موافقت نمایندگان با اصلاح آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی

به گزارش حوزه پارلمانی گروه سیاسی خبرگزاری آنا‌، نمایندگان در نشست علنی امروز (چهارشنبه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، با بند یک ماده 20 این طرح با 168 رأی موافق، 10 رأی مخالف و 12 رأی ممتنع از مجموع 212 نماینده حاضر در صحن موافقت کردند.

براساس بند مورد تصویب قرار گرفته؛ در جزء 3 بند (الف) ماده 112 قانون آیین نامه داخلی مجلس؛ عبارت "تذکر آیین نامه ای و یا اخطار قانون اساسی" حذف شد.

براساس ماده 112 اصلاح شده آیین نامه داخلی مجلس؛ ترتیب و مدت نطق بدین شرح است:

الف- مدت نطق در جلسه علنى به‏ شرح زیر خواهد بود:

1- براى استیضاح یک وزیر دو ساعت و براى استیضاح دولت یا بیش از یک وزیر چهار ساعت. استیضاح کنندگان مى‏ توانند از بین خود یک یا چند نفر را براى بحث در موضوع استیضاح معرفى نمایند، ولى در هر حال مجموع نطق‌هاى استیضاح کنندگان نباید از مدت فوق تجاوز نماید.

2- در مورد کلیات هر طرح یا لایحه، ابتدا سخنگوی کمیسیون اصلی حداکثر پنج‌ دقیقه گزارش مى‏ دهد، پس از آن حداکثر سه‌ نفر مخالف و سه ‌نفر موافق به ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و سپس نماینده دولت و پس از آن سخنگوی کمیسیون هر کدام حداکثر پنج دقیقه صحبت مى‏ کنند.

تبصره 1- در مورد طرح‌ها و لوایح مهم یا مفصل با پیشنهاد رئیس‌ جلسه یا بیست و پنج نفر از نمایندگان و رأى اکثریت مطلق نمایندگان حاضر، مى‏ توان تعداد و یا وقت مخالف و موافق و وقت نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون را حداکثر تا دو‌ برابر افزایش داد.

تبصره 2- در بررسی کلیات طرح‌هاى دو یا سه فوریتى و طرح‌هایى که کمیسیون اصلى در موعد مقرر گزارش نداده است یکى از طراحان مى ‏تواند به جاى سخنگو در ابتدا و انتهاى رسیدگى در مجلس صحبت کند.

3- براى موارد ذیل هر یک پنج دقیقه:

- دفاع در برابر توهین و تحریف نطق

- مخالفت و موافقت نسبت به هر یک از مواد طرح‌ها و لوایح

- توضیح پیشنهاد اصلاحى نسبت به مواد طرح‌ها و لوایح اعم از فردى و جمعى

- توضیح نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون در مورد پیشنهادها

- توضیح پیشنهاد فوریت و یا سلب فوریت و مخالفت با آن

- پیشنهاد مسکوت ماندن طرح و یا لایحه و مخالفت با آن

- پیشنهاد تنفس

- پیشنهاد أخذ رأى مخفى

- پیشنهاد انواع رأى در مورد استیضاح

4- برای تذکر آیین‌نامه‌ای و یا اخطار قانون اساسی حداکثر سه دقیقه

ب- در تمام موارد مذکور در بند (الف)، در صورتى که ضرورت اقتضاء کند ممکن است استثنائاً بدون مذاکره و با پیشنهاد رئیس یا ده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس، مدت نطق و شور اضافه شود.

ج- در کلیات لایحه بودجه سالانه کل کشور پس از نطق رئیس جمهور، سخنگوی کمیسیون گزارش خود را ارائه می‌دهد سپس حداکثر ده ‌نفر از نمایندگان به عنوان مخالف گزارش کمیسیون و ده‌ نفر به عنوان موافق گزارش کمیسیون به ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق هر کدام حداکثر ده دقیقه صحبت می‌کنند. پس از آن نماینده دولت به مدت بیست ‌دقیقه و در پایان، سخنگوی کمیسیون صحبت می‌کند. مجموع زمان صحبت سخنگوی کمیسیون سی‌ دقیقه خواهد بود.

