از سیر تا پیازِ «دید در شب»!

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، روزنامه خراسان نوشت: در هر قسمت از این مجموعه، رشیدپور در مقابل مهمان برنامه که معمولا چهره خبرساز و جنجالی هفته هست، می نشیند و با جسارت و صراحتی بی سابقه، به طرح همه سوالات و ابهاماتی می پردازد که پاسخشان، به درک و فهم و شناختِ عمیق تر مخاطب از لایه های زیرینِ شخصیت و زندگی چهره های مطرح، کمک زیادی می کند. مهمان برنامه در طول پاسخگویی، تحت نظر یک پزشک و روانشناس است و در لحظه های حساس پاسخ به سوالات دشوار، یک دماسنج در گوشه صفحه، بالا و پایین شدن فشار خونش را به نمایش می گذارد. این برنامه که در یک دکور ساده اما شیک، با چیدمانی چشم نواز ضبط می شود، راه های ارتباطی و اطلاع رسانیِ گوناگونی را مثل شماره تماس، سامانه پیامک، صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام برای مخاطبانش در نظر گرفته است و از این طریق، از بینندگان برنامه می خواهد نظر خود را درباره صداقت یا صداقت نداشتن مهمان در پاسخگویی به سوالات، اعلام کنند که بنا به ادعای تولیدکنندگانش، تعداد پیامک های ارسالی به این مجموعه، گاهی به آمار چشمگیر 21 هزار پیامک هم رسیده است. دید در شب، در کنار بخش اصلی که گفت و گوی هیجان انگیز و نفسگیر مجری و مهمان است، یک نظرسنجی جالب هم با موضوع «انتخاب برترین خواننده پاپِ پنج سال اخیر ایران» به راه انداخته است که خب، حرکت جذابی به حساب می آید. با این مقدمه، در ادامه به بررسی نقاط قوت و ضعف این سورپرایز رسانه ای می پردازیم.

بدون تعارف، این روزها رسانه ملی، مزیت نسبی و برگ برنده خاصی که مخاطب را میخکوب کند و جریانی ایجاد کند، ندارد. سطح سواد رسانه ای، دایره آگاهی و توقع مخاطبان بالا رفته، تعداد شبکه های تلویزیون افزایش پیدا کرده اما کیفیت برنامه ها، تقریبا تغییری نکرده است. کمبود بودجه، قحطیِ هنرمندان خلاق و خوش ذوقی مثل رامبد جوان، هراسِ مدیران رسانه ملی از دردسرهای مطرح شدنِ چهره های جذاب و... هر چه هست، تلویزیون در این سال ها، کم رمق و بی رونق است و تقریبا حرف تازه ای، از جنس شفافیت و هیجانِ برنامه هایی شبیه «دید در شب» ندارد. در چنین فضایی، مردم تشنه دیدن و شنیدنِ یک حرف و حرکت نو، شبیه برنامه های رضارشیدپور هستند و رشیدپور، به دلیل این وقت شناسی و استفاده بهینه از ظرفیت فضای مجازی، آدم هوشمندی به حساب می آید. برنامه «90» جسورانه است اما محدود به فوتبال است، «خندوانه» هم گفت و گوهای چالشی نداشت و میهمانش را با سوالات ویژه غافلگیر نمی کرد. پس «دید در شب» زمان خوبی هم ارائه شد.

رضا رشیدپور به واسطه سال ها تجربه اجرا و گفت و گو، حالا دیگر یک نام و برند معتبر در زمینه گفت و گوهای چالشی است. آدمی در حد و قد و قواره ستاره ها که خوب می داند چه طور بدون این که به ورطه ادا و اطوارهای علی ضیاء یا بی رحمیِ فرزاد حسنی بیفتد، مودبانه و جدی، مهمانش را به چالش بکشد و پاسخ سوال های ریز و درشتش را از زیر زبان مهمان برنامه بیرون بکشد و ته و توی ابهامات و حواشیِ پیرامون آن چهره را دربیاورد. نام و برندی که ستاره ها و چهره های دنیای سینما و موسیقی و ورزش و سیاست، با تکیه بر اعتبارش، اعتماد می کنند و ولو در یک برنامه نوپای اینترنتی، روبه رویش می نشینند و به سوالاتش، صادقانه پاسخ می دهند.

