صفر تا صد فرآیند شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی/ آیا عدالت آموزشی برقرار می‌شود؟/ تفاوتی از نوع «الف» و «ب»///// بماند//// آماده انتشار////////

گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی طی بخشنامه‌ای «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» را به رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی استان‌ها ابلاغ کرد.

دکتر طهرانچی در این بخشنامه تأکید کرده است که در راستای تحقق اهداف عالی دانشگاه آزاد اسلامی و سیاست ابلاغی هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی، نحوه همکاری اعضای هیئت علمی تمام‌وقت دانشگاه در دو نوع «الف» و «ب» ابلاغ می‌شود.

براساس این بخشنامه، اجرای دقیق «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع «الف» و «ب» برعهده رؤسای واحدهای دانشگاهی و نظارت بر حسن اجرای آن برعهده دبیرخانه جذب استان‌ها، رؤسای استان‌ها و مرکز جذب و امور هیئت علمی سازمان مرکزی است.

براساس بندهای این شیوه‌نامه، نحوه همکاری اعضای هیئت علمی تمام‌وقت دانشگاه آزاد اسلامی به دو نوع «الف» و «ب» تقسیم می‌شود و اعضای هیئت علمی می‌توانند در صورت داشتن شرایط لازم متناسب با جزئیات ارائه شده در شیوه‌نامه، نحوه همکاری خود را انتخاب کنند.

نحوه همکاری اعضای هیئت علمی تمام‌وقت نوع «الف»

در این شیوه‌نامه آمده است: عضو هیئت علمی تمام‌وقت نوع «الف» موظف به انجام نظام‌مند 32 ساعت کار علمی یا معادل آن در هفته متناسب با جدول ذیل مشتمل بر 1ـ تدریس 2ـ پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری) و 3ـ پژوهش‌های درون و برون سازمانی فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقاله یا رساله، مشاوره آموزشی و فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در تحصیل درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه، مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه‌مدت، مدیریت آزمایشگاه و کارگاه یا کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.

براساس بندهای این شیوه‌نامه، هیئت علمی تمام‌وقت نوع (الف) امکان فعالیت آموزشی، پژوهشی و فناوری خارج از دانشگاه آزاد بدون هماهنگی با واحد دانشگاهی را ندارد و سایر فعالیت‌ها در چارچوب مقررات اداری و استخدامی با هماهنگی رئیس واحد امکان‌پذیر است.

اجرای دقیق «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع «الف» و «ب» برعهده رؤسای واحدهای دانشگاهی و نظارت بر حسن اجرای آن برعهده دبیرخانه جذب استان‌ها، رؤسای استانها و مرکز جذب و امور هیأت علمی سازمان مرکزی است

نحوه و زمان حضور موظفی هیأت علمی باید از قبل مشخص و قابل کنترل توسط واحد دانشگاهی باشد و زمان حضور موظفی نباید با زمان تدریس تداخل داشته باشد.

براساس آیین‌نامه های ابلاغی در حوزه‌های پژوهش، فناوری، فرهنگی و آموزشی و براساس موافقت رئیس واحد دانشگاهی محل خدمت در چارچوب آیین‌نامه‌های ابلاغی ساعت موظفی و حضور قابل معادل‌سازی است.

به گزارش آنا، پیام نجفی یکی از افرادی است که در طراحی این ایده نقش غیرقابل انکاری داشته و حاصل این ایده، صدور بخشنامه از سوی دکتر طهرانچی به واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور بوده است.

به خصوص اینکه برخی اعضای هیئت علمی به این ابلاغیه و بخشنامه معترض بوده‌اند و هرکدام نیز دلایل خاص خود را دارند.

خبرنگار آنا در این راستا برای بررسی جزئیات بخشنامه‌ «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» و نقاط ضعف و قوت آن گفت‌و‌گویی را با نجفی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان ترتیب داده است.

مشروح گپ و گفت آنا با نجفی در پی می‌آید:

آنا: ارزیابی اولیه شما از نحوه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در دو گروه «الف» و «ب» چیست؟

نجفی: اسامی اعلام شده در «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع «الف» و «ب» متشکل از مربی، استادیار، دانشیار و استاد آزادی عمل لازم را به اعضای هیئت علمی می‌دهد تا بتوانند با توجه به ظرفیتی که دانشگاه ایجاد کرده، نحوه همکاری‌ خود را با دانشگاه تعریف کرده و مدل همکاری را انتخاب و در همان راستا حرکت کنند.

