دسته‌بندی کانال‌ها و پرداخت‌های مالی از ویژگی‌های خاص «سروش» است
سید جعفر خورشاد، مدیر پیام‌رسان سروش، در گفتگوی تفصیلی به بیان مزیت‌ها و کاستی‌های این پیام‌رسان در مقایسه با نمونه‌های خارجی پرداخت.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، این روزها مردم مقدار زیادی از وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی صرف و بسیاری از نیازهای خود را در این فضا برطرف می‌کنند؛ نیازهایی مثل ارتباطات، اطلاع رسانی، خواندن اخبار و حتی سرگرمی در این شبکه‌ها برطرف می‌شود.
اما در این بین پیام‌رسان‌های داخلی در بین مردم از جایگاه شایسته‌ای که انتظار می‌رود برخوردار نیستند. این موضوع همیشه یکی از دغدغه‌های دولتمردان و جامعه‌شناسان بوده است؛ زیرا استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی می‌تواند موجب ایجاد مشکلات امنیتی و همچنین خروج اطلاعات مردم از کشور شود. در کنار این‌ها عدم توانایی دولت برای نظارت بر محتوای این شبکه‌ها یکی از مشکلات اساسی پیام‌رسان‌های خارجی است.
پس از آشوب‌های اخیر در کشور و بحث فیلتر شدن پیام‌رسان‌هایی مثل تلگرام؛ موضوع شبکه‌های اجتماعی داخلی داغ‌تر شد. به همین دلیل برای بررسی چالش‌های موجود بر سر راه پیام‌رسان‌های داخلی و آشنایی بیشتر کاربران، با سید جعفر خورشاد، مدیر پیام‌رسان ایرانی سروش گفتگویی ترتیب دادیم که تقدیم شما می‌شود.
*اگر اجازه دهید، سؤالات را به صورت شفاف و آن طور که در ذهن مردم است، بپرسیم و شما هم صریح و شفاف پاسخ دهید.
بله؛ من هم موافقم که شفاف باشد.
*در ابتدا به ما بگویید که سروش از کی و چگونه به وجود آمد؟
سال 94 تعدادی از دانشجویان دانشگاه شریف که هم دغدغه فنی و هم دغدغه فرهنگی داشتند با درک درست روند رشد پیام‌رسان‌ها در کشور و به خصوص غیبت یک محصول داخلی، با استفاده از تجارب قبلی خود در حوزه نرم افزار، مخابرات و پیام رسانی، شرکت توسعه و فناوری رسانه سروش را تأسیس کردند. پیام رسان سروش از ابتدای سال 94 کلید خورد و در دی ماه همان سال، اولین نسخه‌ی آن به صورت رسمی رونمایی شد.
*درباره‌ی نسبت پیام‌رسان سروش با سازمان صداوسیما هم توضیح دهید. برخی می‌گویند سروش متعلق به این سازمان است.
نیمی از سهام شرکت توسعه فناوری سروش متعلق به صندوق بازنشستگی کارکنان سازمان صداوسیما و بقیه‌ی سهام متعلق به بخش خصوصی، مدیران و کارکنان شرکت است. این شرکت کاملاً خصوصی و سهامی خاص است و هیچ ارتباطی با سازمان صداوسیما ندارند.
*این که شما گفتید ارتباط سروش با صداوسیما مربوط به سهام آن است، به این معناست که سازمان در مدیریت پیام‌رسان سروش دخالتی ندارد؟
من در رابطه با سهام شرکت گفتم؛ ضمن اینکه ما به دلیل این نزدیکی و قرابت با سازمان، سعی کردیم حداکثر همکاری را با صداوسیما داشته باشیم. این ارتباط در حوزه‌ی برنامه‌های سازمان و محصولات رسانهای سازمان است و در واقع این امکان فراهم شد که یک رسانه مکمل برای سازمان با یک پیام رسان ایجاد شود.
*طبق آنچه در کانال رسمی سروش به صورت آنلاین ارائه می‌شود، در حال حاضر 3/183/820 نفر کاربر سروش هستند؛ آمار شما هم همین است؟
بله؛ تعداد کاربران یکتایی ثبت شده در سروش همین است.
