موافق رسانه‌ای کردن مسایل حقوقی دانشگاه نیستم

گروه دانشگاه: بدون شک جوانترین مدیر دانشگاه آزاد اسلامی است اما مسئولیت سنگین رسیدگی به چالش‌های حقوقی بزرگترین دانشگاه حضوری جهان را عهده دارد. آن گونه که دکتر علیرضا مصدق می‌گوید این وظیفه سنگین را با کمک تعداد کمی از همکارانش در اداره کل حقوقی بر عهده دارد و تلاش می‌کند که حجم عظیم پرونده‌های دانشگاه را روز به روز کاهش دهد.

مصدق در این گفت‌وگو به بررسی بزرگترین چالش‌های حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی در سه دهه اخیر می پردازد و از زندگی شخصی و نحوه آشنایی‌اش با دکتر میرزاده می‌گوید.

گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا با مدیرکل حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی را در ادامه می خوانید:

هنوز وکالت می کنید؟

خیر. من حدود هفت سال است که دیگر وکالت نمی کنم؛ چون کسانی که در بدنه دولت فعالیت می‌کنند برابر قانون از وکالت دادگستری یا مشاوره حقوقی منع شده اند این جزو اصل 141 قانون اساسی است.

قبل از دانشگاه آزاد در کدام ارگان فعالیت می کردید؟

وکیل دادگستری بودم. فارغ التحصیل دانشگاه قم در مقطع لیسانس و بعد از آن پروانه وکالت گرفتم. مدتی را اشتغال به وکالت داشتم بعد با آقای دکتر میرزاده آشنا شدم و از سال 84 افتخار این را دارم که به عنوان مشاور امور حقوقی در خدمت ایشان باشم. ابتدا در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران به عنوان کارشناس امور حقوقی و بعد به عنوان مدیر امور اداری و پشتیبانی یا به تعبیر مرسوم مدیر منابع انسانی؛ بعد از آن از سال 86 با حضور ایشان در دبیرخانه هیئت موسس دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان مشاور حقوقی هیئت موسس نیز هم زمان فعالیت داشتم اما از وقتی که جذب وزارت علوم شدم پروانه وکالتم را باید تودیع می کردم که این اتفاق هم افتاد. چون پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران از زیر مجموعه های وزارت علوم است .

عضو رسمی پژوهشگاه هستید؟

بله، عضو رسمی غیر هیأت علمی هستم.

پس مأمور به خدمت هستید؟

بله اکنون در دانشگاه آزاد اسلامی مامور هستم. در وزارت علوم البته مسئول کمیته تحول اداری بودم. در کمیته های تخصصی و هیئت انتظامی هم حضور داشتم اما شغل تمام وقت و ثابتم در پژوشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران بود.

آقای دکتر مصدق؛ در یکی دو سال اخیر بحث هایی درباره فساد اقتصادی در نهادهای آموزشی مطرح شده است. پیش از این سابقه فساد مالی در فضای آموزشی به ندرت مطرح می شد اما به عنوان مثال در حال حاضر بحث هایی درباره اختلاس در صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم مطرح شده. در ماه های ابتدایی حضور دکتر میرزاده بحث هایی مطرح شد که در زمان مدیریت پیشین دانشگاه تخلف هایی هم در دانشگاه آزاد اسلامی در یک بازه یکی دو ساله اتفاق افتاده... اصولا از لحاظ حقوقی چه عاملی باعث می شود که در یک نهاد آموزشی تخلف مالی صورت بگیرد؟

به نظر من این مساله منحصر به دانشگاه ها و موسسات آموزشی نیست؛ هر جا گردش مالی بالایی وجود دارد بالاخره بعضی از افراد (که خوشبختانه در دانشگاه آزاد تعدادشان خیلی کم است) به این سمت، سوق پیدا می کنند که بهره برداری بیشتری از این منابع مالی عظیم داشته باشند. اتفاقا فکر می‌کنم در دانشگاه ها و موسسات آموزشی چه در بخش دولتی چه در بخش غیر دولتی هم به لحاظ مکانیزم مالی و محاسباتی‌ای که وجود دارد و هم به لحاظ ساختارهای نظارتی که هست این تخلفات کمتر از سایر حوزه ها خصوصاً نسبت به دستگاه‌های اجرایی است. اما به هر حال هرجا گردش مالی بالا همراه با فرآیند های آسیب پذیر وعدم نظارت به موقع وجود داشته باشد همیشه امکان بروز فساد مالی نیز وجود خواهد داشت. دانشگاه آزاد هم از این قاعده مستثنی نیست و در ادوار مختلف درگیر مسائل مالی بوده که اگرچه جزئی است اما ابعاد خیلی پیچیده ای هم دارند. واقعا گاهی اوقات کشف فساد در انجام یک فرآیند پیچیده معامله دانشگاه با یک پیمانکار یا در زمینه خرید و فروش خیلی سخت است اما مواردی از فساد در زمینه تبانی با پیمانکاران در زمینه خرید و فروش املاک و مستغلات وجود داشته که تا جای ممکن سعی کرده ایم از بروز آن جلو گیری کنیم. یا اگر اتفاق افتاده آن را تعقیب می کنیم که حقوق دانشگاه استیفا گردد. تاکید ریاست عالی دانشگاه جناب آقای دکتر میرزاده این است که ریالی از شهریه دانشجوها نباید به صورت ناروا هزینه شود چه برسد به اینکه بخواهد دستخوش مفاسد مالی یا حتی سوء مدیریت قرار بگیرد چون در دو سه سال قبل از تصدی آقای دکتر میرزاده به نظر من بیشتر شاهد سوءمدیریت بوده ایم البته انحرافات مالی هم وجود داشته اما آنچه که بیشتر به دانشگاه صدمه و لطمه زده سوءمدیریت بوده است.

