گرانی کاغذ و نعمتی در دل مصیبت / شاکری: جایزه جلال، جایزه ادبی انقلاب اسلامی است

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب  گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، آیین اختتامیه دوازدهمین جایزه جلال آل احمد عصر امروز با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اجرای محمدرضا شهیدی‌فر در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد.

در این مراسم، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی قزلی دبیر اجرایی دوازدهمین جایزه جلال آل احمد و محمدرضا شرفی خبوشان، دبیر علمی این دوره به همراه تعدادی از نویسندگان نامزد این رویداد فرهنگی و جمعی از علاقه‌مندان ادبیات  حضور داشتند.

خاطراتی از جلال آل احمد

در ابتدای این مراسم حجت‌الاسلام سید‌هادی خسروشاهی به ذکر خاطراتی از جلال آل احمد پرداخت و از سختی‌های فعالیت فرهنگی او گفت.

وی بیان کرد: آشنایی بنده با حلال آل احمد به اوج نهضت ملی ایران برمی‌گردد. در آن زمان  نوجوانی بودم ساکن تبریز و علاقه داشتم تا روزنامه‌های مختلف از چپ و راست را بخوانم. یک روزنامه فروش توده‌ای در تبریز بود که روزنامه‌های حزب توده را بر تابلویی می‌چسباند تا همه آن را بخوانند. من هم بسیاری از روزنامه‌ها از جمله روزنامه شاهد که ارگان حزب زحمتکشان بود و آل احمد در آن مقاله می‌نوشت، می‌خواندم این اولین آشنایی من با او بود.

خسروشاهی افزود: سال ۱۳۳۳ به قم و تهران آمدم و به توصیه آیت‌الله طالقانی با جلال آشنا شدم. به او تلفن کردم و به دیدارش رفتم و او با زندگی ظلبگی که داشت مرا در خانه‌اش پذیرفت و دوستی ما با همدیگر نزدیک‌تر شد.

وی با بیان خاطره دیگری از جلال آل احمد ادامه داد: پس از انتشار کتاب عزاداری‌های نامشروع چند نفر از بازاریان تهران به نیت قرب الهی تمامی کتاب‌ها را خریداری و سوزانده بودند. در سال 1346 هم در تبریز بودم. آنجا نشریه‌ای به نام جنگ هنر امروز چاپ می‌شد که در آن مقاله‌ای از آل احمد درباره اسرائیل نوشته شده بود و همین باعث شد آن نشریه جمع شود. بنده خودم نسخه‌ی اصلی آن مقاله را از جلال گرفتم و چند ماه قبل از انقلاب که فضای آزادی بیان رونق گرفته بود با تیراژ 5 هزار نسخه در قم منتشر کردم. این مقاله چند ماه بعد نایاب شد و مجدداً در چاپ دوم 502 هزار نسخه از آن منتشر شد. این مسئله برای متولیان امروز کتاب هم که در قالب هزار نسخه کتاب را چاپ می‌کنند قابل توجه است.

خسروشاهی در بخش دیگری از این سخنرانی به خاطره ای خود از  آل احمد پس از انتشار کتاب غربزدگی یاد کرد و گفت:  آقای داریوش آشوری پس از انتشار کتاب غربزدگی مقالاتی را با عنوان عربزدگی نوشت. من در همان موقع آل احمد را دیدم و به او گفتم نمی‌خواهید به این مقالات پاسخی بدهید؟ او در جواب گفت: من بر ردیه، یک ردیه دیگر نمی‌نویسم. جواب آنها را در کتابی با عنوان در خدمت و خیانت روشنفکران  که در حال نوشتن آن هستم، می‌دهم و وارد بازی ای که آنها نمی‌شوم.

نسل‌های مختلفی درد و رنج مردم را از دریچه چشم جلال دیده‌اند

در ادامه این مراسم اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز با اشاره به اینکه تکریم علما، پاسداشت یاد آنها و فعالیت‌هایی است که به سامان رسانده‌اند، عنوان کرد: ادای احترام به ارباب فکر تلاشی است برای جاودانه کردن انسان‌هایی که به اندیشیدن بها داده‌اند.  

وی آل احمد را روح ناآرام جامعه خود نامید و گفت: ذهن پرسشگر آل احمد به همه جا سرک می‌کشید و با همه گروه‌های موافق و مخالف نشست و برخواست داشت و همواره در پی یافتن جایگاه مستحکمی برای اندیشیدن بود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به اینکه جلال آل احمد در بسیاری از قالب‌های ادبی مانند داستان، سفرنامه، جستارنویسی، تک نگاری و ... آثار قابل توجهی خلق کرده است، بیان کرد: او حتی اسرار خصوصی خود در نامه‌ها و یادداشت‌هایش را هم منتشر کرد و از این موضوع ابایی نداشت.

