آزمونی برای آینده

به گمان من این اتفاق از اتفاقات نادر سیاسی قرن اخیر محسوب شده و خواهد شد چرا که برای اولین بارکشوری همانند ایران پا به پای شش کشورقدرتنمد و برخوردارداز امتیاز وتو درسازمان ملل روزها و هفته های متمادی در یک سوی میز مذاکره نشست و در مذاکراتی حساس و دقیق بدون چشم پوشی از حق مسلم ایران در مساله هسته ای به آنچه که می خواست رسید .

در این میان موارد زیرقابل تامل است:

1- تاکنون سابقه نداشته یک کشوردربرابر کشورهای قدرتمند جهانی درانعقاد قراداد وپیمانی بین المللی یک طرف ترازو باشد ولحظه به لحظه وقدم به قدم درتهیه وتدوین متن موافقت نامه ای ببین المللی با آنها به پیش برود واین مهمترین نشانه وزن سیاسی ایران درمعادلات منطقه ای وجهانی است که حتی دشمنان ما نمی توانند برآن پرده غفلت بپوشانند.این وزن ازاین پس درسایرمعادلات جهانی نقش خود را بیشترنمایان خواهد کرد وبویژه کشورهای منطقه را به تعامل بیشتروبهتربا ایران قدرتمند خواهد کشاند.

2- با این موافقت نامه امریکا با حضور بی سابقه وزیر خارجه آن درروزهای متمادی درمذاکربا ایران ،عملا به نقش موثرایران در معادلات بین المللی اعتراف نمود وبا این تعامل برهمه ادعاهای نادرست قبلی خود ازجمله :خشکاندن ریشه ملت ایران وتغییر نظام سیاسی ایران و محور شرارت بودن ایران خط بطلان کشید وبه تعبیربهتری ازآنها دست کشید وعقب نشینی نمود.

3- در یک نگاه کلی می توان به موافقت نامه هسته ای ایران وقدرتهای برترجهانی نگریست وآن اینکه شش کشوراروپا وامریکا بجای انتخاب روش جنگ و دیپلماسی،روش دیپلماسی وگفتگو را برگزیدند وازقضا معلوم شد راه درستی انتخاب کرده اند چون درغیراینصورت با عدم سازش وتسلیم ایران دربرابر زورگوییهای آنان عملا منطقه حساس خاورمیانه درجنگی که ایجاد می شد به آتش کشیده می شد و منافع آنها بخطر می افتاد.

4- با این توافق نامه معلوم شد کشورهای قدرتمند جهانی که دربوق وکرنا می کردند که ایران به دنبال ساخت بمب اتمی است عملا نظریه ایران را مبنی برعدم تصمیم به ساخت بمب اتم پذیرفته اندوایران درجریان این مذاکرات توانست با استفاده از تیم قوی مذاکره کننده خود به دنیا همین را اثبات کند واین راستی آزمایی دستاورد بسیارخوبی برای ایران در سایرتعاملات جهانی است.

5- با این موافقت تاریخی سازمان ملل همه تحریمهای کمرشکنی که" آن رفته" بی تاثیر دروضعیت اقتصادی ایران عزیز می دانست ومرور زمان اشتباه فاحش نظرات غیرکارشناسی واحساسی وی را اثبات نمود یکجا وپس از امضای موافقت نامه برداشته خواهد شد. امری که درتاریخ تحریمهای سازمان ملل سابقه ای ندارد وهنوز بعضی کشورهای دچارتحریم بااینکه حکام مستبدخودرا ازدست داده اند کماکان گرفتار ادامه تحریمهای این سازمان هستند. این یکی از بهترین دستاوردهای این موافقت نامه است وخوشبختانه ایران دربرابر پیشنهادتعلیق یارفع تدریجی تحریمها براساس رهنمودهای رهبری وخواست ملت بزرگ ایران برسرحرف خود ماند ونتیجه لازم راهم گرفت .

6- ایران اسلامی با این موافقت به دنیا نشان داد اولا کشوری منزوی نیست چراکه یک تنه دربرابر شش کشورقدرتمندجهانی برسر مواضع واحقاق خود ایستاده است و بر درستی آنها پافشاری می کند ودیگراینکه عملا برخلاف سالها تبلیغات رسانه ای استکبارجهانی عملا به همگان اثبات نمود اهل گفتگو ومنطق وتعامل است ومی تواند همواره به استراتژی بازی برد – برد بیندیشد.

7- درنتیجه این توافق نامه داراییهای بلوکه شده ایران درامریکا که گفته می شود رقمی معادل 120 میلیارد دلارهستند آزادخواهند شد .وروداین مبلغ هنگفت شوک جدی دراقتصاد تکیده وضعیف ایران واردخواهدنمود البته اگرعقل وتدبیر درستی از سوی مسولان امر برای هزینه کرد آن درنظرگرفته شود .این دستاورد را نمی توان نادیده گرفت.

