ملک: 10 هزار عنوان کتاب توسط انتشارات دانشگاه آزاد منتشر شده است/ راه‌اندازی موزه کتاب در آینده نزدیک

محمدهادی‌ ملک مدیر اداره کل انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری آنا با اشاره به اینکه در سال حدود 600 عنوان کتاب در انتشارات دانشگاه چاپ می‌شود در خصوص آمار دقیق آثار منتشر شده از سوی این انتشارات گفت: از تاریخ تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون حدود 10 هزار عنوان کتاب منتشر شده است که البته به علت عدم توجه ویژه و عدم سازماندهی در این حوزه متاسفانه اطلاعات و آرشیو خیلی مناسب و دقیقی از آمار و ارقام و نسخ چاپ شده در دهه‌های گذشته وجود ندارد.

وی با بیان اینکه این کمبود سالهاست که در بخش انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد، تصریح کرد: ما در دوره جدید تصمیم گرفتیم بانک کاملی از کتب واحدهای دانشگاهی تشکیل دهیم و برای آن نرم‌افزاری را طراحی کنیم که کتاب‌هایی که در دانشگاه چاپ و منتشر می‌شوند در آن سامانه ثبت و شناسایی شوند.

راه‌اندازی موزه کتاب دانشگاه آزاد

مدیر اداره کل انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی گفت: ما در سال 97 تصمیم داریم موزه کتاب دانشگاه آزاد اسلامی را در رابطه با کتاب‌هایی که چاپ شده راه‌اندازی کنیم تا در سال‌های آینده به عنوان آرشیو قابل استفاده باشد و اگر محققی به آنها نیاز داشت با مراجعه به این مخزن با ارزش، بتواند هم از منابع بهره‌مند شود و هم تفاوت چاپ‌های اول با چاپ‌های بعدی را مقایسه و ملاحظه کند. با این طرح، یک نسخه از کتاب‌هایی که در چاپخانه دانشگاه چاپ می‌شود در موزه کتاب قرار می‌گیرد.

ملک اظهار کرد: به مرور زمان و طی سال‌های آینده این کتاب‌ها ارزش معنوی و تاریخی پیدا می‌کنند بنابراین اگر بتوانیم تمام کتب‌ واحدها را به صورت متمرکز در یک جا ذخیره کنیم، کار بزرگی انجام داده‌ایم.

وی تاکید کرد: تلاش می‌شود کتاب‌هایی که چاپ می‌شوند، بر اساس پیشنهاد دکتر ولایتی که در بازدید از سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صورت گرفت، از نظر محتوایی و ساختاری از سوی انتشارات مرکزی دانشگاه مورد بازبینی قرار گیرند تا رسالت دانشگاه به لحاظ برندسازی علمی و محتوایی، بیشتر و بهتر ادا شود و موازی کاری در این زمینه به حداقل برسد و واحدها بتوانند تمرکز خود را بر روی موضوع کتاب های جدید که تا کنون کار نشده است و نیاز علم روز دنیا و جامعه است متمرکز کنند.

کمبود نیروهای متخصص

این فعال حوزه نشربیان کرد: ساختار دفتر انتشارات دانشگاه نسبت به ساختار دانشگاه‌های بزرگ و معتبر کشور مثل دانشگاه شهید بهشتی، پیام نور، دانشگاه تهران و یا موسسات دیگر مثل سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) و موسسه انتشارات امیرکبیر متاسفانه بسیار متفاوت و غیر قابل مقایسه است و به لحاظ کمبود نیروهای متخصص با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم. در این حوزه به افراد حرفه ای مثل طراح جلد، ویراستار، گرافیست ،بازاریابی و فروش و ... نیازمندیم اما با تمام این کاستی‌ها و کمبودها، با تمام توان رسالت خود را در این حوزه انجام می‌دهیم و آمار عملکرد بسیار خوبی نسبت به سایر ناشران دانشگاهی معتبر داریم.

کسب درآمد غیرشهریه‌ای از انتشارات دانشگاه

ملک ادامه داد: بخش عمده‌ای از سفارش‌های چاپی دانشگاه آزاد اسلامی بیرون از سیستم انجام می‌شود. این خلاءها در بخش انتشارات و چاپ دانشگاه سال‌هاست وجود دارد در حالی که ما این پتانسیل را داریم که کلیه امور خدمات نشر و چاپ کتاب را در انتشارات دانشگاه به انجام رسانیم و از نیروی متخصص و توانمند علمی و فنی دانشگاه استفاده کنیم. کارهایی چون حروفچینی، صفحه‌آرایی، ویراستاری و طراحی‌ها از جمله اموری هستند که می‌توان در انتشارات دانشگاه انجام داد که هم به لحاظ درآمدزایی غیر شهریه‌ای و هم جلوگیری از خروج سرمایه‌های دانشگاه بسیار موثر است.