بروجردی عنوان کرد: جلال چشم بود. نسل‌های مختلفی درد و رنج مردم را از دریچه چشم جلال دیده‌اند.

از دست برخی انتخاب‌های جایزه جلال خون دل می‌خوریم

در ادامه این مراسم و پس از اعطای جایزه‌های بخش نقد ادبی احمد شاکری نویسنده و منتقد ادبی تقدیر شده در این بخش عنوان کرد: جمهوری اسلامی مصداق عینی و اتم قیام لِله است و این اتفاق با هدایت امام راحل صورت پذیرفت که مصداق یخرج الظلمات الی النور بوده است. همه شرافت و عزت ما نتیجه انقلاب و حرکت امام راحل است. اگر امروز برخی می گویند که حدودشان در ممیزی کتاب، وطن است و نه انقلاب باید بدانند که اگر انقلاب نبود ایران هم شرافتی نداشت که به آن افتخار کنیم.
وی افزود: جایزه جلال جایزه ادبیات جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی است نه جایزه‌ای از جلال و یا برای جلال. این جایزه به نام جلال آل احمد است چون او انسان آزاده‌ای بود که خطایش را شناخت و به دامن اسلام بازگشت.

شاکری در انتقاد از نحوه انتخاب آثار در جایزه جلال آل احمد گفت: آیا کتابی که مبنایش جبرزدگی یا فرویدزدگی است یا کتابی با مضمون اروتیک یا کتابی که شک را جایگزین یقین می‌کند ما را به معرفت الله می‌رساند. ما امسال هم از انتخاب برخی نامزدها خون دل خوردیم. با تمام این تفاسیر از برگزار کنندگان جایزه به خاطر انتقادپذیریشان تشکر می‌کنم. دوستان نشان دادند که جایزه دادن و تقدیر کردن از مخالف کاری نیست که از عهده هر کسی برآید.

مهدی قزلی دبیر اجرایی جایزه جلال نیز در ادامه مراسم به ارائه گزارشی از روند برگزاری این رویداد پرداخت و محمدرضا شرفی خبوشان دبیر علمی جایزه متنی را برای حضار قرائت کرد.
در بخش دیگری از این مراسم سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  به سخنرانی پرداخت.

مشکلات نشر و نعمتی در دل مصیبت

در بخش دیگری از این مراسم سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  به سخنرانی پرداخت و گفت: در روند برگزاری جایزه جلال  سعی شده شفاف‌سازی و اعتمادسازی توأمان ارتقا پیدا کند. و با نگاهی به چند دوره این جایزه نشان می‌دهد چرخه علمی و داوری جایزه در طی این سال‌ها چرخه بسته‌ای نبود و همواره سعی شد که امکان ورود سلیقه های بیشتری به آن مهیا شود و در کنارش نویسندگان کتاب اولی هم دیده شوند.

وی در ادامه عنوان کرد: جایزه جلال در این سال‌ها شاهد دو اتفاق ویژه بوده است نخست ورود نویسندگان جوان به این جایزه است که این جوانان کان و معدن ایران در حوزه ادبیات هستند و نکته دوم حضور پررنگ بانوان در ادبیات داستانی است که هرسال بیش از گذشته هم به لحاظ کیفی هم به لحاظ کمی اضافه می‌شوند.

صالحی با اشاره به برخی مشکلات حوزه نشر عنوان کرد: گرچه مشکلات حوزه نشر مانند کاغذ بسیار زمین‌گیر کننده است اما این شرایط باعث شده است ناشران ما با دقت بیشتری دست به تولید کتاب بزنند. این شرایط باعث شده روحیه فعالان حوزه ادبیات هم بالاتر برود و تساهل و تسامح نیز کمتر شود که تمام این اتفاق می‌تواند نعمتی در دل این مصیبت‌ها باشد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به بستر مناسب ایران برای ارائه سوژه‌های متنوع فرهنگی به منظور مکتوب شدن گفت: سوژه‌های بسیاری در گستره ایران و در دل تاریخ باقی مانده‌اند که مورد غفلت اهل قلم و نویسندگان قرار گرفته است.

وی خاطر نشان کرد: هنر و ادب ایران همواره حافظ اخلاق و زبان فارسی بوده است و همواره از این دو بال برای نگهبانی از  هویت ایرانی و اخلاق ما استفاده کرده‌اند.

انتهای پیام/4028/