آنا بررسی می‌کند؛
فعالیت احزاب تکه گمشده پازل انتخابات در ایران
درحالی که حدود یک ماه از سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گذشته است، تاثیرگذاری و کنشگری احزاب در این انتخابات هم مانند گذشته بسیار اندک دیده می‌شود.
گروه سیاست خبرگزاری آنا، علیرضا مزینانی؛ احزاب در قانون اساسی ایران از حقوق مشخصی برخورد دارند. بر طبق اصل ۲۶ قانون اساسی؛ «احزاب، جمعیت‌ها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته‌شده آزادند، مشروط به این‌که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آن‌ها منع کرد یا به شرکت در یکی از آن‌ها مجبور ساخت.»
برای احزاب جایگاهی قائل نیستند
از این اصل قانون اساسی می‌توان نتیجه گرفت که احزاب باید حضور پررنگ در عرصه سیاست داشته باشند؛ اما هم‌اکنون شرایط حضور فعال احزاب در عرصه‌های مختلف سیاسی فراهم نشده است، این در حالی است که احزاب در کشورهای مختلف بر اساس ساختار سیاسی آن کشور فعالیت‌های مختلف و کنش‌های متعددی دارند. در این راستا احمد حکیمی‌پور دبیر حزب اراده ملت در گفت‌وگو با آنا می‌گوید: «متاسفانه عده‌ای در کشور ما نه‌تنها برای احزاب جایگاهی قائل نیستند بلکه از هویت آن‌ها هزینه کرده و مشکلاتی را برای کنشگران این عرصه به‌وجود می‌آورند و درنتیجه کسانی که زندگی خود را برای این‌کار گذاشتند بیشتر از همه آسیب‌دیده و در معرض سوءظن هستند.»
به دلیل این خلأ، بسیاری از سازوکارهای پیش‌پا افتاده و عادی در سیاست کشور دچار مشکل می‌شود؛ به‌طور مثال در دوره ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، بسیاری از افرادی که کوچک‌ترین فعالیت سیاسی و صلاحیت را در اداره کشور ندارند صرفا جهت سرگرمی در انتخابات ثبت‌نام می‌کنند، درحالی‌که در بسیاری از کشورهای دنیا تنها افراد منتخب احزاب رسمی می‌توانند در انتخابات شرکت کنند. حکیمی‌پور درباره این مسئله معتقد است: «در اکثر کشورهای دنیا هرکسی نمی‌تواند در انتخابات اعلام کاندیداتوری کند، زیرا باید مشخص باشد که تحت حمایت کدام حزب و گروه است ولی در کشور ما این‌گونه نبوده و به همین دلیل هم خیلی هزینه می‌دهیم.»
مردم از احزاب دل خوشی ندارند
در میان احزابی که بعد از انقلاب فعالیت داشتند، تنها حزب جمهوری اسلامی بود که فعالیت حرفه‌ای و تاثیرگذار داشته و نامزدهای انتخابی آن‌ها یعنی آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای و شهید رجایی در سه دوره از انتخابات پیروز شدند؛ اما این حزب هم در سال ۱۳۶۶ و به درخواست اعضای آن منحل شد و پس از آن هیچ حزبی به این جایگاه نرسید. در همین خصوص سید رضا اکرمی عضو جامعه روحانیت مبارز در گفت‌وگو با آنا می‌گوید: «متاسفانه بعد از شهادت شهید بهشتی و ماجرای حزب جمهوری اسلامی، احزاب شایسته‌ای نداشتیم و مردم ما خیلی از احزاب دل‌خوشی ندارند؛ این یکی از ضعف‌هایی است که در کشور ما وجود دارد.»
یکی دیگر از معضلات نبود احزاب در انتخابات، در ماجرای‌های اخیر اصلاح‌طلبان و حسن روحانی مشخص شد؛ درحالی‌که در هر دو دوره اخیر انتخابات اکثریت اصلاح‌طلبان از روحانی حمایت کردند، اکنون و پس از عملکرد ضعیف این دولت بسیاری از آن‌ها روحانی را از خود نمی‌دانند. طبیعی است که با ادغام قانون احزاب و انتخابات، تمامی افراد تحت حمایت رسمی و قانونی یک حزب در انتخابات شرکت می‌کنند و به همین دلیل از این‌گونه حوادث جلوگیری می‌شود.
به عقیده کارشناسان برای برطرف کردن این نقص و برون‌رفت از وضعیت فعلی، باید جایگاه احزاب به آن‌ها بازگردانده شود. مشخص است که وقتی احزاب قدرتمند باشند، ساختار سیاسی کشور هم منظم‌تر خواهد بود و بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. در خصوص راه‌حل‌های برطرف شدن ضعف احزاب در ایران حکیمی‌پور در گفت‌وگو خود با آنا تصریح می‌کند: «باید قانون انتخابات و قانون احزاب ادغام شده و انتخابات حزبی شود؛ یعنی هرکس که قصد ورود به سیاست را دارد از کانال احزاب عبور کند. همچنین با افزایش بودجه کارهای حزبی، بسیاری از این مشکلات مرتفع می‌شود.»
در کشور ما حدود ۴۰ حزب به‌صورت رسمی فعالیت می‌کنند اما هیچ‌کدام آن‌ها کنشگری و فعالیت مطلوبی در انتخابات نداشته و در این زمینه موثر نیستند. حکیمی‌پور در همین زمینه در گفت‌وگو با آنا اذعان داشت: «احزاب در کشور ما ناقص‌الخلقه هستند به این دلیل که فلسفه وجودی آن‌ها که تنظیم مطالبات و مشارکت عمومی در فرایند انتخابات و تعیین سرنوشت آن است؛ عملا اتفاق نمی‌افتد.»
بیشتر بخوانید:
احزاب در کشور ما ناقص الخلقه‌اند
این فعالیت اندک هم در بعضی از اوقات در مسیر مثبتی نبوده است؛ به‌طور مثال در فتنه سال ۸۸ بخشی از احزاب و اعضای آن‌ها، جزو سردمداران این فتنه بودند. عده‌ای از احزاب هم به‌صورت غیرقانونی و بدون کسب مجوزهای لازم در خارج یا داخل کشور فعالیت می‌کنند که طبیعتا جمهوری اسلامی ایران آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد.
بر همین اساس حسین انواری عضو شورای مرکزی حزب موتلفه در گفت‌وگو با آنا می‌گوید: «احزابی که شناسنامه ندارند، نقش تخریبی در انتخابات را ایفا می‌کنند و با مه‌آلود کردن فضا سعی در انحراف افکار عمومی را دارند ولی احزاب شناسنامه‌دار از گذشته تاکنون طبق موازین حرکت می‌کنند.»
درنهایت باید گفت که بازگرداندن جایگاه احزاب به آن‌ها کار پیچیده‌ای نیست و می‌توان با ایجاد تغییراتی در قانون و رویه فعلی، احزاب را قدرتمند و نقش آن‌ها را در انتخابات پررنگ کرد؛ مسئله‌ای که سودمندی آن ثابت شده و در بسیاری از کشورهای دنیا امتحان خود را پس داده است.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