بسیاری از همکاران و اعضای هیئت علمی ظرفیت کامل خود را در دانشگاه صرف می‌کنند و به‌عنوان یک عضو هیئت علمی دانشگاه، دغدغه اصلی‌شان دانشگاه بوده و اوقات خود را صرف فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، فناوری، فرهنگی و تربیتی دانشجویان می‌کنند.

اعضای هیئت علمی تمام‌وقت نوع (الف) چه ویژگی‌هایی دارند؟

اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در این راستا دانشجویان را راهنمایی کرده و مشاوره پایان‌نامه و تحصیلی لازم را به این قشر ارائه می‌کنند و به سؤالات علمی آنان پاسخ می‌دهند.

اعضای فعال هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در فعالیت‌های علمی مانند چاپ مقالات، طرح‌های برون‌دانشگاهی، برگزاری کارگاه‌های کوتاه‌مدت، سخنرانی در محافل و جلسات علمی مشارکت دارند و در نتیجه شخصیت مؤثری در مراکز علمی وابسته به دانشگاه و گروه‌های آموزشی خودشان هستند.

آنا: در نتیجه موظفی این قشر از اعضای هیئت علمی به طور کامل پرداخت می‌شود دقیقاً همان مواردی که در بخشنامه روی آن تأکید شده، درست است؟

نجفی: دقیقاً. این قشر از اعضای هیئت علمی در برنامه‌ریزی امور اجرایی دانشگاه دغدغه‌مندند و همکاری لازم را با روسای دانشگاه دارند. این قشر از همکاران وقت زیادی را در دانشگاه گذاشته‌اند.

اعضای فعال هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در فعالیت‌های علمی مانند چاپ مقالات، طرح‌های برون‌دانشگاهی، برگزاری کارگاه‌های کوتاه‌مدت، سخنرانی در محافل و جلسات علمی مشارکت دارند.

دانشگاه آزاد اسلامی نیز نگاه ویژه‌ای به این همکاران خواهد داشت که طبیعتاً با توافق دو طرف هم موظفی آموزشی‌ و پژوهشی این قشر از اعضای هیئت علمی به‌طور کامل پرداخت می‌شود و هم در قالب راهنمایی پایان‌نامه ساعت حضورشان را دانشگاه تعریف‌شده‌تر خواهد بود.

آنا: دقیقاً در راستای منافع دو طرف. یعنی هم دانشگاه آزاد اسلامی از حضور عضو هیئت علمی منتفع می‌شود و هم استادان با فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی از لحاظ مادی و معنوی سود خواهند برد.

نجفی: بله. براساس همان چیزی که دانشگاه از قبل با اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی توافق کرده  یک عضو هیئت علمی با موظفی حضور 32 ساعت در دانشگاه باید دانشجویان را راهنمایی کرده یا برای اهداف پژوهشی، فرهنگی، آموزشی، علمی و ... در خدمت دانشگاه باشد.

اعضای هیئت علمی علاوه بر ساعت‌های موظفی حضوری در دانشگاه ساعت‌های حق‌التدریس و حق‌التحقیق دارند.

آنا: این حق‌التدریس و حق‌التحقیق استادان و اعضای هیئت علمی به‌عنوان ساعات مازاد است؟

نجفی: بله. البته دانشگاه ظرفیت‌سازی کرده و با توجه به بخشنامه‌های متعدد ابلاغ شده، تبدیل موظفی تدریس به طرح‌های برون‌دانشگاهی ممکن است، به‌عنوان مثال فردی که طرح برون‌دانشگاهی دارد می‌تواند دوره‌های کوتاه‌مدت، فعالیت‌های فناورانه، فعالیت‌های مربوط به حوزه‌های مشاوره و طرح پایش، فعالیت‌های هوشمندسازی پایان‌نامه‌ها یا مأموریت‌های ابلاغ شده از سوی دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه‌های علمی و پژوهشی، مراکز تحقیقاتی، گروه‌های پژوهشی، مشاوره‌های تحصیلی دانشجویان مشاوره فرهنگی و علمی دانشجویان را با یکدیگر معادل‌سازی کند.

