رسولی در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا:
نیازمند ایجاد تحول و رستاخیز اجتماعی در آموزش خانواده هستیم
یکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه زنان و خانواده، نبود شناخت کامل حقوق و مسئولیت‌های آنان استمسئول دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد گفت: در مباحث آموزش خانواده نیازمند ایجاد تحول و رستاخیز اجتماعی هستیم؛ چراکه آموزش خانواده نیاز به بستر لازم و فرهنگ‌سازی دارد.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر امور زنان و خانواده را ۲۷ شهریور ۱۳۹۷ -که تا قبل از آن با عنوان «شورای زنان فرهیخته» فعالیت داشت- تشکیل داد و نفیسه فیاض‌بخش با حکم دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه به‌عنوان مشاور ریاست دانشگاه در امور زنان و خانواده و رئیس کارگروه ویژه این امور منصوب شد تا دانشگاه با هدف تبیین جایگاه شایسته زن تراز اسلام در راستای پیشبرد منویات مقام معظم رهبری مبنی بر حفظ و تقویت بنیان خانواده برای هدایت و حمایت از سرمایه‌های ارزشمند گامی مؤثر و سازنده بردارد.
دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی چهار هدف عمده؛ مسئله‌شناسی زنان در جامعه ایران، پژوهش در حوزه زنان و خانواده، تربیت کادر بانوان متخصص و موردنیاز جامعه در راستای تحقق دانشگاه اسلامی و توسعه و تعالی کشور و تبیین وضعیت زنان ایرانی و تحولات آینده را دنبال می‌کند و در چشم‌اندازی ۵ ساله وظایف و اهداف خود را بر مبنای آموزه‌های اسلامی و با توجه به راهبرد سند دانشگاه اسلامی پایه‌گذاری کرده و بر همین اساس به دنبال بازیابی هویت و جایگاه اصلی یک زن تراز اسلام در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی، معنوی، اجتماعی و علمی بوده و از طرف دیگر وظایف اصلی یک زن را به‌عنوان کانون حیات‌بخش جامعه فراموش نکرده است.
نفیسه فیاض‌بخش مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در امور زنان و خانواده و رئیس کارگروه ویژه این امور سال گذشته به‌منظور برداشتن گام‌های مؤثر در زمینه زن و خانواده، نمایندگان استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی را به‌عنوان مسئول دفتر امور زنان و خانواده در هر استان منصوب کرد.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا به‌منظور پیگیری اهداف دفاتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی در استانها و تشریح ظرفیت‌ها و فعالیت‌های حوزه زنان و خانواده و چالش‌های این حوزه با مسئولان مربوط گفت‌وگو کرده است که در این سلسله گفت‌وگوها و در این شماره گفت‌وگو با حمیده رسولی مسئول دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد را می‌خوانیم.
بیشتر بخوانید:
تحقق پیشرفت بانوان بین سیاست‌های رنگی گم شده است
۴ چالش اساسی حوزه زنان و خانواده کدامند؟
نبود خودباوری و اعتمادبه‌نفس مقابل مسئولیت‌های اجتماعی در زنان
۶ آسیب اساسی حوزه زنان و خانواده
آنا: آسیب‌ها و چالش‌های حوزه زنان و خانواده در جامعه کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ راهکارها چیست؟
رسولی: در بخشی از مقدمه قانون اساسی در مورد خانواده آمده است که خانواده واحد بنیادین جامعه و کانون رشد و تعالی انسان است و نیز عنوان شده که زن دارای وظیفه خطیر و پرارج مادری است که در پرورش انسان‌های مکتبی، پیشاهنگ و حتی هم‌رزم مردان در میدان زندگی است، در نتیجه پذیرای مسئولیتی خطیرتر و بزرگ‌تر و حتی در دیدگاه اسلامی برخوردار از ارزش و کرامتی والاتر خواهد بود. در اصل ۲۱ قانون اساسی این موضوع را داریم که دولت موظف است حقوق زن را در تمام زمینه‌ها با رعایت موازین اسلامی تضمین کند.
یکی از وظایف دولت این است که اینکه زمینه مناسب را برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی او فراهم کند؛ بنابراین با توجه به تلاش‌های زیادی که در این زمینه انجام شده است، هنوز زنان جامعه ما به آن جایگاه مطلوب و مدنظر نرسیده‌اند و آنچنان که باید و شاید، هویت انسانی زنان به آن جایگاه رسمی، حقوقی و قانونی خود نرسیده است.
درباره آسیب‌ها و چالش‌های حوزه زنان و خانواده در جامعه امروزی باید بگویم ما به‌ویژه در عرصه خانواده که مهم‌ترین صحنه بروز و ظهور جایگاه و موقعیت خطیر زنان است برای زنان این موضوع را تبیین نکرده‌ایم و برای بسیاری از زنان همچنان این بحث ناشناخته و مبهم مانده است؛ البته اقداماتی در سال‌های اخیر برای دفاع از زنان و زنان خانواده انجام و حتی به‌تازگی لایحه‌ای درباره تقویت بحث حقوقی زنان به مجلس ارائه شده؛ اما باید به این موضوع هم توجه کرد؛ با وجود تلاش‌هایی که در سال‌های اخیر انجام شده هنوز بحران تزلزل خانواده به سطح حداقلی نرسیده است.
دولت تاکنون اقدام مهم و قانونی در راستای اصلاح وضعیت اجتماعی زنان انجام نداده است
در عرصه اجتماعی می‌بینیم که بسیاری از زنان جامعه ما امروز پابه‌پای مردان در صحنه اجتماع حضور دارند و حتی بعضاً به مشاغل سخت و طاقت‌فرسا هم روی آورده‌اند؛ اما نکته مهم این است که نه‌تنها از سوی دولت آنچنان حمایتی نمی‌شوند؛ بلکه حتی دولت در راستای اصلاح وضع آنها هیچ اقدام مهم و قانونی را پیشنهاد نداده است.
در حالی که سطح سواد دختران و زنان در جامعه ما به سطح بالایی ارتقا پیدا کرده؛ اما فرهنگ مذهبی و سبک زندگی اسلامی به‌شدت پایین آمده است. در واقع این نکته حائز اهمیت است که دختران و زنان جامعه غافل از درک مقام و موقعیت و منزلت و شأن زنانه خودشان هستند و در حالی پا به عرصه‌های اجتماعی می‌گذارند که گویا این‌گونه تصور می‌شود که این غفلت موجب عرضه جاذبه‌های جنسی و جلب توجه مردان در جامعه خواهد بود و آنها به حدی از معضل درک مقام و موقعیت زنانه خودشان غافل هستند که حتی مجالی را برای پرداختن و فکرکردن در مورد شخصیت انسانی خود پیدا نمی‌کنند.
یکی از مهم‌ترین دلایل در این زمینه الگوهای نامناسبی است که گاه توسط رسانه‌ها، اعم از تلویزیون و رسانه‌های سمعی و بصری ارائه می‌شود. در سریال‌ها و فیلم‌ها و حتی در تئاتر به جای ارائه چهره موفق یک زن مسلمان ایرانی به ارائه چهره‌ای منفعل از زنان و دختران بزک‌کرده بسنده کرده‌اند و اینها به‌عنوان الگو برای دختران، زنان و خانواده ما معرفی می‌شوند.
اگر رسانه‌ها و مجلات مکتوب را هم مطالعه کنید، پشت جلد این رسانه‌ها، عکس هنرپیشه و خوانندگان را می‌بینید که به ستاره‌های محبوبی برای نسل جوان تبدیل شده‌اند؛ این خود می‌تواند دلیلی بر معضل بدحجابی در جامعه توسط زنان باشد و حتی گاه منجر به فروپاشی نظام خانواده خواهد شد که به‌نظر می‌رسد بسیاری از مفاسد اجتماعی از همین نقطه نشئت می‌گیرد.
نکته مهم این است که مهم‌ترین راهبردی که در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری باید به آن توجه داشته باشیم، باید توجه به صیانت و حفظ هویت انسانی زن مسلمان باشد تا بتوانیم شاهد ارتقای جایگاه و شخصیت زنان در سطح خانواده و اجتماع باشیم؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه زنان و خانواده، نبود شناخت کامل حقوق و مسئولیت‌های آنان است.
به‌خوبی می‌دانیم که سعادت بشر به نوع جهان‌بینی او بستگی دارد و نگاه جهان‌بینی اسلامی به انسان براساس ارادت و مسئولیت است. متعاقباً زنان ما در جامعه به‌دلیل هجمه‌های متعدد فرهنگ غربی، بسیار غرق در تهاجم فرهنگی شده‌اند و این خود موجب می‌شود که زنان به‌درستی تکالیف و مسئولیت‌های الهی را درک نکنند یا نشناسند؛ بنابراین مهم‌ترین آسیب و چالش حوزه زنان، تبیین تکلیف واقعی و اصلی زن که مسیر سعادت او را در رسیدن به هدف خلقت مشخص می‌کند، است.
