من قانون هسته‌ای اخیر ایران را جدی می‌گیرم

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، طی مصاحبه ای با خبرگزاری رویترز که ذیل همایش سه روزه این خبرگزاری درخصوص تحولات پیش روی جهانی برگزار گردید، ضمن پاسخ به سوالات پیرامون نقش و برنامه آژانس در مورد موضوعات مختلف از جمله تولید برق هسته ای، تغییرات اقلیمی، مقابله با کرونا و بیمارهای مشترک حیوان و انسان، به سوالات خبرنگار این خبرگزاری درباره ایران به ویژه اقدام اخیر کشورمان درخصوص از سرگیری فرآیند غنی سازی تا 20 درصد اورانیوم، پاسخ داد.

خبرنگار: در مورد گزارش شما به اعضا درخصوص اینکه ایران قصد دارد اورانیوم را بسیار فراتر از محدودیت های برجام غنی سازی کند و اعلام آژانس در مورد اینکه ایران غنی سازی را آغاز کرده است، سرعت عبور آنها از میزان 5/4 درصد چگونه است؟

گروسی: باید بگویم که بسیار سریع. آن ها در 31 دسامبر 2020 به ما گفتند که قصد انجام غنی سازی تا 20 درصد را دارند. ما نمی دانستیم که این فقط یک قصد است و یا یک برنامه واقعی جهت اجرا. چند روز بعد، آنها نشان دادند که شروع به آغاز فرایند نموده اند. برخی موضوعات فنی بود که باید رسیدگی می شد. ما بازرسان خود را به محل فرستادیم. آنها شروع به تغذیه آبشارها کردند و فرآیند در عمل شروع شد. خوب، بله ما در یک واقعیت جدید هستیم؛ چرا که آنها تحت شرایط برجام هستند و طبق برجام می توانند اورانیومی را که دارند، فقط تا 67/3 درصد غنی کنند. لذا، در نتیجه منطق اقدام متقابل که از زمان خروج آمریکا از برجام شروع شد، آن ها شروع به غنی سازی بیشتر نمودند، اما تفاوت آنقدر بزرگ نبود. داده ها حاکی از آن بود که آن ها بالاتر از محدودیت ها بودند. اما اکنون 20 درصد یک چیز متفاوتی است که درجه نسبتا بالایی می باشد و نیازمند تغییرات بزرگی در فعالیت ها می باشد و توجهات بین المللی بیشتری را جلب می کند؛ چرا که یک ارتباط درونی بین غنی سازی بیشتر اورانیوم و توانایی داشتن سطوحی که بالقوه برای استفاده نظامی می باشد، وجود دارد.

خبرنگار: آن ها چقدر سریع می توانند به 20 درصد برسند؟

گروسی: فرآیند شروع شده است. ما باید ببنیم که آنها در هر روز چقدر می توانند تولید کنند. با این تعداد آبشار نصب شده، احتمالا در حد چند کیلوگرم در ماه می باشد؛ اما می تواند افزایش نیز یابد. من نمی توانم عدد دقیقی به شما بگویم؛ نه بخاطر اینکه محرمانه هست، بلکه به خاطر اینکه این فرآیند تازه آغاز شده است. اما اگر بخواهیم میزان تقریبی تولید را با توجه به ظرفیت کنونی ماشین ها پیش بینی کنیم، ما در حدود 10 کیلوگرم یا اندکی بیشتر در ماه خواهیم داشت. با این حال، آن ها می توانند تصمیم بگیرند که ظرفیت را بیشتر کنند. این در راستای اجرای قانونی است که از سوی مجلس تصویب شد که در دسامبر 2020 به دولت ماموریت داده شد تا تعدادی از اقدامات را در حوزه های گوناگون انجام دهد. یکی از آن ها، غنی سازی 20 درصد و داشتن حجم اورانیوم 20 درصد برای ذخیره بود. لذا، به نظر من، این شروع یک فرآیند است (البته اگر آن ها بخواهند این فرآیند را ادامه دهند). باید ببینیم که در آینده چه پیش می آید.

خبرنگار: یکی از بندهای دیگر این قانون که از دسامبر شروع شده، توقف بازرسی های فراتر از پادمان است که سازمان شما را از بازرسی مکان های اظهار نشده منع می کند. این بدین معنی است که بازرسان شما از فوریه محدودیت در دسترسی خواهند داشت؟ آیا شما این را جدی فرض می کنید؟

گروسی: من باید این را جدی بگیرم، چرا که این قانون است و به نظر می رسد دولت تمایل به پایبندی به آن دارد. من نمی توانم ارزیابی یا برآورد کنم که آیا دولت قصد دارد این قانون را کامل اجرا کند و یا جزئی. تا به امروز به ما در مورد این موضوع اطلاعی داده نشده است. اما این یک وضعیت جدید است، چرا که ما با یک قانون جامع مواجه نشده بودیم. دولت ایران ما را به تدریج مرحله به مرحله مطلع می کند. من نمی توانم یک الگو و یا یک سابقه داشته باشم. چیزی که می توانم به شما بگویم، این است که ما در یک گفتگوی مداوم با سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه ایران هستیم. به نظرم، ما تا به حالا یک گفتگوی سازنده داشته ایم. امیدوارم که این همچنان پابرجا باشد و همینگونه ادامه دهیم. به نظرم، همه این تحولات برخاسته از تحولات سیاسی است که در حال رخ دادن می باشد و این اتفاقات نیز مرتبط با همین تحولات سیاسی است. اما ما تا بحال از تعلیق فعالیت بازرسانمان مطلع نشده ایم؛ با این حال، این قانون است و این موضوع در قانون آمده و ما باید آن را جدی بگیریم. من آن را جدی می گیرم و نگران هستم.

