در گفت‌وگوی اختصاصی آنا با کمال قلیچ‌دار اوغلو بررسی شد:
سرنوشت اردوغان، تبرئه رضاضراب، رابطه با ایران و جنگ سوریه به روایت رهبر بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه
رهبر بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه در پاسخ به سوالی درباره آینده اردوغان و حزب عدالت و توسعه گفت: وقتی زندگی سیاسی ما به پایان برسد، بزرگترین افتخار و شادی برای ما این خواهد بود که قادر باشیم بگوییم من به کشور خود خدمت کردم و هیچ نوع درآمد غیرقانونی و نامشروع هم نداشته‌ام.
گروه بین‌الملل: مریم یوسفی – سید حسن روتن: نام کمال قلیچداراوغلو برای ترک‌ها بسیار آشناست. در طول یک دهه گذشته انتقادات اصلی او متوجه دولت مرکزی ترکیه و حزب عدالت و توسعه بوده است.او متولد ۱۷ دسامبر ۱۹۴۸ میلادی است.
وی هم‌اکنون رهبر حزب جمهوری خلق و اصلی‌ترین حزب مخالف ترکیه و بزرگترین حزب لائیک این کشور است. نخستین و قدیمی‌ترین حزب ترکیه که توسط یاران و هواداران مصطفی کمال پاشا (ملقب به آتاتورک) تاسیس شد و هدف اصلی خود را ترویج اصول کمالیسم معرفی کرده است. این حزب منتقد اصلی سیاست داخلی و خارجی دولت ترکیه و شخص اردوغان است.
قلیچداراوغلو معتقد است که حزب عدالت و توسعه در حوزه داخلی تلاش می کند تا با اعمال محدودیت بر فعالیت رسانه‌ها و مطبوعات از گردش آزاد اطلاعات جلوگیری و جامعه ترکیه را به جامعه‌ای بسته تبدیل کند. رهبر بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه در عرصه سیاست خارجی نیز منتقد جدی سیاست داووداوغلو در حمایت از مخالفان دولت سوریه بوده است و حالا پس از برگزاری انتخابات پارلمانی ترکیه و از دست دادن اکثریت پارلمان این کشور از سوی حزب عدالت و توسعه، همه نگاه‌ها به دومین حزب این کشور دوخته شده است، چرا که رکن اصلی تشکیل دولت ائتلافی حزب جمهوری خلق ترکیه به شمار می‌رود.
کمال قلیچداراوغلو در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری «آنا» با اشاره به تشکیل دولت ائتلافی در ترکیه و امکان برگزاری انتخابات پارلمانی مجدد گفت:نادیده گرفتن انتخابات هفتم ژوئن و سپس بحث درباره برگزاری مجدد انتخابات در روز 22 ژوئن نوعی بی‌احترامی به خواست مردم است.
او به خبرنگار آنا گفت که ائتلاف مهم نیست، مهم پایان دادن به سیاست برادر کشی است.او همچنین در این گفت‌وگو بر لزوم گسترش همکاری میان تهران – آنکارا تاکید کرد و از علاقه ترک‌ها به اشعار سعدی و حافظ شیرازی سخن گفت. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
در زمینه تشکیل ائتلاف شما با حزب دموکراتیک خلق، آیا شما در صورت تحقق این امر مشکلی برای اجرای عقاید سیاسی خود و اختلافی در مواضع خود با این حزب خواهید داشت؟
ترکیه کشوری در مرکز اروپا و خاورمیانه است و بر روی یکی از قدیمی‌ترین سرزمین‌های دنیا بنا نهاده شده و دارای یک فرهنگ دموکراسی پارلمانی است که قدمت آن به 150 سال می‌رسد. مردم ما ارزش‌های تاریخی منطقه را در کنار اصول بین‌المللی دموکراسی مدرن حفظ کرده‌اند. در روز هفتم ژوئن مردم ما پیام واضحی در این چارچوب به همگان دادند. هر کسی باید این پیغام را درک کند و کاملا بر اساس آن عمل کند. این پیامی است که همه بازیگران سیاسی را به ایجاد اجماع میان یکدیگر و گوش دادن به خواسته‌های یکدیگر برای کار کردن با استفاده از ابزارهایی شامل استدلال مشترک و توانایی برای همکاری با یکدیگر در جهت منافع ترکیه ملزم می‌کند.
