عربستان باعث و بانی خشونت و افراط‌گرایی است/ تغییرات ساختاری وزارت امورخارجه جدی است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ نشست بهرام قاسمی سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با رسانه‌های داخلی و خارجی امروز دوشنبه 8/8/96 در محل وزارت امور خارجه برگزار گردید.
متن سوال و جواب خبرنگاران رسانه‌های مختلف از سخنگوی وزارت خارجه بدین شرح است:

آیا در آستانه درباره مرزهای مورد مناقشه به تفاهم خواهند رسید یا خیر؟

دیروز اجلاس کارشناسی و پس از آن اجلاس عالی خواهد بود. مین یابی و مین زدایی و مبادله زندانیان و اجساد کشته شدگان مهمترین محورهای آستانه 7 است. محورهای مورد نظر در آستانه 6 به نتیجه رسید و امیدواریم که سایر موارد در روند آستانه به عنوان تنها روند موفق در سوریه به نتیجه برسند.

دلایل دولت چین برای مسدود کردن دوباره حساب‌های ایرانیان مقیم چین چیست؟

مشکلات از مدت‌ها پیش ایجاد شده است. فقط خاص ایرانیان نیست. در گذشته مشکل تقریباً رفع شد ولی مطلع شده‌ام که دوباره مشکل بروز کرده است. پیگیری‌هایی از سفارت چین در تهران و سفارت ایران در پکن انجام شده و موضوع در دستور کار است. مسائل داخلی و جابجایی مقررات در چین علت این مسأله اعلام شده است. امیدوارم که در کوتاه مدت با پیگیری همه جانبه مشکل حل شود.

رئیس جمهور و آقای عراقچی از گپ زدن با اروپائیان سخن گفته‌اند. منظور از آنها آیا مذاکره است؟

گپ زدن معانی مختلفی دارد و مسأله عمومی است و مطلب خاصی نیست. زمانی که ارتباطاتی وجود دارد و گپ زدن جزء ارتباطات است. اگر منظور شما مذاکرات در باره مسائل خاص است مسأله دیگری است که براساس نوع موضوع قابل تفسیر و مطالعه است و می توان درباره آن در زمان خاص تصمیم گرفت. گپ زدن به معنای صحبت کردن که مسأله عادی است و مشکل خاصی ندارد. اگر منظور شما مذاکره است مطلب دیگری است . گفتگو ابزار اولیه دیپلماسی است.

ایران یکی از محورهای حملات ائتلاف یمن در ریاض بوده و وزیر خارجه عربستان هم دوباره اتهاماتی را درباره ایران مطرح کرده است. موضع جمهوری اسلامی ایران چیست؟

موضع ایران از روز اول مخالفت با حمله به یمن بوده و نظر خود را اعلام و هشدارهای لازم را به کشورهای دخیل در آن اعلام کرده ایم. مطالب مطرح شده در ریاض جدید نیست و تبدیل به عادتی شده که تکرار می شود. فرافکنی می‌کنند و پای دیگران را به مشکلات خود می‌کشند. متجاوز در یمن معلوم است و این اتهامات زیاد قابل اعتنا نیست. لذا نمی توان پس از چند سال گناه خود را به دیگران نسبت داد.

معاونین وزارت خارجه در چارت جدید چه کسانی خواهند بود؟

تغییرات ساختاری وزارت امورخارجه جدی است و در دست اجراست. تاپ چارت آن تصویب شده و سایر موارد در سازمان امور استخدامی است و به زودی تصویب خواهد شد. اقدامات دیگری در کنار تغییر ساختار توسط کمیته های دیگر در حال پیگیری است . یک معاونت سیاسی و یک معاونت دیپلماسی اقتصادی خواهیم داشت ولی معاونان معلوم نشده‌اند .آنچه در رسانه‌ها طرح شده گمانه زنی است و باید مقداری صبر کرد و در صورت نهایی شدن اعلام خواهد شد. به دلیل مراحل اداری این روند ممکن است با پستی ها و بلندی هایی روبرو باشد و اندکی کند عمل شده باشد ولی با این تغییرات شاهد وزارت خارجه جدید و مطابق با نیازهای کشور خواهیم بود.

