پایان «عصر جدید» و خودنمایی حلقه مفقوده استعدادیابی در کشور/ پاسخ یک مسئول آموزش و پرورش به درخواست احسان علیخانی

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، فصل اول مسابقه تلویزیونی «عصر جدید» بامداد امروز با اعلام نفر برگزیده به کار خود پایان داد. از میان پنج فینالیست این مسابقه، فاطمه عبادی با 6 میلیون و 544 هزار و 964 رأی از مجموع 24 میلیون و 405 هزار و 608 رأی مردمی، استعداد برتر «عصر جدید» شناخته شد و توانست اعتبار ۵۰۰ میلیون تومانی برای تقویت و گسترش استعداد خود را به عنوان جایزه از آن خود کند.

پس از فاطمه عبادی که با تکنیک «نقاشی با شن» نظر داوران و مخاطبان را به خود جلب کرد، محمد زارع (آکروبات‌کار)، پارسا خائف (خواننده نوجوان)، سعید فتحی روشن (شعبده‌باز و ذهن‌خوان) و گروه دختران نینجا (هنرهای رزمی) رتبه‌های دوم تا پنجم را به خود اختصاص داده و جایزه نقدی در قالب اعتبار کمک به گسترش استعداد را از آن خود کردند؛ پنج فینالیستی که از میان 1038 شرکت‌کننده فردی و گروهی، نخست با رأی داوران و در ادوار بعدی با آرای مردمی به فینال رسیده بودند.

به این ترتیب پرونده فصل اول مسابقه بزرگ استعدادیابی «عصر جدید» که از بیست و هفتم بهمن ماه 1397 آغاز شده بود، بامداد اول شهریورماه 1398 به پایان رسید.

«عصر جدید» در قسمت‌های نخستین خود بیش از هر چیز با عنوان کلی «کپی‌کاری از نمونه‌های خارجی» برچسب خورد؛ چرا که برنامه‌های «تلنت شو» با همین ساختار از سال‌ها پیش در کشورهای غربی و سایر نقاط دنیا اجرا شده و از برنامه‌های پرمخاطب شبکه‌های مختلف تلویزیونی محسوب می‌شد. مدیران شبکه سه سیما و سازندگان عصر جدید اما با علم به این موضوع و بدون این که داشتن مشابه خارجی برای این برنامه را نفی کنند، این برنامه را با فرآوری بومی طراحی و پخش کردند. در نتیجه عصر جدید هر چه جلوتر رفت توانست جایگاه خود به عنوان یک برنامه جذاب و پرمخاطب پیدا کند. شاید بتوان گفت از تعطیلات نوروز به این سو دیگر کمتر کسی در نقدهای خود به این موضوع اشاره می‌کرد.

 استعدادیابی وظیفه چه نهادی است؟

درباره «عصر جدید» زیاد گفته و نوشته شده است و قطعاً در روزهای آینده نیز رسانه‌ها و کارشناسان از لحاظ اجرایی و محتوایی به آن خواهند پرداخت، اما یکی از ابعاد عصر جدید که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد، به عنوان رسمی آن یعنی «مسابقه بزرگ استعدادیابی عصر جدید» باز می‌گردد. عنوانی که نشان می‌دهد رسالت این برنامه کشف استعدادهای ناشناخته است. استعدادهایی که عموماً در بین نسل جوان دیده می‌شود؛ اما این که رسانه و تلویزیون تا چه اندازه وظیفه استعدادیابی را دارد موضوعی است که باید بیشتر به آن پرداخت. به عبارت دیگر، در این بین جایگاه سایر نهادهای آموزشی و تربیتی که در حوزه کشف و پرورش استعدادهای هنری و فردی جوانان فعالیت می‌کنند، کجاست؟

معاون وزیر آموزش و پرورش: درخواستی برای همکاری از طرف برنامه «عصر جدید» نداشتیم

در همین رابطه احسان علیخانی تهیه‌کننده و مجری «عصر جدید» در نشست خبری این برنامه که در هفته گذشته برگزار شد، گفته بود: گاهی دوستان، ما را با آموزش و پرورش و وزارت علوم اشتباه می‌گیرند، اما این عزیزان می‌توانند در محیط خود محصولشان را داشته باشند و نتایج آن را به ما اعلام کنند تا این استعدادهای کشف شده را معرفی کنیم.

