چاپ جدید کتاب «نظم گفتار» منتشر شد

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، کتاب «نظم گفتار» متن سخنرانی «میشل فوکو» استاد فلسفه در فرانسه است که درروز 2 دسامبر 1970 در «کارتیه لاتن»  پاریس ایراد گردیده است. در آن روز در آمفی‌تئاتر بزرگ «کلژ دو فرانس» صدها نفر جمع شده بودند تا به سخنان مردی گوش دهند که در 44 سالگی به جانشینی یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین استادان فلسفه در فرانسه یعنی «ژان هیپولیت» برگزیده شده بود. مرد 44 ساله پشت میز خطابه، که درس افتتاحی‌اش آن جمعیت انبوه را گرد هم آورده بود کسی نبود جز میشل فوکو و آنچه وی آن روز خطاب به حضار آن مجلس بیان کرد مضمون کتاب پراهمیت «نظم گفتار» شده است.

این کتاب به روشنی نشان می‌دهد که مبحث فوکو در زمینه دیکسور (گفتمان) فقط بحثی است در زمینه زبان، سخن و گفتار به معنای موجود کلمه برای نشان دادن کارکرد شکل‌دهنده، قالب‌ساز و تقسیم آفرین گفتار، به عنوان یکی از زمینه‌های بروز تحقق پدیده‌ای است جدید و بی‌سابقه و نه کارکرد تقسیم آفرین و قالب‌دهنده قدرت در این زمینه امری است که تازگی داشته باشد؛ زبان و گفتار و کارکرد تقسیم آفرین و قالب‌دهنده‌ آن‌ها بر خلاف تصور بعضی از ما، حاصل کوشش عظیم ذهن اروپایی در 150 سال اخیر نیست و از آمیزش دستاوردهای فلسفه تاریخ، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و زبان‌شناسی در ذهن چند تن از درخشان‌ترین فیلسوفان و خبرگان علوم انسانی مدرن هم برنخاسته است بلکه به عقیده‌ فوکو در همین کتاب، سرآغاز این مسائل به 2 هزار و 400 سال پیش یعنی به زمان افلاطون باز می‌گردد. آن چه تازگی دارد نفس زبان یا پدیده گفتار نیست که ما ناگزیر باشیم واژه تازه‌ای برای آن بسازیم؛ کشف این مسئله است که زبان و گفتار حامل نظمی اجتماعی است که خود را بر گوینده تحمیل می‌کند، نظمی همانند نظم موجود در دیگر زمینه‌ها (علوم، اقتصاد و...) که حاصل کارکرد اجتماعی قدرت است.

باقر پرهام مترجم کتاب در بخشی از مقدمه خود درباره اختلاف ایرانیان بر سر فوکو آورده است: «اگرچه آثار فوکو به فارسی ترجمه نشده، شهرت او در ایران در زیر عنوان مبحث یا مفهوم دیسکور (به انگلیسی دیسکورس) غوغایی به پا کرده است: کار به جایی رسیده که گویی میشل فوکو کاشف چیزی به نام دیسکور است. و از آن‌جا که هر کشف تازه‌ای نام و عنوان تازه‌ای هم می‌خواهد، بعضی از هم‌وطنان ما به این فکر افتادند که واژه تازه‌ساز گفتمان را برای این کشف جدید علم کنند. ولی آیا به راستی چنین است؟ آیا میشل فوکو چیزی به نام دیسکور کشف کرده است؟ حقیقت این است که میشل فوکو فیلسوف یا تحلیل‌گر فلسفی مفهوم دانش و ساختارهای دانشی، و سرانجام کارکردهای اجتماعی قدرت است، نه کاشف چیزی به نام دیسکور؛ او در تحلیل مرفولوژیک دانش به وجود قالب‌های معرفتی بنیادین به نام «اپیستمه» در هر دوره زمانی و گسست‌هایی که در روند معرفت بر اثر تغییر این قالب‌ها پیش می‌آید، پی می‌برد». 

کتاب «نظم گفتار» اثر میش فوکو  با ترجمه باقر پرهام در 82 صفحه با قیمت 12 هزار تومان از سوی انتشارات سپهر خرد وارد بازار کتاب شده است.

انتهای پیام/4072/4028/