*شما سال گذشته در یکی از مصاحبه‌های خود گفتید که تا یک سال آینده تعداد کاربران سروش به 10 میلیون نفر می‌رسد. اما با وجود آشوب‌های اخیر که باعث جهش تعداد کاربران شما شد، هنوز تا 10 میلیون فاصله‌ی زیادی دارید. در این رابطه چه توضیحی دارید؟
این ناشی از اشتباه برداشت آن خبرنگار بود، من گفتم ظرفیت به 10 میلیون می‌رسد. ما در دی ماه سال جاری ظرفیت را به 10 میلیون کاربر رساندیم ضمن اینکه در تیتر آن خبر، آن طور که شما گفتید بیان شده بود اما در متن، سوال شده بود که از نظر فنی چه برنامه‌ای دارید و چه توسعه‌هایی می‌خواهید بدهید که من توضیح دادم می‌خواهیم ظرفیت را تا 10 میلیون افزایش دهیم.
*این که می‌گویید ظرفیت را به 10 میلیون رساندید، به این معناست که سروش بیشتر از 10 میلیون کاربر را نمی‌تواند پشتیبانی کند؟
این یک برنامه به هم پیوسته و رو به رشد است. اگر خدا بخواهد تا بهار سال 97 به ظرفیت 15 میلیون کاربر و تا آخر تابستان 97 به 20 میلیون کاربر می‌رسیم.
*این اعدادی که اعلام می‌کنید، ظرفیت ثبت‌نامی است یا ظرفیت فعال؟
هر کدام از این‌ها یک ضریبی دارند؛ مهم چت همزمان و دانلود همزمان است، در واقع ضریب‌های همزمانی در این قضیه مهم است. یعنی به عنوان مثال 1 میلیون کاربر هم در هیچ پیام رسانی همزمان با هم تماس صوتی ندارند و از آن تعداد کاربر ثبت‌نامی، حدود 30 درصد همزمان چت می‌کنند و حدود 20 درصد همزمان دانلود می‌کنند. اینکه پردازنده‌های متعلق به یک پیام رسان بتوانند پشتیبانی کنند، بیشتر در همزمانی‌ها معنا پیدا می‌کند. اما آن اصطلاح رایجی که چه در پیام‌رسان‌های داخلی و چه در خارجی به عنوان تعداد کاربر اعلام می‌شود، همان تعداد کاربر ثبت‌نامی است و آمار ما هم همین است.
*تعداد کاربران سروش، قبل و پس از فیلتر شدن تلگرام در حوادث اخیر، چه تغییری کرد؟
تعداد کاربران، تقریبا 2 برابر شد ولی همزمانی فعالیت کاربران تا 11 برابر افزایش پیدا کرد. یعنی ما برنامه داشتیم تا آخر بهار سال 97، بتوانیم 50 هزار دانلود همزمان داشته باشیم اما در برهه یک ماه گذشته 108 هزار دانلود همزمان داشتیم. در واقع ما در دانلود بیش از 2 برابر میزان پیش بینی فعالیت داشتیم و در چت همزمان تا 11 برابر هم فعالیت داشتیم. این یک استقبال همزمان و جهشی بود که بر خلاف روال معمول پیام رسان‌ها است؛ در روال معمول، به صورت تدریجی کاربران آن‌ها اضافه می‌شود.
*(با لحن شوخی) برخی می‌گویند پیام‌رسان‌های داخلی از آشوب‌های اخیر و فیلتر شدن تلگرام خوشحال شدند؛ آیا درست است؟
اتفاقاً در بلند مدت جای ناراحتی دارد ولی از نظر اینکه در فضای واقعی سنجیده شدیم و کم و زیاد‌ها مشخص شد، خیلی راضی هستیم. ولی در بلند مدت چه در بحث اجتماعی و فرهنگی و چه در بحث تأثیر روحی‌ای که بر روی کاربرها دارد، نتیجه عکس می‌دهد.