«عصر جدید» با ما هماهنگ نشده بود

به این ترتیب، تهیه‌کننده «عصر جدید» نیز بر این نکته اذعان کرد که رسالت تلویزیون نه کشف استعداد که صرفاً معرفی استعدادهای پیش از این کشف شده در قالبی جذاب است، اما مدیرکل فرهنگی-هنری اردوها و فضاهای پرورشی وزارت آموزش و پرورش در این باره نظر دیگری دارد.

علی رمضانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا ضمن ابراز خرسندی از تولید برنامه «عصر جدید» به عنوان یک برنامه پرمخاطب، گفت: با این حال اگر بخشی از اهدف دوستان ما در این برنامه کشف استعدادها و توانمندسازی نوجوانان و دانش‌آموزان است لازم بود که هماهنگی‌هایی با آموزش و پرورش صورت می‌گرفت؛ در حالی که هیچ نامه و درخواستی از طرف سازمان صداوسیما و تهیه‌کنندگان عصر جدید برای ما ارسال نشده است.

وی اظهار کرد: ما این آمادگی را داریم که ظرفیت‌های دانش‌آموزان در سراسر کشور، به‌ویژه مناطق محروم و دور از مرکز را که انصافاً دارای استعدادهای بکر و ناب هستند، معرفی کنیم تا جامعه از ظرفیت و توانمندی فرزندان خودشان آگاه شود؛ چرا که رسالت آموزش و پرورش را کمک به نشاط و شادابی جامعه می‌دانیم.

مدیرکل فرهنگی-هنری اردوها و فضاهای پرورشی افزود: همین امسال در حدود 10 میلیون و 86 هزار نفررشته در مسابقات فرهنگی هنری آموزش و پرورش شرکت کردند. علاوه بر این در یک هزار و 182 کانون فرهنگی تربیتی و بیش از 100 هزار واحد آموزشی و دارالقرآن‌های وابسته به وزارت آموزش و پرورش فرایند کشف و پرورش استعدادهای دانش‌آموزان در حال انجام است.

وی عنوان کرد: بارها پیش آمده که تهیه‌کنندگان صداوسیما برای تولید برنامه‌های مختلف تلویزیونی از ما بخواهند تا دانش‌آموزان توانمند را معرفی کنیم یا در تولید برنامه‌های مشابه «عصر جدید» از ما مشورت می‌خواهند، اما در زمان تولید برنامه «عصر جدید» چنین درخواستی از ما نشد. با این حال اگر چنین درخواستی برای فصل‌های بعدی این برنامه صورت بگیرد ما این آمادگی را داریم تا با برگزاری جلسات مشترک به یک هدف واحد برسیم.

 دعوت از احسان علیخانی برای حضور در جشنواره‌های فرهنگی هنری دانش‌آموزان

رمضانی با اشاره به آن که تعداد زیادی از نوجوانانی که به برنامه «عصر جدید» آمدند، دانش‌آموزانی هستند که در همین آموزش و پرورش رشد کرده‌اند، گفت: درصد بالایی از استعدادهایی که بعدها شکوفا می‌شوند، در آموزش و پرورش شکل می‌گیرد. ما هفته گذشته سی و هفتمین جشنواره فرهنگی و هنری دانش‌آموزان کشور را در اردوگاه شهید باهنر برگزار کردیم. کاش آقای علیخانی و برنامه‌سازان به این جشنواره می‌آمدند و می‌دیدند که این بچه‌ها چه توانمندی‌های بالقوه و بالفعلی دارند که می‌تواند فرصت بسیار خوبی برای صداوسیما باشد.

