چرا آمریکا توان تحریم بندر چابهار را ندارد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که کاخ سفید بندر چابهار ایران را از تحریم‌های اقتصادی معاف کرده است هدف از این معافیت آن‌چنان‌که رئیس دستگاه دیپلماسی کاخ‌سفید آن را بیان کرد، تمایل واشنگتن برای کمک‌رسانی به هند است که در پی ایجاد مسیری راهبردی و تجاری از طریق ایران و افغانستان به آسیای مرکزی بدون نیاز به پاکستان بود.

پمپئو همچنین مدعی شد بندر چابهار کریدور کمک‌رسانی به اقتصاد افغانستان است، چراکه این کشور همچنان یکی از تولیدکنندگان بزرگ خشخاش در جهان به‌حساب می‌آید و به کمک‌های بین‌المللی نیازمند است. این در حالی است که این کمک‌ها باعث می‌شوند طالبان منبع درآمد خود را به‌تدریج ازدست‌داده و تضعیف شود.

 علت بعدی معافیت دردناک بندر چابهار ایران از تحریم‌ها کمک به هند برای تقویت اقتصاد خود در برابر چین از این طریق است. آمریکا و چین قدرت‌های اقتصادی بزرگ دنیا هستند که برای ابرقدرتی در این حوزه رقابت تنگاتنگی دارند. چینی‌ها طرحی بسیار مهم و راهبردی در دستور کار دارند که از غرب چین به بندر گوادر متصل می‌شود و رقمی معادل ۴۶ میلیارد دلار برای آن سرمایه‌گذاری کردند. کنترل عملیاتی بندر گوادر در دست کمپانی هولدینگ بندرهای خارجی چین است و بخش مهمی از طرح «کریدور اقتصادی چین ــ پاکستان» (CPEC) و زیرمجموعه‌ای از طرح جاه‌طلبانه اقتصادی پکن موسوم به «کمربند و جاده» (جاده ابریشم جدید) به‌حساب می‌آید.

از سوی دیگر، بندر چابهار مسیری برای ورود کالاهای هندی به افغانستان مهیا می‌کند که دهلی‌نو پیش‌ازاین بدان دسترسی نداشت. این مسیر از اهمیت استراتژیک پاکستان برای کابل نیز می‌کاهد.

چین در سال‌های اخیر به‌عنوان یک قدرت جهانی استراتژی خاصی را در پیش‌گرفته است:‌ سرمایه‌گذاری در کشورهایی با ریسک بالا. این کشورها که شامل سرزمین‌های دارای دولت‌های شکننده مرکزی، درگیر جنگ داخلی، درگیر بحران‌های سیاسی مزمن و … هستند و در رده کم‌درآمدترین کشورها قرار می‌گیرند، مقصد جذابی برای سرمایه‌گذاری غربی نیستند. چین از این خلاء استفاده و با عقد قراردادهای طولانی‌مدت زیرساختی، جای پای خود را در این کشورها محکم می‌کند. پاکستان یکی از این کشورها است. اما تاریخ تنش‌های پاکستان و هند بر سر پاکستان شرقی (بنگلادش کنونی) و کشمیر رابطه را پیچیده‌تر هم کرده است.

 ازاین‌رو، حضور چین در پاکستان تنها محدود به موضوعات اقتصادی نمی‌شود و مؤلفه‌های امنیتی و راهبردی را نیز در بردارد. سیطره چین بر منطقه و کانون‌های انرژی می‌تواند تهدیدی بزرگ برای کشورهای متحد آمریکا ازجمله هند باشد که در حال رقابت با چین هستند. از سوی دیگر آمریکا به علت تعاملات و مناسبات با دهلی‌نو به‌عنوان یکی از متحدینش درصدد است که از فرصت و موقعیت هند برای اهدافش در منطقه به‌ویژه افغانستان بهره ببرد.

این موضوع باعث می‌شود تا بندر چابهار برای ادامه حضور هند در افغانستان باز بماند چراکه در غیر این صورت بحران‌ها و مسائل مربوط به افغانستان ازجمله فقر و ضعف زیرساخت‌های این کشور مشکلات آمریکا در افغانستان را دوچندان خواهد کرد. با در نظر گرفتن این موضوعات، اهمیت ژئوپلیتیک و ژئو اکونومیک منطقه که در قلب این هماوردی قرارگرفته مشخص می‌شود.

انتهای پیام/4106/