خبرنگار: در مورد اینکه گفتید به برنامه ریزی برای بازگشت ایران نیاز هست؟ آیا شما دریچه ای برای گفتگو جهت بازگشت شرایط به پایبندی کامل به برجام می بینید؟ و زمانبندی شما چگونه است؟

گروسی: همیشه پنجره ای برای گفتگو وجود دارد. من یک دیپلمات هستم و صادقانه به این موضوع نگاه می کنم. ما باید از منظر خودمان که بازرس هستیم، راهی را پیدا کنیم. ما ناظر و پلیس توافقی هستیم که توسط سیاستمدارن ایجاد شده است. همیشه بیانیه هایی از همه طرف ها وجود داشته است. ما انتظار داریم که این افراد بر سر یک میز بنشینند و ما قصد داریم تا در این فرآیند مشارکت کنیم؛ نه به عنوان یک عضو، بلکه به عنوان یک ناظر فنی. واضح است که شرایط در عمل در حال تغییر است و تغییرات بیشتری خواهد داشت. لذا، نیاز است که برخی تفاهمات شفاف وجود داشته باشد، که چگونه به پایبندی مجدد به مقررات اولیه برجام (در صورت رسیدن به توافق) برگردیم. من فکر می کنم که گام آسانی خواهد بود؛ با این حال، باید در حوزه های گوناگونی از جمله دسته بندی مواد غنی شده و تصمیم گیری در مورد آنها، سانتریفیوژها و ... شفاف سازی صورت پذیرد.

خبرنگار: شما می خواهید بگویید که با این قانون جدید، هیچ امیدی برای رسیدن به توافق وجود ندارد؟

گروسی: من این را نمی گویم. شما گفتید که این تاریخ ضرب الاجل در فوریه است. من دوست ندارم که نامه ای دریافت کنم که عنوان بدارد به دلیل ضرب الاجل 21 فوریه، حضور بازرسان من در ایران کاهش یابد. این یک خبر بد خواهد بود. وظیفه من این نیست که به روسای جمهور طرف های برجام بگویم که چه کاری انجام دهند. ولی چیزی که واضح است، این است که ما چند ماه زمان نداریم و فقط چند هفته فرصت داریم.

خبرنگار: شما می خواهید بگویید که این ضرب الاجل را جدی بگیریم؟

گروسی: من نمی گویم. این، قانون جمهوری اسلامی ایران است.

خبرنگار: آیا توصیه ای به دولت جدید آمریکا درخصوص رسیدگی به این موضوع ویژه دارید؟

گروسی: من مطمئن نیستم که بتوانم به دولت جدید توصیه ای بکنم. کاری که می توانیم انجام دهیم، این است که مسائل را همانگونه که هستند، بیان کنیم. بسیار غیر ارزشمند است که هر کس بخواهد صلح و امنیت بین المللی را به خطر بیاندازد. آنچه که ما توانستیم تابستان گذشته در تهران بدست بیاوریم، مهم بود، به ویژه اینکه نشان داد ما می توانیم رو در رو بنشینیم و با هم صحبت کنیم و همدیگر را درک کنیم. وضعیت در آن زمان آسان نبود؛ چرا که آن ها قصد نداشتند دسترسی به برخی مکان ها را به ما بدهند. ولی وقتی ما توضیح دادیم که بر اساس چه روش فنی کارمان انجام می دهیم، توانستیم کارمان را پیش ببریم. به نظر من، هر زمان که شفافیت و حسن نیت وجود داشت، نتیجه حاصل شده است. نظر من این است که ما قرار است با وضعیت سختی برخورد کنیم؛ چرا که از آگوست 2020 تا الان هیچ پیشرفتی در مورد پایبندی به برجام حاصل نشده است. لذا، این فرسایش بیشتر وضعیت است و بدین معنی است که کار بیشتری از نظر سیاسی نیاز خواهد بود و من نمی خواهم وارد آن موضوعات شوم. آنها باید تصمیم بگیرند که چه کاری انجام خواهند داد. با این حال، ما می خواهیم در مورد موضوعات فنی و همچنین موضوع بازرسی ها کاملا شفاف باشیم تا موضوعات را برای همه قابل پیش بینی کنیم.

خبرنگار: به نظر شما امکان رسیدن به توافق تا ضرب الاجل مشخص شده در فوریه وجود دارد؟

گروسی: به نظرم، ما می توانیم؛ اگر یک تفاهم شفاف وجود داشته باشد. و ما باید در نظر داشته باشیم که من به عنوان یک منجی (اسب سفید) عمل نکردم. من بر مبنای وظیفه آژانس و درخواست دولت های عضو عمل کردم. هر کسی معتقد بود که دسترسی به آژانس نبایستی مختل شود و به نظر من نیز این پیام تا به امروز هم معتبر می باشد. دسترسی بازرسان، کاملا اجتناب ناپذیر است. بدون آن (نه درخصوص ایران، بلکه در مورد هر کشور دیگری) بسیار سخت است تا در شرایط مناسب با جامعه بین المللی قرار بگیریم. شما می توانید آژانس را اخراج کنید و این کار آسانی است، ولی ما حقوق بین الملل را داریم. تنها یک کشور (کره شمالی) وجود دارد که از دسترسی بازرسان جلوگیری نموده و آن کشور نیز با مشکلات زیادی مواجه شده است.

انتهای پیام/