تبصره- در کلیات متمم و یک یا چند دوازدهم بودجه، اظهارات به میزان نصف مدت‌هاى مقرر در بند فوق است.

د- مدت نطق براى مسائل مهم مربوط به سیاست خارجى از قبیل عهدنامه‏ ها و مقاوله‏ نامه ‏ها و موافقتنامه هاى بین‏ المللى حداکثر سه ساعت و براى هر ناطق حداکثر پانزده دقیقه خواهد بود.

ه‍- پیش از أخذ رأى براى انتخاب حقوقدانان شوراى نگهبان و همچنین رئیس و دادستان دیوان محاسبات، هر نامزد می‌تواند حداکثر ده‌‌ دقیقه در جلسه علنى مجلس مشخصات، سوابق کاری، تحصیلات و برنامه ‏هاى خود را به اطلاع نمایندگان برساند.

تبصره- در کلیه مواردى که در این آیین‏ نامه، نمایندگان مى‏ توانند به‏ عنوان موافق یا مخالف صحبت کنند رعایت ترتیب ثبت‏ نام و یا درخواست صحبت الزامى است. در مواردى که قبل از تشکیل جلسه علنی متقاضیان صحبت یا نطق در لوح یا دستگاه الکترونیکی بیش از تعداد تعیین شده در این آیین ‏نامه باشد یکى از اعضای هیأت رئیسه موظف است به قید قرعه از بین افرادى که در موعد مقرر ثبت‏ نام کرده ‏اند افراد مورد نیاز را تعیین نماید. افراد تعیین ‌شده، حق واگذارى نوبت خود به نماینده دیگر را خواهند داشت.

در ادامه نمایندگان به اصلاح ماده 121 قانون آیین نامه داخلی مجلس رسیدند که نیاز به دوسوم آرا داشت که با 156 رأی موافق، 10 رأی مخالف و 5 رأی ممتنع از مجموع 213 نماینده حاضر در صحن موافقت کردند که براساس آن جزء 2 بند (هـ) موضوع نصاب انتخاب رئیس و دادستان دیوان محاسبات با ردیف 6 بند (و) همین ماده انتقال یافت.

براساس ماده 121 اصلاح شده قانون آیین نامه داخلی مجلس؛

ماده 121- نصاب رأى‏ گیرى در مجلس، کمیسیون، کمیته و شعبه در موارد مختلف به ‏شرح زیر می‌باشد:

الف ـ اکثریت چهار پنجم مجموع نمایندگان:

- اصلاحات جزئى خطوط مرزى کشور (اصل هفتاد و هشتم (78) قانون اساسى)

ب ـ اکثریت سه چهارم مجموع نمایندگان:

1- توقف انتخابات و ادامه کار مجلس سابق در زمان جنگ و اشغال نظامى (اصل شصت و هشتم (68) قانون اساسى)

2- مصوبات جلسه رسمى غیرعلنى (اصل شصت و نهم (69) قانون اساسى)

ج ـ اکثریت دو سوم مجموع نمایندگان:

1- تصویب درخواست مراجعه به آراء عمومى (اصل پنجاه و نهم (59) قانون اساسى)

2- تصویب عدم کفایت رئیس جمهور (اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسى)

3- تصویب تقاضاى سه فوریت طرح‌ها و لوایح

د - اکثریت دو سوم نمایندگان حاضر:

1- تصویب آیین‏ نامه داخلى مجلس و تفسیر آن

2- تصویب تشکیل‌ جلسه رسمى غیرعلنى مجلس با رعایت ماده (106) این آیین‌نامه

3- تصویب تقاضاى دو فوریت طرح‌ها و لوایح

4- تصویب موضوع اصل هفتاد و نهم (79) قانون اساسی

5- اصلاح قانون برنامه توسعه در ضمن لایحه بودجه و سایر طرح‌ها و لوایح

ه‍- اکثریت مطلق نمایندگان حاضر:

1- انتخاب رئیس مجلس (مرحله اول)

2- رأى اعتماد به وزیران

3- رأى عدم اعتماد به وزیران

4- تصویب طرح‌ها و لوایح و تفسیر قوانین

5- تصویب انجام تحقیق و تفحص

6- تصویب تقاضاى یک فوریت طرح‌ها و لوایح

7- تغییر دستور هفتگی مجلس

8- رأی به وارد بودن سؤال نمایندگان از وزیر

9- تصویب موضوعات اصول (هفتاد و هفتم) (77) ،(هشتادم) (80)، (هشتاد و دوم) (82) و (هشتاد و سوم) (83) قانون اساسى