آنا: استادانی که در دانشگاه آزاد اسلامی سمت اجرایی دارند در قالب نوع «الف» تعریف می‌شوند؟

نجفی: بله. به‌عنوان مثال مدیر گروه، رئیس، معاون دانشکده، مدیر مرکز تحقیقات، رئیس سرای نوآوری، رئیس مرکز رشد یا رئیس شرکت دانش‌بنیان اگر در حوزه‌های آموزشی و پژوهشی نیز فعالیت داشته باشند در قالب نوع «الف» تعریف می‌شوند و حق سرآمدی خواهند گرفت که مبلغ قابل توجهی است.

مشاوره استادان به سایر مؤسسات؛ موظفی یا حق‌الزحمه؟

این قشر از استادانی که سمت اجرایی نیز دارند می‌توانند ساعت‌های حضور، موظفی تدریس یا راهنمایی پایان‌نامه را معادل‌سازی کنند که این موضوع در بخشنامه تصریح شده است.

آنا: اگر درست متوجه شده باشم استادان حتی می‌توانند ساعات موظفی آموزشی‌ خود را نیز با ساعات پژوهشی و راهنمایی دانشجویان معادل‌سازی کنند درست است؟

نجفی: بله. مهم این است که عضو هیئت علمی در بستر دانشگاه هم فعالیت‌هایش را انجام دهد و هم مواردی که مازاد بر ساعات موظفی‌اش است را به نتیجه برساند.

آنا: قرارداد میان اعضای هیئت علمی با دانشگاه آزاد اسلامی برای مشاوره یا فعالیت در مؤسسات یا شرکت‌های مدنظر این دانشگاه جزء موظفی استادان محسوب می‌شود یا حق‌الزحمه؟

نجفی: سوال خوبی پرسیدید. این جزء حق‌الزحمه این قبیل از استادان و اعضای هیئت علمی است. این استادان مانند گذشته دریافتی‌هایی خودشان را خواهند داشت و قاعدتاً حق‌الزحمه‌ خود را به صورت جداگانه دریافت خواهند کرد.

این موارد مازاد بر موظف استادان دانشگاه آزاد اسلامی است و طبیعتاً عضو هیئت علمی از مزایای مالی و اقتصادی استفاده خواهد کرد و این ظرفیت فوق‌العاده باارزشی است که عضو هیئت علمی را با انگیزه‌تر به کار بیشتر تشویق می‌کند.

نکته مهم «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» مدلی است که اعضای هیئت علمی با انتخاب نوع «الف» به فعالیت می‌پردازند.

در این راستا دو نکته حائز اهمیت است؛ نخست اینکه با توجه به ساعت‌های حضور استادان و اعضای هیئت علمی و اوقات صرف شده در دانشگاه آزاد اسلامی میزان حق مرتبه علمی این قبیل از استادان تغییر می‌کند که به کمیّت فعالیت‌ها برمی‌گردد.

آنا: پرداخت حق مرتبه استادان بستگی به کمیّت حضور آنان در دانشگاه دارد؟

نجفی: بله. دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت حق مرتبه را منوط به کمیّت حضور استادان کرده است، یعنی میزان فعالیتی که عضو هیئت علمی پذیرفته در دانشگاه داشته باشد.

نکته دیگری که در «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» تصریح شده، حق جذب است. پرداخت حق جذب نیز به کیفیت حضور اعضای هیئت علمی برمی‌گردد و این موضوع 150 درصد حق جذب را بالا برده. یعنی اینکه یک استاد فعلاً تا سقف 150 درصد حق جذب دریافت می‌کند که طبیعتاً همکارانی که وضعیت پژوهشی، فرهنگی، علمی بهتری دارند مشمول این طرح خواهند بود.

فرض کنید استادی به لحاظ شاخص‌های عملکردی نظر دانشگاه آزاد اسلامی را به خود جلب می‌کند، بنابراین این موضوع حق جذب بالاتری را برای این استادان در پی خواهد داشت.

