آینده مبهم سوئیفت
احتمال حفظ سوئیفت توسط اروپا ضعیف است، مبادله بانکی از طریق صرافی‌ها، حواله‌جات و انعقاد پیمان‌های پولی دوجانبه می‌توانند راه‌حل‌هایی برای حل ماجرا باشند راه‌هایی که البته هزینه کار را افزایش می‌دهند.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، در آخرین روزهای اسفند سال 90 و با بالا گرفتن اختلاف نظرهای بین‌المللی درخصوص مسائل هسته‌ای ایران، آمریکا بانک‌های اروپایی را تحریم کرد. این تحریم موجب قطع سیستم سوئیفت بانک مرکزی ایران و به دنبال آن، توقف تمامی مراودات بانکی ایران با کشورهای اروپایی شد. سوئیفت یک انجمن ارتباط مالی بین بانکی بین‌المللی و یکی از پیشرفت‌های تکنولوژیک نظام بانکداری است که برای نقل‌وانتقال پول در عرصه بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مرکز سوئیفت در بلژیک قرار دارد و کشورهایی که عضو این انجمن هستند می‌توانند از طریق سوئیفت پول تجارت خود را دریافت یا پرداخت کنند. اهمیت سوئیفت در تجارت جهانی به اندازه‌‌ای است که تحریم آن از سوی آمریکا ضربه سنگینی به اقتصاد و تجارت به‌ویژه نظام ارزی و بانکی کشور وارد کرد. در پی این اتفاق، بانک‌های محروم از خدمات سوئیفت با اجاره خطوط تلفن و فکس از همتایان خود در دبی، ترکیه و چین اقدام به انتقال پول کردند، در حالی که چنین روش جابه‌جایی پولی‌ای، علاوه‌بر تحمیل هزینه‌های سنگین، به کندی انجام می‌شد. مشکلات به وجود آمده در حوزه نقل‌وانتقالات بین‌المللی پول تا آنجا ادامه یافت که در سال 94 تیم مذاکره‌کننده 1+5 با امضای برجام، مقید به برداشته شدن تحریم‌های بانکی شد تا بار دیگر مبادلات بانکی ایران و با کشورهای اروپایی از طریق سوئیفت از سرگرفته شود.
امضای برجام و به تبع آن لغو تحریم سوئیفت این نوید را به نظام بانکی کشور داد که با اتصال دوباره به این سیستم، معضل نقل‌وانتقال پول برای تجار و فعالان اقتصادی بار دیگر تسهیل می‌شود یا بخشی از درآمدهای نفتی کشور که تا پیش از تحریمها در بانک‌های خارجی مانده بود، به کشور بازخواهد گشت. لغو تحریم‌های سوئیفت، البته تحلیل‌های گوناگونی را نیز به همراه داشت؛ عده‌ای از کارشناسان بر این باور بودند که بلافاصله پس از لغو تحریم، نقل‌وانتقال پول انجام می‌شود، اما در نقطه مقابل، برخی فعالان اقتصادی اعلام کردند که نظام بانکی کشور دچار چالش‌هایی است که اتصال به سوئیفت را با اما و اگرهای زیادی همراه می‌کند. به هر حال آنچه اتفاق افتاد، برقراری ارتباط دوباره بانک‌های ایرانی با سوئیفت بود. اتفاقی که به زعم بسیاری از صاحب‌نظران، مانند اتصال به شبکه برق سراسری است بدون آنکه برق در شبکه جریان داشته باشد.
برقراری اتصال بانک‌های ایرانی به سوئیفت همچنان ادامه داشت تا اینکه با تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و احتمال تحریم دوباره بانک‌های اروپایی، وضعیت بانک‌های ایرانی برای برقراری ارتباط با سوئیفت بار دیگر در هاله‌ای از ابهام فرورفت. اگرچه در طول سه سال گذشته، وضعیت نقل‌وانتقالات بانکی، هرگز به شرایط پیش از تحریمها بازنگشت، اما حداقل این امید وجود داشت که در گذر زمان، مشکلات مراودات بانکی از طریق سوئیفت حل‌وفصل شود.