در اسلام نگاهی که متوجه اصل نظام خانواده است، این است که وقتی در خانواده‌ای دختری متولد می‌شود، خانواده باید آنچنان تصوری داشته باشد که احساسات، عواطف و شخصیت دختران ما مدنظر اهل خانواده و پدر و مادر باشد. نکته مهمی که باید به آن توجه کنیم، این است که در مبانی آموزش چه در مقطع مهدهای کودک، نظام آموزش و پرورش و چه در نظام آموزش عالی، آن چیزی که باید به‌عنوان یک اصل مدنظر قرار بگیرد، معرفت‌شناسی و خودشناسی است.
در مباحث آموزش خانواده نیازمند ایجاد تحول و ایجاد رستاخیز اجتماعی هستیم
بنابراین به‌نظر می‌رسد که در مباحث آموزش خانواده نیازمند ایجاد تحول و ایجاد رستاخیز اجتماعی هستیم. اکنون بخشی که اینجا مدنظر است، همان بخش حوزه زنان و خانواده است و آن موضوعی که اینجا با عنوان آموزش خانواده مطرح می‌کنیم، نیاز به فرهنگ‌سازی دارد تا خانواده‌ها در مسیر تربیت فرزندان، آنچنان فرزندان دختر و پسر را تربیت کنند که علاوه‌بر اینکه مسئولیت‌ها و حقوق را خوب می‌شناسند، بتوانند از عهده تکالیفی که در سایه این مسئولیت‌ها و حقوق در آنها نهادینه می‌شود، به‌خوبی برآیند؛ بنابراین لازم است که زن به‌عنوان محور خانواده به فرزند پسر خودش این آموزش را بدهد که حقوق زنان را رعایت کند.
افزایش سن ازدواج و تشکیل خانواده از آسیب‌ها و چالش‌های مهم در جامعه امروزی است
یکی دیگر از چالش‌ها و آسیب‌های خانواده در جامعه امروزی، موضوع اصلی و حقیقت ازدواج و تشکیل خانواده است، به‌ویژه که در جامعه امروزی کشورمان، سن ازدواج به حدود ۲۸ سال برای خانم‌ها طبق آمار و ارقامی که موجود است، افزایش پیدا کرده و همین تأخیر در ازدواج توسط جوانان موجب بروز بسیاری از مشکلات در جامعه خواهد بود و از مهم‌ترین دلایل تأخیر ازدواج، فراهم‌نکردن الگوی مناسب برای بسترسازی ازدواج توسط دستگاه‌های مسئول است.
سال‌های اخیر به جز شعارهای زیادی که درباره خانواده داده‌ایم، به این موضوع به‌صورت ریشه‌ای فکر نکرده‌ایم و از این موضوع غافل بودیم که مقدمات ازدواج را باید برای دختران به‌صورت طبیعی فراهم کنیم. براساس آمارهای پژوهشی درباره تأخیر ازدواج، دختران ما به هویت همسریابی نرسیده‌اند، به‌دلیل اینکه آموزش‌های لازم برای ایجاد شناخت و ظرفیتی که دختران به این مرحله برسند و بتوانند عهده‌دار مسئولیت‌هایی که در نظام خانواده برعهده آنان گذاشته می‌شود، وجود نداشته است؛ بنابراین باید با ایجاد نهادهایی به‌عنوان نهاد مستقل، به کانون خانواده که در واقع یک نهاد مستقل است، بها داده شود؛ چراکه در جامعه ما خانواده به‌عنوان یک نهاد مستقل، جایگاهی را که شایسته آن است، ندارد.
آنا: پیشنهاد و راهکارهای شما برای حل مشکلات و معضلات حوزه زنان و خانواد چیست؟
رسولی: همواره تأکید بر این است که به ایجاد نهادهایی در کانون خانواده به‌عنوان یک نهاد مستقل بها داده شود؛ چراکه در جامعه ما خانواده به عنوان یک نهاد مستقل، آن جایگاهی را که باید داشته باشد، ندارد. یکی دیگر از راهکارها این است که در نظام آموزش و پرورش، اصل معرفت‌شناسی و خودشناسی به عنوان یک اصل مورد توجه قرار گیرد و حتی اگر نیازمند تحول در نظام آموزش خانواده باشیم.