تیزبینی رشیدپور در تبدیل تهدید به فرصت، مهم ترین برگ برنده اوست. رشیدپور در انتخاب مهمانش، دست می گذارد روی جنجالی ترین و پرسر و صداترین چهرۀ هفته. آدمی که به هر دلیل، حرف و حدیث های مثبت و منفیِ زیادی را دامن زده و رشیدپور با دعوت از او، هم فرصتی برای دیده شدنِ خودش و برنامه اش ایجاد می کند، هم بِستری برای شنیده شدن حرف ها و توضیحات آن فرد. دعوت از امیرتتلو در روزهای پخش کلیپ معروفش، دعوت از اکبرعبدی در روزهای جنجالِ خاطره ناجورش، دعوت از عموهای فیتیله ای در روزهای ممنوع الکاری و گفت و گو با الهام چرخنده، درست در هفته ای که فیلم واکنش به یک دانشجو، خبرساز شده، گوشه ای از این هوشمندی و زیرکی است.

این روزها، چیزی که بیش از ظاهر چشم نواز مجری و لحن محکم و مسلطش، مخاطب را نمک گیر می کند، صداقت مجری و برنامه ساز است. رشیدپور هم این را به خوبی می داند و همواره بر صداقت برنامه تاکید دارد و سعی می کند به جای لی لی گذاشتن به لالای چهره ها و تکه پاره کردن تعارفات معمول، زبان مردم جامعه باشد. به همین خاطر دست می گذارد روی نقاط حساس اجتماعی و تک تک سوالاتی را که ممکن است مردم در ذهن داشته باشند از مهمان برنامه می پرسد و تا پاسخ هم نگیرد، بی خیال نمی شود. مردم دوست دارند بدانند صادق خرازی واقعا صدمیلیارد تومان دارایی دارد و در کار عتیقه است؟ مردم دوست دارند بدانند شیلا خداداد چه برتری بر آن ها دارد که بچه اش را در آمریکا به دنیا آورده؟ خب! رشیدپور همه این ها را می پرسد.

درست است که تمام تاکید رضارشیدپور بر صداقت «دید در شب» است و درست است که در قسمت های اول و دوم، مخاطبِ طفلکی که سابقه تماشای گفت وگوهای صریح را ندارد، حسابی جوگیر و ذوق زده می شود اما کم کم و از یک جایی به بعد، این احساس در بیننده شکل می گیرد که رشیدپور، شاید در نیمه ابتدایی گفت و گو، مهمان را با خاک یکسان کند اما در نیمه دوم، انگار طبق یک برنامه از پیش هماهنگ شده، با مهارت، سیمای مهمان برنامه را اتفاقا قشنگ تر و آراسته تر از قبل، ترمیم می کند و تحویل مخاطب می دهد. جوری که از خودت می پرسی: نکند همه این بازی ها، نه برای شفاف سازی که برای تطهیر آن چهره مطرح از اتهاماتی است که متوجه وی است؟ حس خوبی نیست این حس.

بله! رشیدپور، هم کارش را بلد است، هم حد و حدود خودش را می داند اما گاهی از همین آدم، حرکات عجیبی سر می زند که چندان مطابق اصول انسانی و اخلاقی نیست. مثلا آیا واقعا درست است که در حضور سالار عقیلی، برداریم زنگ بزنیم به امیریل ارجمند تا ماجرای اجرای تصنیف تیتراژ سریال معمای شاه را، بپرسیم؟ آیا واقعا درست است که بی خبر و یکهویی، با همسر شیلا خداداد، در حالِ جراحی، تماس بگیریم و غافلگیرش کنیم؟ یا واقعا صلاح است صحنه هایی از فعالیت های سابق الهام چرخنده را پخش کنیم؟ یا بیشتر از ذهن کنجکاو مخاطب پیگیر زندگی خصوصی او باشیم؟ آیا جذابیت به هر قیمتی آن قدر موضوعیت دارد که شائبه بی انصافی در سؤالات برنامه پیش بیاید؟ قضاوت با خود مخاطبان.

برنامه های گفت و گو محور با ستاره ها، شبیه تیغی دولبه است. از یک طرف نباید خشک و خسته کننده باشد و از طرفی هم باید مراقب بود اسیر دام خاله زنک بازی های زردِ مبتذل نشود. از یک طرف باید همدلی و همراهی مخاطب را جلب کند و از طرفی، نباید به خط قرمزهای مهمان برنامه، تجاوز کند. دید درشب اما با اینکه ظاهرا برنامه ای است که می داند چطور روی این تیغ بُرنده گام بردارد، گاهی از مسیر صحیح، منحرف می شود. مثلا واقعا مهم است که نیوشا ضیغمی، چه نقشی در آشنایی شیلا خداداد و همسرش داشته؟ یا واقعا مهم است که دکتر سرکارات، روی چهره کدام یک از هنرمندان، جراحی زیبایی انجام داده است؟ این جزئیات سخیف، چه فایده ای برای بیننده دارد؟ در برنامه های گفت و گو محور معروف جهان به این شکل روی خیلی از جزئیات تأکید نمی شود و به طور معمول به رغم چالش با میهمان شأن او و مخاطب حفظ می شود.