دانشجویان با فکر کارآفرینی و نوآوری تحصیل کنند/ میزان تألیف یا ترجمه کتاب‌‌های کاربردی کم است

منصور شیخان متولد سی­‌ام بهمن 1344 در تهران است. وی مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی الکترونیک از دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1366 و با توجه به جذابیت بیشتر رشته مهندسی مخابرات که برای وی داشت، مدارک کارشناسی ­ارشد و دکتری تخصصی خود را در این رشته به ترتیب در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و واحد علوم و تحقیقات تهران در سال ­های 1369 و 1375 اخذ کرد.

با توجه به کسب رتبه اول در میان دانش ­آموختگان کارشناسی ­ارشد و نیز آزمون ورودی دکتری تخصصی در سال 1369 به عنوان دانشجوی بورسیه دکتری به استخدام واحد تهران جنوب با مرتبه مربی درآمد.

وی در کارنامه خود تألیف 3 کتاب، تصنیف یک کتاب، تألیف 7 فصل در کتب ناشران معتبر بین­ المللی مانند IET، Springer و Taylor & Francis، چاپ 44 مقاله ISI دارای ضریب تاثیر (که 15 مورد از آنها جزو مقالات مجلات برتر هستند)، 15 مقاله در مجلات علمی- پژوهشی وزارت علوم، 11 مقاله در مجلات علمی- پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، 3 مقاله در مجلات علمی- ترویجی وزارت علوم، ارائه 63 مقاله در کنفرانس ­های ملی و بین ­المللی، اجرا / همکاری در 20 طرح پژوهشی درون / برون­ دانشگاهی و ریاست/ دبیری بیش از 150 استاندارد ملی در زمینه مهندسی برق برای مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران را دارد.

حوزه پژوهشی استادتمام واحد تهران جنوب پردازش هوشمند سیگنال‌­ها (بویژه سیگنال گفتار)، امنیت شبکه­‌های ارتباطی و رایانه‌ای و شبکه‌­های عصبی مصنوعی است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به مناسبت ارتقای دکتر شیخان به درجه استادی در ارتباط با حوزه مطالعاتی و تحقیقاتی وی با او به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می خوانید:

* از منظر مقالات پژوهشی دارای جایگاه ارزنده­‌ای در دانشگاه هستید، وضعیت انتشار کتاب های علوم مهندسی را در ایران چگونه می بینید؟ آیا در زمینه تألیف کتاب هم اقدام کرده اید.؟

- متأسفانه میزان تألیف یا ترجمه کتاب­ های وزین و کاربردی در مقایسه با تعداد دانشجویان در رشته ­های فعال آموزشی در کشور کم است.

این جانب تألیف 3 کتاب و تصنیف یک کتاب را برعهده داشته ­ام که همگی مبتنی بر سرفصل دروس مربوط در مقاطع کارشناسی و کارشناسی­ ارشد / دکتری هستند. تمام این کتاب­ ها از سوی انتشارات واحد تهران جنوب چاپ شده و توسط کتابخانه پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌­های دولتی کشور مانند دانشگاه صنعتی شریف نیز خریداری شده و موجود هستند. کتاب تصنیفی این جانب در سال 1393 نیز به عنوان کتاب برتر فنی و مهندسی در پنجمین جشنواره فرهیختگان انتخاب شد و مورد تشویق ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم قرار گرفت.

* وضعیت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب چگونه است؟ در صورت امکان با دانشگاه‌­های هم سطح مقایسه کنید.

- واحد تهران جنوب از پژوهشگران پرتوانی بهره‌­مند است و اکنون خروجی ­های علمی اعضای هیأت­ علمی و دانشجویان واحد تهران جنوب قریب به 2 خروجی معتبر به ازای هر عضو هیأت­ علمی تمام ­وقت در سال است. اما نکته ­ای که وجود دارد اینکه این توزیع یکسان نیست و متأسفانه اغلب پژوهش­ ها از سوی تعداد مشخصی از اعضا انجام می ­شود. این واحد همواره بین 10 واحد برتر دانشگاه آزاد اسلامی قرار داشته و در برخی زمینه­ ها مانند چاپ مقالات برتر بین 5 واحد برتر دانشگاه است.

* معاونت پژوهش و فناوری برای ارتقایسطح پژوهشی دانشگاه چه برنامه ­هایی دارد؟

- چند سال اخیر، برنامه ­هایی چون توسعه تحصیلات ­تکمیلی، حمایت از پژوهش ­های اصیل، تجهیز مراکز تحقیقاتی، ارتباط بیشتر با سازمان­ ها و مراکز صنعتی، اجرای طرح­ های پژوهشی مشترک با سازمان ­ها، توسعه کمی و کیفی انجمن ­های علمی دانشجویی و شرکت در مسابقات بین ­المللی برای ارتقای سطح پژوهشی دانشگاه مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.