در حال حاضر بیشترین ارتباط شما با کدام بخش است؟ معاونت عمرانی و بازرسی؟

من با همه معاونت ها و ادارات کل و مراکز مکاتبه و جلسه دارم؛ بطوری که 15 جلسه هفتگی ثابت در برنامه ام وجود دارد.

به هر حال بطور مستقیم با حراست و بازرسی در ارتباط هستید؟

بله همین طور است؛ مجموعه های نظارتی که علی القاعده گزارش هر نوع تخلفی را به ریاست دانشگاه می دهند و ایشان هم معمولا این گزارش ها را برای بررسی دقیق‌تر، مستند سازی و یا اعلام جرم و طرح شکایت به دفتر حقوقی می دهند. بنابراین نهادهای نظارتی دانشگاه مانند حراست، حسابرسی و بازرسی از جمله مجموعه هایی هستند که ما معمولا در یک راستا باید با هم همپوشانی و هم افزایی داشته باشیم و فعالیت های همدیگر را پوشش بدهیم اما خب از لحاظ کمیته انضباطی دانشجویان با معاونت دانشجویی نیز ارتباط زیادی داریم یا به لحاظ کمیسیون معاملات و شورای اداری- مالی با معاونت اداری- مالی دانشگاه و معاونت اجرایی دانشگاه ارتباط داریم همچنین به لحاظ اختلافات با پیمان کارها و خرید و فروش املاک و مستقلات با معاونت عمرانی دائما در ارتباط هستیم. و قس علیهذا...

پس به نظرمی رسد سرتان خیلی شلوغ است!

تازه خیلی هایشان را هم عرض نکردم مثلا هیئت رسیدگی به تخلفات انتظامی اعضای هیئت علمی را نگفتم.

معمولا چند ساعت در روز کار می کنید؟

معمولا از ساعت هفت و نیم - هشت صبح فعالیتم شروع می شود و تا جایی که توانم یاری کند؛ کار می کنم.

یعنی تا ساعت چند ؟

معمولا تا 8 - 9 شب مشغول به کارم.

چند سالتان است؟

سی و دو سال.

آیا می شود گفت که یکی از جوان ترین مدیران دانشگاه هستید؟

فکر می کنم جوان ترین مدیر دانشگاه باشم. البته بعضی همکاران محترم بنده؛ بیشتر احساس جوانی دارند.

گفتید با آقای دکتر میرزاده آشنایی قبلی داشتید. چه شد که به شما پیشنهاد دادند که مسئولیت حقوقی دانشگاه را بپذیرید.

در پژوهشگاه پلیمر و هیئت موسس در ادوار مختلفی که برای ریاست دانشگاه تصمیم گیری می شد خصوصا آن دوره ای که آقای دکتر دانشجو منصوب شد؛ من به صورت مشاوره ای خدمت ایشان بودم،. بالاخره ما فعالیت زیادی داشتیم برای اینکه روی ریل قانون حرکت شود که به خاطر فشار سیاسی زیاد آن زمان خیلی هم موفق نبودیم. آقای دکتر میرزاده که به ریاست دانشگاه آزاد منصوب شدند ما یک هفته ای با هم ارتباطی نداشتیم چون من واقعا با اعتقاد برای ایشان کار می کردم چراکه ایشان را مدیری بسیار لایق، فعال، کاردان و با پایگاه و جایگاه رفیع علمی می دانم. بعد از یک هفته آقای دکتر با بنده تماس گرفتند. من یادم است داشتم یک پایان نامه ارشد را مطالعه می کردم که گفتند بیا دانشگاه آزاد من در مورد یک موضوعی می خواهم با شما صحبت کنم. رفتم و از آن موقع تا حالا، هنوز فرصت نکرده ام که به پژوهشگاه برگردم. آن زمان به عنوان دستیار حقوقی رئیس دانشگاه مشغول شدم و پس از استعفای مدیرکل قبلی، نهایتا آقای دکتر من را جایگزین ایشان کرد.