23 کشور از 28 کشور عضو اتحادیه اروپا با دولت‌های ائتلافی اداره می‌شوند. در این کشورها نیز احزاب در دولت ائتلافی با یکدیگر اختلافاتی دارند. با وجود این با استفاده از دموکراسی آنان به اجماع می‌رسند و با هم برای تحقق هدف یک آینده مشترک همکاری می‌کنند. ترکیه دارای فرهنگ دموکراتیکی است که کمتر از فرهنگ این کشورها نیست. وقتی همه احزاب توانایی خود برای پیشبرد این فرهنگ اجماع را نشان می‌دهند، آنگاه ترکیه این فرصت را خواهد داشت که دولتی داشته باشد که شایسته آن است. دولتی که به اصول و قوانین احترام می‌گذارد و اصول شکاف و اختلاف میان قدرت‌ها را پذیرفته است، دولتی که شفاف، مسئولیت‌پذیر، تکثرگرا و دموکراتیک است.
عدالت و توسعه عزم جدی مبارره با فساد ندارد
چرا حزب شما تمایلی به ائتلاف با حزب عدالت و توسعه ندارد؟
انتخابات هفتم ژوئن نشان داد که مردم ما نیاز به ایجاد تغییر، تازگی و آرامش در کشور دارند. ترکیه نیازمند یک سیاست تکثرگرایانه و دموکراتیک است که بر اساس روند قانونی ایجاد شود، سیاستی که از صلح و آرامش اجتماعی محافظت کند. ذهنیتی که این نیازها را سرکوب کند، باعث ایجاد اختلاف، تنش و اختلاف می‌شود. این بر خلاف ذهنیتی است که نگرش آشتی‌جویانه، آرام و اتحادآمیز دارد.
ما که یک کشور 77 میلیونی هستیم، در مالکیت این کشور برابریم. همه ما باید به اندازه کافی از آن سهم داشته باشیم. هیچ کسی در این کشور غریبه نیست. بنابراین هیچکس ارباب و سرور این کشور نیست. همه باید واقعیت‌های اصولی را بپذیرند. در چنین شرایطی همه احزابی که به دنبال حکومت کردن و اداره کشور هستند، کشوری که توسط مردم برای خدمت به مردم از نظر مالی حمایت و اداره می‌شود، باید اصول اساسی کشور را مد نظر داشته باشند.
| اینکه چه دولت ائتلافی در ترکیه بر سر قدرت باشد، اهمیتی ندارد. چیزی که اهمیت دارد این است که سیاستی که بر آتش جنگ دامن می‌زند و جنگ و برادرکشی را تشدید می‌کند، نمی‌تواند بیش از این ادامه پیدا کند. ترکیه خواهان آرامش است، نه جنگ. |
ما نمی‌توانیم با ذهنیتی که هیچ احترامی به حکومت قانون در آن وجود ندارد و اصول دموکراسی را در نظر نمی‌گیرد و با اصول اولیه قانون اساسی مخالفت می‌کند و هدفش مبارزه با فساد نیست، در یک مسیر قرار بگیریم و دوش به دوش همدیگر با هم همکاری کنیم. ما این را درک می‌کنیم که ترکیه نیازمند ایجاد پیشرفت و تازگی در کشور است. امروز ترکیه نیاز دارد که توانایی نفس کشیدن و ادامه دادن به روند خود را با استفاده از اصول خود حفظ کند. ما نیاز داریم به چشم‌انداز داشتن مکانی در میان 20 کشور دارای شاخص توسعه در زمینه حقوق بشری با داشتن دموکراسی درجه یک و کلاس اقتصادی درجه یک فکر کنیم.