* پژوهش ­های انجام شده و یا در دست اقدام در دانشگاه تا چه اندازه مبتنی بر نیاز کشور است؟

- همه استادان و دانشجویان علاقه دارند که طرح ­های پژوهشی آنها در راستای نیازهای کشور باشد. این واحد دانشگاهی نیز با توسعه طرح­ های مشترک پژوهشی با سازمان ­ها، استفاده از بند حمایتی سازمان­ ها در مورد پایان­ نامه ­های کارشناسی ­ارشد و رساله­ های دکتری و جهت‌­دهی تعریف طرح­ های تحقیق بر اساس مأموریت علمی واحد تهران جنوب سعی دارد که پژوهش ­های در دست اقدام تا حد امکان در راستای رفع نیازهای کشور باشد.

* دیدگاه شما درباره میزان بودجه پژوهش در کشور چیست؟ اختصاصا وضعیت بودجه در حوزه پژوهشی شما تا چه حد جوابگوی نیازهای شما است؟

- اگر همه پژوهش ­ها در راستای نیاز کشور باشد، میزان بودجه فعلی کم است. اما مسأله مهم همان جهت­‌دهی پژوهش ­ها در این راستا است. به بیان دیگر، این پژوهش تقاضامحور است که نیاز به بودجه ­های قابل توجه دارد. درخصوص بودجه پژوهشی واحد تهران جنوب نیز باید گفت که این بودجه در ردیف ­هایی مانند بازسازی و تجهیز کارگاه ­ها و آزمایشگاه­ های پیشرفته (به عنوان ابزار اصلی پژوهش) باید افزایش یابد که البته این موضوع وجود فضای فیزیکی مناسب برای این تجهیز را نیز می ­طلبد.

*به عنوان یک فرد صاحب نظر در زمینه مهندسی برق چه افقی برای آینده این رشته در ایران ترسیم می­ کنید؟

- رشته مهندسی برق با گرایش ­های مختلف خود نقش بسزایی در تحول زندگی بشر بویژه در سه دهه اخیر داشته است. بسیاری از رتبه ­های برتر آزمون ­های سراسری نیز این رشته را در سالیان اخیر به عنوان انتخاب اول خود برگزیده ­اند. علی‌رغم وارونگی تقاضای داوطلبان و گرایش بیشتر به رشته­ های گروه علوم تجربی در مقایسه با سایر گروه­ های آموزشی در سال های اخیر، هنوز هم اعتقاد دارم که رشته مهندسی برق در کنار سایر رشته ­های فنی و مهندسی نقش بسزایی در توسعه کشور خواهد داشت.

در این مورد، یک مرکز درمانی را بدون تجهیزات آن و بویژه تجهیزات جدید پزشکی (که همگی مبتنی بر دانش مهندسی هستند) در نظر بگیرید. آیا بدون این تجهیزات می ­توان کار را ادامه داد؟ سه حوزه مهندسی به نام ­های کامپیوتر، مخابرات و کنترل (c3) سرنوشت فناوری و تجهیزات را در همه حوزه ­ها (از جمله پزشکی) در دهه ­های اخیر تغییر دادند و این توسعه کماکان ادامه دارد. پس افق برای آینده این رشته و گرایش ­های مربوط روشن است. شاید اشکال اصلی، تقاضامحور نبودن برنامه آموزشی در این رشته و تمرکز بیشتر بر مباحث نظری است که متقاضیان ادامه تحصیل را دچار تردید و ابهام می­ کند. توجه کمتر به مباحث بین رشته ­ای (که فصل مشترک این رشته با سایر رشته ­های مهندسی و غیر مهندسی باشد) نیز دلیل دیگر اقبال کمتر متقاضیان ادامه تحصیل در سال ­های اخیر است.

* توصیه شما به قشر دانشجو چیست و از آنان چه انتظاری دارید؟

-دانشجویان امید توسعه کشور در سال­ های آتی هستند. پس از وظایف دانشگاه ­هاست که هم از لحاظ علمی و نیز از نظر اخلاقی آنان را برای این مهم آماده کنند. پیشنهادم به این عزیزان این است که با انگیزه تحصیل کنند و در سال ­های تحصیل برای آینده خود هدف­گذاری کنند. در این 27 سال سابقه تدریس، دانشجویان بسیاری داشته ­ام که با همین پیشنهاد به موفقیت­ های خوب مادی و معنوی رسیده ­اند. دانشجویان با فکر کارآفرینی تحصیل کنند و نوآوری را مد نظر قرار دهند. این عزیزان الگوی سایر افراد جامعه هستند و از این نظر مسئولیت سنگینی بر عهده دارند.