حال و در شرایطی که آمریکا از برجام خارج شده، گمانه‌زنی‌ها در مورد تحریم سوئیفت یا عدم‌تحریم آن، تحلیل‌های متفاوتی را به دنبال داشته است. اکثر کارشناسان اقتصادی معتقدند که ادامه روابط بانکی اروپا با بانک‌های ایرانی اولویت دولت‌های اروپا نیست، چراکه در این صورت با تحریم‌های آمریکا مواجه خواهند شد. از سوی دیگر عده‌ای بر این نکته تاکید می‌کنند که تحریم دوباره سوئیفت فرصتی برای برقراری پیمان‌های پولی دوجانبه ایجاد می‌کند تا کشورهای طرفین، با حساب دقیق ارز ملی، بدون نیاز به دلار و بدون تحمل خسارت ناشی از کاهش نرخ ارز، به مبادلات اقتصادی بپردازند.
«فرهیختگان» در این گزارش نظر کارشناسان و استادن حوزه اقتصادی را در مورد تبعات تحریم یا عدم تحریم سوئیفت جویا شده است که در ادامه می‌خوانید.
قطع سوئیفت هم راه‌حل دارد
احمد مجتهد، رئیس هیات‌مدیره یکی از بانک‌های خصوصی کشور و رئیس سابق پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی درباره سوئیفت و احتمال اختلال آن به «فرهیختگان» گفت: «مرکز سوئیفت در اروپاست و تحت کنترل کشورهای اروپایی است، اما در عین حال باید توجه داشت نرم‌افزاری که مورد استفاده سوئیفت است، آمریکایی است و اگر واقعا برگشت تحریمها جدی باشد ممکن است در پشتیبانی این نرم‌افزار مشکل ایجاد شود. آمریکا در سوئیفت کنترل‌هایی دارد و اروپایی‌ها باید این مساله را با آنها حل کنند.»
وی افزود: «اروپایی‌ها چون حمایت از برجام را وظیفه خود می‌دانند فکر می‌کنند در این مورد بتوانند مشکل را حل کنند.» مجتهد اضافه کرد: «البته باید توجه داشت که چون مبادلات دلاری باید در نیویورک تایید شود، هیچ‌گاه چه قبل و چه بعد از برجام تحریم دلار برداشته نشد و کلیه مبادلات دلاری با مشکل مواجه است.»
وی تصریح کرد: «در شرایط سال 91 که اتحادیه اروپا سوئیفت را برای ما مسدود کرد، راه‌حل‌هایی برای مبادلات بانکی در اختیار داشتیم. البته سوئیفت به‌طور کامل بسته نشد و ارتباط برخی بانک‌های ما با آن برقرار باقی ماند.» وی اضافه کرد: «همچنین از شبکه صرافی‌ها برای انجام حواله استفاده می‌کردیم. اگر دوباره تحریم شویم ناچاریم که دوباره از طریق صرافی‌ها اقدام کنیم.»
اگر دسترسی ما به سوئیفت قطع شود
میثم موسایی، عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران درباره سوئیفت و احتمال قطع شدن آن گفت: «اگر اروپایی‌ها به دلیل حیثیتی که برای خودشان قائلند در مقابل آمریکا بایستند، این اقدام می‌تواند تا اندازه زیادی مشکلات را کمتر کند. اما چون دولت فعلی آمریکا بسیار جدی است که اقتصاد ایران را سرکوب کند، من فکر می‌کنم نهایتا اروپا تسلیم می‌شود و ما باید خودمان را برای یک دوره سخت آماده کنیم.»