گفتید که اول دستیار حقوقی دکتر میرزاده بودید. در این زمینه تاکیدشان روی چه بود؟

در همه مقاطع آقای دکتر اصرارشان روی رعایت قانون بوده و هست. نظرشان این است که رمز بقا در مدیریت کلان صرفا حرکت حول محور قانون است. اگر قانون مدار باشیم و پیشرفتی حاصل شود بسیار ارزشمند است اما حتی اگر پیشرفت چندانی هم به دست نیاید شاید خیلی مهم نباشد. چون حداقل جلوی فساد و بازگشت به عقب، گرفته شده به خاطر همین همیشه تاکیدشان روی قانون مداری بوده و همیشه مکررا در مذاکرات خصوصی و عمومی هم به من تاکید دارند که شما نگاهتان به سمت اشخاص نباشد نگاهتان به جایگاه افراد نباشد کاملا به صورت کارشناسی و دقیق و حول محور قانون بررسی کنید نتیجه اش را هم به من اعلام کنید من هرچه که باشد از آن دفاع می کنم.

مراسم سی و سومین سالگرد تاسیس دانشگاه آزاد؛ اردیبهشت گذشته برگزار شد. شما به عنوان مدیر کل حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی چقدر از تاریخچه حقوقی دانشگاه اطلاع دارید؟

به واسطه شش سال حضورم در هیئت موسس دانشگاه کاملا سابقه دانشگاه را می دانم.

یعنی از سال 61 دقیقا می دانید که...

از زمان اعلام حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه و موافقت حضرت امام بنیان گذار جمهوری اسلامی و هدیه یک میلیونی ایشان برای تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی اطلاع دارم تا فرآیند توسعه ای که در سال های مدیریت اسبق دانشگاه آقای دکتر جاسبی طی شد.

اگر از شما یپرسم که بزرگترین چالش حقوقی دانشگاه آزاد در این 33 سال چه بوده شما چه پاسخی دارید؟

بزرگترین چالش حقوقی دانشگاه آزاد را توسعه کمی دانشگاه در گذشته بدون توجه به ابعاد حقوقی حاشیه ای می دانم مثلا در گذشته؛ املاکی خریداری شده که مستند سازی نشده و بعضا برای برخی از آنها ما هنوز سند رسمی نداریم و پیگیری‌های مربوط به آن را انجام می‌دهیم.

چطور خریداری شده یعنی در کمیسیونی تصویب شده و...

بله در ابتدای خرید مشکلی نداشته...

نهادهای قانونی هم اجازه خرید داده اند؟

بله مجوز داده اند و خرید هم انجام شده و غالبا هم از دستگاه های دولتی و اجرایی است. منتها شاید به دلیل اطمینان به همان دستگاه اجرایی مثل منابع طبیعی یا راه و شهرسازی فعلی و مسکن و شهرسازی سابق به دنبال گرفتن سند نبوده اند که این برای ما اشکالات زیادی به وجود آورد.

آیا این ها در یک پرونده مجزا تجمیع شده اند؟

نه، به صورت کشوری پیگیری می کنیم البته با همکاری بسیار موثر آقای مهندس هاشمی در حوزه معاونت عمران این املاک را مستند سازی و کارهای قانونی اش را پیگری می‌کنیم .

یعنی در حال حاضر یک زمینی است که موافقت اصولی آن برای دانشگاه آزاد است، اما کسی ادعای مالکیت دارد؟

بله.

حجم این پرونده ها را محاسبه کرده اید؟

خیلی نمی توانیم ارزیابی ریالی دقیقی از این موضوع داشته باشیم ولی نزدیک به چهل درصد اراضی دانشگاه مستند سازی نشده است.

رقم بسیار کلانی می شود.

بله خیلی زیاد. البته این به آن معنا نیست که مالکیت ما مسجل نیست؛ ما قرارداد هایی با مسکن و شهرسازی و منابع طبیعی داریم.

در دوره مدیریت سابق دانشگاه مشکل بزرگ حقوقی وجود نداشته؟

موضوع دوم با اهمیت که آن هم چالش بزرگی است، بحث قراردادهای پیمانکاری است که معمولا با ختم پیمان به صورت یک جانبه مواجه شده است.

چطور؟

در دوره مدیریت قبل تصمیم گرفته شد فعالیت همه پیمانکاران متوقف شود.

فکر نمی کنید رسانه ای نکردن ماجرا و این سکوت، انتخاب مناسبی در یک سال و نیم اخیر نبوده؟

ببینید گاهی اوقات ما در حوزه مسائل کلان حقوقی صحبت می کنیم؛ صحبت کردن خیلی ساده است اما صحبت کردن در مورد اشخاص به لحاظ اینکه ما مقید به قانون هستیم و لازم است که اگر ادعایی علیه کسی داریم اول آن را به جریان رسانه ای کشور نسپریم به محاکم قضایی رجوع کنیم؛ بر اساس ماهیت پرونده، دعوای حقوقی یا شکایت کیفری طرح کنیم؛ سپس آن را به مرحله قطعیت برسانیم بعد اگر لازم شد حتما منتشر می کنیم اما تا قبل از آن به موجب قانون اساسی و قوانین کیفری ما حق انتشار اسامی افراد را به عنوان متهم نداریم مگر اینکه اتهامشان در دادگاه ثابت شود و قطعی شود. البته یک نظر حقوقی هم این است که حتما باید دادگاه اجازه انتشار بدهد اما من قائل به این نیستم و فکر می کنم به محض اینکه حکم قطعی صادر شد امکان انتشارش وجود دارد.