*در شرایط فعلی با فیلتر کردن شبکه‌هایی مانند تلگرام موافق هستید؟
من به این شکل نظری ندارم و در این مورد باید حاکمیت نظر بدهد. من در فضای خودم که به طور کلی فنی هم است، دوست دارم رقابت کنم. قاعدتاً این فضا اگر یک فضای درست تنظیم شده و قابل رقابتِ درست باشد، من به عنوان یک پیام رسان راضی هستم که آن‌ها هم فعالیت کنند.
* خودتان بررسی داشتید که در این چند روز فیلتر تلگرام، چه میزان قطعی داشتید و نتوانستید سرویس مناسب دهید؟
بله؛ خیلی از مشکلات مشخص شد چون فضای واقعی خیلی با فضای آزمایشگاهی تفاوت دارد. به عنوان مثال در آن روزها وقتی مردم ثبت نام می‌کردند، پیامک تایید ثبت نام برای خیلی‌ها ارسال نمی‌شد؛ این یک سرویس پیامکی است که دست ما هم نیست و از یک مجموعه دیگر سرویس می‌گیریم و این‌ها هم ظرفیت‌های مشخصی دارند. بعد از یک مدت مشخص شد که در ساعت بیش از یک تعداد معینی نمی‌توانند پیامک ارسال کنند، که ما تصمیم گرفتیم چند سرویس دهنده موازی را به کار بگیریم؛ این یکی از نقص‌ها بود که مشخص شد. همچنین نقص‌های سخت‌افزاری هم بود که مشخص شد و آن‌ها را اصلاح کردیم؛ البته با توجه به توان مالی و امکاناتی که داشتیم در برنامه‌های خودمان هم بود که این ارتقاها را انجام دهیم.
* یکی از مشکلات عمده کاربران، با نسخه های جدید پلتفرم ویندوز سروش است؛ به طوری که کاربران شکایات زیادی داشتند. برای مثال هنوز حتی مشکل حذف و ادیت پیام باقی است و از نسخه ویندوز عکس با کپشن نمی‌توان ارسال کرد چه زمانی قرار است این مشکلات حل شود؟
به تدریج در حال حل شدن است؛ ولی در نسخه ویندوزی که حدود دو هفته‌ی پیش ارائه شد، خیلی از مشکلات برطرف شد.
*آیا قصد دارید همانند تلگرام، استیکر و ربات و امکان ساخت هر کدام توسط کاربر را ایجاد کنید؟
نه فعلاً در برنامه ما نیست.
*می گویند پیام رسان های داخلی رصد می شود؛ آیا همینطور است؟
حداقل ما که با هیچ مرجع رصد کننده‌ای در ارتباط نیستیم. اینکه در تریبون‌های رسمی مختلف به این قضیه دامن می‌زنند، باعث آشوب در افکار عمومی می‌شود.
*در 18 دی بیانیه‌ای با عنوان "امان از شایعه" منتشر کردید؛ تعدادی را با عنوان "بچه های شیطان همسایه" و "معرکه گیر سر کوچه" خطاب کردید، منظورتان پیام‌رسان‌های داخلی دیگر یا شخص خاصی بود؟
به طور دقیق منظورمان شخص خاصی نبود، ولی به هر حال گروه‌های مختلفی هستند و با انگیزه‌های مختلف می‌خواهند اذیت کنند و فضا را خراب کنند و فضای شایعه را ترویج دهند. ما هدفمان از انتشار آن بیانیه‌ها این بود که یک سلسله خبررسانی‌ها به مردم برای رفع ابهامات امنیت شبکه در پیام‌رسان سروش داشته باشیم.
* آیا امنیت پیام رسان شما قابل تضمین است؟
امنیت یک مورد نسبی است و کسی نمی‌تواند امنیت صد در صدی را تضمین کند ولی ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا امنیت فیزیکی سرور‌ها و امنیت نرم‌افزاری آن‌ها حفظ شود و این یک فرآیند رو به رشدی است که در شرکت ما هم خیلی جدی پیگیری می‌شود.
*شما در یکی از مصاحبه‌ها گفته بودید که پیام رسان های داخلی برای کسب و کار از نظر محلی می‌توانند ویژگی‌هایی داشته باشند که خارجی‌ها ندارند. در این مورد بیشتر توضیح دهید.
