نگاه دکتروف به تاریخ آمریکا، نگاهی انتقادی بود

نظری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا درباره سابقه آشنایی‌اش با آثار دکتروف گفت: «آشنایی من هم مانند بسیاری از مخاطبان این نویسنده شهیر در ایران، با رمان «رگتایم» به ترجمه نجف دریابندری شروع شد. سبک متفاوت این رمان، من را به خود جذب کرد و بعدها با ترجمه یکی از مصاحبه‌های دکتروف که برای انتشار در یک مجله الکترونیکی انجامش دادم، بیشتر با این نویسنده پست‌مدرن آمریکایی و سبک آثارش آشنا شدم.»

وی ادامه داد: «بعدها وقتی در اخبار خواندم که جدیدترین اثر دکتروف با نام «هومر و لنگلی» منتشر شده،‌ این رمان را تهیه کردم و از آن خیلی خوشم آمد. تقریبا 7 یا 8 ماه روی ترجمه آن وقت گذاشتم و نهایتا این رمان توسط نشر افراز منتشر شد و آنطور که خبر دارم چندی قبل به چاپ دوم هم رسیده است.»

نظری در پاسخ به این سوال که رویکرد انتقادی دکتروف در آثارش چطور ارزیابی می‌شود، اظهار داشت: «نگاه دکتروف به تاریخ، سیاست و مسائل اجتماعی آمریکا، حداقل طی دهه‌هایی که نویسنده خود وقایع را از نزدیک درک کرده است، کاملا انتقادی بوده است. ویژگی مهم دیگر تسلط بسیار بالای دکتروف روی تاریخ حوادث مهم در آمریکاست که توانسته با پرداختن به این حوادث، سیر داستانی آثار خود را که البته لزوما خطی نیستند، رقم بزند.»

مترجم رمان «هومر و لنگلی» ادامه داد: «این رمان از جنگ جهانی اول آغاز می‌شود و یک دوره 40-50 ساله را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد. نویسنده در این اثر مهم‌ترین اتفاق‌های تاریخی را مورد نظر قرار داده و به نوعی آن را به داستان خود وارد کرده است.»

وی خاطر نشان کرد: «حوادث تاریخی آمریکا توسط روزنامه‌ها که به قول نویسنده؛ انعکاس وقایع مطابق با رویکرد نویسندگان روزنامه‌هاست، توسط شخصیت‌های اصلی این رمان که همیشه در خانه هستند و ارتباطی با بیرون ندارند، خوانده و روایت می‌شود. دکتروف با این فرم و اشاره به شخصیت‌هایی که نماینده تیپ یا گروه خاصی هستند، به دوره‌های مختلف و حوادث خاص اشاره می‌کند.»

نظری گفت: «با این حساب این خانه، نمادی می‌شود از آمریکا و اتفاقاتی که در تاریخ 50 ساله آمریکا رقم خورده، همان‌هایی هستند که در این خانه عنوان و مورد نقد شدید قرار می‌گیرند؛ آنچنانکه دکتروف با نگاهی انتقادی، آثار فجایع تاریخی را در زندگی انسان‌های مصیبت‌زده مطرح می‌کند و در این مسیر، از طنز هم استفاده می‌شود.»

وی یادآور شد: «هدف دکتروف، خودِ تاریخ نیست؛ بلکه تاثیرات منفی است که بر زندگی افراد و اقشار مختلف جامعه آمریکا گذاشته است.»

این مترجم همچنین درباره اقبال آمریکایی‌ها از آثار این نویسنده فقید و جایگاه ادبی او گفت: «دکتروف با اینکه نویسنده‌ای پیشرو به حساب می‌آمد اما مانند برخی از نویسندگان پست‌مدرن و جریان‌های ادبی دیگر، روند و نقش داستان را از آثار خود حذف نکرد و این مساله باعث شده علاوه بر مخاطبان حرفه‌ای ادبیات آمریکا، بخش قابل توجهی از مخاطبان آثار عامه‌پسند نیز به آثار دکتروف جذب شوند.»

نظری خاطر نشان کرد: «البته در آمریکا هم دکتروف را بیشتر با «رگتایم» و «بیلی باتگیت» مشهور است اما رمان «هومر و لنگلی» هم جذابیت‌های خاص خودش را دارد و مورد توجه قرار گرفته است.»