موسسات دولتی آثار مکتوب خود را به‌صورت دیجیتالی منتشر کنند/ آثار قدیمی‌تر و خارج شده از دایره فروش در اولویت باشند

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، حجت‌الاسلام رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در کانال شخصی خود در فضای مجازی با درخواست از موسسات دولتی برای نشر دیجیتالی آثار مکتوب‌شان نوشت:

«به نظر می‌رسد، بسیاری از ناشران وابسته به دولت و نهادهایی که به نوعی متکی به اموال عمومی هستند، مناسب است در این شرایط و اساساً در جهت ترویج علم و دانش، آثار منتشره خود را به صورت دیجیتالی در اختیار بگذارند. وزارتخانه‌های مختلف، و در رأس آن دانشگاهها، می‌توانند فایل‌های کتب منتشره خود را که دست کم مربوط به قبل از سال 1390 است، منتشر کنند. طبیعی است که در این زمینه باید حقوق مولفان را حفظ کنند و این بیشتر مربوط به آثاری است که خرید قطعی کرده اند یا با بودجه آنان تألیف شده است.

نکته جالب این است که در طول یک سال، این کتب، به مقدار بسیار اندکی به فروش می‌رسد، و غالبا به دلیل رفتن آنها به انبارها، حتی در جایی عرضه هم نمی شود. بسیاری از این آثار حتی در همان ابتدای نشر هم، درست عرضه نمی شود و دلیلش این است که غالبا موسسات مزبور، منفعت مالی خاصی ندارند. بنابر این چه بهتر که فایل را به راحتی در اختیار دیگران بگذارند.

اخیراً برخی از این مراکز، فایل‌های خود را در اختیار موسساتی قرار می‌دهند که آنها با این فایل‌ها تجارت می‌کنند. این هم کار اشتباهی است. به نظر می‌رسد، بهتر است، آنها مجانا این آثار را در اختیار عموم بگذارند و ابزار منفعت خواهی دیگران قرار ندهند. طبیعی است که موسسات مربوطه نیز از آنها استفاده خود را خواهند کرد، و البته امید است که ارزش افزوده ای برای آن داشته باشند.

یک نکته این است که آنها فایل‌ها را کجا نشر دهند؟ این یک مشکل اساسی است و به نظر می‌رسد، متولی می‌خواهد. شاید کتابخانه ملی بهترین محل باشد، اما تا کتابخانه ملی به این کارها اقدام کند، بهتر است آنها دست کم، در کانال‌های رسانه ای خود از تلگرام و ایتا و غیره و غیره، اینها را منتشر کنند و دعای خلق را پشت سر خود در این شرایط کرونایی داشته باشند.

خواهش ما از موسسات مهم‌تر این است که این را جدی‌تر بگیرند، و دست کم آثار قدیمی خود را بدون چشم داشتی منتشر کنند. پژوهشگاه علوم انسانی، انجمن مفاخر، موسسه مطالعات تاریخی مستضعفان، و ده‌ها موسسه دیگر مخصوصا آنها که وابسته به وزارت ارشاد و علوم هستند، می‌توانند این درخواست را عملی کنند. مسلماً ما راضی به ضرر آنها نیستیم و ضمن آن که تأکید به حفظ حقوق مولفان داریم، فکر می‌کنیم حتی بسیاری از مولفان نیز راضی به این امر هستند، و به علاوه، این تأکید مربوط به آثار قدیمی‌تر است که اغلب از دایره فروش هم خارج شده است.

امید است دانشگاه‌ها نیز پایان‌نامه‌های خود را با شرایطی که خود به مصلحت می‌دانند، و البته بدون ایجاد محدودیت جدی، در اختیار مشتاقین قرار دهند. مسلماً اگر در این دانشگاه‌ها تحقیقی شده، برای این است که تحقیقات مزبور دوباره انجام نشود و اگر کسی می‌خواهد روی همان موضوعات کار کند، لااقل کارهای قبلی را در اختیار داشته باشد. معلوم نیست، چه افکار عیجبی پشت سر این محدودیت‌ها وجود دارد که این چنین دانشجویان جوان و پژوهشگران بعدی را از بهره‌گیری از دانش پیشینیان محروم می‌کند.

مولفانی هم که حقوق نشر آثار خود را در اختیار دارند و امیدی به انتشار بیشتر کتاب خود به صورت کاغذی ندارند، فایل‌های آثار خود را در اختیار دیگران قرار دهند. مسلماً این یک صدقه جاریه برای آنان خواهد بود».

انتهای پیام/4028/