من گفتم راهبرد پیام رسان سروش ارائه خدمات مکان محور مالی و خاص است که پیام رسانهای داخلی در این زمنیه قوی‌تر هستند. اینکه دولت یا نهاد تنظیم کننده اجازه بدهد که پیام رسانهای خارجی هم در فضای مالی فعالیت کنند یک بحث دیگری است؛ ولی این راهبرد شرکت است که ما نخواهیم دنباله روی ابزارهای خارجی باشیم و بخواهیم در حوزه فنی و سرویس به سمت همکاری با سایر سرویس دهنده‌ها، فروشندگان محصولات و خدمات برویم. الآن نزدیک به 10 ماه است که در سروش کانال‌هایی وجود دارند که شما می‌توانید خدمات، اقلام و محصولات خود را بفروشید و همان جا پرداخت انجام شود و همه ی این مراحل اتوماتیک است. این یک امکانی است که ابزارهای خارجی به آن دسترسی ندارند.
*الان تلگرام به قابلیتی برای کسب و کار تبدیل شده است و در روزهایی که فیلتر شده بود خیلی‌ها دچار مشکل شدند. واقعاً شما در حال حاضر این قابلیت را در حد تلگرام دارید؟ ضمن اینکه قبلاً هم گفته بودید شرایطی برای کسب و کارها و زیرساخت پرداخت ایجاد می‌شود.
ما یک سری امکانات را اضافه کردیم و همانطور که گفته شد زیر ساخت پرداخت وجود دارد. امکان فروش کالا و خدمات هم موجود است. به عنوان مثال در برنامه‌ی ما هست که با برندهایی که تخفیف می‌دهند یا به صورت دیجیتال می‌فروشند و یا مانند تاکسی اینترنتی، خدمات سفر و امثال آن می‌دهند، مشارکت داشته باشیم و در این زمینه در حال مذاکره هستیم.
در حال حاضر ارتباطات، اطلاع رسانی، خبر خواندن و حتی سرگرمی‌های مردم به طور عمده در پیام رسان‌ها است، به طور مثال اگر خرید هم در پیام رسان انجام شود، یک برگه برنده‌ای است که در حال کار کردن روی آن هستیم.
* برای تجارت الکترونیک و عملیات بانکداری چه برنامه‌ای دارید؟
همه این‌ها که گفته شد، در حوزه تجارت الکترونیک می‌گنجد یعنی تجارت‌هایی است که توسط زیرساخت الکترونیک فراهم شده و زیرساخت پرداخت هم به عنوان یک امکان حداقلی و لازم، باید وجود داشته باشد.
*الآن اگر بخواهید مردم را برای پیوستن به پیام رسان خود ترغیب کنید چه شاخصه هایی را اعلام می کنید که شما به طور اختصاصی دارید؟
یک سری امکانات در سروش است که ما حتی در پیام رسانهای خارجی هم آن‌ها را ندیدیم؛ عمده ترین آن معرفی کانال‌ها است، یک دایرکتوری از کانال‌های رسمی و تایید شده با دسته بندی خیلی خوب در پیام رسان است که در هیچ پیام رسانی وجود ندارد. به خصوص برای کاربرانی که تازه عضو می‌شوند مفید است. آن‌ها می‌توانند در 9 دسته‌بندی، خدمات و اطلاعات مختلف را ببینند و عضو کانال‌های رسمی مختلف بشوند و مطمئن باشند که این شخص یا سازمان یا نهاد، واقعی است. در سایر شبکه‌های اجتماعی مانند ایسنتاگرام صفحاتی است که از سایرین، دنبال کننده‌ی بیشتری دارند ولی مشخص است که صفحه اصلی نیست. در مورد افراد و سازمان‌ها، این ابهام بیشتر است. هر کس بخواهد در آن کانال‌های رسمی جای بگیرد، می‌تواند یک درخواست بدهد و بعد از تأیید اصالتش در آنجا قرار می‌گیرد.