«حق سرآمدی» به کدام اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها تعلق می‌گیرد؟

برای نتیجه‌گیری این بخش لازم است بگویم که دو محور مورد توجه قرار دارد، نخست حق مرتبه که مربوط به کمیّت حضور بوده و حق جذب که مربوط به کیفیت فعالیت همکاران هیئت علمی است که واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در آینده روی این دو شاخص برنامه‌ریزی خواهند کرد و آن را توسعه خواهند داد.

موضوع دیگر «سرآمدان» است که دانشگاه آزاد اسلامی در حال ابلاغ بخشنامه آن است که طبیعتاً استادانی که شاخص‌های برجسته‌ای در حوزه پژوهشی دارند مشمول حق «سرآمدی» خواهد بود.

آنا: دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه پژوهشی «سرآمدان» را تعریف کرده است؟

نجفی: فعلاً در حوزه پژوهشی «سرآمدان» تعریف شده و استادان مشمول «سرآمدان» از امتیازات ویژه‌ای به‌عنوان حق سرآمدی برخوردار می‌شوند که عدد قابل توجهی خواهد بود و به نظرم می‌تواند انگیزه و آسودگی خاطر بیشتری برای همکارانی که فعالیت‌های خوبی دارند مهیا کند.

آنا: حق «سرآمدی» ذیل بخشنامه‌ای «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» تعریف شده است؟

نجفی: خیر. حق «سرآمدی» غیر از بخشنامه «الف» و «ب» بوده که روی حقوق اعضای هیئت علمی اضافه می‌شود، حق جذب تا سقف 150 درصد خواهد بود و حق «سرآمدی» خارج از اینهاست.

اعضای هیئت علمی که عضو گروه «الف» هستند، طبق درخواست دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود را داخل دانشگاه تعریف می‌کنند و دیگر خارج از دانشگاه فعالیت نخواهند کرد مگر با هماهنگی دانشگاه متبوع خودشان.

این موضوع طبیعی است، به طوری که همه دانشگاه‌ها این قوانین را دارند. به‌عنوان مثال اگر من استاد یا عضو هیئت علمی خواستم در دانشگاه دیگری تدریس کرده یا فعالیت پژوهشی داشته باشم و باید از دانشگاه محل خدمت خودم اجازه بگیرم و این جزء قوانین متعارف دانشگاه‌هاست.

در حوزه پژوهشی «سرآمدان» تعریف شده و استادان مشمول «سرآمدان» از امتیازات ویژه‌ای به‌عنوان حق سرآمدی برخوردار می‌شوند که عدد قابل توجهی خواهد بود.

همکارانی که قصد تدریس یا مشاوره در سازمان‌ها و مؤسسات دیگر را دارند دانشگاه بستر درآمدزایی را برای این قبیل از استادان فراهم می‌کند.

برای تعریف دوره‌های کوتاه‌مدت توسط استادان نیز حتماً باید مجوز دانشگاه آزاد اسلامی وجود داشته باشد.

آنا: برسیم به «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع «ب». این قبیل از استادان چه تعهدی نسبت به دانشگاه خواهند داشت؟

نجفی: درباره اعضای هیئت علمی گروه «ب» موظفی‌ها کاهش داده شده است. این مدل هم تمام وقت بوده، اما مجموعه ساعات فعالیت 16 ساعت است که «تدریس موظفی»، «حضور موظفی» و «فعالیت پژوهشی موظفی» را شامل می‌شود و در واقع نصف مدل اول است، به‌عنوان مثال استادانی هستند که به دلائل مختلف ساعات تدریس و یا ساعات موظفی پژوهشی کمتری دارند.

آنا: استادانی که به‌ هر دلیل حاضر به تدریس بیشتر در دانشگاه نیستند و جزء گروه «ب» محسوب می‌شوند چه شرایطی خواهند داشت؟

نجفی: در این مدل عضو هیئت علمی حداقل در فعالیت‌های کوتاه‌مدت یا نیمه‌وقت بیرون دانشگاه آزادتر است و می‌تواند فعالیت کوتاه، نه تمام وقت یا ترکیب از این دو (مدل تمام‌وقت) داشته باشد، اما برای فعالیت‌های کوتاه‌مدت می‌تواند ساعتی بیرون از دانشگاه تدریس یا فعالیت پژوهشی داشته باشد.

