در تازه‌ترین نشست کمیته میراث‌ناملموس صورت گرفت؛
ثبت 52 اثر در فهرست میراث ناملموس و معرفی 4 میراث زنده بشری
مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی اعلام کرد که در تازه‌ترین نشست کمیته میراث‌ناملموس 52 اثر در فهرست میراث ناملموس ثبت و 4 نفر به‌عنوان میراث زنده بشری معرفی شدند.
به‌گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری آنا از روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری امروز شنبه 12 اسفند 96 گفت: «پرونده‌های ثبت‌شده در این جلسه که روز چهارشنبه 9 اسفند برگزار شد مربوط به فنون و مهارتهای معماری، فنون و مهارتهای مرتبط با طبیعت و کیهان، مهارتهای مربوط به آشپزی و خوراک، آوازها و ترانه‌ها، فنون و مهارتهای پوشاک و فنون و مهارتهای صنایع‌دستی و هنرهای سنتی بود.»
نظری درباره افراد معرفی شده به‌عنوان میراث زنده ناملموس اعلام کرد: «چهار نفر به‌عنوان حاملان میراث‌فرهنگی ناملموس معرفی شدند. آسیدمصطفی سعیدی که از کهن‌ترین و معروف‌ترین نقالان و شاهنامه‌خوانان ایرانی، استاد محمدرضا اسحاقی دوتارنواز مازندرانی که روایتگر بسیاری از نغمه‌های کهن مازندران است، درویش علی مداح وزوانی و درویش محمود خاکسار از استان اصفهان نیز که از نقالان، مصیبت‌خوانان و پرده‌خوانان برجسته هستند به‌عنوان گنجینه‌های زنده بشری در حوزه نقالی معرفی شدند.»
حفاظت از هنر نقالی و داستان‌گویی ایرانی به‌عنوان میراث در خطر یونسکو
وی تأکید کرد: «در سال 2011 هنر نقالی و داستان‌گویی ایرانی که شامل شاهنامه‌خوانی، پرده‌خوانی و... است به‌عنوان میراث در خطر در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود. در نتیجه شناسایی و معرفی افراد برجسته در این حوزه قدمی بسیار مؤثر و مهم برای پاسداری از این میراث گران‌بهاست. با شناسایی و معرفی این افراد به‌عنوان حامل میراث‌فرهنگی ناملموس دولت نیز باید تسهیلاتی را در اختیار این افراد قرار دهد تا این افراد و هنرشان به‌دستی فراموشی سپرده نشود. معرفی این افراد به‌عنوان میراث زنده بشری یک اقدام پاس‌دارنده است.»
مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خاطرنشان کرد: «در راستای حفاظت از میراث ناملموس همچنین ”شاهنامه لکی“ که مربوط به استان‌های ایلام، کرمانشاه، همدان و لرستان است در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسید. در باب اهمیت این میراث ناملموس می‌توان به این مسئله اشاره کرد که لکی از معدود زبان‌هایی است شاهنامه دوباره در قالب آن زبان به نظم درآمده است.»
وی گفت: «همچنین در حوزه فنون و مهارتهای مرتبط با طبیعت و کیهان گاهشماری در قالب دانش‌های مرتبط با کیهان شامل دانش و فرهنگ گاهشماری و ستاره‌شناسی لکی (در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری)، دانش سنتی گاهشماری مندایی و تقویم تبری به ثبت رسید. شناخت این گاه‌شماری‌ها بهانه بسیار خوبی برای پیشرفت علوم کیهانی در ایران است.»
نظری درباره آثار ثبت‌شده در حوزه موسیقی گفت: «فن و هنر ساختن و نواختن نی هفتبند اصفهان، موسیقی عاشق‌های کرد خراسان، فنون و مهارت ساخت ساز محلی قوشمه، آواز لُری علی سُنَه و... از دیگر پرونده‌هایی بود که حوزه موسیقی به‌ثبت رسید.»
