حرکت دانشگاه اسلامی برای بقای انقلاب و اسلام، خواست امام خمینی(ره)/ 2 خطری که جامعه دانشگاهی را تهدید میکند
گروه استانهای خبرگزاری آنا؛ امام خمینی(ره) پسوند اسلامی را برای دانشگاه مطرح کردند و مبنای حرکت دانشگاه اسلامی را در راستای بقای انقلاب و ارزشهای انقلابی، خداباوری و خدامحوری، تزکیه نفس و ولایتپذیری میدانستند که حاصل آن چنین خواهد شد که دانشگاهیان میتوانند با تکیه بر خودباوری و خوداتکایی زمینه تحقق استقلال جامعه و حفظ نظام اسلامی را بر عهده بگیرند.
حضرت امام روحالله الموسوی الخمینی (ره) از مردان خدا و سالکان حقطلبی بود که در عصر غربت معنویت و روزگار انزوای ارزشهای الهی و انسانی، صلای دین مداری و آزادیخواهی سر داد و سلسلهجنبان قیامی شد که امواج توفنده آن اساس بیداد را به لرزه افکند.
خبرنگار خبرگزاری آنا در اصفهان به همین مناسبت و در سالروز ارتحال ملکوتی امام راحل با هدف زنده نگهداشتن حرکت سرنوشتساز این ابرمرد تاریخ با حجتالاسلام علیاصغر بیگی مدیر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) گفتگو کرده است که مشروح آن را در ادامه خواهیم خواند:
آنا: چرا حضرت امام(ره) علیه حکومت وقت قیام کردند؟
بیگی: اینکه چرا علمای مذهبی به رهبری حضرت امام (ره) علیه رژیم شاه و دولت او قیام کردهاند، بسیار واضح است. در مبانی دینی، این حدیث را از امام علی (علیه السلام) داریم که میفرمایند: «خداوند از دانشمندان پیمان گرفته است که بر سیری ستمگر و گرسنگی مظلوم سکوت نکنند.» و شاه و دار و دسته او که با همه فقر طاقتفرسای مردم، میلیاردها دلار ثروت کشور را به خود اختصاص داده و مردم را در فقر و محرومیت نگه داشته بودند بر علما بود که با وی مبارزه کنند؛ زیرا علما و دینداران، شاهد آن بودند و نمیتوانستند سکوت کنند و شاهد مستعمره شدن مملکت باشند.
از سوی دیگر، ظاهرشدن بدعتهای دینی در حکومت طاغوتی شاه، علما را بر آن داشت که در راستای احیای دین به رهبری ایشان اقدام کنند و این یک وظیفه الهی بود؛ زیرا باز در مبانی دینی ما آمده است که؛ اگر بدعتها در دین ظاهر شود بر علماست که دانش خود را آشکار کنند. و این شاه و پدر او بودند که با انواع دروغها و حیلهها هم دین خدا را تحریف کرده و خواستههای شیطانی خود و اربابانش را بهعنوان قوانین منطبق با اسلام بر ملت مظلوم ایران تحمیل کرده و هم حقایق و واقعیات را وارونه جلوه میدادند و بر علمای دینی و مذهبی واجب بود که چهره واقعی آنها را به ملت معرفی کنند.
آنا: اساس اعتقادات مبارزاتی حضرت امام (ره) مبتنی بر کدام آموزههای شریعت بود؟
بیگی: حضرت امام(ره) از یک جایگاه بزرگ و ویژه علمی در حوزههای علمیه برخوردار بوده و این امتیاز فوقالعادهای بود؛ زیرا ایشان در فقه تا حد مرجعیت و صاحب فتوابودن و در علوم معقول نیز تا صاحبنظر بودن پیش رفتند که آثار علمی باقیمانده ایشان در دهها جلد گویای این واقعیتهاست.
بهطور کلی میتوان گفت دو خطر جامعه دانشگاهی را تهدید میکند یکی سکولاریسم و دیگری تحجر.