وی ادامه داد: «یعنی اگر اروپایی‌ها بخواهند براساس منطق اقتصادی در رابطه با ایران و آمریکا تصمیم‌گیری کنند، قاعدتا آمریکایی‌ها را انتخاب خواهند کرد، نه کشور ما را. در نتیجه باید فرض را بر این بگیریم که آمریکایی‌ها دوباره موفق می‌شوند تحریمها را برگردانند. طبیعتا برگشت تحریمها می‌تواند نقل‌وانتقالات مالی را با مشکل مواجه کند. در این صورت می‌توان از پول‌های معتبر دیگری جز دلار استفاده کرد، البته به شرطی که کشورهای مقابل نیز آن را بپذیرند.»
وی ادامه داد: «اگر دسترسی ما به سوئیفت قطع شود، شبکه جایگزین سخت است، البته قطعا همه راه‌ها بسته نیست، ولی هزینه‌ها افزایش می‌یابد. راه‌هایی مانند نقل‌وانتقال قاچاق و راه‌های غیرقانونی دیگر که استفاده از آنها با هزینه همراه است. در گذشته که سوئیفت ما را تحریم کرد، مقداری از نقل‌وانتقالات از طریق حواله صرافی‌ها انجام می‌گرفت، که البته در حال حاضر شبکه صرافی‌ها را تحت فشار گذاشته‌اند و مبادلات آنها را مانیتور می‌کنند.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا پیمان‌های دوجانبه می‌توانند مشکل سوئیفت را حل کند، گفت: «پیمان‌های دوجانبه کاری به سوئیفت ندارند و ارتباط پولی و بانکی دو کشور را هدف قرار می‌دهند.»
اروپا تضمین قطع نشدن سوئیفت را ندهد مذاکره با اروپا به درد نمی‌خورد
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی نیز درباره تبعات قطع سوئیفت به «فرهیختگان» گفت: «سوئیفت مانند خط تلفن می‌ماند. در این تلفن چه حرف‌هایی قرار است رد و بدل شود؟ قرار است در این خط تلفن بگوییم که پول را از بانکی به بانک دیگر منتقل کنید. باید پولی در حساب موجود باشد و همچنین بانک هم دستور ما را اجرا کند.»
وی ادامه داد: «سوئیفت بستری است که این مبادله در آن انجام می‌گیرد. وقتی نظام بانکی با ما کار نمی‌کند، فرض کنیم که سوئیفت هم کاملا برقرار باشد، ما پولی نداریم که بخواهیم جابه‌جا کنیم. در حال حاضر نقل‌وانتقالات پولی به آن سادگی که همه فکر می‌کنند اتفاق نمی‌افتد، چون سوئیفتی که روی دلار انجام می‌گیرد باید در وزارت خزانه‌داری آمریکا نظارت شود، بنابراین اتفاق نمی‌افتد.
اگر نقل‌وانتقال بانکی ما به یورو باشد، مشکلی برای آن پیش نمی‌آید، چون در بانک مرکزی اتحادیه اروپا مستقر در فرانکفورت، روی آن نظارت می‌شود. به یورو می‌توانیم جابه‌جایی پولی انجام دهیم، ولی بالاتر از 20 هزار دلار به مشکل برمی‌خورد، چون آمریکا حتما باید فرستنده، گیرنده و موضوع مبادله را چک کند.
اگر بانک مرکزی اتحادیه اروپا در کنار آمریکا قرار گیرد، مانند سال 91 ما را تحریم خواهد کرد که به نظر می‌رسد همین اتفاق در حال وقوع است. 65 درصد مبادلات دنیا با دلار صورت می‌گیرد و نمی‌توان گفت در آن صورت مشکلی برای اقتصاد ما پیش نمی‌آید، ولی قطعا راه‌حل‌هایی برای مبادلات وجود خواهند داشت. حتما می‌شود خیلی کارها کرد، مهم این است که عقل و اندیشه را به کار بست.»
وی افزود: «مذاکراتی هم که در حال حاضر با اروپایی‌ها در حال انجام است، حتما باید درباره سوئیفت صورت گیرد، چون موضوع مهمی است. اروپا باید تضمین قطع نشدن سوئیفت را بدهد وگرنه مذاکره با اروپا به درد نمی‌خورد.»
منبع: فرهیختگان
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