مردم نتیجه را در صندوق رای تعیین می‌کنند / برگزاری مجدد انتخابات بی‌احترامی به خواست مردم است
احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام و مجدد در ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ در صورت این مسئله، آیا فکر می‌کنید نتیجه انتخابات همین خواهد بود و یا ما شاهد کاهش آرای حزب عدالت و توسعه خواهیم بود؟
در روز هفتم ژوئن مردم اراده و خواسته خود را نشان دادند. حزبی که قرار است اکنون وارد سیاست و قدرت شود، باید بر اساس چارچوب تعیین‌شده بر اساس این اراده فعالیت کند و راه‌حلی را که مردم انتظار دارند، به کار بیندازد. سخنی هست که به کرات بیان می‌شود، اما هرگز درست نیست« در یک حکومت دموکراتیک پارلمانی، هیچ کمبودی برای درمان مشکلات وجود ندارد.» این در شرایطی است که وظیفه سیاستمداران ایجاد درمان‌ها است، هنر سیاستمداران این است که این درمان‌ها را به کار گیرند. ما نمی‌توانیم تنها به نتیجه انتخابات نگاه کنیم و بگوییم که آن را دوست نداریم.
| اندرو هارپر، از اعضای نهاد حقوق بشر سازمان ملل فوریه سال گذشته عکسی را در توئیتر خود منتشر کرد که در آن یک دختر چهارساله برای عبور از مرز سوریه و اردن تلاش می‌کند و در تلاش است به اردن بگریزد. من هنوز هم احساس می‌کنم این عکس در جلوی چشمان من قرار دارد. |
مردم نتیجه را در صندوق رای تعیین می‌کنند، و مسیر را نشان می‌دهند. فرضیه این است که همه بازیگران سیاسی بر اساس این مسیرهای تعیین‌شده عمل کنند. نادیده گرفتن انتخابات هفتم ژوئن و سپس بحث درباره برگزاری مجدد انتخابات در روز 22 ژوئن نوعی بی‌احترامی به خواست مردم است. بنابراین ما در راستای این خواسته و اراده عمل می‌کنیم. 276 کرسی پارلمان برای تشکیل دولت جمهوری ترکیه مورد نیاز است و ما در این لحظه 550 کرسی کامل را در شورای ملی در اختیار داریم. دولت تشکیل خواهد شد و شواری ملی نقش خود را همانگونه که انتظار می‌رود، ایفا خواهد کرد و ترکیه به مسیر خود با قوانین و نهادهای خود ادامه خواهد داد.
ائتلاف مهم نیست، مهم پایان دادن به سیاست برادر کشی است
در صورتی که ائتلاف میان شما و حزب عدالت و توسعه ایجاد شود، آیا ما می‌توانیم انتظار ایجاد تغییر در سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه را داشته باشیم؟
اینکه چه دولت ائتلافی در ترکیه بر سر قدرت باشد، اهمیتی ندارد. چیزی که اهمیت دارد این است که سیاستی که بر آتش جنگ دامن می‌زند و جنگ و برادرکشی را تشدید می‌کند، نمی‌تواند بیش از این ادامه پیدا کند. ترکیه خواهان آرامش است، نه جنگ.
ترکیه خواهان آرامش و صلح در منطقه است، نه تنش. ترکیه خواهان پایان دادن به رنج و درد در خاورمیانه است. این ما هستیم که از بروز رنج و درد در دمشق، بغداد، بیروت و یا در غزه آسیب می‌بینیم. اگر مردم در قاهر فریاد بر می‌آورند، فریاد ما نیز برای یکی شدن با آنان به آسمان بلند می‌شود. ما به عنوان یکی از اجزای بسیار مهم این منطقه، نمی‌توانیم جنگ، تنش و مرگ را تحمل کنیم. ما باید ذهنیتی را که منجر به برادرکشی و ایجاد دشمنی بین مردم می‌شود، از بین ببریم. ما مسلما این کار را در دوره جدید انجام خواهیم داد.
خونریزی در سوریه به سود هیچکس نیست
اخباری در ترکیه وجود دارد مبنی بر اینکه دولت ترکیه به داعش کمک نظامی می‌کند. به نظر شما این کمک نظامی به تضعیف دولت سوریه منجر شده است؟
کمک نظامی به سازمان‌های نظامی در سوریه نه‌تنها به این کشور، بلکه به ترکیه هم آسیب می‌زند. باید این مسئله را پذیرفت که تمامی منطقه هزینه این سیاست را می‌پردازد. ما همواره تاکید کرده‌ایم که صلح در سرزمین مادری نیازمند صلح در تمامی دنیا است. خونریزی در سوریه به سود هیچکس نیست. ما همواره بر خردمندی، صلح، آرامش و حس مشترک تاکید کرده‌ایم، بنابراین هرگز نمی‌توانیم این نوع کمک را بپذیریم.بازیگران منطقه نباید از ابزارهای خود برای تشدید خونریزی استفاده کنند، بلکه باید برای خاموش کردن آتش از آن بهره بگیرند.