نشست سه جانبه ایران، روسیه و آذربایجان در تهران چه محورهایی خواهد داشت؟

این دومین اجلاس است. اجلاس اول در باکو برگزار شد. چهارشنبه این اجلاس برگزار و درکنار آن دیدارهای دوجانبه هم برگزار می‌شود. دستور کار اجلاس شامل موضوعات زیادی از جمله دوجانبه، منطقه ای و مسائل مشترک درباره سه کشور از جمله مبارزه با تروریسم از صبح تا شب چهارشنبه انجام خواهد شد. مقدمات کار انجام شده و فرصت خوبی برای بررسی مسائل مشترک سه کشور و رایزنی و تصمیم گیری در باره آن می باشد.

علت لغو سفر هیأتی از انگلستان برای بررسی مسائل کنسولی بین دو کشور در مهر ماه به تهران علی رغم اعلام پیشین چیست؟

سفر لغو نشده، ممکن است به تأخیر افتاده باشد. روابط به خوبی با انگلستان در حال پیگیری است و درباره تاریخ دقیق هیأت مزبور اطلاع دقیقی ندارم ولی همه مسائل درباره روابط با انگلستان در دست در وزارت امور خارجه در حال اجرا می‌باشد و در آینده شاهد رفت و آمد بیشتر هیأتهای دو کشور خواهیم بود.

آقای نهاوندیان اعلام کرده «دری اصفهانی» را وزارت امور خارجه معرفی کرده و به عنوان کارشناس در بانک مرکزی مشغول بوده است. سخنگوی قوه قضائیه نیز اعلام کرده جاسوس‌های دیگری نیز بوده‌اند و به خارج فرار کرده‌اند. شما چه اطلاعات تکمیلی در این زمینه دارید؟

بیش از این هم اعلام کردم و هم اکنون تکرار می کنم آنچه قوه قضائیه اعلام می کند مورد احترام است و من درباره آن اظهار نظر نمی‌کنم. درباره اظهارات آقای نهاوندیان هم اعلام نظر نمی‌توانم بکنم. همانگونه که وزیر اطلاعات اعلام کردند دری اصفهانی عضو وزارت امور خارجه نبوده و توسط دستگاه‌های دیگر به عنوان مشاور به تیم مذاکراتی معرفی شد. تعداد مشاورانی که به تیم مذاکراتی وزارت امور خارجه معرفی شده بودند، بسیار زیاد است. آقای «دری» همکاری‌های زیادی با دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت دفاع داشته و خدمات زیادی به کشور داشته است. بازگشت 76/1 میلیارد دلار پول و مقادیر زیادی طلا به کشور از خدمات ایشان است. ملاک ما اعلام نظر دستگاههای اطلاعاتی است. ما درباره مشاوران صلاحیت یافتن روابط ناپیدای آنها را نداریم و این از وظایف دستگاههای اطلاعاتی است. نظرات وزیر اطلاعات بیانگر درست نبودن برخی اتهاماتی است که به آقای «دری اصفهانی» وارد شده و از اتهاماتی که به سایر مشاوران وارد شده هم خبری نداریم.

اعلام شده دولت عراق مرز تجاری شلمچه را امروز بسته است؟ واکنش شما چیست؟

ستاد عالی اربعین در وزارت کشور تشکیل شده و مرتب جلسه دارد. درباره مسائل مرزی وزارت کشور و سایر سازمانها تماس‌های مکرر با دولت عراق دارند و اگر مشکلی باشد قابل حل است. شاید مسائلی به صورت کوتاه مدت به دلیل شرایط خاص به وجود آید که قابل توجه نیست.

اخیراً نماینده عربستان در سازمان ملل ایران را به تبعیض مذهبی متهم کرد. آیا تحت تأثیر موضوع سپنتا نیکنام این اظهارات بیان شده و آیا وزارت امور خارجه پیگیر موضوع سپنتا نیک نام است؟

ما در مسائل داخلی ورود نمی‌کنیم و دستگاههای ذیربط باید اعلام نظر کنند. البته سوء استفاده از این مسأله موضوع دیگری است. ولی اظهارات غلط و بی‌جای برخی مقامات عربستان می‌باشد که به دلیل مشکلات خود سعی می‌کنند دشمن فرضی معرفی و از هرسوژه ای برای ایران هراسی استفاده کنند. ولی مسائل آنچنان آشکار است که آنها نتیجه‌ای نخواهند گرفت. دولت عربستان خود باید به حقوق بشر احترام گذارد و از سرکوب مردم و اقلیتهای مذهبی خودداری کند و به جای دادن تابعین به ربات ها حقوق شهروندان خود را رعایت کند. چنین ژست های بی ربطی مشکلی را از این کشور حل نمی کند. پرداختن به بازی رباتیک در کنار سرکوب مردم و اقلیتهای مذهبی آن کشور، تناقضی است که در رفتار عربستان وجود دارد.