مورد بعدی کانال‌های تعاملی است یعنی کانال‌های دو طرفه‌ای که یک مفهومی بین کانال و گروه است و به مخصوص کار را برای مدیران کانال در مورد انتشار و ممیزی محتوا خیلی راحت می‌کند، یعنی افراد هم می‌توانند در کانال پیغام بفرستند ولی کسی نمی‌بیند تا زمانی که مدیر کانال تایید کند و بقیه ببینند. این یک حالت سردبیری برای مدیران کانال‌ها فراهم می‌کند. البته جدیدا‌ً یک پیام رسان خارجی این ویژگی را اضافه کرده است، اما ما از یک و نیم سال پیش این قابلیت را داشتیم.
بحث دیگر پرداخت است که بیان شد؛ پرداخت در کانال‌ها، راحت، سریع و خیلی بهینه وجود دارد و افراد می‌توانند استفاده کنند.
غیر از این‌ها، امکانات دیگری هم در سروش هست که قبل از سایر پیام‌رسان‌ها پیاده‌سازی شده است و چون در وقت نمی‌گنجد، بیان نمی‌کنم.
*دسته‌بندی کانال‌ها را چه کسی تأیید می‌کند؟
ما خودمان اصالت آن نهاد یا سازمان را بررسی و تأیید می‌کنیم و کاربران مطمئن هستند که آن مجموعه یا آن شخص، خود فرد حقیقی یا حقوقی اصلی است که کانال را اداره می‌کند، نیازی نیست که یک سازمان خاصی این تأیید را انجام دهد چون تایید به معنای اصالت و واقعی بودن کانال است و بحث محتوایی، فرهنگی یا اجتماعی نیست. مثلاً اگر کاربر به دنبال موضوع بهداشت و درمان می‌رود، مطمئن باشد که آن کانال برای وزارت بهداشت است که خبررسانی می‌کند. در ابزارهای دیگر یکی از دلایل ازدیاد شایعه، این است که منتشر کننده مطلب معلوم نیست. ولی در سروش، فهرست علاوه بر اینکه دسترسی‌ها را آسان می‌کند، این ویژگی هم است که کاربر از اصالت کانال مطمئن می‌شود.
*پس اگر من به عنوان مثال بخواهم یک کانال ایجاد کنم، شما باید آن کانال را تأیید کنید. آیا این روش باعث سلیقه‌ای شدن کار نمی‌شود؟
کانال شخصی اینطور نیست، چون قرار نیست در دسته بندی ما قرار بگیرد و می‌تواند کار کند، اتفاقاً من در پاسخ به یکی از خبرگزاری‌ها که پرسید چرا هر کسی نمی‌تواند در سروش کانال ثبت کند و باید برای این کار مکاتبه داشته باشد و اطلاعات بدهد، گفتم اینطور نیست؛ گروه و کانال مثل ابزارهای دیگر به لحظه در سروش ایجاد می‌شود، اتفاقاً کانال‌های عمومی در بعضی پیام رسانهای دیگر محدودیت 5 تایی دارد، در سروش این محدودیت 20 تایی است. ولی اگر بخواهید کانال شما در دسته بندی کانال‌های رسمی قرار بگیرد باید ارتباط برقرار کنید. فرض کنید؛ ممکن است صدها هزار کانال در سروش ایجاد شود اما از بین آن‌ها شاید فقط صد عدد در فهرست کانال‌های ما قرار گیرد. به عنوان مثال کانال‌های پرداخت که اگر فعال بشوند ما باید حداقل شماره حساب فرد را بدانیم و از اصالت او مطمئن شویم؛ چون اگر به هر دلیلی در نقل و انتقال مشکل ایجاد شود، این مشکل روی بستر ابزار ما ایجاد شده است.
*از بین پیام‌رسان‌های داخلی کدام را رقیب خود می‌دانید؟
از بین داخلی‌هاهیچکدام را رقیب خود نمی‌دانم. متأسفانه یا خوشبختانه چه در بحث کاربر و چه در بحث قابلیت‌ها، هیچ کدام از پیام‌رسان‌های داخلی را در حد رقابت با سروش نمی‌دانم.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
انتهای پیام/