می گویید که دومین چالش حقوقی مهمی که دانشگاه در این 33 سال با آن مواجه است، خلع ید سراسری پیمانکاران بوده. این اتفاق در چه حجمی رخ داد؟

برآورد ما تا این زمان چیزی حول و حوش 800 میلیارد تومان است البته ممکن است ادعاهایی هم باشد که هنوز طرح نشده است.

یعنی ادعای خسارت کرده اند؟

بله. وقتی پیمانکار با قرارداد رسمی فعالیتش را شروع می کند و تجهیز کارگاه می کند آن هم در پروژه هایی که خیلی هم کوچک نیستند، معمولا امیدوار است که بتواند هزینه های خودش را در طول پروژه مستهلک کند و در نهایت سودی هم عایدش شود. وقتی پروژه ای در فاز اول و حتی در مرحله تجهیز کارگاه یک دفعه متوقف شود، طبیعی است که آن پیمان کار حق دارد ادعاهایی را مطرح کند. البته آقای مهندس هاشمی همیشه تلاش کرده اند که با برگرداندن پیمانکارها ماجرا را فیصله بدهند و با انعقاد مجدد یا با اصلاح قرارداد گذشته موضوع را از جریان رسیدگی حقوقی خارج کنند.

بر چه مبنایی این اتفاق رخ داد؟ بر اساس چه قانونی؟

البته همانطور که از رسانه ها شنیدم...

یعنی شما دستوری یا نامه ای ندیدید که رئیس سابق دانشگاه بگوید پیمانکاران خلع ید شوند؟

امور عمرانی دانشگاه در ارتباط با معاونت عمرانی دانشگاه است اگر تصمیمی هم گرفته می شود مجری و مسئول مکاتبه اش معاون عمرانی دانشگاه است. سیاست دانشگاه ظاهرا در آن زمان این بوده که هزینه های دانشگاه را تا جایی که می شود کاهش بدهند ولو به قیمت پرداخت خسارت به پیمان کاران و تعطیلی تمام پروژه های عمرانی؛ حالا اینکه این سیاست درست است یا غلط من خیلی نمی خواهم وارد شوم.

زمانی که به دبیرخانه هیئت امنا مشاوره حقوقی می دادید با این مسئله مواجه نشدید؟

در دوره آقای دکتر دانشجو با نظر ایشان ارتباط هیئت موسس به عنوان ناظر بر عملکرد دانشگاه با محیط دانشگاه کاملا قطع بود.

یعنی هیچ گزارشی به دست شما نمی رسید؟

خیر علی‌رغم مکاتبات مکرر هیچ گزارشی بر نمی گشت که ما از این اوضاع مطلع شویم؛ البته بالاخره، پایِش از دور نشان می داد که چنین اتفاقاتی در حال روی دادن است، که نهایتا هم مطالبی که در آخرین جلسه هیئت امنا در مورد آقای دکتر دانشجو مطرح شد برخی همین مطالبی است که من عرض کردم.

پس به محض پذیرفتن سمت مدیرکل حقوقی دانشگاه، با این حجم کلان پرونده های حقوقی مواجه شدید؟

بله من یک تجربه قبلی داشتم. فعالیت دفتر حقوقی وزارت علوم بسیار محدود و منسجم است چرا که دانشگاه ها به طور مستقل از مدیران حقوقی برخوردار هستند کما اینکه خود من در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران مدتی این سمت را داشتم. کار دفاع از منافع دانشگاه های دولتی در وزارت علوم بر عهده دانشگاه ها است و از این حیث دفتر حقوقی وزارت علوم تقریبا هیچ فعالیتی ندارد. من با این شناخت آمدم در دفتر حقوقی دانشگاه؛ بعد متوجه شدم که دانشگاه آزاد با بیش از هزار و هفتصد میلیارد تومان پرونده در سراسر کشور مواجه است که باید من مستقیما ورود پیدا کنم و در دعاوی از کارشناسان بخواهم شرکت کنند یا خودم مستقیم به دادگاه بروم تا این قضایا را حل و فصل کنم و تقریبا دفتر حقوقی دانشگاه آزاد با یک تعداد نیروی محدود باید به کل کشور خدمت رسانی کند که این خیلی دشوار است.

در مجموع چند نفر همکار دارید؟

کمتر از ده نفر همکار متخصص.

مشاوره از بیرون نمی گیرید؟

خیر، ما از مشاور حقوقی و وکیل به واسطه هزینه های بالا استفاده نمی کنیم و تمام کارها را خودمان انجام می دهیم. البته همکاران واحدهای دانشگاهی ما جدا هستند منتها در واحدهای دانشگاهی هم همکاران حقوقی ما بسیار مظلوم و با تعداد نفرات حداقلی هستند.