اخیراً برخی شرکتها مانند تویوتا و توتال در همکاری با ایران تشکیک کرده اند. وزارت امور خارجه قرار است برای اجرائی کردن همه مفاد برجام چه اقدامی می کند؟

وزارت امور خارجه همیشه در تلاش برای اجرای کامل برجام و کاهش آثار بدعهدی‌های آمریکا در برجام می‌باشد. در گزارش اخیر وزارت امور خارجه که به مجلس ارسال شده مصادیق بدعهدی آمریکا اعلام شده و به زودی بررسی خواهد شد. امروز جهان در مقابل ترامپ ایستاده و در مورد برجام یک صدای واحد از جهانیان در مقابل ترامپ می‌شنویم. همه مقامات آمریکا در حال تلاش برای جلوگیری از بهره برداری ایران از مزایای برجام میباشند. ولی موضوع در ایران درحال بررسی است و تلاش مذبوحانهای است که آمریکا انجام می‌دهد. ولی مجموعه اروپا در جلسات اخیر با صدای بلند حمایت خود از برجام را اعلام کرده‌اند. فقط چند کشور بی‌هویت در منطقه از سیاست ترامپ درباره برجام حمایت کرده‌اند.

رئیس جمهوری مصر هفته گذشته اعلام کرد 40 سال است با ایران رابطه نداریم و زمان آن رسیده با ایران صفحه دیگری را باز کنیم.

آقای سیسی درست می گوید. 40 سال است رابطه‌ای نداریم. مصر کشوری بزرگ با تاریخ طولانی است ولی در حال حاضر نقشی را که باید در جهان اسلام و جهان عرب داشته باشد، به دلیل سیاستهای اشتباه گذشته، ندارد. به مصر علاقه‌مندیم و امیدواریم مصر در جایگاه مناسب خود قرار گیرد. مصر میتواند و باید نقش بیشتری در ثبات منطقه داشته باشد که هم اکنون این نقش را ندارد. توصیه میکنم مصر از دیدگاههای سنتی که موجب مشکلات کنونی در رابطه شده، فاصله بگیرد و واقعیتهای امروز جمهوری اسلامی و جایگاه آن را در نظر بگیرد تا زمینه گفتگو در شروع مراحل نخست برای توسعه روابط، فراهم شود. ولی این بستگی به میزان آمادگی و علاقه مندی دولتمردان مصر برای تطبیق خود با واقعیتهای موجود، دارد.

اعلام شده برخی بازرسان آژانس به برخی دانشگاههای کشور رفته و در مورد برخی پایان نامه های دانشجویان درباره مسائل هسته ای سؤالاتی را پرسیده‌اند؟

ترجیح می دهم درباره چیزی که اطلاعی ندارم مطلبی بیان نکنم.

آیا در سفر پوتین به تهران درباره برجام صحبت خواهد شد؟

اعلام کردم که در این سفر درباره مسائل مختلف گفتگو خواهد شد. علاوه بر نشست سه جانبه، مسائل دوجانبه منطقه‌ای و جهانی بررسی خواهد شد. سفر مهمی است در چارچوب نگاه به همسایگان و در زمینه روابط با کشورهای همسایه دستاوردهای خوبی داشته‌ایم. نهمین دیدار آقای روحانی با پوتین و دهمین دیدار با آقای الهام علی اف می باشد که نشانه بسیار خوبی است و بیانگر روابط خوب ما با روسیه و ج. آذربایجان می باشد. قفقاز حوزه مهمی برای ماست. درکنار آذربایجان، همواره با ارمنستان نیز رابطه خوبی داشته ایم. اخیراً نخست وزیر ارمنستان به تهران آمد. با گرجستان هم روابط خوبی داریم و این نشست ها موجب افزایش ثبات در قفقاز خواهد شد.

پاسخ شما درباره گپ موشکی ابهامات را بیشتر کرد. لطفاً توضیح دهید. آقای عراقچی گفته ما درباره مسائل موشکی مذاکره نکرده‌ایم و گپ زده‌ایم. لذا نظر شما چیست؟ گپ موشکی انجام شده یا نه؟
من صحبت آقای عراقچی را ندیدم ولی ایشان می تواند با هیأتهای خارجی مذاکره داشته باشد. من گپ موشکی را از شما می شنوم و در سؤال قبل هم نبود.