10- تصویب وضع قوانین آزمایشى و تصویب دائمى اساسنامه سازمان‌ها توسط کمیسیون‌هاى مجلس و دولت طبق اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسى

11- تعیین تعداد اعضای کمیته‌ها در کمیسیون‌ها

12- تصویب اعتبارنامه نمایندگانی که پرونده آنان به کمیسیون تحقیق ارجاع شده است.

13- حذف مواد، تبصره‌ها و بندها از گزارش کمیسیون‌ها در جلسه علنی

14- تصویب افزایش تعداد مخالف و موافق یا وقت مذاکرات طرح‌ها و لوایح مهم موضوع تبصره (1) ماده (112)

15- سایر مواردى که در این آیین ‏نامه و سایر قوانین براى آنها کلمات«تصویب» یا «موافقت مجلس» آورده شده و در این آیین‌نامه نصاب آن مشخص نشده است.

و - اکثریت نسبى با حداقل رأی بیش از یک سوم نمایندگان حاضر:

1- انتخاب اعضای هیأت رئیسه شعبه

2- انتخاب نمایندگان جهت عضویت در کمیسیون تلفیق، مشترک و هیأت تحقیق و تفحص

3- انتخاب اعضای کمیسیون‌ تخصصی، ‌تحقیق و تدوین آیین‏ نامه داخلى در شعبه

4- تصویب تغییر کمیسیون نمایندگان

5- انتخاب اعضای کمیسیون ویژه در مجلس

6- انتخاب رئیس و دادستان دیوان محاسبات کشور

ز - اکثریت نسبى:

1- انتخاب رئیس‌ مجلس (مرحله دوم) و سایر اعضای هیأت رئیسه مجلس

2- انتخاب اعضای حقوقدان شورای نگهبان

3- انتخاب رئیس و اعضای هیأت رئیسه کمیسیون و کمیته

4- انتخاب نمایندگان جهت نظارت در مجامع، شوراها و سازمان‌ها

5- انتخاب اعضای کمیته‌های هر کمیسیون

6- انتخاب ده ‌نفر از نمایندگان در اجرای اصل‌ یکصد و هفتاد و هفتم (177) قانون اساسی

تبصره- نصاب رأی برای نسخ، حذف، لغو و اصلاح قوانین، نصاب تصویب آن است مگر مواردی که در این آیین‌نامه به صراحت نصاب دیگری تعیین شده باشد.

در ادامه نمایندگان ماده 22 طرح مذکور را به تصویب رساندند که براساس آن در ماده 122 آیین نامه داخلی مجلس عبارت "حداقل 10 ثانیه" حذف و عبارت "سی ثانیه از زمان شروع رأی گیری به فوریت" جایگزین شد.

براساس ماده 122 اصلاح شده؛ رأى‏ گیرى در مجلس به یکى از روش‌هاى ذیل انجام مى‏ گیرد:

1- با دستگاه الکترونیکى

2- علنى با ورقه

3- مخفى با ورقه

4- قیام و قعود

تبصره- قبل از شروع رأی‌گیری باید متن یا موضوع مورد بحث برای نمایندگان قرائت و یا اعلام و بلافاصله رأی‌گیری انجام شود. در صورتی ‌که متن اعلام شود و نیاز به قرائت نباشد باید متن رأی‌گیری شده در پاورقی مشروح مذاکرات به طور کامل آورده شود.

رئیس جلسه موظف است با اعلام شروع رأی‌گیری از انجام اخطار، تذکر، نطق یا توضیح جلوگیری کند و پس از سی ثانیه از زمان شروع رأی گیری به فوریت نتیجه رأی‌گیری را اعلام نماید.

همچنین نمایندگان در ادامه بررسی طرح اصلاح موادی از آیین نامه داخلی مجلس با ارجاع ماده 23 آن به کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی با 149 رأی موافق، 14 رأی مخالف و 3 رأی مخالف از مجموع 213 نماینده حاضر در صحن موافقت کردند.