مجموعه تیم حقوقی دانشگاه آزاد در کل کشور چند نفر است؟

فکر می کنم کمتر از 50 نفر.

برای 400 واحد و این همه پرونده این تعداد خیلی کم نیست؟

بله این تعداد که خیلی کم است ولی ما بیشتر تلاشمان را می کنیم که با یک تلاش مضاعف و چندبرابری تعداد پرونده های دانشگاه را به حد استانداردی برسانیم تا همین تعداد برای دانشگاهی با 400 واحد بدون مانع بزرگ حقوقی کافی باشد.

در گزارش ها قبلا اعلام شده بود که شما در این مدت توانسته اید نزدیک 600 میلیارد تومان از مطالبات آن پرونده 1700 میلیارد را برگردانید. فکر می کنید امسال چقدر بتوانید این رقم را کاهش دهید؟

بحمدلله ما توفیقات خوبی داشتیم که انصافا بخش عمده یا حتی می شود گفت تماما اگر موفقیتی باشد به واسطه حضور مستقیم رئیس دانشگاه در امور حقوقی است ایشان گاهی اوقات به مثابه یک وکیل از منافع دانشگاه دفاع می کند.

اطلاعات حقوقی‌شان بالاست؟

ایشان علی رغم اینکه رشته شان مهندسی پلیمر است و رتبه استاد تمامی با پایه چهل دارند ولی در مورد مسائل حقوقی تقریبا اشرافشان در حد یک وکیل دادگستری است. حتی گاهی اوقات وقتی در جلسه شورای راهبردی یا سایر جلسات صرفاً از شماره مواد قانونی اسم برده می شود ایشان به متن ماده قانونی مورد اشاره مسلط هستند.

این مساله کار شما را سخت می کند یا راحت؟

بالاخره مطلع بودن و کمک ایشان یک بازوی بسیار قوی است که در کنار ما قرار دارد و ما بارها در جلساتی که خدمت ریاست محترم قوه قضاییه بودیم با دفاع همه جانبه ایشان یعنی شخص آقای دکتر میرزاده توانسته ایم موافقت رئیس قوه قضاییه را بر اساس قانون برای اعمال ماده 18 بگیریم.

برای تجدید رسیدگی؟

بله در صورتی که خلاف بَیّن شرع یا قانون اتفاق افتاده باشد و این موضوع توسط رئیس قوه قضاییه احراز شود تجویز اعمال ماده 18 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب می شود که معنی اش اعاده دادرسی است.

چند بار این اتفاق افتاده است؟

در سه چهار مورد توانسته ایم که در تمام موارد انصافا تلاش خود آقای دکتر میرزاده موثر بوده است.

حجم مالی این پرونده ها حدودا چقدر است؟

خیلی زیاد، فکر می کنم بیش از هزار میلیارد تومان.

می گفتند دانشگاه آزاد حدود سی هزار صفحه آیین نامه دارد و شما این را تقریبا یک دهم کرده اید. چه عاملی باعث شد که شما به سمت تدوین این مجموعه بروید؟

در دانشگاه آزاد سی و اندی سال به فراخور مسائل مختلف بخشنامه صادر شده. وقتی من گفتم بخش نامه های دانشگاه را بیاورید می خواهیم تدوین کنیم، پالایش کنیم، اصلاح کنیم... چطور بگویم... کارتن کارتن بخشنامه می آوردند، طوری که دفتر قبلی من پر شد. از باب کثرت عرض کردم که بیش از سی هزار ورقه بود که قطعا بیش از این حرف ها هم بود منتها قدر متغیرش همین سی هزار صفحه بود. خب این بخش نامه هایی بود که شاید اصلا نیازی به وجودش نبود شاید تعارض زیادی با هم داشت و رویه های مختلف ایجاد کرده بود همه واحدهای دانشگاهی سر در گم بودند. ما این حداقل سی هزار برگ را کنار هم جمع کردیم... البته با همکاری کمیته تدوین مقررات که نمایندگان همه معاونت ها در آن بودند غالبا هم در سطح مدیر کل بود. بخشنامه های معارض را پیدا و رفع تعارض کردیم. آنهایی را که به صورت پراکنده بود تلفیق کردیم و نهایتا برای هر معاونت بر اساس ساختار سازمانی فعلی یک کتاب یا کتابچه ای تهیه کردیم که آخرین بخشنامه های دانشگاه که قابل اجراست و هیچ مورد منسوخی هم ندارد به همه واحدهای دانشگاهی ارسال شد.