احسان علیخانی: آموزش و پرورش می‌تواند نتایج استعدادیابی خود را به ما اعلام کند تا این استعدادهای کشف شده را معرفی کنیم

وی در پاسخ به این نقد که برخی معتقدند فعالیت‌های آموزش و پرورش در حوزه‌هایی همچون موسیقی چندان جدی نیست، گفت: میزان مشارکت‌ دانش‌آموزان در کلاس‌های مختلف حوزه موسیقی نسبت به سال گذشته 60 درصد رشد داشته است. ما از اساتید درجه اول موسیقی کشور مثل دکتر حمید عسکری رئیس دانشکده موسیقی و اساتید دیگری همچون جهانشاه صارمی، مهدی فیروزیان، رضا طاهری، گلاره وزیری‌زاده، نسترن هاشمی و ... بهره می‌بریم. پس کار کشف و آموزش استعدادها جدی است. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، یک ساعت به نام ساعت زیباشناسی و هنر تعریف شده است. این سند از ما خواسته به این حوزه ورود پیدا کنیم.

این در حالی است که مجری و تهیه‌کننده «عصر جدید» پیش از این در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری آنا، درباره استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌ آموزش و پرورش و همچنین بنیاد ملی نخبگان در سری بعدی برنامه عصر جدید اظهار کرد: خیلی امیدواریم که در دوره بعدی عصر جدید، آموزش و پرورش و سازمان‌های که مسئولیت استعدادیابی را دارند با ما ارتباط تنگاتنگی برقرار کنند.

احسان علیخانی همچنین گفته بود: آموزش و پرورش یکی از سازمان‌هایی است که می‌تواند استعداد‌های بسیار خوبی را برای رشد یافتن معرفی کنند. قبل از ساخت عصر جدید و بعد از بیان ساختار برنامه، بسیاری از دوستان نزدیک من گفتند نمی‌شود اما برای سری بعدی «عصر جدید» از دوستان و عزیزان آموزش و پرورش کمک خواهیم گرفت.

«عصر جدید»؛ کاشف استعدادهای سرگرم‌کننده نه توانمندی‌های بنیادین

سهیل رضایی، مدرس و پژوهشگر روان‌شناسی که با برنامه‌های تلویزیونی در موضوعات خودشناسی و راهکارهای موفقیت شناخته می‌شود نیز نهاد اصلی استعدادیاب در کشور را آموزش و پرورش می‌داند.

وی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا می‌گوید: رسانه‌ای مثل تلویزیون بیشتر یک ابزار سرگرمی است و واقعاً نمی‌شود به‌عنوان نهاد استعدادیاب در نظر گرفته شود. فراموش نکنیم که جامعه ما الان به استعدادهای پایه نیاز دارد تا استعدادهای نمایشی. تلویزیون کارش سرگرمی است و طبیعی است که به این سمت برود، اما این مفهومش استعدادیابی نیست بلکه کشف استعدادهای سرگرم‌کننده است که البته با استقبال هم مواجه شد و در جای خود ارزشمند است.

وی در توضیح بیشتر گفت: مثلا آن دو دانش‌آموزی که با تکنیک چرتکه، ضرب و تقسیم‌های سختی را در کمترین زمان انجام می‌دادند، حذف شدند چون عنصر سرگرمی‌ در آنها پایین‌ بود و جذابیت نداشت، پس نمی‌توانیم بگوییم که «عصر جدید» در استعدادیابی یک کار بنیادی انجام داد. نفراتی که حوزه فعالیتشان بنیادی‌تر بود، حذف شدند چون هیجان‌انگیز نبودند اما آن کسانی که حرکات آکروباتیک انجام می‌داند یا خواننده خوبی بودند رأی آوردند چون احساس و هیجان ما را درگیر می‌کنند.

سهیل رضایی: تلویزیون یک ابزار سرگرمی است و نمی‌توان آن را به‌عنوان نهاد استعدادیاب در نظر گرفت

مدیر بنیاد فرهنگ زندگی در پاسخ به این که چرا مدارس در دهه‌های اخیر نتوانسته‌اند به اندازه کافی در حوزه استعدادیابی موفق عمل کنند، گفت: ما در مدارس محتوایی را ارائه می‌کنیم که آن محتوا ۳۰ سال پیش کاربرد خود را از دست داده است. در نتیجه دانش‌آموز نمی‌داند که چرا باید این درس‌ها را بخواند یا فعالیت‌های هنری را انجام دهد و در بلندمدت بی‌انگیزه می‌شود.