مدیر اداره کل انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی درباره نظارت روی کتاب‌ها و طرح یکپارچه کردن جلدهای آنها اظهار کرد: کتاب‌های دانشگاه به اشکال مختلفی در حال چاپ هستند بنابراین اگر یکسان‌سازی انجام شود کسانی که در یک گروه علمی خاص تحقیق می‌کنند می‌توانند با وجود یک مشخصه خاص، راحت‌تر از کتاب‌ها و منابع استفاده کنند.

وی درباره بحث ساماندهی کتاب‌ها تشریح کرد: برخی واحدها که کتاب چاپ می‌کنند بحث تحویل کتاب به کتابخانه ملی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در نظر نمی‌گیرند و این در حالی است که کتاب‌ها باید ثبت، حفظ و ماندگار شوند. برخی از واحدها به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و آثارشان را به سازمان چاپ و انتشارات ارائه نمی‌کنند تا در خانه کتاب ثبت شود و همین امر در جمع‌آوری منابع موجود تاثیرگذار است.

ملک درباره اصلاح ساختار انتشارات در دانشگاه آزاد اسلامی تشریح کرد: متاسفانه به علت اینکه انتشارات سال‌ها در قالب سازمان چاپ فعالیت می‌کرده از ساختار مناسبی برخوردار نبود و سوء مدیریت در این زمینه قدرت مانور و رشد انتشارات را بسیار محدود کرده بود. یکی از برنامه‌های مهم و پیش‌روی انتشارات، طراحی ساختار و سامانه یکپارچه برای اخذ سفارش‌های چاپی واحدها است که این سامانه قابلیت این را دارد که تمام استان‌ها و ناشران دانشگاه را به لحاظ ساختاری پوشش داده و زیر چتر خود بیاورد.

وی اظهار کرد: در دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به میزان کتاب‌هایی که داریم هنوز فروشگاهی برای عرضه کتاب به دانشجویان وجود ندارد و این یک کمبود بزرگ است. ما در حال آماده‌سازی طرحی هستیم که بتوانیم با همکاری واحدهای دانشگاهی این مساله را رفع کنیم، بطوریکه فروشگاه‌های مرکزی در 31 استان ایجاد می‌شود تا هم به واحدهای دانشگاهی کمک شود، هم سازمان مرکزی بتواند به عنوان یک توزیع‌کننده مرجع، کتاب‌ها را با ساماندهی مناسب توسط فروشگاه‌های مرکزی در تهران برای ارائه به متقاضیان به سایر استان‌ها ارسال کند.

درآمدزایی با مغازه‌هایی که بسته شده بود

ملک افزود: شهر تهران به علت وسعتی که دارد راه‌اندازی یک کتاب‌فروشی پاسخگوی نیازهایش نیست و به همین دلیل یکسری مغازه‌ها که به خاطر سوء مدیریت بسته شده بود در دوره جدید به عنوان فروشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت ما فروشگاه‌های متروکه را در نقاط مختلف تهران احیا می‌کنیم تا دسترسی به آنها راحت‌تر شود. این طرح در آینده‌ای نزدیک اجرایی خواهد شد و فروشگاه‌های زنجیره‌ای دانشگاه آزاد در کنار ارائه کتاب منبع درآمد غیرشهریه‌ای که جزو سیاست‌های دانشگاه است محقق خواهد شد.

وی ادامه داد: دانشگاه آزاد اسلامی، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های بسیار خوبی دارد که متاسفانه تا امروز استفاده نشده بنابراین در مدیریت جدید می‌توان خدمت‌رسانی به دانشجویان و اساتید را انجام داد و درآمدی برای هزینه‌های غیر شهریه‌ای دانشگاه ایجاد کرد. این طرح، طرحی است که قطعا درآمدزا است.

کتاب، ویترین هر دانشگاه

ملک تاکید کرد: هر دانشگاهی کلکسیون و ویترینش کتاب است و خروجی محتوای علمی و پژوهشی آن که حاصل دسترنج استادان و دانشجویان است که در قالب مقالات و سپس کتاب منتشر می‌شود. کتاب دستاورد علمی یک دانشگاه است پس در هر دانشگاه که وارد می‌شویم ورودی که قابل رویت است آثار علمی آن خواهد بود که ثمره کارهای علمی را در قالب کتاب نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: درست است که در دوره جدید به درآمدزایی توجه زیادی می‌شود اما باید شان دانشگاه نیز حفظ شود، متاسفانه در مواردی دیده شده که بجای فعالیت فرهنگی در حوزه کتاب پیشنهاد های شده است که دارای درآمدی بسیار زیادی است اما با رسالت و آرمان و هدف دانشگاهی متفاوت است و حداقل این گونه مغازه ها و مشاغل نباید در ویترین دانشگاه باشد و باید در مکان‌های مناسب قرار گیرد. من و همکارانم در حوزه نشر خودمان را متعهد می‌دانیم کتاب‌ها را برای پیشرفت علم و دانش دوره‌های بعد حفظ کنیم و اگر این کار را نکنیم به نسل آینده جفا کرده‌ایم.