اصولا در اختیار قرار دادن قوانین و آیین‌نامه‌ها به عموم مردم چه کمکی به روند فعالیت‌های جاری می کند؟

بهترین شکل اجرای صحیح مقررات، نظارت عمومی است. یعنی همین که افراد از حقوق خودشان آگاهی داشته باشند. غالبا اگر افراد از حقوق خودشان اگاهی داشته باشند نسبت به حقوق خودشان تمکین کرده و زیاده خواهی نمی کنند بنابراین جلوی بسیاری از مکاتبات ضایع و زیاده خواهی و مطالبات خارج از چارچوب قانون که در اثر ناآشنایی نسبت به مقررات است گرفته می شود. آن بخشی از حقوق افراد هم که مورد غفلت کارگزاران دانشگاه قرار بگیرد توسط افراد با آشنایی با قانون مطالبه می شود و لازم است که به اجرا در بیاید لذا من بهترین نظارت را نظارت عمومی می دانم نظارتی که باعث می شود افراد حقوقشان را مطالبه کنند و بیش از آن هم مطالبه ای نداشته باشند.

شما بر قرائت‌های مختلف از قوانین اعمال نظر می کنید؟

بله در همین مقررات و طبق بخشنامه ای که آقای دکتر میرزاده ابلاغ کرده اند تفسیر همه آیین نامه ها به عهده دفتر حقوقی است لذا اگر برداشت های متفاوتی از یک آیین نامه باشد؛ ما در تدوین و ویراستاری سعی کرده ایم به شکلی مقررات را منظم کنیم.

که قوانین صراحت داشته باشد؟

که صراحت داشته و قابل تفسیر، تاویل و تعبیر نباشد. البته من ادعا نمی کنم که حتما همه این مجموعه 9 گانه ای که ما فراهم کرده ایم (که همه معاونت‌ها را شامل می شود) این ویژگی را دارد اما تلاشمان بوده که اینطور باشد. اگر چیزی قابل تفسیر باشد واحدهای دانشگاهی و حوزه های ستادی باید تفسیرش را از دفتر حقوقی بخواهند ما هم بر اساس مقررات و شیوه های علمی که وجود دارد تفسیر می کنیم و اطلاع می دهیم. ضمنا به سراسر کشور بخش‌نامه می کنیم که اجرای این بخشنامه با این شیوه میسر است.

از سال 85 تا سال گذشته یک پروسه شاید هفت یا هشت ساله دانشگاه در معرض یک پروژه تحقیق و تفحص بود و در نهایت گزارشی منتشر شد. در حاشیه این چند سال تحقیق و تفحص خیلی اتهام ها علیه دانشگاه آزاد مطرح شد. اتهام هایی مانند دخالت در فعالیت های انتخاباتی، هزینه برای برخی نامزدهای خاص و استفاده از امکانات دانشگاه به نفع بعضی و یا تخریب دیگران، آیا اصولا شما در برسی هایتان با همچین چیزهایی مواجه شدید و استناد آن گزارش به چه بود؟

فکر می کنم چون معاونت امور مجلس در ارتباط مستقیم با بحث تحقیق و تفحص است شاید اصل سوال به آن حوزه برگردد اما با توجه به اینکه گزارش تحقیق و تفحص و پاسخ آن و حتی پروسه تحقیق و تفحص در ارتباط مستقیم با دفتر حقوقی بود من باید عرض کنم که کلا ساز و کار اداره دانشگاه به صورتی است که امکان بهره برداری یا خدای نکرده سوءبهره برداری افراد از فضا، اموال و نیروی انسانی دانشگاه یا مطلقا میسر نیست یا با فرآیند خیلی سختی میسر است. بنابراین من فکر می کنم خیلی از این ادعاهایی که مطرح شد بیشتر جنبه سیاسی داشت.

یعنی شما بار حقوقی در آن ندیدید؟ یعنی این گونه نبود بگویند که به استناد فلان سند این تخلف انجام شده است؟

خیر. بعضی از تخلفاتی که به صورت مصداقی عنوان شده بود که حالا اتفاقا در دست بررسی است و نتایجش هم حتما اعلام عمومی می شود در سطحی نبود که بتواند یک چنین ادعایی را در این حد و ابعاد مطرح کند. موارد کوچکی از تخلف البته در گزارش تحقیق و تفحص هست که برخی اصلا صحت ندارد برخی در اثر عدم آگاهی از مقررات دانشگاه بیان شده و حاصل آن دولتی نگری بوده. در برخی موارد هم که شائبه ای وجود دارد، دکتر میرزاده دستور بررسی داده اند.

در نوزده ماهی که در این سمت حضور دارید، مهم ترین کاری که انجام دادید چه بوده؟

با شرایطی که وجود داشته جلوگیری از یک هجمه زیاد دعاوی که ممکن بود علیه دانشگاه شکل بگیرد و محکومیت‌های بزرگی برای ما ایجاد کند با همکاری سایر حوزه ها مانند معاونت اداری و مالی معاونت عمرانی و سایر دوستان ممکن شد. در حوزه ساختار اداری و تشکیلاتی دانشگاه تدوین همین مجموعه مقررات دانشگاه آزاد اسلامی به نظرم کار مهمی بود که ان شاءالله هر ساله تداوم دارد و من بنا دارم ان شاءالله با حمایت آقای دکتر میرزاده و همکاری همه معاونت ها در آینده ای نزدیک این مجموعه مقررات را به یک مجموعه جمع و جور شاید 200-300 صفحه ای برسانم.

