهها درحال انجام است و صرفا سیاستگذاری کلان توسط اعضا در این شورا انجام میشود.»
موزههای دانشگاهی ابزاری برای ارتباط دانشگاه و جامعه
زارع با بیان اینکه باید از موزههای دانشگاهی بهعنوان ابزاری برای ارتباط دانشگاه و جامعه استفاده کرد، گفت: «درتلاش هستیم که با همکاری اعضا، دانشگاه و دانشجویان ارتباط میان فضای دانشگاه با جامعه را منسجم و موثر برقرار کنیم. خوشبختانه در بحث باغموزه نگارستان و خانهموزه مقدم در موزهها روی علاقهمندان باز است تا بتوانیم به ایجاد، حفظ و تداوم این تعامل کمک کنیم اما درباره موزههای پردیسهای دانشگاهی با توجه به اینکه این موزهها بهنوعی محیطهای آزمایشگاهی هستند، هنوز این ارتباط و تعامل دوسویه بهصورت سیستماتیک انجام نشده است.»
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران اشاره کرد: «بهدنبال این هستیم که این ارتباط بهصورت سیستماتیک برقرار شود، همچنین تعامل مناسبی میان موزههای مختلف صورت بگیرد. در راستای رسیدن به این مهم، جشنواره علمی موزهها را برگزار کردیم که میتواند در بحث تولید محتوای علمی به شناخت و اهمیت جایگاه موزههای علم و فناوری در کشور کمک کند و ارتباط منسجمتری میان دانشگاه و مردم برقرار شود.»
اتحادیه موزههای کشور راهاندازی میشود
عضو شورای عالی سیاستگذاری موزههای دانشگاه تهران تاکید کرد: «یکی از اهداف اصلی شورا، ایجاد یک شبکه داخلی درحوزه موزههای دانشگاهی است. درتلاشیم اتحادیه موزههای کشور را راهاندازی کنیم که میتواند بهعنوان یک شبکه منظم در کشور کمککننده باشد و با شبکههای بینالمللی موزههای دانشگاهی مرتبط شود.»
بهگفته زارع این شورا صرفا برای سیاستگذاری موزههای دانشگاه تهران است اما میتواند بهعنوان یک الگو در کشور مورد استفاده قرار بگیرد.
راهاندازی تورهای بازدید مجازی موزهها در ایام کرونا
وی با اشاره به تاثیر کرونا بر کاهش یا افزایش روند فعالیت موزههای دانشگاهی گفت: «از یک طرف کرونا موجب شد محدودیتهایی ایجاد شود که بازدید از موزهها را کاهش دهد اما از سوی دیگر موجب شد فعالیتهای موزههای دانشگاهی رنگوبوی دیجیتالی و آنلاین بهخود بگیرد. درواقع تورهای مجازی بازدید از باغموزه نگارستان و خانهموزه مقدم در این ایام راهاندازی شد.
همچنین درتلاشیم دیگر موزههای دانشگاه تهران هم بتوانند تورهای مجازی بازدید خود را اجرایی کنند که این اقدام در شناساندن موزهها در سطح ملی و بینالمللی تاثیرگذار خواهد بود.»
بهگفته عضو شورایعالی سیاستگذاری موزههای دانشگاه تهران، اکنون باغموزه نگارستان و خانهموزه مقدم درحال خدمترسانی به عموم مردم و ازجمله پژوهشگران هستند اما موزههای علم و فناوری در پردیسهای دانشگاه امکان بازدید برای عموم را ندارد، مگر اینکه بهصورت گروهی و بنابر درخواستهای قبلی باشد، بهدلیل اینکه این موزهها صرفا جنبه آموزشی دارد برای امور پژوهشی دانشجویان مورد استفاده قرار میگیرد.
ساختار منسجمی برای موزههای دانشگاهی وجود ندارد
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه بیان کرد: «با توجه به اینکه نهاد موزه دانشگاهی، نهاد نوپایی است و هنوز در خود دانشگاه و میان مردم بهطور کامل شناختهشده نیست، این مساله موجب شده متزلزل دیده شود.
از طرف دیگر بهدلیل اینکه ساختار منسجمی برای این نهاد در دانشگاهها و وزارت علوم وجود ندارد، بهخودیخود آسیبزاست و نیاز به حمایت دارد تا بتواند در آینده بهخوبی راهش را ادامه بدهد. درتلاشیم با کمک خیران، موزه علم و فناوری را در دانشگاه تهران ایجاد کنیم که یک رویداد مهم است و میتواند ارتباط میان فضای دانشگاهی با جامعه را تقویت کند.»
