نگاهی به رفتارهای انسان جدید با طبیعت پیرامونش

بشر معاصر، چه‌ها که بر سَر محیط زیست طبیعی خود نیاورده است!
به واقع زمین خاکی، دیگر تابِ تحمّل حضور چنین انسان متمدنی را ندارد! ؛ که همۀ اینها، محصول تمدن مادّی اومانیستی است.
چنین تمدنی، سازگار با چنین طبیعتی نیست؛ تمدنی که بر مدار فزون‌خواهی و فزون‌طلبی و سلطه بر طبیعت بنا شده و تا بدانجا پیش رفته که انسان، طبیعت را در چنبرۀ قدرت خود فشرده و نابود ساخته و متعاقباً خود را نیز نابود می‌سازد.
طبیعتِ ساخته و پرداختۀ الهی، تمدنی میطلبد که امکان همراهی و توازن با طبیعت و انسان را فراهم کند.
اگر تمدن معاصر غربی، امری عارض بر طبیعت است (و البته ناسازگار با طبیعت و فطرت انسانی)، پس دلیلی وجود ندارد که احتمال امکان ظهور تمدنی دیگر و سازگار و همراه با طبیعت را، مُنتفی بدانیم؛ به شرط آنکه بشر کنونی پی ببرد زمان پایان سلطه¬گری تمدن مادی فرا رسیده است.
هرآینه از این نکته غفلت نورزیم که دامنۀ سیطرۀ تمدن مادی معاصر تنها بر محیط زیست طبیعی نبوده است که عوارض آن تا محیط زیست اجتماعی، محیط زیست سیاسی، محیط زیست فرهنگی، محیط زیست اخلاقی، و محیط زیست اقتصادی بشر امروز نیز پیش رفته؛ و این امر، برآمده از ویژگی سیطرۀ تمدنی است.
در این خصوص ببینید: کتاب تمدن پژوهی، انتشارات جامعه شناسان و نیز: مقاله تحلیل مبانی فلسفی و تکنولوژیکی بحران محیط زیست؛ ضرورت تولید علم دینی،نشریه علمی پژوهشی حکمت معاصر.

نمودار:
طبیعت الهی + انسان تک بُعدی + تمدن مادی = تنزّل انسان و طبیعت (-)
طبیعت الهی + انسان فطری + تمدن دینی = تعالی انسان و طبیعت (+)

*عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی