مأموریت‌های سه‌گانه FATF کدامند؟ / اضافه شدن اهداف خاص همزمان با صدور قطعنامه‌های ضدایرانی

 گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا- مسعود براتی؛ گروه ویژه اقدام مالی (Financial Action Task Force) یا به اختصار (FATF) به‌عنوان نهادی بین‌الدولی شناخته می‌شود که سال 1989 تأسیس شد و مأموریت اول آن مبارزه با پولشویی است. معمولاً گروه‌هایی که به‌عنوان (Task Force) شناخته می‌شوند،  موقت و با مأموریتی خاص هستند. FATF نیز گروهی با زمان محدود پنج‌ساله است، اما به‌صورت مرتب این مأموریت تمدید شده و لذا همچنان وجود دارد، فعالیت می‌کند و به نظر نمی‌آید بخواهند پایانی برای فعالیتش در نظر بگیرند.

مبارزه با پولشویی به‌عنوان نخستین هدف و مأموریت این گروه است‌؛ از سال 2001 مأموریت مقابله با تأمین مالی تروریسم و از سال 2008 مأموریت مقابله با تأمین مالی فعالیت‌های اشاعه‌ای به آن افزوده شد. در حال حاضر FATF سه هدف را دنبال می‌کند؛ مبارزه با پولشویی (AML)، مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) و مقابله با تأمین مالی فعالیت‌های اشاعه‌ای (CFP).

نکته جالب این است که مقابله با تأمین مالی اشاعه‌ای که از سال 2008 به مأموریت‌های FATF اضافه می‌شود، هم‌زمان با قطعنامه‌های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران است. به‌عنوان نمونه قطعنامه 1737 در آن مقطع تصویب شد و یکی از مصادیق مهم اعمال تحریم‌های هدفمند در حوزه تأمین مالی اشاعه مربوط به جمهوری اسلامی ایران است.

بیشتر بخوانید:

ایران همچنان در لیست سیاه FATF قرار دارد

مصباحی‌مقدم: مشکلات اقتصادی ناشی از عدم الحاق به FATF نیست

 FATF شامل اجزایی است که شامل ریاست، دبیرخانه و چند نهادی می‌شود که معمولاً در حاشیه هستند و مطرح نمی‌شوند. مهم‌ترین بخش FATF، دبیرخانه است که چند کمیته دارد و مهم‌ترین کمیته آن‌ها ( ICRG) است. برای کشوری مانند ایران که در رصد و مونیتورینگ FATF قرار دارد، کارویژه تعریف شده و آن این است که تعاملات با کشورهای تحت نظر را رصد کنند و از آن‌ها ارزیابی ارائه کنند دهند.

موضوع مهم نحوه کارکرد این نهاد بین‌الدولی است. FATF یک سری توصیه‌ها تنظیم کرده که تمرکز آن‌ها بر استاندارد کردن روابط و فعالیت‌های بانکی داخل کشورها و روابط بین‌المللی بانک‌هاست که اصطلاحاً (Recommendation) خوانده می‌شود. این مورد همان‌طور که از نامش می‌توان دریافت، «توصیه» است و الزام‌آور نیست، اما به‌واسطه اهمیتی که این نهاد در فضای بین‌المللی و به‌ویژه در دو دهه اخیر پیدا کرده است، تقریباً همه به این توصیه‌ها توجه می‌کنند.

این توصیه‌ها در بدو تأسیس، یعنی سال 1989، 40 توصیه بود که در سال 2001 مأموریت مقابله با تأمین مالی تروریسم نیز به آن افزوده و این 40 توصیه به 49 توصیه تبدیل شد.

در سال 2012 که بازنگری گسترده‌ای در FATF انجام شد، بار دیگر این توصیه‌ها به 40 توصیه کاهش یافت و اکنون 40 توصیه از FATF وجود دارد که به تمامی کشورها انجام و میزان اجرا و اثربخشی این توصیه‌ها در کشورها رصد می‌شود. همچنین هر ساله FATF در مقاطع مختلف ارزیابی خود را از کشورها ارائه می‌دهد.

توصیه‌ها دو تمرکز اصلی دارند؛ نخست، تولید اطلاعات صحیح، زیرا FATF نحوه رسیدن و نحوه تحقق هدف خود را در این می‌داند که بتواند در شبکه بانکی و فعالیت‌های مالیاتی کار کند که اطلاعات صحیح و منطبق با واقعیت تولید شود که بتواند مانع انجام فعالیت‌های مجرمانه شود.

دومین محور تمرکز توصیه‌ها، اشتراک‌گذاری اطلاعات است. یعنی اطلاعاتی که به‌صورت  معتبر و صریح تولید می‌شود، به‌صورت آسان و با سهولت در اختیار کشورهای مختلف قرار گیرد، زیرا تحلیل‌شان این است که پدیده‌هایی مانند پولشویی، تأمین مالی تروریسم یا تأمین مالی فعالیت‌های اشاعه‌ای افعال فرامنطقه‌ای است که باید همه کشورها با همدیگر همکاری کنند.

ایران عضو ناظر منطقه اوراسیای FATF است و تصمیمات به‌وسیله 38 کشور به‌نحوی گرفته می‌شود که اجماع وجود داشته باشد و حتی یک مخالف مؤثر وجود نداشته باشد

FATF متشکل از چند عضو اصلی است که در حال حاضر 38 کشور عضو اصلی این نهاد هستند و باقی کشورها در گروه‌های منطقه‌ای این نهاد عضو هستند؛ به‌عنوان نمونه ایران عضو ناظر منطقه اوراسیای FATF است و تصمیمات به‌وسیله 38 کشور به‌نحوی گرفته می‌شود که اجماع وجود داشته باشد و حتی یک مخالف مؤثر وجود نداشته باشد.

فرآیند عضویت در این نهاد تقریباً پیچیده است که با وضعیت کشورها فرق می‌کند، به‌عنوان نمونه سال 1397 عربستان عضو این نهاد شد. رژیم صهیونیستی نیز عضو این نهاد شد و به‌دلیل اینکه در فضای بین‌المللی با رژیم صهیونیستی و عربستان همراهی وجود داشت، خیلی موضوعات را نادیده گرفتند. به‌عنوان نمونه بحث مالی تأمین مالی تروریسم برای عربستان آزاردهنده نبود، در عین اینکه روشن است عربستان در این زمینه بسیار نقش‌ دارد.

انتهای پیام/4033/پ