تلاش اروپا برای معافیت شرکت‌های قاره سبز از تحریم‌های آمریکا علیه ایران

به گزارش گروه رسانه های دیگر آنا، در حالی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در حال بررسی خروج از توافق هسته ای ایران است، از شرکت های هواپیماسازی گرفته تا شرکت های انرژی در معرض از دست دادن میلیاردها دلار سود نهفته در بازار ایران قرار دارند.

تمام شرکت های چند ملیتی ای که فعالیت های تجاری یا بانکی در آمریکا دارند، صرف نظر از اینکه مقرشان در کجا قرار گرفته، ممکن است بعد از خروج آمریکا از برجام، در صورت همکاری با ایران در معرض مجازات های واشنگتن قرار بگیرند. همین تهدید کافی است تا شرکت هایی نظیر بوئینگ آهنگ اجرای قراردادهایی که چندین ماه قبل با ایران منعقد کرده اند را کند کنند. خروج کامل آمریکا از برجام موجب تضعیف بیش از پیش و احتمالا لغو قراردادهای شرکت های خارجی با ایران خواهد شد.

ریچارد نفیو، کارشناس سابق تحریم ها در وزارت امور خارجه آمریکا که روی توافق هسته ای ایران کار کرده و اکنون در دانشگاه کلمبیا فعالیت می کند گفت: «من فکر می کنم با توجه به این حصارها، کسی وارد ایران نخواهد شد... تنها کسانی ریسک ورود به بازار ایران را خواهند کرد که سود اقتصادی قابل توجهی داشته باشند و اموالشان در آمریکا در معرض ریسک تحریم نباشد.»

به موجب توافق هسته ای سال 2015، تحریم های اقتصادی ای که مانع از مبادلات بانکی بین المللی با ایران و فروش نفت این کشور شده بود برداشته شد. در مقابل، تهران نیز برنامه غنی سازی اورانیوم خود را محدود ساخت و اقدام به کاهش ذخایر اورانیوم خود کرد. برای شرکت های غربی، این توافق به معنای دسترسی به بازار دست نخورده 80 میلیون نفری ایران بود. از جمله شرکت های هواپیماسازی برای نوسازی ناوگان هوایی فرسوده ایران به سوی بازار این کشور سرازیر شدند.

در دسامبر 2016، شرکت ایرباس قراردادی را برای فروش 100 فروند هواپیما به شرکت ایران ایر منعقد ساخت که ارزش آن حدود 19 میلیارد دلار بود. بعدا نوبت بوئینگ بود که قراردادی 17 میلیارد دلاری برای فروش 80 فروند هواپیما به ایران منعقد کند و وعده آغاز تحویل این هواپیماها از سال 2017 تا سال 2025 را بدهد. بوئینگ همچنین یک قرارداد 3 میلیارد دلاری دیگر برای فروش 30 فروند هواپیما به شرکت آسمان منعقد کرد.

اما از آن زمان تاکنون هیچ هواپیمای بوئینگی به ایران تحویل داده نشده است. مدیر این شرکت آمریکایی اخیرا تاکید کرده که ریسک ها و تبعات مربوط به قرارداد فروش هواپیما به ایران را درک می کند. وی همچنین گفته که شرکت متبوعش همچنان از دستورات دولت آمریکا تبعیت می کند و امسال هیچ هواپیمایی را به ایران تحویل نخواهد داد. شرکت ایرباس در پاسخ به سوال اسوشیتدپرس در مورد برنامه احتمالی این شرکت در آستانه تصمیم ترامپ، از هرگونه اظهار نظری خودداری کرده است.

شرکت اروپایی ای تی آر هم که سال گذشته یک قرارداد 536 میلیون دلاری با شرکت ایران ایر به امضا رساند گفته: «تا به امروز ما همچنان در مسیر تحویل باقیمانده هواپیماهای ای تی آر به ایران قبل از پایان سال هستیم.» این شرکت تاکنون 8 فروند هواپیما را به ایران تحویل داده است.

شرکت های انرژی غربی به سرعت شرکت های هواپیماسازی وارد ایران نشدند. تنها استثنا، شرکت فرانسوی توتال بود که در ماه جولای قراردادی 5 میلیارد دلاری برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی به امضا رساند. اما پاتریک پویان، مدیر شرکت توتال هم گفته، اگر چهارچوب و قواعد بازی تغییر کند، طبیعتا ما باید اقداماتمان را مجددا مورد ارزیابی قرار دهیم.»

شرکت خودروسازی پژوسیتروئن فرانسه که در سال 2016 و بعد از برجام با ایران قرارداد امضا کرده نیز به درخواست اظهارنظر در مورد تصمیم هفته آینده ترامپ پاسخ نداده است. شرکت رنو، دیگر شرکت خودروساز فرانسوی حاضر در بازار ایران بدون توضیح بیشتر گفته: «گروه رنو به دقت در حال رصد تحولات دیپلماتیک است.»

شرکت آلمانی فولکس واگن هم که به تازگی شروع به صدور خودرو به ایران کرده گفته: «در حال حاضر ما از نزدیک مشغول پیگیری و بررسی تحولات سیاسی و اقتصادی در منطقه هستیم... فولکس واگن به طور اصولی به تمام قوانین ملی و بین المللی و مقررات صادراتی قابل اجرا احترام می گذارد.»

الی گرانمایه، تحلیلگر مسائل ایران در شورای روابط خارجی کمیسیون اروپا گفت، کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان که ترامپ از آنها خواسته ایرادات توافق هسته ای را رفع کنند، احتمالا به دنبال معاف شدن شرکت هایشان از تحریم های احتمالی جدید آمریکا خواهند بود.

وی افزود: «این اقدام شامل مجموعه ای از معافیت ها برای آن دسته از شرکت های اروپایی ای خواهد بود که در حوزه های استراتژیک تجارت و سرمایه گذاری با ایران همکاری دارند. اولویت این طرح محدود کردن شوک آنی وارده به صادرات نفت ایران خواهد بود.»