اکنون هم موضوع آموزش خانواده را داریم؛ اما این موضوع نیازمند بستری است که فرهنگ‌سازی شود؛ چراکه اگر خانواده‌ها دختران و پسران خود را به گونه‌ای تربیت کنند که مسئولیت‌ها و حقوق مربوط به خودشان و مسئولیت‌ها و حقوق مشترک را بشناسند، بهتر می‌توانند از عهده مسئولیت‌ها و حقوقی که در سایه تشکیل نظام خانواده برعهده آنها خواهد بود، برآیند.
آنا: لطفاً درباره ظرفیت زنان و خانواده در استان یزد و نقش دانشگاه آزاد اسلامی توضیح دهید.
رسولی: در شهر و استان یزد که مردمانی با روحیه دینداری و اخلاق مقاومت در برابر مشکلات و صبر و آرامش دارد، در راستای موضوع استحکام خانواده، شورای زنان فرهیخته دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد که از مجموعه دستگاه‌های اداری در استان بوده تشکیل شده و این جمعیت در این سال‌های اخیر با محور سازمان تبلیغات اسلامی به تشکیل کارگروهی در راستای حفظ بنیان خانواده اقدام کرده است.
راه‌اندازی دانشکده خانواده در واحدهای دانشگاهی استان یزد
متعاقب آن هم دانشگاه آزاد اسلامی در دو سال اخیر به راه‌اندازی دانشکده خانواده در واحدهای دانشگاهی که اعلام آمادگی کرده‌اند، اقدام کرده است. استان یزد هم به‌دنبال این برنامه راهبردی، آمادگی خود را برای راه‌اندازی دانشکده مادر و با هدف استحکام بنیان خانواده اعلام کرده است. امیدواریم به‌زودی شاهد توفیقاتی در حوزه استحکام بنیان خانواده باشیم.
آنا: برنامه‌های دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد را برشمارید.
رسولی: علاوه‌بر برگزاری نشست‌های ماهانه توسط اعضای شورای استانی امور زنان و خانواده، چند برنامه مدنظر است که می‌توان ارتقای سطح فرهنگی، تعمیق باورهای دینی و رشد فرهنگ عفاف و تقویت فضای اخلاقی و حرفه‌ای در زنان دانشگاه را نام برد. برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر لازم در راستای توسعه آموزش عالی زنان در تمام سطوح علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، افزایش توانمندی و کسب مهارت‌های لازم برای زنان به‌دلیل ایفای نقش مؤثرتر مسئولیت‌های فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی آنان از دیگر برنامه‌های این دفتر است.
از دیگر برنامه‌ها می‌توان افزایش کمی و کیفی سطح آموزش و مهارت‌های اختصاصی زنان، تنوع‌بخشی به رشته‌های دانشگاهی متناسب با نقش‌آفرینی زنان در عرصه‌های مختلف زندگی، توسعه آگاهی‌های دینی و فرهنگی دانشجویان دختر به پایبندی به ارزش‌ها و حدود الهی و نیز ایجاد مصونیت در برابر القای شبهات دینی در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی را ذکر کرد.
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دفتر امرو زنان و خانواده در استان یزد، برنامه‌ریزی جامع و راهبردی درباره تربیت زنان متخصص و مورد نیاز جامعه در راستای توسعه و تعالی کشور است. توسعه کمی و کیفی خدمات مادی و معنوی به دختران دانشجو و به‌ویژه دختران خانواده‌های نیازمند و برنامه‌ریزی در راستای بهبود وضعیت تحصیلی آنان هم از دیگر برنامه‌هاست.
یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که به‌تازگی در شورای استانی امور زنان پیگیری می‌شود، ایجاد تدابیر لازم برای هدایت تحصیلی دختران در انتخاب رشته‌های تحصیلی است که با مسئولیت‌های خانوادگی و آینده شغلی آنان متناسب باشد.
آنا: رویکردهای مدنظر دفتر امور زنان و خانواده در دانشگاه آزاد اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رسولی: اگر خداوند توفیق دهد تا برنامه‌هایی که اتخاذ و تدبیر شده است، به‌خوبی و با حمایت دانشگاه انجام شود، می‌توانیم گام‌های مثبتی را در راستای تقویت نظام بنیان خانواده برداریم.
انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/
انتهای پیام/
