دنبال برگزاری جشنواره خنثی نبودیم/ آثار را با سخت‌گیری بیشتری نسبت به سال گذشته انتخاب کردیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، در ابتدای این نشست طباطبایی‌نژاد به تشریح بخش‌های مختلف جشنواره پرداخت و ضمن بیان اینکه امسال یکی از بهترین سال‌ها از نظر ثبت نام فیلمسازان بوده، گفت: «امسال بیش از 1050 درخواست برای حضور در جشنواره داشتیم که از این تعداد بیش از 800 فیلم توانستند تا زمان اعلام شده به دبیرخانه برسند که در سه بخش کوتاه، نیمه‌بلند و بلند مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت 74 فیلم شامل 12 فیلم کوتاه، 34 فیلم نیمه‌بلند و 28 فیلم بلند به مرحله نهایی در بخش مسابقه ملی راه یافتند.»

وی ادامه داد: «همچنین برای بخش «جایزه شهید آوینی» 27 فیلم، بخش «خارج از مسابقه» ۱۶ فیلم، بخش «بحران آب» ۷ فیلم و بخش «مرور آثار محمدرضا مقدسیان و مرتضی ندایی» ۹ فیلم انتخاب شدند که در نهایت ۱۲۴ اثر مستند در این دوره از جشنواره بین‌المللی «سینما حقیقت» حضور خواهند داشت.»

وی همچنین اظهار کرد: «در بخش «مسابقه بین الملل» ۲۷ فیلم شامل ۱۲ فیلم کوتاه مستند، ۸ فیلم نیمه بلند مستند و ۷ فیلم بلند مستند حضور دارند. همچنین در بخش «نمایش‌های ویژه» ۱۵ اثر از بهترین آثار مستند جهان؛ بخش «روزگار ما» که به نمایش فیلم‌های سیاسی و اجتماعی اختصاص دارد، ۱۶ فیلم؛ بخش «کیهان ما» با نگاه ویژه به بحران آب، ۸ فیلم، بخش «مستند تجربی» ۱۱ فیلم؛ بخش «امریکا - واقعیت یا رویا» با دیدگاه نقد اجتماعی به زندگی معاصر آمریکا، ۷ فیلم، بخش «مستند شهر» ۵ فیلم، «قاره سیاه» ۵ فیلم و همچنین در بخش «آینه یک جشنواره» که به بررسی جشنواره مستند «لایپزیگ آلمان» اختصاص دارد، ۶ فیلم حضور دارند. در بخش بین الملل نیز بزرگداشت «پنه بیکر» که به عنوان پدر سینما حقیقت مشهور است را داریم و ۶ فیلم از آثار او به نمایش در خواهد آمد که در مجموع ۱۱۳ فیلم در بخش بین‌الملل حضور دارند.»

دبیر جشنواره در ادامه در مورد مرور جشنواره لایپزیگ آلمان بیان کرد: «یکی از بخش‌های مهم در جشنواره امسال مرور جشنواره لایپزیگ آلمان به عنوان یکی از معتبرترین فستیوال‌های مستند و انیمیشن دنیا است که در این بخش 6 فیلم به نمایش در خواهد آمد.»

طباطبایی‌نژاد اظهار کرد: «امسال هم مانند سال گذشته جایزه شهید آوینی به طور مجزا هم شأن بخش ملی داوری خواهد شد و شبکه مستند سیما اهدای جایزه بهترین فیلم این بخش را متقبل شده است.»

وی در ادامه به تشریح کارگاه‌های‌ آموزشی جشنواره پرداخت و گفت: «به طور کلی کارگاه‌های امسال شامل دو بخش خواهد شد که یک بخش کارگاه‌های مربوط به EDN (مرکز توسعه مستند اروپا) است که از سال گذشته همکاری خوبی بین این دو مرکز صورت گرفته و امسال 20 طرح برای عرضه در EDN انتخاب شده و قرار شد پس از بررسی نهایی 7 یا 8 فیلم منتخب روز 28 آذر ماه در حضور خریداران عرضه شود و ارائه‌دهندگان از طرح‌های خود دفاع کنند. بخش دیگر شامل کارگاه‌هایی با حضور اساتیدی همچون سیف‌الله صمدیان، فرشاد فدائیان و رضا تیموری خواهد بود.»

وی همچنین عنوان کرد: «در جشنواره امسال 4 عنوان کتاب رونمایی خواهد شد که یکی از این آثار «مجموعه مقالات سینمای مستند و باستان‌شناسی ایران» نوشته علیرضا قاسم‌خان است. همچنین کتاب «دگرخوانی در حوزه مستند» نوشته محمدرضا اصلانی، «تاریخ نوین سینمای مستند» ترجمه گروهی زیر نظر مازیار اسلامی و «هنر دقت کلام و تصویر در مردم‌نگاری» نوشته مایکل اوپیتس ترجمه احمد الستی نیز دیگر آثار این بخش خواهد بود.»

مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بیان کرد: «یکی از بخش های مهم جشنواره امسال شب دیدار با مدیران جشنواره‌های مهم بین‌المللی سینمای مستند در دنیا است. همچنین در کنار برگزاری کارگاه‌های سینمای مستند، بازار فیلم نیز در مرکز صبای فرهنگستان هنر برپا می‌شود.»