استادان و اعضای هیئت علمی گروه «ب» عملاً دو روز در اختیار دانشگاه خواهند بود و اگر حق‌التدریس نداشته باشند در خارج از دانشگاه به سر می‌برند.

تکلیف استادان شاغل در سایر سازمان‌ها یا مؤسسات چه می‌شود؟

برخی استادان ممکن است به‌صورت ساعتی، مشاوره‌ای یا پارت‌تایم با مؤسسات غیردانشگاهی یا غیرپژوهشی همکاری داشته باشند.

آنا: حال استادانی که به‌صورت تمام وقت در اختیار سازمان‌های دولتی، خصوصی، مؤسسه‌، بنگاه صنعتی یا اقتصادی هستند تکلیف‌شان چه می‌شود؟

نجفی: برای این قبیل از استادان و اعضای هیئت علمی نیز تدابیری اندیشیده شده، به‌طوری‌که اگر استاد قصد دارد در مؤسسه‌ای، سازمان دولتی یا خصوصی، بنگا صنعتی یا اقتصادی به‌صورت تمام‌وقت حضور داشته باشد با هماهنگی دانشگاه مأمور خواهد بود.

البته دانشگاه آزاد اسلامی نیز طبق قوانین پیش‌بینی لازم را برای این فرد انجام می‌دهد، حال ممکن است چند واحد برای تدریس برای استاد در نظر بگیرد تا ارتباط علمی‌ وی با دانشگاه قطع نشود.

بنابراین در هیئت علمی از نوع «ب» امکان فعالیت‌های غیر دانشگاهی برای عضو هیئت علمی فراهم شده و کسانی که می‌خواهند وقت کمتری را در دانشگاه بگذارند و زندگی‌شان را در دانشگاه تعریف نکرده‌اند یا به دلایلی محدودیت‌هایی دارند که می‌خواهند مدل موظفی کمتری داشته باشند، در مدل «ب» گنجانده شده‌اند.

آنا: استادان و اعضای هیئت علمی که جزء گروه «ب» قرار دارند از حق جذب و حق مرتبه برخوردار خواهند بود؟

نجفی: استادان یا اعضا هیئت علمی که موظفی‌ کمتری دارند حق مرتبه کمتری نیز دریافت خواهند کرد، چراکه حق مرتبه به کمیت حضور وابسته است و حق جذب این قبیل از استادان نیز بین صفر تا 75 درصد تعریف شده است.

البته عضو هیئت علمی می‌تواند تیر هر سال وضعیت مدل همکاری خود را با دانشگاه مشخص کند که قصد دارد ذیل مدل «الف» باشد یا «ب» و براساس توافقی با دانشگاه اقدام کند.

اعضای هیئت علمی نوع «ب» امکان فعالیت‌های غیردانشگاهی دارند و کسانی که می‌خواهند وقت کمتری را در دانشگاه بگذارندیا به دلایلی محدودیت‌هایی دارند که می‌خواهند مدل موظفی کمتری داشته باشند، در مدل «ب» گنجانده شده‌اند.

همانطور که گفتم در مدل «الف» و «ب» امکان معادل‌سازی، تعریف ساعات موظفی یا معادل‌سازی ساعت موظفی وجود دارد و بخشنامه نیز تصریح دارد که عضو هیئت علمی جایی که خارج از موظفی‌ فعالیت می‌کند می‌تواند از منافع آن فعالیت بهره‌مند شود، به این صورت دانشگاه نمی‌خواهد عضو هیئت علمی را به کاری وادار کند که منافع آن استاد محدود شود، اما اعضای هیئت علمی در چارچوب مقررات یا قوانین دانشگاه می‌توانند فعالیت‌های مختلف علمی، پژوهشی و آموزشی‌ داشته باشند.

هیچ بند جدیدی به مقررات عادی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه نشده و فقط تصریح و تقسیم‌بندی صورت گرفته  و تفاوت بین عضو هیئت علمی که تمام ظرفیت‌های خود را در اختیار دانشگاه آزاد اسلامی گذاشته  و عضو هیئت علمی که می‌خواهد بخشی از ظرفیت‌هایش را در دانشگاه مصرف کند آشاکار و تبیین شده است.

پایان بخش نخست ....

انتهای پیام/4078/