دلایل پذیرش، خطرات و مزایای تولید و استفاده از محصولات تراریخته

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، دکتر کریم نوزاد نمین عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق در این نشست به تعریف تراریخته پرداخت و بیان کرد: «در طول دو دهه گذشته علم و تکنیک‌های ژنومیک از جمله مهندسی ژنتیک به سرعت در حال پیشرفت بوده که امکان انتقال ژن (یا ژن‌های) جدا شده از گونه‌های بیگانه و حتی ژن‌های مصنوعی را به گیاهان زراعی فراهم کرده است که به این گیاهان، گیاهان زراعی تغییر یافته ژنتیکی (GMO - Crop) اطلاق می‌شود.»

معاون دانشجویی فرهنگی واحد نراق با توجه به تاریخچه تراریخته گفت: «تاریخچه گیاهان تراریخته به چهار نسل قابل تقسیم هستند، در نسل اول نخستین انتقال موفق ژن (ژن مقاومت به آنتی بیوتیک) به گیاهان در سال 1983 میلادی صورت گرفت و در نسل دوم، گیاهان علاوه بر ژن نشانگر، حاوی یک ژن با ارزش زراعی نیز شدند و در نسل سوم که از سال 2000 میلادی شروع و بیش از یک ژن با ارزش اقتصادی و زراعی به گیاهان منتقل شد. (مانند مقاومت به آفات و علف کش به صورت همزمان) و امروزه در نسل چهارم، گیاهانی با اهداف استفاده های پزشکی و بهداشتی تولید می شوند ومباحث کشاورزی مولکولی مطرح است.»

وی افزود: «در سال 2005 ایران به عنوان نخستین کشور مسلمان وارد کلوب 21 کشوری تولید کنندگان محصولات تراریخته شد و نام خود را به عنوان نخستین تولیدکننده برنج تراریخته در جهان ثبت کرد.»

نمین افزود: «محصولات تراریخته در سال 2014 میلادی توسط 18 میلیون کشاورز در 28 کشور جهان در سطحی برابر با 5/181 میلیون هکتار که معادل 13 درصد از کل سطح قابل کشت جهان است، کشت شده است.»

وی دلایل پذیرش محصولات تراریخته برای کشاورزان را برشمرد و گفت: «سود بیشتر، صرفه جویی در زمان، سهولت استفاده، انعطاف پذیری بیشتر در برنامه ریزی، کاهش مصرف آفت‌کش به واسطه گیاهان مقاوم به آفات، امکان تغییر مسیر به سمت استفاده از علف‌کش‌های سازگار با محیط زیست به لطف گیاهان متحمل به علف‌کش از جمله دلایل کشاورزان برای پذیرش محصولات تراریخته است.»

نمین به نگرش اروپایی ها به محصولات تراریخته اشاره کرد و ادامه داد: «این محصولات در اروپا با قوانین و مقررات سخت گیرانه و اعتراضات شدید از طرف سازمان‌های محیط زیستی غیر دولتی (NGOs) مواجه شده است.»

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق بیان کرد: «کاهش فشار گسترش سطوح قابل کشت، کاهش اثرات زیست محیطی، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، کاهش فوق العاده هزینه تولیدپروتئین ها و داروهای نو ترکیب از جمله مزایای تولید و استفاده از محصولات تراریخته است.»

نمین به خطرات تولید و استفاده از محصولات تراریخته اشاره کرد و گفت: «گسترش و فرار ژن های خاص تراریخته ها به خارج از میزبان مثل علف های هرز، که البته راهکار کنترلی وجود دارد، دور شدن از فلسفه علم کشاورزی ارگانیک و کشاورزی زیست شناخت (اکولوژیک)، امکان اثرات سوء داروهای نو ترکیب بر انسان از جمله خطرات محصولات تراریخته می تواند باشد.»

وی افزود: « تصمیم به تولید و استفاده از محصولات گیاهی تراریخته بایستی براساس امکانات و اعتماد به توانایی های محققان و دانشمندان داخلی و پروتکل های دقیق و علمی و سیستم های کنترلی و نظارتی دقیق در مراکز باز تحقیقاتی صورت پذیرد وبسیار ضروری است که در واردات بذر و محصولات آماده گیاهی از سایر کشورهای تولید کننده تراریخته تجدید نظر و دقت کافی از سوی مسئولان مربوط منظور شود.