یعنی حضرت امام (ره) در مثلث سه ضلعی دین (کلام و اعتقادات، فقه و مبانی، اخلاق و عرفان) به واقع اسلام و تشیع را با ذائقه امروزی هضم کرده بودند و این جایگاه رفیع موجب تأثیرگذاری ایشان در جهان امروز شد، منباب مثال حضرت امام(ره) در هیچ دانشگاهی در حوزه علوم سیاسی تحصیل آکادمیک نکرده بودند؛ اما با درک عمیق اسلام و شناخت جهان پیرامون، همه نظریات سیاسی متعارف روز را تحت تأثیر شگرفی قرار دادند و مقبولیت و مشروعیت سیاسی جدیدی را در دنیا مطرح کردند و با این نظریات سیاسی دین را به معنای عام که حتی شامل موارد غیر از اسلام نیز میشود، از انزوا نجات دادند که یک بخش آن در وصیتنامه سیاسی الهی ایشان متجلی است؛ زیرا امام در این وصیتنامه که دو بخش عمده دارد، ابتدا و مقدمه، حدیث ثقلین را مطرح کردهاند و با تکیه بر آن، قبل از بیان وصایای سیاسی و اجتماعی به مبانی اعتقادی پرداختهاند که این درسی بزرگ برای حاکمان، مدیران، منتخبان، لشگریان، کشوریان و آحاد جامعه است تا در مبانی اعتقادی، قوی و مستحکم نشوند در امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی وارد نشوند، والا خود را تباه و حکومت و نظام را به فساد و تباهی میکشند.
آنا: استمرار انقلاب باید بین نسل دانشگاهی چگونه باشد؟
بیگی: از آنجایی که استمرار یک حرکت، کمتر از شروع آن نیست و هر حرکتی، اگرچه شروع خوبی داشته باشد؛ اما استمرار و ادامه خوبی نداشته باشد، به نتیجه مطلوب نمیرسد، همه عقلای عالم برای ادامه هر کاری برنامهای بلندمدت ترسیم میکنند. حضرت امام (ره) هم به این سیره عقلا توجه جدی داشتند؛ بنابراین ایشان بهعنوان مؤسس انقلاب و احیاگر اسلام ناب محمدی (ص) برای جهانی شدن نهضت و پایداری آن نظرات بلندی را ارائه کردهاند که ازجمله درباره ادامه انقلاب، نقش بیبدیلی برای حوزهها و دانشگاهها بهعنوان فرهیختگان و کسانی که در پیشانی جامعه هستند، قائلند، به همین دلیل، ایشان بر روی مسائلی مانند انقلاب فرهنگی، تهاجم فرهنگی، اهمیت دادن به موضوع تعلیم و تربیت، آن هم تعلیم و تربیت اسلامی، نه استعماری، درصحنه بودن و استقلال علمی (تولید علم بومی دردانشگاه و دانشگاهیان)، توجه به قشر دانشگاهی و پرورش متخصصان متعهد و اینکه متعهد باشند تا بتوانند رسالت انقلاب و حفظ ارزشهای انقلاب را برعهده گرفته و جلوی انحرافات، بدعتها و نفوذ جریانات فکری چپ و راست (غربی و شرقی ) را گرفته و از طریق علم و آگاهی، زمینه را برای بقای نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم کنند، تأکید میکنند.
در نتیجه ایشان پسوند اسلامی را برای دانشگاه مطرح کردند و مبنای حرکت دانشگاه اسلامی را در راستای بقای انقلاب و ارزشهای انقلابی، خداباوری و خدامحوری، تزکیه نفس و ولایتپذیری میدانستند که حاصل آن چنین خواهد شد که دانشگاهیان با تکیه بر خودباوری و خوداتکایی میتوانند زمینه تحقق استقلال جامعه و حفظ نظام اسلامی را بر عهده بگیرند و این وظیفه ماست که راه امام (ره) که راه ايمان، عدالت، مقاومت و پيشرفت مادى و عزت و سعادت است را در همه ابعاد دهیم تا انقلاب امام (ره) و تفکر امام(ره) در همه ابعاد گسترش یابد.
آنا: بنا برآنچه بیان شد چه مسائلی میتواند دانشگاه را از مسیر حضرت امام (ره) در دانشگاه اسلامی که مد نظر ایشان بوده دور کند؟
بیگی: البته جواب این پرسش قدری نیاز به تأمل و دقت بیشتری دارد، چون قدری پیچیدگی دارد و آنچه هم که میگوییم شاید برداشت از نظر ایشان باشد نه عین کلام. گرچه شواهدی در کلام ایشان بر این نظر وجود دارد؛ اما بهطور کلی میتوان گفت دو خطر جامعه دانشگاهی را تهدید میکند یکی سکولاریسم و دیگری تحجر.
حضرت امام(ره) مخالف جدی سکولاریسم بود. امام(ره) معتقد به دین سیاسی بوده و برای آن ادلّهای ازجمله تشکیل حکومت از سوی پیامبر اکرم(ص) و حضرت امیر(ع) اقامه کردهاند و از طرفی امام(ره) به عنوان فیلسوف و عارف، مخالف جدی تحجر و اخباریگری بودند و دلیل مخالفت ایشان با این دو روشن است چون در نهایت به یک نقطه میرسند.