آیا نیازی به این همه مقررات دست و پاگیر و این همه بوروکراسی در چنین ساختار آموزشی وجود دارد؟

چون دانشگاه آزاد اسلامی با یک وضعیت حقوقی خاص مواجه است یعنی یک مجموعه غیرانتفاعی غیر دولتی بسیار گسترده است شاید مسائل مختلفی را مبتلا‌به باشد از این جهت بالاخره باید واحدها تکلیف خودشان را بتوانند از مقررات جاری دانشگاه به دست بیاورند و به موقع آن را انجام بدهند. این وضعیت شرایط خاصی را ایجاب می کند اما این به معنای این نیست که ما برای هر موضوع کوچک گذرا و حتی کم ارزشی بخواهیم یک بخشنامه عریض و طویل داشته باشیم باید سعی کنیم اینها را تا جایی که می شود به اختصار برسانیم تا کاربردی تر شود.

یک سوال خصوصی از شما بپرسم. ازدواج کرده اید ؟

بله.

چند سال است؟

تقریبا پنج سال.

فرزند دارید؟

خیر هنوز خدا چنین موهبتی به ما نداده است.

اهل کدام شهر هستید؟

من کرجی هستم و همسرم اهل خوزستان است

الان هم محل زندگیتان کرج است؟

بله. مدتی را ساکن تهران بودم ولی به دلیل اینکه مادر و همه اقوام و خواهرها و برادرم ساکن کرج بودند مجبور شدم مجددا به کرج برگردم.

رفت و آمد سخت نیست؟

سخت است اما در این ده سال، دیگر عادت کردیم چون من قبل از این هم، همه مسئولیت هایم در تهران بود و 10 سال است که در مسیر تهران و کرج می‌روم و می آیم.

چه سالی فارغ‌التحصیل شدید؟

سال 84 از قم فارغ التحصیل شدم. دوره کارشناسی ارشد در رشته حقوق عمومی داشتم بعد در واحد علوم و تحقیقات در مقطع کارشناسی ارشد حقوق خصوصی خواندم سال 92 در مقطع دکتری مدیریت استراتژیک مشغول تحصیل شدم.

موضوع پایان نامه تان چه بود؟

موضوع پایان نامه ام یک بحث استراتژیک حقوقی بود که یک برنامه راهبردی استراتژیک برای مسائل حقوق کیفری بین المللی داشتم.

سر وقت رساله را تحویل دادید؟

تقریبا!

دکتر میرزاده پارتی بازی نکردند؟

مقطع دکتری را در دانشگاه آزاد نبودم. دوره ارشد را هم که دانشگاه آزاد اسلامی بودم اصلا آقای دکتر میرزاده اطلاعی نداشتند. دوره ارشد حقوق خصوصی را در دوره تصدی آقای دکتر دانشجو اتفاقا در دانشگاه آزاد خواندم به همین دلیل خالی از هر نوع شائبه ای است ان شاء الله.

آن سوی ماجرا را در نظر بگیرید مثلا ارتباط با هیئت موسس.

نه انصافا یا اطلاع نداشتند یا بالاخره ضرری هم به ما نرساندند.

هیچ وقت در آن دوران، ارتباطتتان با هیئت موسس شما را در وزارت علوم دچار مشکل نکرد؟ چون به هر حال منتقدان اصلی دانشگاه بودند.

من چهره خیلی شناخته شده ای نبودم به هر حال وظیفه ما وظیفه مشاوره به هیئت موسس بود.

جوان هم بودید شاید زیاد جدی نمی گرفتند.

بله شاید خیلی در کانون توجه جبهه مقابل نبودم.

در حال حاضر چطور؟

الان چرا؛ بالاخره گاهی اوقات مسائلی در رسانه ها مطرح می شود اما خیلی اهمیت ندارد و اصلا هم با واقعیت سازگار نیست و چون هیچ سنخیتی با من ندارد مورد توجهم قرار نمی گیرد.

خانواده از کار شما راضی هستند؟

خب با اشتغال طولانی مدت در طول روز و ماموریت های مکرر جلب رضایت خانواده خیلی سخت است اما بالاخره برایشان قابل تحمل است یا لااقل فعلا قابل تحمل است.

به هر حال شما در این سن، در مجموعه ای به این بزرگی رتبه بالایی دارید. از آن جهت چه؟ حمایت هایی از شما صورت می گیرد؟

من خیلی نه سنم را پایین می دانم، نه رتبه ام را خیلی بالا. تا تعریف از رتبه و سن چه باشد اما به هر کیفیت چون من همیشه زمان اشتغالم زیاد بوده حتی در دوران قبل از ازدواج در حین ازدواج و بعد از ان به نظرم این شرایط برای خانواده ام عادی سازی شده(خنده)

فکر می کنید تا کی این کار را ادامه بدهید؟

من کار کردن را دوست دارم.

