اولین قدم شاعری سکوت است/ نخستین مخاطب شعر خود شاعر است

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، محمدعلی مؤدب مدیر مؤسسه شهرستان ادب در هشتمین دوره آموزشی شعر آفتابگردان‌ها درباره راه رسم شاعری گفت: وقتی می‌خواهیم کار ادبی را جدی‌تر بگیریم بعد از مباحثی مانند قافیه، وزن، ردیف و دیگر مسائل فنی شعر پرسش‌های تازه‌ای برای شاعر ایجاد می‌شود؛ اصولاً این‌که ما کجا قرار داریم؟ و چه افقی پیش روی ماست؟ شاعر با چه کسی حرف می‌زند؟ در لحظه‌ای که بدانیم که در کجای زمان و مکان ایستاده‌ایم می‌توانیم متوجه شویم که چه باید بگوییم.

وی با بیان اینکه اولین مخاطب شعر خود شاعر است عنوان کرد: آنچه مسلم است و یقین داریم حرف زدن شاعر است و هر حرفی مخاطبی دارد. شناخت مخاطب کلیدی‌ترین جایی است که امکان تاثیر به حرف می‌دهد. شعر یک گفتگو است و گفتگو جز با شناخت ممکن نیست؛ حتی وقتی با خود حرف می‌زنیم.

مدیر موسسه شهرستان ادب درباره عناصر تاثیرگذاری شعر در مخاطب اظهار کرد: هر شعری سیاسی، عاشقانه، اجتماعی، انتقادی و یا اعتراضی وقتی تاثیر دارد که اول به گوش خود شاعر خوانده شود.

مودب اضافه کرد: قدم اول برای شاعر شدن سکوت و شنیدن صداهای خود است. سکوت شرط تأثیر سخن است؛ خود اصیل در سکوت شناخته می‌شود. حرف زدن به معنای شعر گفتن آسان است ولی برخی حرف‌ها خودشان حجاب شاعر هستند؛ وهم است و نمی‌گذارد شاعر پیش برود و رشد کند. بین وهم و فهم یک حرف فاصله است. شروع شاعری با سخن گفتن نیست باسکوت است.

وی با اشاره به اینکه شاعر باید اول صدای خودش را بشنود و سپس به این مطلب فکر کند که با چه کسی می‌خواهد صحبت کند؛ ابراز کرد: اگر شاعری متوجه نباشد که فقط در کشتی نوح می‌تواند زنده باشد و همین الان هم در کشتی نوح مثالی باید قرار بگیرد تا ایمن باشد تا صدا و کلماتش شایسته ماندگاری پیدا کند. در طول تاریخ صداها و حرف‌های زیادی زده شده است اما هیچ اثری از آن‌ها نمانده است اما می‌بینیم پیامبری که یتیم بود و در شرایط سختی قرار داشت صدایش ماندگار شده است.

این شاعر برجسته با اشاره به پیشرفت تکنولوژی و فضای مجازی که تنهایی انسان را تهدید کرده است؛ خاطرنشان کرد: در زمانه بلواهای وهم قرار داریم، این آشوب در دنیا برای شاعر ترسناک هم هست؛ اما اگر موج‌های خطرناک وجود نداشته باشند کشتی نوح بر چه بستری حرکت کند؛ با خودشناسی می‌توانیم از این بلوای وهم عبور کنیم.

مودب ضمن بیان این نکته شاعر باید بداند مسافر است و نباید خود را مصون از حرف و ذکر بداند؛ گفت: شاعر کلمه تولید می‌کند و از این بایت که کلمه رهبری و امامت می کند پس شاعر امام است. در روایات هم داریم هر کس هر حرفی که گوش می‌دهد بندگی او را می‌کند چون محتوا انسان را تسخیر می‌کند.

وی با بیان اینکه کسی که می‌خواهد شعر بسراید باید به افق خودش و امام خودش نگاه کند؛ افزود: بنده امام خمینی(ره) را درک کردم ایشان غیب را به عرصه زندگی انسان ایرانی آورد ما مدیون امام هستیم که ما را از شرک و ظلمات بیرون آورد. صداها اگر در کشتی امن نباشند غرق خواهند شد پس ضرورت دارد کشتی، نوح و امام خودمان را بشناسیم.

مدیر موسسه شهرستان ادب با اشاره به اینکه خودشناسی و سلوک در این زمانه خیلی سخت شده است، بیان کرد: به دوستان خودتان به کتاب‌هایی که به آن‌ها علاقه دارید و رجوع می‌کنید به کلمات و تکه کلام‌هایی که به کار می‌برید نگاه کنید این‌ها خود ما هستیم؛ تمام آن‌ها را به قرآن عرضه کنید تا خودتان را بشناسید.

مودب روز شهادت سردار قاسم سلیمانی را یک عید دانست و گفت: ایشان به معنای واقعی کلمه فرمانده جنگ نرم بودند شهادت او مبدأ جدیدی در تاریخ محبت است و شاعران باید این عید را زنده نگه دارند. سردار سلیمانی از شهید بودن به شهید شدن حرکت کردند و با شهادت خود محبت را ترویج کردند و باعث یکدلی در بین مردم شدند. همین یکدلی آن جمعیت عظیم را برای تشییع به میدان آورد.

این شاعر پیشکسوت ادامه داد: شاعر باید متوجه خطر غرق شدن باشد. هوش شاعر می‌تواند کشنده و قاتل او باشد. باید بدانید که نمی‌دانید و عهد خودمان را بیاد بیاوریم. آدم عاقل اهل مرگ است این به معنای نداشتن نشاط نیست؛ نشاط یکی از جنود عقل و صفت عقلی است. مرگ‌اندیشی به معنای افسردگی نیست شاعر باید یک پای خود را در گور بگذارد و سپس زندگی کند؛ این کار گیرنده شاعر را تنظیم می‌کند تا حرف درست بزند.

وی با بیان این نکته که شاعر باید مرتباً برگردد و در آیینه کلام ائمه، رفتار و کردار خود نگاه کند؛ گفت: وقتی شعری سرودی و خرفی زدی باید ببینی نوح هستی یا پسر نوح، فرعون هستی یا موسی، اگر حرف باطل زدی خدا آن را از بین می‌برد.

گفتنی است اردوی آموزشی هشتمین دوره آفتابگردان‌ها با حضور تعدادی از شاعران جوان از ۲۲ تا ۲۵ بهمن‌ماه در کرج برگزار می‌شود.