مهمترین موزههای دانشگاهی ایران
مجموعه فرهنگی-تاریخی باغموزه نگارستان
قصر یا باغ نگارستان بین سالهای ۱۲۲2-۱۲۲8 هجری قمری، به فرمان فتحعلیشاه قاجار، با هدف ایجاد یک مرکز ییلاقی حکومتی در خارج از دارالخلافه تهران ساخته شد. بهدلیل وجود نقاشیها و نگارههای متعددی از فتحعلیشاه و درباریان او در ساختمانهای مختلف، این باغ به نگارستان شهرت یافت. این قصرباغ در روزگار اولیه خود دارای وسعت زیادی بوده است؛ بهگونهای که طبق اسناد قاجاری، دروازه جنوبی آن در ضلع شمالی میدان بهارستان واقع و از طرف شرق به دروازه شمیران و از طرف غرب به خیابان صفیعلیشاه منتهی شده است. درحالحاضر فقط ۱۱ هزار و ۴۶۹ مترمربع آن اکنون باقی مانده که در مالکیت دانشگاه تهران است و برای امور پژوهشی نیز مورد استفاده دانشجویان و پژوهشگران و بازدید عموم مردم قرار میگیرد.
خانهموزه مقدم
موزه مقدم دانشگاه تهران و درحقیقت خانهموزه مقدم، ازجمله خانههای مجلل دوران قاجار متعلق به یکی از درباریان آن زمان به نام محمدتقیخان احتسابالملک بوده است. احتسابالملک دارای دو پسر به نامهای حسن و محسن بود که جهت ادامه تحصیل به اروپا رفتند. محسن پس از اتمام تحصیلات خود در رشتههای نقاشی، تاریخ هنر و باستانشناسی در سال 1315 به وطن بازگشت و بههمراه همسر فرانسوی خود «سُلما» در خانه پدریاش که محل کنونی موزه مقدم است، ساکن شد. آنها درکنار فعالیتهای علمی به گردآوری آثار و اشیای تاریخی و فرهنگی پرداختند و بسیاری از آثار ارزشمند جمعآوریشده مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده و... را با الهام از فضاهای سنتی-تاریخی بهنحو چشمگیری در جایجای این عمارت قدیمی نصب کردند.
موزه موسسه باستانشناسی
در سال 1338 عزتالله نگهبان، پدر باستانشناسی ایران در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اقدام به تاسیس موسسه باستانشناسی کرد. هدف از تشکیل این موسسه انجام پژوهشهای علمی در زمینه موضوعات مرتبط با باستانشناسی، شناسایی فرهنگ و تمدنهای گذشته ایران و سرزمینهای همجوار بود. در سال 1345 موسسه به باغ فردوس شمیران منتقل شد.
این مکان را ایرج افشار وقف کرد تا در اختیار پژوهشهای علمی این رشته قرار بگیرد. البته باید گفت که موسسه باستانشناسی دانشگاه از زمان تاسیس خود تا بهحال نقش بسیار مهمی در فعالیتهای علمی، پژوهشهای باستانشناسی، تربیت دانشجویان و شرکت در کاوشهای علمی و آموزشی داشته است. یکی از اقدامات این موسسه ایجاد موزهای تخصصی برای گسترش پژوهشهای باستانشناسی بود. این موزه سه بخش با اشیایی از دوره پیش از تاریخ تا اسلام دارد.
موزه ملی تاریخ علوم پزشکی دانشگاه تهران
موزه ملی تاریخ علوم پزشکی در بنایی قدیمی در منطقه امیرآباد تهران واقع شده، با مساحتی بیش از 9هزار مترمربع که از بناهای بازمانده دوره قاجاری است. این موزه بهمنظور ارائه کامل و جامع پیشینه طب قدیم و پزشکی نوین ایران در زمینههای گوناگون و معرفی جایگاه آن در جهان پزشکی با تلاش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران و مشارکت سازمان میراث فرهنگی کشور از سال 1380، یعنی واپسین روزهای دولت دهم فعالیت خود را آغاز کرد؛ هرچند ایده تاسیس آن از سال ۱۳۷۶ طرح شده بود. آثار و اشیای بهنمایش درآمده در این موزه، یافتههای ملموس دورههای پیش از تاریخ، تاریخی و ابزار و ادوات پزشکی در دوره معاصر را دربرمیگیرد.
موزه جانورشناسی؛ بزرگترین مجموعه فون ایران
موزه جانورشناسی دانشگاه تهران، نخستین موزه در ایران در این حوزه است. این مجموعه در مجاورت دانشکده زیستشناسی قرار دارد و با همت برخی استادان دانشگاه همچون پریچهر شاهبهرامی، طلعت حبیبی، محمد بلوچ و رضا پارسا گردآوری شده است. در این موزه 27 هزار نمونه از انواع بیمهرگان، مهرهداران، پرندگان و خزندگان وجود دارد.
این نمونهها با روشهای تاکسیدرمی، تثبیت در محلولهای شیمیایی، اطاله کردن، نگهداری در رزین و اسکلتسازی نگهداری میشوند. بازدیدهای سالانه از این موزه با اهداف آموزشی برای مدارس، دانشگاهها و موسسههای علمی و پژوهشی امکانپذیر است، همچنین دارای کتابخانهای از مقالات فون ایران و کشورهای مجاور است.
موزه گیاهشناسی-هرباریوم دانشگاه تهران
در طبقه سوم پردیس علوم موزه گیاهشناسی یا هرباریوم مرکزی دانشگاه قرار دارد. احمد قهرمان این موزه را در سال 1363 پایهگذاری کرد. هرباریوم مجموعهای از گیاهان خشک و حفظ شده برای پژوهشهای علمی است.
این موزه درحالحاضر حدود 105 هزار نمونه دارد و از هشتهزار گونه گیاهی ایران بیش از 5200 گونه در هرباریوم وجود دارد. این موزه یکی از هرباریومهای بینالمللی است. هرباریوم دانشگاه تهران دارای کتابخانهای از فلورهای منطقه و کتابهای گیاهشناسی است.
موزه جانورشناسی پردیس کشاورزی
درحالحاضر موزه جانورشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران بنایی است که نیکلای مارکوفریا، معمار معروف روس آن را در کرج ساخت. در سال 1296 این بنا به مدرسه مظفری و سالها بعد به مدرسه کشاورزی و سرانجام به دانشکده تبدیل شد، البته این مکان مدتی بعد توسط جلال افشار، استاد جانورشناسی به موزه تبدیل شد و از سال 1324 زیرنظر دانشگاه تهران اداره میشود.
موزه مهندسی برق دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
موزه مهندسی برق نصیر در طبقه همکف ساختمان اصلی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی قرار دارد. این ساختمان که ساختمان اصلی دانشکده برق دانشگاه است، در دوران پهلوی ساختمان مرکزی وزارت پست و تلگراف و تلفن سابق بود.
موسسه عالی آموزش ارتباطات، وابسته به وزارت پست و تلگراف و تلفن نیز در همین ساختمان و ساختمانهای اطراف مستقر بوده که تاسیس آن به ۱۳۰۷ هجری شمسی، یعنی ۵ سال قبل از تاسیس دانشگاه تهران بازمیگردد. موزه مهندسی برق این دانشگاه همچون دیگر موزههای دانشگاهی در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است.
موزه تاریخ طبیعی شیراز
این موزه در اسفندماه 1353 تاسیس شد و درست سه سال بعد در اسفند 1356 به ساختمان کنونی آن در بلوار مدرس شیراز با زیربنای 5000 متر منتقل شد. در بخش جانورشناسی این موزه 2500 نمونه از بیمهرگان و مهرهداران، شامل دوزیستان و خزندگان و پرندگان جمعآوری شده است و در بخش گیاهان زینتی و دارویی بیش از 60 گونه گیاه دارویی وجود دارد.
همچنین در بخش زمینشناسی، یک فسیل ماهی با عمر ۷۰ میلیون سال، کانیهای معدنی و انواع سنگها و فسیلها قرار دارند. بخشهای موزه عبارتند از: بخش جانوری، بخش گیاهی، بخش زمینشناسی، بخش نجوم، بخش تمبر و اسکناس، بخش حشرات و بخش آناتومی. این موزه همچنین دارای بخشهای تکنولوژی، هنر، کارگاه فنی و تاکسیدرمی و بخش سمعی و بصری و کتابخانه است.
موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد
این موزه تاریخی یک ساختمان 2 طبقه، با 4 سالن و مجموعا 24 غرفه، در حد فاصل میدان آزادی و میدان جمهوری مشهد واقع شده که در سال 1377 به همت مرکز تربیت معلم شهید بهشتی و زیر نظر آموزش و پرورش این استان، افتتاح شد. این موزه دارای 6 بخش فیزیک، حیاتوحش، زیستشناسی، زمینشناسی، جغرافیا و دفاعمقدس است و بازدید از آن برای دانشآموزان کاربرد آموزشی دارد. همچنین در این بخش موزه، قسمتی به نام نجوم وجود دارد که به دو بخش سیارات و منظومه شمسی و بخش افلاکنما تقسیم میشود.