ضرورت راه‌اندازی مدیریت استعداد در مدارس ایران

وی با اشاره به این که «عصر جدید» در نهایت یک برنامه مقطعی سرگرم‌کننده است، گفت: البته این هم نکته مثبتی است و ایرادی ندارد. پیامد حداقلی برنامه عصر جدید هم شناسانده‌ شدن تعدادی از افرادی است که در حوزه‌های سرگرمی مهارت دارند در نتیجه سرمایه‌گذاران و متولیان این حوزه به سراغ آنها خواهند آمد. من خیلی به این برنامه به عنوان یک جریان بنیادین که در استعدادیابی تحولی ایجاد می‌کند نگاه نمی‌کنم. باید ببینیم ساختار جامعه تا چه اندازه می‌تواند زمینه‌های فعالیت این برگزیدگان این برنامه را فراهم کند.

رضایی راه‌اندازی مدیریت استعداد در مدارس ایران به عنوان یک راه حل بلندمدت اشاره کرد و افزود: در هر مدرسه‌ای باید یک بخش به عنوان مدیریت استعداد داشته باشیم که در قالب آن مثلاً هر ۲۰ دانش‌آموز زیرنظر یک معلم باشند. در پایان سال هم بعد از آزمون‌های عملی و سنجش استعدادهایش به والدین یک دفترچه استعداد بدهند و بگویند که اگر فرزندشان به سمت این گرایش‌ها برود موفق خواهد شد. این اتفاق باید در بازه سنی ۱۲ تا ۱۵ سالگی رقم بخورد. به این ترتیب فرد در دانشگاه مسیرش معلوم می‌شود و می‌تواند استعدادش را در مسیر تخصصی پیش ببرد.

مساجد؛ معادن ناشناخته استعدادهای فرهنگی و هنری

دبیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور نیز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به اینکه «عصر جدید» برنامه بسیار فاخر و گرانسنگی بود، می‌گوید: طبیعتاً به هر برنامه‌ای از منظرهای مختلف نقدهایی وارد است. این برنامه هم خالی از نقص نیست، اما به نظرم اصل برنامه و اینکه ما استعدادهای مختلف مردم را معرفی کنیم ارزشمند است به‌ویژه اینکه که خیلی از این افراد پیش از این فضایی برای مطرح شدن نداشتند و برای اولین بار در عرصه ملی مطرح می‌شدند.

حجت‌الاسلام حبیب‌رضا ارزانی معتقد است: این که افراد مستعد از نقاط مختلف کشور فضایی را پیش روی خود ببینند که در آن خودشان را در عرصه ملی مطرح کنند، طبیعتاً به ثبات قدم، خلاقیت بیشتر و پشتکار او کمک فراوانی می‌کند.کمااینکه در مراحل مختلفش هم دیدید که برگزیدگان در مراحل بعدی خیلی قوی‌تر و توانمندتر از قبل ظاهر شدند. این هم به خاطر آموزش‌ها بود و هم چشم‌اندازی که پیش‌ روی خودشان حس می‌کردند.

وی می‌افزاید: یکی از وظایف کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در افق 1414 بحث شناسایی، کشف، آموزش و به‌کارگیری استعدادها و خلاقیت‌های کودکان و نوجوانان است. ما در 6 عرصه قرآن و عترت، حوزه هنری، بحث آموزش و غنی‌سازی اوقات فراغت، مباحث کتاب و کتاب‌خوانی و همین‌طور فعالیت‌های اجتماعی و حوزه فضای مجازی در 25 هزار کانون فرهنگی هنری در 71 رشته به پرورش استعدادهای نوجوانان می‌پردازیم، مثلاً در زیرشاخه هنر، رشته‌هایی مانند نمایش، سرود، فیلم کوتاه، داستان‌نویسی، شعر و... را داریم. افراد می‌آیند و برنامه‌هایی را که در مساجد دارند ثبت‌نام می‌کنند، با حضور در کلاس‌های آموزش می‌توانند استعدادهای خود را شناسایی کرده و ارتقا دهند.

ارزانی در ادامه می‌گوید: طبیعی است که فرد پس از شناخت و تقویت استعدادهایش، نیاز به عرصه‌ای دارد تا استعداد خودش را به منصه ظهور برساند. ما در کشورمان جشنواره‌های متعدد فرهنگی هنری داریم اما این جشنواره‌ها بیشتر برای حرفه‌ای‌هاست. ما در مساجد فضاهایی را در قالب جشنواره‌های متعدد برای این دست از بچه‌ها که هم نگاه ارزشی دارند و هم مسجد را مأوا و پناهگاه خودشان می‌دانند، آماده کرده‌ایم. مثلاً همین جشنواره‌ فیلم کوتاه «طنین مسجد» را داریم. این جشنواره در حوزه فیلم کوتاه و پویانمایی، فیلم مستند و همین‌طور فیلم‌نامه اخیرا برگزار می‌شود. بچه‌های مسجد در این عرصه کارهای خودشان را عرضه می‌کنند، یک فضای رقابتی ایجاد می‌شود تا فرد بتواند در آینده در حوزه‌های وسیع تر ملی و بین‌المللی آثار خود را عرضه کند.

وی می‌افزاید: من معتقدم که در حوزه استعدادیابی و شناسایی خلاقیت‌ها اگر قرار است معیار ما نمره 100 باشد کاری که تا حالا در نهادهای مختلف انجام داده‌ایم 10 هم نیست. بسیاری از خلاقیت‌ها، استعدادها، حوزه‌های فکری و تجربی در عرصه‌های مختلف مغفول مانده‌اند، چون سرزمین ما سرزمینی بسیار خلاق و ویژه است و طبیعتاً در این حوزه خیلی کار داریم. یعنی از وضعیت ایده‌آل نسبت به آنچه الان هستیم، فاصله زیادی داریم اما امیدواریم که بتوانیم با گام‌های استوارتری حرکت کنیم.

حجت‌الاسلام ارزانی: یکی از وظایف کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در افق 1414 بحث شناسایی، کشف، آموزش و به‌کارگیری استعدادها و خلاقیت‌های کودکان و نوجوانان است

دبیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور گفت: یکی از محاسن کانون‌های فرهنگی هنری مساجد این است که ما در دل روستاهای دورافتاده هم فعالیت داریم حدود 13 هزار کانون از 25 هزار کانون ما، کانون‌های روستایی هستند که فعالیت می‌کنند. ما اگر به‌درستی بتوانیم فضای عرضه را برای ساکنان روستاها و شهرستان‌های دور از مرکز ایجاد کنیم، و افراد خودشان را در آنجا مؤثر، مفید و منشأ اثر بداند، در منطقه خودشان می‌مانند و با افتخار کار هنری خودشان را عرضه می‌کنند. می‌توانم بگویم مساجد معادن ناشناخته استعدادهای فرهنگی و هنری هستند.

به این ترتیب باید گفت اگرچه طراحان برنامه تلویزیونی «عصر جدید» در عنوان رسمی آن به مسابقه بزرگ استعدادیابی اشاره کرده‌اند اما نباید فراموش کرد که تلویزیون یک ابزار سرگرم‌کننده است و کشف استعداد‌های مختلف وظیفه ذاتی آن نیست. این درحالی است که نهادهایی همچون آموزش و پرورش، بنیاد ملی نخبگان، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، وزارت ورزش و جوانان و ... متولیان اصلی کشف و پرورش استعدادهای جامعه به ویژه در بین نوجوانان و جوانان هستند. 

در چند روز اخیر موجی از حمایت و تمجید از این برنامه تلویزیونی از سوی مسئولان و مدیران حوزه‌های مختلف ابراز شده است، اما در کنار این تحسین‌ها شاید لازم باشد که آن دسته از حمایت‌کنندگان که خود نیز متولی کشف و پرورش استعدادهای جامعه هستند در این زمینه کاری بکنند.

«عصر جدید» در نهایت یک گام برای تمرکز و تقویت استعدادهای قدری نادیده و کمتر دیده‌شده مردمی است که به تعبیر روایت پیامبر اکرم(ص) معادن طلا و نقره هستند، اما بهره‌برداری گسترده و کاربردی از این معادن طلا و نقره بر عهده نهادهایی حاکمیتی است که هم از نظر بودجه و هم از نظر نیروی انسانی متخصص برای چنین هدفی در نظر گرفته شده‌اند. اتفاقی که امیدواریم به موازات تولید و پخش فصل‌های بعدی «عصر جدید» با قوت بیشتری دنبال شود.

انتهای پیام/4072/4104/پ