8- هرچند برای اولین بار امریکا در یک سنت شکنی آشکار این همه برمذاکره بایک کشورکه -با سیاستهای بین المللی ومنطقه ایش هیچ گونه هماهنگی ندارد- درعرصه بین الملل وقت گذاشت که این وقت گذاری هیچ سابقه ای درتاریخ دیپلماسی این کشورندارد اما نمی توان از ماهیت گرگ صفت وی غافل بود. امام درک درست وواقعی از امریکا داشت واورا شیطان بزرگ می نامید بگمان من نباید از این تو افق چندان ذوق زده شد هرچندبرای کشوروملت ما بسیار دستاوردهای خوب ومبارکی داشته وخواهدداشت اما انتظارمی رود امریکا ازپس این تعامل نتیجه بخش به دنبال طرح بعضی مسایل قدیمی نظیر حقوق بشرو..بپردازد وهمواره ما را درانفعال وپاسخگویی به مسایل مختلف نگاه دارد .

9- در دو کشور ایران و امریکا تندروهایی چه درپارلمان وکنگره وچه درمیان احزاب وجریانات سیاسی موافق این توافق نامه نیستند بایداز دستاوردهای این موافقت نامه بخوبی حراست نمود اهمیت این امراگرازخودانجام توافق بیشترنباشد کمترنیست.

10- باید درآینده به دنبال بهره گیری امریکا وقدرتهای اروپایی ازاین توافق بیشتراندیشید. بگمان من یک دلیل مهم اینهمه اصرارامریکا به انجام توافق با ایران اسلامی ازآن جهت است که امریکا با یک واقع بینی خاص نقش بی بدیل وسرنوشت سازایران رادرمبارزه با تروریسم بین المللی که اکنون درظاهرداعش نمایان شده بخوبی ایفا نموده است امریکا آرامش منطقه خاورمیانه را می خواهد واین آرامش با وجود امثال داعش وطالبان و..وبدون درنظرگرفتن نقش وهمکاری ایران قدرتمند مسیرنخواهدبود.

11- بعضی نباید تصورکنند ایران پس ازاین توافق دست از شعارهای انقلابی خودخواهد کشید. ایران کماکان پرچمدار مبارزه بااستکبارجهانی خواهد بود هرچند می توان چنین برداشت کرد با توجه به بعضی نمونه های تاریخی دول استکباری از دشمنی با جریان حق دست بردارند وبقول امام امریکا آدم شود .درچنین حالتی امکان ارتباط با امریکایی که ایران را محورشرارت نمی داند و... می تواند گزینه خوبی برای تعامل بیشتروبهتر باشد.

12- از هم اکنون می توان به رغم ناخشنودی بعضی دلواپسان! شادی و سرور عامه مردم ایران را نسبت به انجام این موافقت نامه دریافت .به گمان من در ساعات آینده مردم به صورت خودجوش جشن وسرور زیادی درخیابانها براه خواهندانداخت واین پیروزی بزرگ و مهم راجشن خواهندگرفت.این حضورگسترده مردمی را می توان مهرتایید ملت بر نتیجه این همه مذاکره تلقی و آن رابعنوان یک رفراندم تلقی نمود.رفراندمی که ملت عزیز وشکست ناپذیر ایران به تعامل جهانی با دنیا رای آری داده وخواهد داد.

13- دکتر روحانی رییس جمهور محترم به درستی و با هوشمندی خاصی در روزهای گذشته اعلام کرد خدا راشکر کرده است که توانسته یکی از مهمترین وعده های انتخاباتی خود را محقق سازد .ملت ایران بی صبرانه منتظر تحقق سایر وعده های وی در کنترل تورم و رشد اقتصادی و رفع حصر محصورین می ماند.اکنون دولت تدبیر و امید باید همه توان خودرا مصروخ مسایل داخل وبویژه معیشت مردم نموده ودربعدمنطقه ای با نشاط بیشتری با تعامل باکشورهای همسایه بپردازد.

14- نمی توان از نقش بی بدیل و هنرمندانه تیم مذاکره کننده ایران و در راس آنان جناب آقای دکتر ظریف وزیر محترم امورخارجه دراین پیروزی چیزی نگفت .این تجربه نشان داد وقتی کار به دست کاردان سپرده شود چه برکاتی بدست می آید .باید خدارابه دلیل برخورداری ملت ازچنین فرزندانی سخت کوش مسلط متینی وماهر درعرصه دیپلماسی بجا آورد وبرای این سخت کوشان عرصه سخت دیپلماسیآرزوی توفیق بیشترنمود.

15- من به سهم خود به شکرانه این توفیق بزرگ برای ملت شریف ایران امشب حتما نماز شکر خواهم خواند.

به امید روزهای خوشتر برای ملت بزرگ ایران

* مشاور رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و دکترای تاریخ از دانشگاه تربیت مدرس