بازیگر اولین فیلم ناطق ایران که بود؟ +عکس

هشتم فروردین، پنجاه و یکمین سالگرد درگذشت عبدالحسین سپنتا، نویسنده و بازیگر نخستین فیلم ناطق فارسی به نام «دختر لر» است.

کد خبر : 479968

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، هشتم فروردین ماه پنجاه و یکیمن سال درگذشت عبداالحسین سپنتا نویسنده، فیلمنامه نویس، کارگردان و بازیگر ایرانی است.

نام سپنتا، بیش از هر چیز با ساختن نخستین فیلم ناطق فارسی با نام «دختر لُر» در تاریخ سینمای ایران ثبت شده است. وی نویسنده و بازیگر این فیلم بود که در سال 1312 به کارگردانی اردشیر ایرانی در هند ساخته شد.

به همین مناسبت، موزه سینمای ایران تصاویری از او و فیلم «دختر لر» را که از آرشیو اختصاصی انتخاب شده در کانال اطلاع‌رسانی خود منتشر کرده است.

پاسپورت نویسنده و بازیگر «دختر لر»

عبدالحسین شیرازی که بعدها فامیلی هنری سپنتا را برای خود انتخاب کرد در چهارم خرداد سال ۱۲۷۸ در تهران متولد شد. پس از پاین تحصیلات مقدماتی سپنتا در سال ۱۳۰۶ و در 28 سالگی به هند رفت و تحصیل در زمینه تاریخ، فرهنگ و ادبیات کهن را در بمبئی آغاز کرد.

علاقه‌ زیاد او به تاریخ و ادبیات ایران باستان باعث شد تا یک سال پس از ورود به هند نخستین روزنامه‌اش را با نام دورنمای ایران منتشر کند.

با این حال صنعت نوین و نوپای سینما که در هند طرفداران فراوانی داشت، سپنتای جوان را جذب کرد. او با دیدن سینمای ناطق دست به قلم برد تا فیلمنامه ای بنویسد که براساس آن، برای نخستین بار بازیگر ایرانی بتواند در فیلم سخن بگوید چرا که تا آن زمان سینمای ایران صامت بود. سپنتا در این راه با فردی به نام «اردشیر ایرانی» آشنا شد.

تصویری از اشعار عبدالحسین سپنتا

وی پس از مطالعه درباره سینما بصورت تئوری، سناریو (فیلمنامه) فیلم را نوشت، مشکل اساسی ایرانی و سپنتا در تهیه فیلم، انتخاب بازیگران بود که باید با زبان فارسی آشنا بودند، پس از جستجوی بسیار، سرانجام همسر یکی از کارمندان استودیو به نام روح‌انگیز سامی نژاد جهت ایفای نقش دختر لر برگزیده شد.

نقش‌های دیگر فیلم را هادی شیرازی و سهراب پوری ایفا ‌کردند و نقش‌های فرعی را خود سپنتا با تغییر صدا و لحن صحبت می‌کرد.

پس از هفت ماه کار مداوم، نخستین فیلم ایرانی ناطق ساخته شد، از این فیلم بعدها بنام «جعفر و گلنار» نیز یاد شده است.

نقش اساسی در تهیه‌ این فیلم، به سپنتا تعلق داشت، در واقع کارگردانی هنری فیلم دختر لر با سپنتا و کارگردانی فنی با اردشیر ایرانی بود.

فیلم دختر لر در مهر ۱۳۱۲ آماده نمایش شد و در ۳۰ آبان همان سال نمایش فیلم در سینما مایاک در خیابان لاله‌زار آغاز و با استقبال بی‌سابقه‌ای روبرو شد، از دی ماه همان سال نیز به مدت ۱۲۰ روز در سینما سپه اکران شد و حتی سال بعد یک ماه در سینما مایاک و ۵۰ روز در سینما سپه نمایش مجدد یافت و نمایش سومی نیز در سینما سپه داشت.

قرارداد اکران فیلم در سینما مایاک ( از نخستین قراردادهای نمایش فیلم در ایران) – سال ۱۳۱۲

در کارنامه کاری سپنتا علاوه بر دخترلر دیگر فیلم‌های ناطق سینمای ایران به چشم می خورد، فیلم‌های «فردوسی» (به مناسبت جشن هزاره فردوسی در سال ۱۳۱۳)، «چشم های سیاه» و «لیلی و مجنون» که با مضامین تاریخی و هنری و به صورت ناطق ساخته شدند اما هیچ کدام شهرت و استقبال دختر لر را نیافتند.

فیلمنامه‌نویسی، شاعری، طراحی صحنه، تدوین و بازیگری از جمله فعالیت های سپنتا در حوزه هنر بود.

او هشتم فروردین سال ۱۳۴۸در ۷۰ سالگی درگذشت و در محله تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.