مجلس ممانعت از خام فروشی را به قانون تبدیل کند/ آثار زیان‌بار خام‌فروشی بر اقتصاد کشور

حجت‌الاسلام والمسلمین سید ناصر موسوی لارگانی در گفت‌وگو درباره خسارت‌های خام فروشی برای کشور اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب طی سال‌های متمادی این معضل را گوشزد کردند که باید در اقتصاد به سمت کاهش خام فروشی برویم؛ اما متأسفانه این مسأله تاکنون رو به افزایش بوده است.

وی با ذکر مثالی درباره خام فروشی تصریح کرد: یک کوپه سنگ یا قطعه‌ای از سنگ‌های معدنی را با قیمت جزئی صادر می‌کنند و بعد قطعات آن را با چند برابر قیمت دوباره وارد می‌کنند. این در حالی است که در کشور ما تکنولوژی فرآوری سنگ وجود دارد.

نماینده مردم فلاورجان در مجلس با بیان اینکه در باز دید از یک نمایشگاه در اصفهان شاهد آن بودم که تولید کنندگان داخلی سنگ‌های فرآوری شده خود را به کشورهای اروپایی صادر می‌کنند و شرکت‌هایی در آن نمایشگاه حضور داشتند که حتی سنگ خام را از کشورهای دیگر به ایران آورده و برای صادرات فرآوری می‌کردند. این یعنی ما صنعت فرآوری سنگ‌های معدنی را در کشور داریم؛ اما عده‌ای به خاطر اینکه دنبال سود شخصی هستند و می‌خواهد راحت پول به دست بیاورند، مواد را به صورت خام صادر می‌کنند که سنگ یک نمونه از آن است.

مشکل اشتغال با جلوگیری از خام فروشی حل می‌شود

موسوی لارگانی تاکید کرد: مواد خام معدنی دیگر مانند سرب، روی و ... هم در کشور امکان فرآوری دارد؛ متاسفانه صادر می‌شود و این کمترین ضرر و زیانش این است که اشتغال را از کشور می‌گیرد. در صورتی که یکی از بزرگترین مشکلات کشور نبود امکانات اشتغال است؛ بنابراین اگر فرآوری در کشور جدی گرفته شود، تعداد قابل توجهی نیروی کار را جذب خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه فرآوری محصولات معدنی می‌تواند ارز‌ آوری خوبی برای کشور داشته باشد، بیان داشت: صادرات مواد به صورت خام این امتیاز را از کشور می‌گیرد و در حالی که ما بزرگترین مخازن و منابع را در اختیار داریم، آن جایگاهی که از نظر صادرات باید در دنیا داشته باشیم را نداریم.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به سابقه ایران در بهره‌گیری از ذخایر نفتی، گفت: نفت از قرن‌ها پیش در ایران وجود داشته است، اما اینگونه نبوده که به فکر ساخت پالایشگاه و پتروشیمی برای فرآوری مواد خام و صادرات آن به کشورهای دیگر باشیم و همواره راه راحت را رفته‌ایم؛ نفت خام را با قیمت ناچیز می‌فروشیم و تنها یکی از فرآورده‌های آن را دوباره به چند برابر قیمت نفت خامی که فروخته‌ایم، می‌خریم.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اگر به جوانان و نخبگان میدان می‌دادیم، به راحتی می‌توانستیم بساط خام فروشی را در کشور جمع کنیم؛ اما متأسفانه تاکنون این مهم فدای سودجویی‌ها و منافع عده‌‌ای شده که فقط به فکر پول و جیب خود هستند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: یکی از وظایف اصلی مجلس شورای اسلامی بحث نظارت است که متأسفانه مغلول مانده است. نهاد قانون گذاری باید روی مقوله خام فروشی نظارت جدی داشته باشد و درباره آن تحقیق و تفحص کند و به منابع و ذخایری که امکان فرآوری آن در کشور وجود دارد، اجازه صادرات مواد خام ندهد و ممانعت از خام فروشی را به قانون تبدیل کند.

فروش نفت خام از عیوب اقتصاد کشور است

به گزارش آنا، رهبر معظم انقلاب در دیدار هفتم ماه مبارک رمضان -دوم خرداد نودوهفت- با مسئولان نظام، بار دیگر خسارات خام فروشی برای کشور را تبیین کردند و فرمودند: «اقتصاد نفتی -یعنی تکیه‌ اصلی به فروش نفت خام- یکی از عیوب اساسی اقتصاد ما است؛ آن حرفی را که بنده بیست سال قبل گفتم و بعضی از مسئولینِ دولتهای آن روز با نگه کردنِ چه‌جوری! یک لبخندی زدند و از آن عبور کردند که گفتم ما بایستی به جایی برسیم که هروقت اراده کردیم بتوانیم درِ چاه‌های نفتمان را ببندیم، بگوییم ما می‌خواهیم سه ماه نفت صادر نکنیم و این در اختیار ما باشد.»