همین حجم کار کردن را دوست دارید؟

سخت است ولی دوست دارم. انسان تا زمانی که مشغول کار است از خیلی از دغدغه های بی ارزش زندگی دور است. خیلی از حواشی نا مطلوب زندگی دور است به همین دلیل من کار کردن را دوست دارم.

چقدر مرخصی می گیرید؟

سال گذشته دو روز در اثر بیماری سر کارم نیامدم.

تعطیلی ها را هم کار می کنید؟

بسیاری از اوقات پنجشنبه ها به دانشگاه می آیم. گاهی اوقات هم تدریس دارم.

در کدام واحد تدریس می کنید؟

تهران جنوب... ولی گاهی اوقات هم که فراغت دارم با خانواده هستم بالاخره مسافرت های کوتاه درون شهری داریم.

در مورد آشنایی اولیه تان با آقای میرزاده بگویید.

ما یک دوست مشترک داشتیم. من یک پرونده ای داشتم در مجتمع شهید قدوسی تهران، این دوست ما که عضو هیئت علمی پژوهشگاه پلیمر بود با من تماس گرفت گفت ما یک موضوع حقوقی داریم احتیاج داریم که شما بیایید اگر می توانید بیایید گفتم من اتفاقا تهران هستم در راه برگشت به کرج به شما سر می زنم من نمی دانستم اصلا پژوهشگاه پلیمر چه ماهیتی دارد نمی دانستم اصلا یک مجموعه دانشگاهی است پژوهشی تک رشته است. به هر حال وقتی آدرس را به من دادند که در کیلومتر 15 آزادراه تهران کرج است گفتم در برگشت، سری به شما می زنم برگشتم با ایشان صحبت کردم ایشان بعد از اینکه توضیح اجمالی در مورد کار دادند گفتند لازم است شما با ریاست پژوهشگاه صحبت کنید آن موقع اقای دکتر میرزاده تازه فراغتی حاصل کرده بودند از دوره ای که در کسوت رئیس سازمان برنامه و بودجه بودند و بیشتر تمایل داشتند که کار علمی و پژوهشی انجام بدهند یک ملاقاتی با ایشان داشتیم، ایشان بعد از یک ملاقات یک ربع یا بیست دقیقه ای رو به آن دوست مشترک گفتند که شما یک اتاقی به ایشان بدهید. ایشان علاوه بر این موضوع دو سه روزی را بیاید اینجا، من هم خب اول فکر می کردم که شاید این کار خیلی دست و پا گیر باشد بعد قبول کردم.

آن موقع چند سالتان بود؟

بیست و سه سالم بود

چقدر حق مشاوره گرفتید؟

از آقای دکتر میرزاده خیلی نمی شود مطالبه مالی داشت... البته سال 84 بود فکر می کنم در این سال با حق الزحمه 120 هزار تومان بود. به عنوان مشاور ایشان سه روز در هفته می رفتم تا از سال بعد دیگر به صورت تمام وقت رفتم و جذب بدنه دولت شدم.

اگر موقعی بخواهید از این فضا خارج شوید باز هم به وکالت بر می گردید؟

من علی القاعده چون بالاخره کارمند دولت هستم... قبل از شروع فعالیتم در دولت هم کارم در زمینه وکالت بد نبود.

بیشتر چه پرونده هایی را دوست دارید؟

من کار حقوقی انجام می دهم چون تخصصم هم، حقوقی است؛ من حقوق خصوصی خوانده ام. البته کارهای کیفری خیلی کم انجام دادم آن هم شاید بر اثر رودربایستی با دوستان و همکاران و...

سخت ترین کار کیفری که انجام دادید چه بود؟

کار کیفری خیلی سختی نداشتم فقط یک پرونده خیلی سنگین با اتهام اختلاس بود که خدا را شکر رفع اتهام شد.

می توانید بگویید کجا؟

در دادسرای کارکنان دولت.

نه کجا اختلاس شده بود که پرونده اش را به شما دادند؟

یک بانک بود. حالا کدام بانک بود را خواهش می کنم نپرسید چون معذورم اما نهایتا هم حکم برائت گرفت و در کل پرونده خوب و موفقی بود.

بعد از این پرونده موفق کسی سراغ شما نیامد؟

نه واقعا کار کیفری نیاز به روحیه کیفری دارد . خیلی همکارانی که در کارهای کیفری فعال هستند باید مقاومت روحی زیادی داشته باشند چون ادم دائما در رفت و آمد بین حق و باطل است در مسائل حقوقی بر اساس مستندات و توافقاتی که وجود دارد اقناع وجدانی انسان بیشتر است که داری دفاع از حق می‌کنی یا نه این در مسائل کیفری چون بالاخره زمینه اش هیچ رابطه قراردادی و هیچ فصل مشترکی نیست دائم محل تردید است که دارد از حق دفاع می‌کند یا خدای نکرده از باطل.

به همین دلیل هیچ وقت سمت قضاوت نرفتید؟

بله دقیقا یکی از جاهایی که من هیچ وقت هیچ انگیزه ای نداشتم که سمتش بروم کار قضاوت بود.

متولد چه ماهی هستید؟

من شیر مردادم.