موزه تاریخ پزشکی خلیجفارس بوشهر
این موزه در شورای بینالمللی موزهها بهعنوان دومین موزه پزشکی کشور به ثبت رسید. به عبارتی این موزه که وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بود، هفتمین موزه دانشگاهی کشور بهحساب میآمد که در شورای بینالمللی موزهها به ثبت میرسید. موزه تاریخ پزشکی خلیجفارس با دارا بودن اشیا با ارزش تاریخی از دوران عیلامیان تا قرن اخیر، در زمینه میراث پزشکی در منطقه خلیج فارس و اقیانوس هند فعالیت میکند و به ارائه و نمایش تلاش انسان برای برقراری سلامت و شیوههای چگونگی رویارویی و ستیز او با بیماریهای گوناگون شایع در سواحل و جزایر خلیج فارس میپردازد.
موزه دانشگاه صنعتی اصفهان
موزه دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1394 افتتاح شد. موزه شامل بخشهایی چون: عکسهای تاریخی، اسناد قدیمی، تکنولوژیهای آموزشی، وسایل اداری قدیمی، وسایل آزمایشگاهی و کارگاهی، کامپیوترها و حافظههای کامپیوترهای اولیه دانشگاه، کتب و انتشارات دهههای قبل و... است و در کارهای تحقیقی دانشجویان بهعنوان محیط پژوهشی مورد استفاده قرار میگیرد. در گالریهای این موزه خط سیر و روند تاسیس دانشگاه از ابتدا تاکنون در قالب موزهای برای علاقهمندان به نمایش گذاشته شده است.
تاریخچه موزه تاریخ طبیعی دانشگاه همدان
موزه تاریخ طبیعی دانشگاه بوعلی سینا، در راستای تامین اهداف علمی، آموزشی و پژوهشی و معرفی بیش از پیش تاریخ طبیعی ایران و دیگر کشورها، در سال 1351 در بنایی ۶۰ متری تاسیس شد. این مجموعه درحال حاضر با دارا بودن برخی نمونههای درحال انقراض و حتی منقرض شده و نیز آثار دورانهای مختلف تاریخی در قالب ۶ سالن اصلی، یکی از متنوعترین و جذابترین موزههای علمی دانشگاهی کشور و حتی منطقه بهشمار میرود که دارای جایگاه ملی و بینالمللی است.
موزه تاریخ علوم اردبیل
حدود 500 قطعه اشیا و تجهیزات و بیش از سه هزار جلد کتاب علمی قدیمی به زبان خارجی برای این موزه جمعآوری شده است. ۵۰۰ قطعه سند قدیمی مربوط به دانشگاه و ۱۵۰ قطعه اسناد و افتخارات علمی دانشگاه و یادبودها در این موزه به معرض دید عموم گذاشته شده است. این موزه از چهار گالری تاریخ و افتخارات علمی آموزش عالی استان، گالری ارتباطات و فناوری، گالری سنجههای اندازهگیری و گالری طبیعت تشکیل شده است.
موزه علم و طبیعت دانشگاه شهید چمران اهواز
این موزه قدمت 14ساله دارد و با مساحت 2500 مترمربع و دو سالن مجزای علم و طبیعت در دو طبقه دارای بخشهای متنوعی است. بخش علوم پزشکی موزه با تمام زیرمجموعهها و بیش از ۱۰۰۰ نمونه واقعی بافتهای سرطانی انسان، فیزیک کلاسیک و مدرن با بیش از ۵۰ آزمایش پیشرفته، بزرگترین پیکره متحرک و تمام الکترونیک قلب و عروق انسان در جهان، بخش تشخیص بیماریهای بدخیم، دانشمندان، سازههای علمی، آموزشی و هنری و بیش از ۱۶ اختراع ثبتشده جهانی، زمینشناسی، سیر تحول تکنولوژی، اسکلتشناسی، ماکت خرمشهر در زمان جنگ، کاروان صداوسیما، حشرات، سختپوستان، آبزیان، گیاهان دارویی، جنین حیوانات، پستانداران، پرندگان، خزندگان، منظره مرکزی و ۱۴ زیستگاه بزرگ با حیوانات مربوطه تشکیل شده است که دانشجویان میتوانند از منابع تحقیقاتی این موزه بهرهمند شوند.
منبع: روزنامه فرهیختگان
انتهای پیام/
انتهای پیام/