«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
در سمینار «تحولات جدید و دورنمای ژئوپلیتیک منطقه» مطرح شد؛
قدرتهای بزرگ بخش مهمی از عوامل ایجادبحران امنیتی منطقه هستند
استاد دانشگاه تهران در سمینار «تحولات جدید و دورنمای ژئوپلیتیک منطقه» گفت که شکل جدیدی از بحران در فضای کنونی منطقه شکل گرفته‌است و قدرتهای بزرگ بخش مهمی از عوامل ایجاد این بحران امنیتی هستند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، سمینار «تحولات جدید و دورنمای ژئوپلیتیک منطقه» 24 آبان به همت موسسه تحقیق و ترجمه هور و انجمن ایرانی روابط بین‌الملل و با سخنرانی اساتید روابط بین‌الملل ایران و ارمنستان برگزار شد.
در ابتدای این سمینار دکتر حمید احمدی استاد برجسته روابط بین‌الملل دانشگاه تهران به بیان نظرات خود پیرامون تحولات اخیر شمال عراق پرداخت و دلایل شکست پروژه دولت مستقل کردی را برشمرد.
احمدی در سخنرانی خود تاکید کرد: «اعتقادی چندانی به اینکه آقای بارزانی ندانسته وارد فضای رفراندوم شده ندارم. به نظرم بارزانی می‌دانست در چه فضایی وارد خواهد شد ولی چاره‌ای جز این نداشت.»
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران به دلایل اقدام بارزانی برای انجام همه‌پرسی پرداخت و گفت: «از دلایل مهم بارزانی برای برگزاری رفراندوم یکی پایان دوره سیاسی زندگی وی بود، دلیل دیگر پوشش دادن به عملکرد نادرست در اقلیم کردستان و دو سال حکومت غیرقانونی در اقلیم در شرایط مبارزه با داعش بود و آخرین علت احساس بارزانی به ایجاد یک میراث برای خودش بود. وی می‌خواست در آینده دور و نامشخصی که دوباره موضوع استقلال کردستان مطرح شود، نام بارزانی به عنوان شخصیت بارز در تاریخ استقلال کردستان همواره مطرح باشد.»
احمدی درباره مخالفت آمریکا و اتحادیه اروپا و سایر کشورهای قدرتمند جهان با موضوع استقلال و کوچک شدن کشورها توضیح داد: «مخالفت آمریکا با استقلال اقلیم کردستان در عراق و استقلال منطقه کاتالونیا از دولت اسپانیا نشان داد که نظام سرمایه‌داری در شرایط فعلی به دنبال اتم‌یزه کردن جهان نیست.»
احمدی ادامه داد: «البته ممکن است در آینده ساختارهای فعلی سیاست بین‌الملل و سیاست‌های منطقه‌ای تغییر کند و اوضاع دیگری به وجود بیاید ولی قواعد حفظ و یکپارچگی «دولت-ملت» با وجود همه چالشها و مخالفتها همچنان برای هم دولتها و هم بسیاری از ملتها مقدس است.»
در بخش دیگری از این سمینار دکتر آرمن اسرائیلیان معاون دانشکده ایرانشناسی دانشگاه ایروان مسائلی را پیرامون فضای رسانه‌ای موجود درباره اخبار ارمنستان و چالش قره‌باغ ارائه داد و تاکید کرد: «از رسانه‌ها و خبرنگاران ایرانی می‌خواهم که برای پوشش اخبار ارمنستان و به خصوص قره‌باغ نگاه بی‌طرفانه و بدون جانبداری را انعکاس دهند و مراقب تغییر مواضع در برخی رسانه‌های متعلق به جمهوری آذربایجان باشند.»
اسرائیلیان همچنین از تغییر ماهوی برخی از اخبار و گزارش های داخل ایران در رسانه‌های جمهوری آذربایجان گلایه کرد.