طباطبایی‌نژاد در پایان درباره انتخاب آثار در بخش «مسابقه ملی» جشنواره تصریح کرد: «آنچه برای هیات انتخاب فیلم‌های این جشنواره اهمیت دارد، معرفی بهترین آثار است و به هیچ عنوان در انتخاب آثار محافظه‌کاری نکردیم. ضمن اینکه سینمای مستند، سینمایی جدی است و باید وجه منتقدانه خود را حفظ کند. بر همین اصل سیاستگذاران جشنواره «سینما حقیقت» از برگزاری جشنواره خنثی پرهیز می‌کنند.»

در بخش دوم این نشست که به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاصا داشت، طباطبایی‌نژاد در جواب سوالی درباره اکران فیلم‌های مستند بیان کرد: «اکران آثار مستند به دلیل نسبت نزدیکی که با تلویزیون دارد نمی‌تواند شبیه فضای سینمایی باشد، اما با راه‌اندازی گروه هنر و تجربه شاهد بوده‌ایم که تعدادی از فیلم‌ها که به طور کلی فضای عرضه در تلویزیون را نداشته‌اند، توانسته‌اند در این گروه به نمایش دربیایند.»

وی ادامه داد: «به طور کلی معتقدم با فعال شدن فضای VOD و اینترانت امکان عرضه مستند در سطح وسیع فراهم خواهد شد و در یک چشم‌انداز چند ساله فیلم‌ مستند با اقبالی جدی مواجه می‌شود، چرا که تا امروز فضای فعالیت برای عرضه مستند بیش از 80 درصد با تلویزیون بوده است و فضاهای دیگر تنها 20 درصد از عرضه مستند را به خود اختصاص داده‌اند، اما با راه‌اندازی VOD و مخصوصا اینترانت که عرضه در آن هزینه دانلود هم ندارد یک فضای گسترده و وسیعی برای سینمای مستند به وجود می‌آورد.»

مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا علی‌رغم آنچه در گذشته مطرح شده بود، امسال هم شاهد حضور هیأت انتخاب در جشنواره هستیم، گفت:‌ «سال گذشته اعلام کرده بودیم که در جشنواره نهم مانند جشنواره‌های بین‌المللی مهم و تاثیرگذار در عرصه مستند، هیأت انتخاب نخواهیم داشت، اما شورای سیاستگذاری جشنواره با این نظر من مخالفت کردند و منطق مخالفتشان نیز این بود که چون مرکز گسترش خودش تولیدکننده است عدم وجود هیأت انتخاب مستقل ممکن است شائبه بی‌عدالتی به وجود آورد. در نهایت این استدلال موجب شد امسال نیز هیأت انتخاب مستقل داشته باشیم.»

وی همچنین در مورد اینکه پیش از این اعلام شده بود که ۷۱ فیلم به مسابقه سینمای ایران راه یافته است، توضیح داد: «ما به هیأت‌های انتخاب در هر یک از بخش‌ها اعلام کرده بودیم که جایی را برای فیلم‌های ذخیره در نظر بگیرند که اگر فیلمی وجود داشت، به بخش‌ها اضافه شود. در واقع این بخش ذخیره فرصتی بود تا اگر فیلمسازی نسبت به عدم حضور فیلمش در جشنواره اعتراض دارد، بار دیگر مورد بازبینی قرار گیرد. در واقع به ۳ فیلمساز فرصت اعتراض دادیم و در نهایت ۷۴ فیلم برای حضور در این جشنواره انتخاب شد.»

وی همچنین در مورد حذف بخش پاسداشت مستندسازان شهرستانی از جشنواره امسال، شرح داد: «امسال نیز بنا داشتیم مانند دو سال گذشته بخش پاسداشت مستندسازان شهرستانی را برای مستندسازان سیستان و بلوچستان برگزار کنیم و با اداره ارشاد سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد چابهار نیز هماهنگی‌های لازم انجام شد، اما در نهایت به دلیل تأخیر طولانی‌مدت دوستان و از سوی دیگر اینکه آمادگی جایگزین کردن استان دیگری را نداشتیم، به ناچار از برگزاری بزرگداشت مستندسازان شهرستان‌ها صرفنظر کردیم.»

دبیر نهمین جشنواره «سینما حقیقت» در پاسخ به این پرسش که آیا امسال نیز همچون سال گذشته فیلمی با نظر مستقیم وی از جشنواره کنار گذاشته‌ شده‌ یا نه، اظهار کرد: «امسال تاکید زیادی در راستای کیفیت آثار داشتیم و انتخاب‌ها با سختی بیشتری اتفاق افتاد. تمامی آثار راه یافته به بخش نهایی سطح قابل قبولی دارند و سخت‌گیری بیشتری در هیأت انتخاب صورت گرفته به طوری که سال گذشته 118 فیلم در بخش مسابقه ملی داشتیم اما امسال شاهد حضور 74 فیلم هستیم.»

وی تصریح کرد: «امسال هم مثل سال گذشته دو فیلم را به دلیل رعایت نکردن مرزهای اخلاقی کنار گذاشتم، البته این دو فیلم هیچ نکته سیاسی نداشتند و تنها به دلیل عدم رعایت مرزهای حریم خصوصی کنار گذاشته شدند.»