در مورد مسائل موشکی با هیچکس مذاکره نمی‌کنیم چرا که بخشی از مسائل دفاعی ماست و شرایط منطقه و تاریخ به ما آموخته برای دفاع از کشور بر داشته های خود اتکا کنیم. در مورد مسائل موشکی هر اقدامی لازم باشد، انجام می‌دهیم و از نظر ما تعارضی با قطعنامه شورای امنیت ندارد. کشورهایی که در این باره اظهار نظر می کنند بررسی کنند هر سال چه مقدار تسلیحات به کشورهای منطقه صادر می کنند. بودجه نظامی همسایگان ایران را با بودجه ایران مقایسه کنند. ایران کمترین بودجه نظامی را دارد و به مردم خود متکی است. با صراحت می‌گویم سوء تفاهمی در مورد مسائل موشکی در یک گفتگو ایجاد شده و هیچ مذاکره ای صورت نگرفته و نخواهد شد.

آقای ظریف به آفریقا سفر کردند. آیا این سفر در واکنش به بدعهدی های طرف غربی درمورد روابط بانکی بوده است ؟
قاره آفریقا فی نفسه برای ما مهم است و باید با آن ارتباط داشته باشیم و به دلائل مختلف رابطه با آن را گسترش دهیم. لذا سفر دکتر ظریف هیچ ارتباطی با سایر مسائل ندارد. این سومین سفر دکتر ظریف به آفریقا بود. اسنادی در این سفر امضا شد. هیأت بزرگی که بخش خصوصی هم حضور داشتند، دکتر ظریف را همراهی می کردند. یک درمانگاه ایرانی در اوگاندا افتتاح شد و امیدواریم بتوانیم سفرهای دیگر انجام شود و بتوانیم حوزه فعالیت خود را در آن قاره گسترش دهیم. طرح مسائل حاشیه ای مانند مسائل بانکی در سفر به آفریقا ناشی از ناآگاهی است.

ولیعهد عربستان در مصاحبه با گاردین محافظه کاری کشور خود را واکنشی به انقلاب اسلامی ایران نسبت داده است؟ موضع شما در این خصوص چیست؟

این اظهارات مطالب مهمی را در خود داشت که باید به آن توجه ویژه کرد. اقرار به خشونت علیه ایران و اعتراف به آن مسأله مهمی است. نکته دومی که باید مجامع حقوق بشری به آن توجه کنند، توجه به منشاء خشونت و افراط گرایی است که مقام عربستانی به آن اعتراف کرده است. عربستان باعث و بانی خشونت و افراط گرایی بوده است. امیدواریم این کشور به اعتدال و همزیستی مسالمت آمیز با مردم و همسایگان خود برسد. این صحبت مهمی بوده که از زوایای مختلف باید به آن توجه کرد.

آینده شورای همکاری خلیج فارس را چگونه میبینید؟

مشکلاتی بین کشورهای عضو آن شورا بوجود آمده که البته از قبل هم وجود داشته و به صورت تصنعی در این سالها تلاش کردند که بر آن سرپوش گذارند. مشکلاتی در آن شورا وجود دارد و بنابه دلائل مختلف بخشی از آن دیده نمی شود. به نظر می رسد در آینده مشکلات آن دیده خواهد شد.

به روابط خوب ایران با آذربایجان و ارمنستان اشاره کردید. آیا در سفر رئیس جمهور آذربایجان به تهران برای حل مشکل قره باغ تلاش خواهد شد؟

ایران اولین کشوری بود که برای حل بحران قره باغ وارد عمل شد. امیدواریم در حوزه قفقاز هیچگونه درگیری وجود نداشته باشد. بارها اعلام کرده ایم از هرگونه تلاش برای جلوگیری از این درگیریها فروگذار نخواهیم کرد و امیدواریم دو همسایه شمالی ایران مشکل را حل و در این موضوع به ثبات برسند. امیدواریم این سفرها بر حل مشکل تأثیر داشته باشد.

اعلام شد دیپلماتهای ایران برای راه اندازی دفتر حافظ منافع ایران به عربستان اعزام خواهند شد. این دیپلمات‌ها در کجا مشغول به کار خواهند شد؟ هیاتی که قرار بود از عربستان سفر کند، آیا انجام شد یا خیر؟

اعضای هیأت روادید خود را گرفتند ولی سفر انجام نشد. براساس سند امضا شده دفاتر حفاظت منافع ایران و عربستان افتتاح خواهد شد ولی زمان دقیق آن و زمان اعزام دیپلماتها هنوز مشخص نشده است.