پیام حافظ درباره عشق و برادری برای ما نیز یک راهنما است. دو کشور بزرگی که دارای فرهنگ و تاریخ مشترکی هستند، باید همکاری بیشتری برای توسعه اقتصادی، صلح، ثبات و امنیت منطقه با یکدیگر داشته باشند.
| همان احساسی را که مردم ایران در هنگام خواندن اشعار یحیی کمال بیات دارند، ما در هنگام خواندن اشغار حافظ داریم. پیام حافظ درباره عشق و برادری برای ما نیز یک راهنما است. دو کشور بزرگی که دارای فرهنگ و تاریخ مشترکی هستند، باید همکاری بیشتری برای توسعه اقتصادی، صلح، ثبات و امنیت منطقه با یکدیگر داشته باشند. |
اندرو هارپر، از اعضای نهاد حقوق بشر سازمان ملل فوریه سال گذشته عکسی را در توئیتر خود منتشر کرد که در آن یک دختر چهارساله برای عبور از مرز سوریه و اردن تلاش می‌کند و در تلاش است به اردن بگریزد. من هنوز هم احساس می‌کنم این عکس در جلوی چشمان من قرار دارد. سوال این است که مادر این کودک کجاست، برای پدرش چه اتفاقی افتاده است؟ چرا او در کنار خانواده خود نیست؟ آیا ما نباید این سوالات را از خود بپرسیم؟ آیا بشریت وقتی با چنین فجایعی که یک دختر را مجبور کرده چنین سفری را به تنهایی آغاز کند روبرو می‌شود، می‌تواند تا این حد بی‌تفاوت و یا ناتوان باشد؟ ما هیچ حقی برای اینکه با چنین رنج‌هایی که صدها نفر از مردم متحمل می‌شوند، اینگونه رفتار کنیم و آن را فراموش کنیم، نداریم.
همان‌طور که سعدی شیرازی می‌گوید: بنی آدم اعضای یکدیگرند، که در آفرینش ز یک گوهرند/ چو عضوی به درد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار/ تو کز محنت دیگران بی غمی، نشاید که نامت نهند آدمی.
دنیا باید این فاجعه را پایان دهد. تمام دنیا باید به این رنج‌ها پایان دهد. نخستین چیزی که ما باید انجام دهیم برداشتن گام‌های ضروری برای پایان دادن به این فاجعه است. هیچ گامی در این روند غیرضروری نیست، هیچ ابتکار عملی در این زمینه بی‌ارزش نیست، اگر بتواند این اطمینان را ایجاد کند که دیگر حتی یک کودک هم از پدر خود جدا نمی‌شود.
پیش‌بینی شما از آینده حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان در آینده سیاسی ترکیه چیست؟
این مردم هستند که آینده همه ما را تعیین می‌کنند. فردی که قانونی عمل می‌کند، از چیزی هراس ندارد. زندگی سیاسی همه ما یک روزی سرانجام به پایان خواهد رسید، بدون استثنا. وقتی زندگی سیاسی ما به پایان برسد، وقتی ما به خانه خود برگردیم، بزرگترین افتخار و شادی برای ما این خواهد بود که قادر باشیم بگوییم«من به کشور خود خدمت کردم و هیچ نوع درآمد غیرقانونی و نامشروع هم نداشته‌ام.»
نتایج انتخابات درس مهمی برای حزب عدالت و توسعه بود
آیا به نظر شما سقوط رای حزب عدالت و توسعه ارتباطی به مسائل مطرح درباره فساد مالی آن از جمله واقعه‌ای که در دسامبر سال گذشته رخ داد، و یا سیاست‌های خارجی نادرست این حزب در قبال کشورهای منطقه دارد؟
نتایج انتخابات درس مهمی برای حزب عدالت و توسعه بود. این حزب باید این درس را به دقت مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. اینجا جایی است که شما وقتی باز هم به مسیر فساد، بی‌نظمی و ذهنیت خودسرانه و غیر قانونی ادامه می‌دهید، به پایان خود می‌رسید. همه باید از این مسئله درس بگیرند.