در کلام امام(ره)، تحقیق و مداقهای انجام شده که بیشترین و تکرارپذیرترین واژههایی که ایشان در کلام خود به کار بردهاند، عبارتند از مردم، استقلال، تدین، پایبندی به اسلام، مبارزه با استکبار، زورگویی و بالاخره «توجه به معیشت مردم و رفع فقر» و اینها منظومه فکری ایشان بهعنوان معمار کبیر انقلاب اسلامی است.
آنا: اینگونه که شما میگویید، تفکر جدایی دین و دنیا و جمود فکری و تحجر، خطری بزرگ برای دانشگاه است. چگونه این را ترسیم میکنید؟
بیگی: تحجر یک نوع سلفیگری و ظاهرگرایی و جمود فکری است بدون توجه به نیازهای مردم و شناخت زمان و مکان؛ اما سکولاریسم پدیدهای نوظهور است که به اومانیسم و لیبرالیسم مرتبط بوده و با دین مخالف است و در واقع هردو یک حرف را میزنند. یکی میگوید: ما را با سیاست چه کار؟ دیگری میگوید: ما را با دین چه کار؟
دانشگاهیان مانند همیشه با توجه به رهنمودهای حضرت امام خمینی(ره) و رهبر فرزانه انقلاب با حفظ و پاسداری از هویت اسلامی خود و تلاش، تحقیق، پژوهش و امیدواری به آینده، موجبات رشد و تعالی جامعه را فراهم آورند
پس هردو جدایی دین از سیاست را میخواهند. بنابراین متجددان و دینداران نباید پُز این را بدهند که متحجر یا سکولار نیستند. ممکن است در اعتقاداتشان جلوهگر نشود؛ اما در عمل و رفتار اینگونه رفتار کنند و نتیجه رویکرد هر دوی آنها یکسان است و این خطر جدی برای همه اهل علم و دانش است که خیلی هم حفاظت و مواظبت میخواهد؛ زیرا دانشگاه بریده از دین که روح اباحهگری در آن حاکم شود و همه آموزشها و تحقیقات بدون توجه به مبانی و منابع دینی و ارزشهای آن پیش رود، به همان اندازه خطرناک است که افراد متحجری در آن بیایند که توجه به نیازهای واقعی جامعه نداشته باشند و خود دانشگاه را هدف بدانند؛ البته این سخن به این معنا نیست که الان در این وضعیت هستیم؛ اما بهعنوان یک هشدار باید به آن توجه داشت و این هشدار در حوزههای علوم دینی هم باید مورد توجه قرار گیرد.
بنابراین امام(ره) در کلامی که در روش صحیح مبارزه با این اندیشه است در صحیفه اینگونه نقل کرده است: «فرهنگ دانشگاهها و مراکز غیرحوزهای بهصورتی است که با تجربه و لمس واقعیتها بیشتر عادت کرده است تا فرهنگ نظری و فلسفی، باید با تلفیق این دو فرهنگ و کم کردن فاصلهها، حوزه و دانشگاه در هم ذوب شوند تا میدان برای گسترش و بسط معارف اسلام وسیعتر شود.»(صحیفه امام، ج21، ص99)
آنا: وظیفه دانشجویان در برابر اندیشههای امام(ره) چیست؟
بیگی: حضرت امام(ره) خیلی به دانشجویان علاقهمند بودند. از نگاه ایشان، دانشجو یک قشر آگاهی است که میتواند در اجتماع نقش مؤثری ایفا کند؛ ایشان معتقد است دانشجو برای اینکه بتواند نقش خود را کامل ادا کند، باید در کنار سایر اقشار اجتماعی از جمله روحانیون، بازاریان، نظامیان و عامه مردم باشد و ظاهراً در مجموع 125 پیام و سخنرانی که حضرت امام درباره نقش اجتماعی و سیاسی دانشجویان بیان و بر ارتباطات دانشجویی و ایفای نقش تأکید زیادی داشتهاند؛ یکی از بهترین روشهای نقد و نظارت حاکمیت میتواند در دانشگاه توسط دانشجویان انجام شود.
از طرفی استکبار جهانی و مدعیان آنها همیشه در فکر این مسئله بودهاند که فعالیت آموزشی و تربیتی دانشگاهها را از مسیر الهی و مقدس خود خارج کنند که میطلبد دانشگاهیان مانند همیشه با توجه به رهنمودهای حضرت امام خمینی(ره) و رهبر فرزانه انقلاب در راستای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی تلاش کنند و با حفظ و پاسداری از هویت اسلامی خود و تلاش، تحقیق، پژوهش و امیدواری به آینده، موجبات رشد و تعالی جامعه را فراهم آورند.
انتهای پیام/4062/
انتهای پیام/