اسرائیلیان همچنین درباره ارتباطات میان عربستان سعودی و آذربایجان در رابطه با مساله تبلیغات دینی توضیح داد و تصریح کرد: «عربستان سعودی هم تبلیغات دینی در آذربایجان انجام می‌دهد و هم اینکه دولت آذربایجان را به همراهی با خود در سازمان کنفرانس اسلامی برای فعالیتهای ضد ایرانی همراه می‌کند. این کشور همچنین توانست رابطه ترکمنستان و ایران را به راحتی خراب کند.»
اسرائیلیان توضیح داد: «عربستان سعودی با ارمنستان روابط دیپلماتیک ندارد و آذربایجان از این موضوع نهایت سوءاستفاده را برده است. این موضوعات برای دولت ارمنستان نیز دارای اهمیت است. زیرا اقدامات عربستان در منطقه قفقاز جنوبی تاثیر زیادی گذاشته است و اکنون عربستان سعودی خطرناکتر از اسرائیل است.»
در بخش انتهایی این سمینار دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، مسائل مهمی را پیرامون نقش قدرتهای منطقه‌ای و بین‌المللی در منطقه و نیز افزایش تنشهای موجود در منطقه بیان کرد.
متقی درباره بُعد دیگر روابط بین‌الملل که متضمن منازعه و رقابت است، بیان کرد: «شکل جدیدی از بحران در فضای کنونی منطقه شکل گرفته است و به همین دلیل بسیاری از بازیگران منطقه‌ای به خصوص در قفقاز و آسیای غربی، در تنگنای امنیتی شدیدی قرار گرفته‌اند و قدرتهای بزرگ بخش مهمی از عوامل ایجاد این بحران امنیتی هستند.»
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد: «وضعیت بی‌ساختاری در سیاست بین‌الملل اجازه به وجود آمدن کنش هماهنگ و موثر را فراهم نمی‌کند و نمونه واضح این وضعیت، روابط بین روسیه و آمریکا در سالهای اخیر است که به هیچ وجه ساختار مشخصی نداشته است.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل وضعیت عدم اطمینان و پیش‌بینی ناپذیری در فضای منطقه را دلیلی اصلی برای اجرایی نشدن کامل توافقات میان کشورهای منطقه دانست.
متقی تاکید کرد: «در حال حاضر ناپایداری در منطقه در حال بازتولید است و نشانه‌های این ناپایداری در دو مولفه قابل مشاهده است. یکی اینکه با طی سالیان درازی از پایان جنگ سرد هنوز ساختار روابط بین‌الملل شکل دقیق و باثبات خود را پیدا نکرده است و قدرتهای بزرگ به خصوص آمریکا نتوانسته‌اند بازیگر هژمون در ساختار بین‌الملل باشند و سایر قدرتهای بزرگ هم ظرفیت لازم برای دور اندیشی و عقلانیت دیپلماتیک را از خود نشان نداده‌اند. مولفه دیگر اینکه بعد از دوران دیکتاتوریها در منطقه ما اوضاع ناامنی وجود داشته است و آمریکا هم در عین حال دیگر انگاره‌های ایجاد ثبات را در منطقه دنبال نمی‌کند.»
متقی درباره دلایل نقش‌آفرینی ایران در خلا قدرت و امنیت موجود در منطقه افزود: «ایران در سالهای اخیر در فضای کنونی سعی کرده است به جای نقش انفعالی نقش فعالانه و مسئولانه‌ای داشته باشد. ولی جالب است که برای تامین ثبات و امنیت حداقلی فعلی، هیچکس متاسفانه قدردان ایران نیست.»
متقی در پایان سخنرانی خود تصریح کرد: «دورنمای تحولات منطقه‌ای مثبت نیست و به سوی امنیت پیش نمی‌رود. امروز بی‌ارادگی در ساختار دولتهای بزرگ و همچنین گسترش هویت‌یابی در قالب ناسیونالیسم در تمام کشورهای منطقه، تنشها را بیش از پیش در حال گسترش قرار داده است و ایران در این فضا چاره‌ای جز افزایش قدرت راهبردی و نفوذ منطقه‌ای خود ندارد.»
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