در رابطه با مسئله فساد در ترکیه، به نام یک شهروند ایرانی به نام رضا ضراب نیز اشاره شده است. نظر شما درباره تحقیقات انجام شده در این رابطه چیست و به نظر شما تحقیقات در این‌باره چه تاثیری بر روابط ایران و ترکیه داشته است؟
در این تحقیقات دخالت‌های سیاسی آشکار و جدی صورت گرفته است، در حالی که این تحقیقات باید توسط یک دادگاه مستقل و بر اساس اصول قانون انجام می‌شد. این در حالی است که استقلال قضات از بین رفته است. قضات و دادستان‌ها در این پرونده تحت فشار انتخاب شده‌اند. اما یک مسئله بسیار مهم و خوب در این زمینه صورت گرفته است و آن این است که عدالت در این زمینه اگرچه کند پیش می‌رود، اما مطمئنا به مقصد خود خواهد رسید.
همواره خواهان زندگی توام با صلح در چارچوب دوستی و احترام با مردم و کشور ایران بوده‌ایم
هر کسی که قوانین را نقض می‌کند، باید مسئولیت آن را نیز بپذیرد. هیچ اهمیتی ندارد که آنان چه کسانی هستند. ترکیه یک جمهوری بی‌ثبات نیست، بلکه یک کشور قدرتمند است که دارای یک حکومت با فرهنگی صدها ساله است. و چیزی که این وضعیت را ایجاد کرده است، دولت دارای عدالت و قانون است.
دولتی که عدالت و قانون را برقرار و رعایت نمی‌کند، کیفیت یک دولت را ندارد. شما می‌توانید برای دوره‌ای مسائل را مخفی کنید، اما نمی‌توانید برای همیشه بی‌قانونی را مخفی نگه دارید، در این کشور نه، نمی‌توانید. روزی را خواهیم دید که این اقدامات غیرقانونی وقتی با عدالت مواجه شود، سرنوشت خود را خواهد دید.
چیزی که من می‌دانم این است که کشور و مردمی مانند ایران که دارای ریشه‌های عمیق است، فساد و بی‌قانونی را تحمل نمی‌کند. این حادثه هیچ آسیبی به روابط میان دو ملت وارد نخواهد کرد. بلکه برعکس، مردم ایران خوشحال خواهند بود که پرونده‌های فساد مورد بررسی قرار می‌گیرند و به آنان رسیدگی می‌شود.
اخیرا فراز و نشیب‌های زیادی در روابط ایران و ترکیه دیده شده و علاوه بر آن اختلافات زیادی میان دو کشور وجود دارد. نظر شما در این‌باره چیست و در صورت تشکیل دولت ائتلافی، این مسئله چه تاثیری بر روابط دو کشور خواهد داشت؟
ایران یک کشور بسیار مهم در منطقه است، ما همواره خواهان زندگی توام با صلح در چارچوب دوستی و احترام با مردم و کشور ایران بوده‌ایم که دارای ریشه‌های تاریخی عمیق و تمدن باستانی است.
کشور ما هر سال 3.8 میلیارد دلار صادرات به ایران دارد. در سال جاری صادرات ما به ایران در بازه زمانی ژانویه تا آوریل 1.148 میلیارد دلار بود. سال گذشته نیز ما 9.8 میلیارد دلار واردات از ایران داشته‌ایم و در بازه زمانی ژانویه تا آوریل امسال نیز ما وارداتی به ارزش 2.387 میلیارد دلار از این کشور داشته‌ایم. این روابط تجاری نیازمند این است که در سطوح بالاتر ادامه یابد.
تقویت روابط فرهنگی نیز برای تقویت فضای صلح و آرامش و دوستی میان دو کشور کاملا ضروری است. همان احساسی را که مردم ایران در هنگام خواندن اشعار یحیی کمال بیات دارند، ما در هنگام خواندن اشغار حافظ داریم. پیام حافظ درباره عشق و برادری برای ما نیز یک راهنما است. دو کشور بزرگی که دارای فرهنگ و تاریخ مشترکی هستند، باید همکاری بیشتری برای توسعه اقتصادی، صلح، ثبات و امنیت منطقه با یکدیگر داشته باشند.
انتهای پیام/