ایشان اضافه کردند: «این را بعید نباید دانست؛ این چیزی است ممکن. حالا گفته میشود که مشتری‌ها از دست میروند و مانند این حرفها؛ نه، راه‌هایی برای همه‌ اینها وجود دارد. ما اسیر نفت نباشیم؛ امروز ما اسیرِ نفتیم، ما توی مشت نفتیم؛ نفت هم دست ما نیست. تولیدش دست ما است، [امّا] قیمت‌گذاری‌اش دست دیگران است، امکان فروشش دست دیگران است، تحریمش به دست دیگران است؛ ما در واقع اسیر نفتیم، [ولی] نفت باید اسیر ما باشد، نفت باید در اختیار ما باشد؛ این یک سیاست قطعی است.»

رهبر معظم انقلاب تاکید کردند: «نفت یک سرمایه‌ ملّی است. البتّه سالهای طولانی‌ای خواهد گذشت تا این سرمایه تمام بشود امّا خب تمام خواهد شد. ما عادت کرده‌ایم که نفت را یعنی این ذخیره‌ی ملّی را از زیر زمین می‌آوریم بیرون و بدون هیچ ارزش افزوده‌ای میفروشیم. خب اقلّاً کار کنیم، ارزش افزوده برایش درست کنیم؛ هم نفت را، هم گاز را -حالا [برای] گاز یک مقداری [ارزش افزوده در] پتروشیمی و مانند اینها درست میشود امّا نفت همین‌جور دارد میرود- اینها اشکالات اساسی ما است. بایستی وابستگی را روزبه‌روز به نفت کم کنیم. این هم این نکته است.»

لزوم نهضت کاهش خام‌فروشی

مقام معظم رهبری در فروردین 94 در حرم رضوی هم بر تدوین برنامه‌ برای جلوگیری از خام فروشی تاکید کردند: «پیشرفت علم و فنّاوری به پیشرفت اقتصاد کمک میکند؛ بنگاه‌هایی که دانش‌بنیان هستند میتوانند به اقتصاد ملّی کمک کنند. یکی از کارهای لازم، نهضت کاهش خام‌فروشی است. اینکه من چندی پیش راجع به وابسته بودن اقتصادمان به نفت اعتراض کردم و در سخنرانی گفتم، ناظر به این است. ما باید کاری کنیم که خام‌فروشی بتدریج کاهش پیدا کند، تا اینکه بکلّی از بین برود؛ باید ارزش افزوده ایجاد کرد.»

ایشان در دیدار در دیدار شرکت‌کنندگان در هشتمین همایش ملی نخبگان جوان در مهرماه سال 93 هم بار با تاکید بر مضرات خام فروشی اظهارداشتند: «در کشورى و اقتصادى که متّکى به منابع زیرزمینى است و ثروت باد آورده در آن کشور حاکم است، نخبه، نه شناسایى میشود، نه جذب میشود، نه اصلاً احتیاج به نخبه احساس میشود. وقتى قرار شد که ما این ثروت ذخیره‌ى تاریخى خودمان را از زیرِ زمین بکشیم بیرون، مدام خام‌فروشى کنیم، به حالت «بچّه‌پول‌دارىِ ملّى» - این‌جورى بگوییم؛ مثل بچّه‌پول‌دارها که قدر پول را نمیدانند، هرجور دستشان بیاید خرج میکنند - کشور را بخواهیم اداره کنیم، آنجا نه نخبه شناسایى میشود، نه به نخبه احساس احتیاج میشود، نه نخبه میتواند نقش ایفا کند. نتیجه هم همین میشود که سرنوشت کشور مى‌افتد دست آن کسانى که سیاست‌گذاران کلانِ دنیاى نفت و منابع زیرزمینى‌اند.»

خام‌فروشی دامی برای کشور​

رهبر معظم انقلاب در بیانان مرداد سال 91 در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش بنیان هم خام‌فروشی را دامی برای کشور دانستند و فرمودند: این میراث سال‌های متمادی قبل از انقلاب است و متأسفانه کشور گرفتار آن شده است و باید تلاش شود که ملت ایران از این تله نجات پیدا کند.»

«ایشان رسیدن به باور و موقعیتِ بستن اختیاری درب چاه‌های نفت و توقف خام‌فروشی مواد خام و معدنی را بسیار مهم ارزیابی و تأکید کردند: رسیدن به این شرایط با تکیه بر علم و از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان امکان‌پذیر است.»