مهارت ساختن و نواختن نی هفتبند اصفهان ثبت شد
وی اعلام کرد: «از استان اصفهان 12 میراث ناملموس به ثبت رسید و دو نفر نیز به‌عنوان گنجینه زنده بشری معرفی شدند. آیین نخل‌گردانی روستای وش شهرستان نطنز، عزاداری زنجیر‌زنی پنج محله رهنان، مراسم سنتی ملّی مذهبی جیرجیرونی روستای دستجرد جرقویۀ علیا، مهارت پخت خوراک آیینی گوشت لوبیا سرکه شیره کاشان، فن و هنر ساختن و نواختن نی هفتبند اصفهان، فن و مهارت نقده‌دوزی، کاشی معرق، مهارت سنتی پخت خورش ماست، مهارت دوخت پوشاک ابیانه، پرده‌خوانی وزوان، متل اُشتر، نخل‌گردانی نیاسر ازجمله آثار اصفهان بودند که به‌ثبت رسیدند، همچنین درویش علی مداح وزوانی و درویش محمود خاکسار در فهرست گنجینه‌های زنده بشری در حوزه نقالی قرار گرفتند.»
ثبت 12 پرونده از خراسان رضوی و 5 پرونده از خراسان شمالی
مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه 12 پرونده میراث ناملموس از استان خراسان رضوی به‌ثبت رسید ادامه داد: «این 12 پرونده شامل نقش اشعار جعفرقلی زنگلی در فرهنگ عامه کرمانج‌های خراسان، آیین علم‌بندان شهرستان خلیل‌آباد، بازی محلی ”شِو و دوق“، دانش سنتی استفاده از گیاه کما در ششتمد سبزوار رقص کردی کرمانج‌های خراسان، سوزن‌دوزی لایین، دانش سنتی تهیه کشمش، موسیقی عاشق‌های کرد خراسان، مراسم سنتی قوچ گذار در کلات نادری، جاجم‌بافی لایین خراسان، گلیم‌بافی آغداش و مهارت دوخت پوشاک کردی زنان لایین بودند.»
وی تعداد پرونده‌های به‌ثبت‌رسیده خراسان شمالی را پنج مورد اعلام کرد و افزود: «از این استان آیین یازدهم محرم امامزاده کوران-اسفراین، فنون و مهارت پشم‌چینی دام (گوسفند، بز، میش)، فنون و مهارت چادر‌شب روستایی رویین، اسب عصاری؛ دانش سنتی روغن‌کشی جرگلان (در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری) و فنون و مهارت ساخت ساز محلی به ثبت رسید.»
تایمِل سازی (قایق‌سازی سنتی بندر ترکمن) ثبت شد
نظری تصریح کرد: «از استان گلستان هفت اثر شامل فن پخت خورش ماش پتی گرگان، فن پخت نخودپلوی گرگان، فن و مهارت شَموشه‌بافی روستای زیارت گرگان، فن و مهارت لاک‌تراشی گلستان، مراسم آیینیمذهبی عید قربان در بین قوم ترکمن، مراسم آیینیمذهبی یارمضان قوم ترکمن و تایمِل سازی (قایق‌سازی سنتی بندر ترکمن) به ثبت رسید.»
ثبت دانش و فرهنگ گاهشماری و ستاره‌شناسی لکی در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری
وی تعداد آثار ناملموس ثبت‌شده استان گلستان در این جلسه را 10 اثر عنوان کرد و گفت: «آواز لُری علی سُنَه، ترانه لری سیت بیارم، دانش و فرهنگ گاهشماری و ستاره‌شناسی لکی (در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری)، شاهنامه‌خوانی لکی (در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری)، ورشوسازی بروجرد، مهارت ساختن سرنا در لرستان، مهارت و فنون ساخت کمانچه در لرستان، ساز و دول لکی مقام‌های سرنا در مناطق لک‌نشین، هنر ساختن و نواختن بِلور (نی چوپانی لکی) و هنر ساختن و نواختن تَمیره (تنبور لکی) ازجمله این آثار بودند.»
ثبت مراسم آیینی شیلان‌کشی (دعای باران)
مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه استاد محمدرضا اسحاقی از استان مازندران در فهرست حاملان میراث فرهنگی ناملموس قرار گرفت گفت: «همچنین آیین آفتاب‌خواهی، فنون کاشت و برداشت و عمل‌آوری نیشکر، مراسم آیینی شیلان‌کشی (دعای باران)، و تقویم تبری به‌عنوان میراث ناملموس ثبت شدند.»
وی با اشاره به اینکه این پرونده‌ها پس از تأیید رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت می‌رسند گفت: «همچنین اینکه آسید مصطفی سعیدی در فهرست گنجینه‌های زنده بشری در حوزه نقالی (شاهنامه‌خوانی) در سطح ملی، مراسم پخت حلیم یا هلیم اسفندی در اقلید از فارس و دانش سنتی گاهشماری مندایی نیز از خوزستان در این جلسه در فهرست آثار ناملموس بشری به‌ثبت رسیدند.»
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
