درس‌های امام موسی صدر برای کار تشکیلاتی

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا از مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، شریف لک‌زایی در نشست «بررسی شیوه نهادسازی و مدیریت تشکیلاتی امام موسی صدر» گفت: یکی از مهم‌ترین مباحثی که امام موسی صدر در بحث تشکیلات مطرح می‌کند، مسئله هویت و هویت‌یابی است. حضور در هر جمعی از جمله تشکیلات دانشجویی نیازمند این است که هویتی کسب کنیم و با آن تابلو شناخته شویم؛ بنابراین با حضور در یک جمع و تشکل، در راستای اهداف مشخص‌ شده‌ای حرکت می‌کنیم و این حرکت به ما هویت می‌دهد. 

فعالیت در تشکل، عامل خودسازی

وی اظهار کرد: نکته دیگر این است که با حرکت در درون یک تشکل و انجام اعمال ضروری آن به خودسازی هم دست پیدا می‌کنیم و امام موسی صدر تأکید زیادی بر این مسئله دارد. امام صدر ایمان را نیز به تشکل‌ها ربط می‌دهد و می‌‌گوید که ایمان به خدا از خدمت به مردم جدا نیست و وظیفه یک تشکل خدمت به مردم است؛ بنابراین قیام برای خدا خدمت به مردم است و فرد باید به جماعت تبدیل شود. باید از فرد عبور کنیم. اگر قرار است در تشکلی که عضو آن می‌شویم، همچنان همان فرد باقی بمانیم دیگر تشکل معنایی ندارد؛ بنابراین تشکل فرد را به جماعت تبدیل می‌کند. در واقع او می‌خواهد کار ناتمام سید جمال‌الدین اسدآبادی را تمام کند و پیگیر تشکل است و برای همین آن را واجب عینی معرفی می‌کند. مسیر امام، مسیر گفتگو، تجمیع آرا و اجماع است و اینکه بر اساس هدف مطلوب طی طریق کنند.

نداشتن صداقت زمینه‌ساز فروپاشی تشکل

نویسنده کتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» همچنین دیگر ویژگی‌های تشکل از منظر امام صدر را به این شرح بیان کرد: صداقت نکته دیگری است که در منظومه فکری امام صدر برای کار تشکل اهمیت دارد. عدم صداقت باعث فروپاشی تشکل می‌شود. همان‌گونه که عدم صداقت باعث فروپاشی نظام‌های سیاسی می‌شود. من پیشتر این را در مطلبی توضیح داده‌ام که صداقت در تشکل تا چه اندازه از منظر امام موسی صدر اهمیت دارد. موضوع صداقت در همه عرصه‌ها اهمیت دارد اما در تشکل‌های دانشجویی و فرهنگی باید بیشتر بر آن تأکید شود.

 هدف وسیله را توجیه نکند

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: نکته دیگری که امام موسی صدر بر آن تأکید می‌کند این است که در تشکل‌ها هدف وسیله را توجیه نمی‌کند. این اقدام هم باعث فروپاشی تشکل و هم ناکارآمدی آن می‌شود. مصادیق مختلفی در سیره ایشان وجود دارد که به این مسئله ملتزم بودند و برای رسیدن به هدف از ابزارهای مشروع استفاده می‌کردند. نکته دیگر مخالفت با عوام‌فریبی است. او از همین منظر به دموکراسی‌های موجود هم نقد می‌زنند و معتقد است که آنها عوام‌فریبی می‌کنند؛ بنابراین یکی از الزامات یک تشکل این است که دست به عوام‌فریبی نزند. البته این موضوع با صداقت هم گره می‌خورد. این اقدامات باعث خودسازی هم می‌شود. در اینجا نیت اهمیت پیدا می‌کند که نیت افرادی که تشکلی را ایجاد می‌کنند چیست.

امام موسی صدر فرقه گرایی در تشکیلات دوری می کرد

لک‌زایی در ادامه در توضیح نیت نیز چنین گفت: امام صدر می‌گوید که نیت یک بخش درونی و یک بخش بیرونی دارد و همانند یک ساختمان است که نیت سازنده آن اهمیت پیدا می‌کند که آیا هدف آن خدمت به مردم یا چیز دیگری است. موضوع دیگری که در ادامه نیت باید مطرح کرد عدم گرایش فرقه‌ای و فقدان انحصارگرایی است. امام صدر روی این ویژگی تأکید بسیار دارد. او می‌خواهد شیعیان در لبنان از محرومیت بیرون بیایند و برای رسیدن به این مهم معتقد است که باید خود را تقویت کنیم و این تقویت شدن هم در تشکیلات نمود پیدا می‌کند. به باور امام صدر شکل‌گیری تشکیلات واجب عینی است و در این زمینه دوری از فرقه‌گرایی اهمیت پیدا می‌کند.

وی افزود: جنبش محرومانی که امام موسی صدر تشکیل داد، منحصر به شیعه نبود و همه مردم لبنان می‌توانستند عضو آن باشند و اهداف و آرمان‌های آن را محقق کنند. در مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان افراد مختلفی از شیعه، سنی، مسلمان، مسیحی، سکولار و ... حضور دارند و این نشانه دوری از فرقه‌گرایی است و افراد و سلایق مختلفی هم در آن جمع می‌شوند. امام صدر در این میان بحث اخلاق را نیز فراموش نمی‌کند. او از اخلاق خدایی سخن می‌گوید و اینکه باید این اخلاق در ما شکل بگیرد. امام صدر یک فیلسوف متعالی است؛ بنابراین در تفکر خود درباره اخلاق متأثر از حکمت متعالیه است. امام صدر نیز مانند ملاصدرا اعتقاد دارد که نظر و عمل از هم جدا نیست.

لازم به ذکر است «نشست بررسی شیوه نهادسازی و مدیریت تشکیلاتی امام موسی صدر» به همت کانون اندیشه جوان و با همکاری مؤسسه امام موسی صدر در دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

 انتهای پیام/4072/