سفر آمانو چه دستاوردهایی داشته است ؟

سفر بسیار خوبی بود. همکاری بسیار خوبی با آژانس به عنوان یک سازمان تخصصی سازمان ملل وجود دارد و آن سازمان مسائل مرتبط با برجام را دنبال می کند. تبادل نظرهایی صورت گرفت. در وین هم با ایشان دیدارهایی انجام شده است. در مورد بازدید از اماکن نظامی مطلبی بررسی نشده است.

اعلام شد یکی از ابعاد سفر اخیر عبادی به تهران میانجیگری بین ایران و عربستان بوده است. آیا چنین چیزی در سفر ایشان مطرح شد؟

ما با عراق روابط بسیار خوبی داریم و خواهیم داشت. عمده موضوعات طرح شده در سفر عبادی مسائل منطقه ای و دوجانبه بوده و فکر نمی کنم درباره میانجیگری مطلب خاصی طرح شده باشد. البته از ریاض صداهای متفاوت شنیده می شود. یک بار درخواست میانجیگری می کنند و بعد تکذیب می کنند. برای گفتگو با کشورهای منطقه برای رسیدن به ثبات منطقه ای آماده ایم. ولی علائمی که از ریاض دریافت می شود مغایر این روند می باشد و به نظر می رسد از واقعیتهای منطقه به دور هستند. عربستان بیشتر در کشورهای فرامنطقه ای می نگرد تا کشورهای منطقه .

رویکرد ایران نسبت به تحولات اقلیم کردستان چیست؟ و آیا ایران قصد میانجیگری بین اربیل و بغداد را دارد یا خیر؟

مسائل اقلیم کردستان مسأله داخلی عراق است و در هفته های اخیر اقداماتی کرده‌ایم. برگزاری همه پرسی اقدامی اشتباه بود. علاقه مند بودیم از ورود به راههایی که منجر به شکست مردم اقلیم شود، جلوگیری کنیم ولی هوسهای افراد خاصی که بر مسائل منطقه اشراف نداشتند موجب برگزاری همه پرسی و ایجاد مشکلات در اقلیم شد. امیدواریم مشکلات کم شده و در چارچوب قانون اساسی و تمامیت ارضی آن کشور زندگی کنند.

آمریکا ادعا کرده ائتلاف تحت رهبری آنها موجب آزادی رقه شده است. آیا آن را تأئید می کنید؟

اطلاع دقیقی ندارم، لذا اعلام نظر نمیکنم.

چشم انداز روابط تجاری ایران با عراق را چگونه ارزیابی می کنید؟

تحول خاصی بوجود نیامده است. روابط اقتصادی ایران با عراق در حال گسترش می باشد و تحولات داخلی عراق بر روابط با عراق تأثیری نخواهد داشت.

برخی نمایندگان معلوم الحال پارلمان آذربایجان در آستانه سفر رئیس جمهور آن کشور به ایران مطالبی را علیه ایران طرح می‌کنند. واکنش شما چیست ؟

برای ما ملاک رفتار دولت آذربایجان است. اقدام برخی نمایندگان و افراد دیگر را از کانالهای مختلف از جمله در سفر فردا بررسی و گلایه خود را به آنها اعلام خواهیم کرد.

اعلام شده عربستان برخی قبایل شیعه عراق را به اتحاد با خود فراخوانده است. آیا ایران درباره ارتباط گروههای غیر رسمی ولی پر نفوذ عراق اقدامی انجام داده است؟

عربستان با عدم شناخت خود از واقعیتهای منطقه تلاش میکند در روابط دیگر کشورها با ایران اختلال ایجاد کند. اقدامات آن کشور را به خوبی رصد می کنیم. ارتباط خوبی از گذشته با گروهها و مردم عراق داشته ایم و این ارتباط فرهنگی و تاریخی و در چارچوب روابط با دولت عراق تعریف می شود.

باتوجه به سفر هیأت اخیر حماس به تهران، آیا روابط سوریه و حماس نیز خوب خواهد شد و آیا کشورمان در این زمینه میانجیگری خواهد کرد یا خیر؟

این رفت و آمدهای هیأتهای سیاسی وجود داشته و مطلب جدیدی نیست ولی موضوع میانجیگری را نمی توان از الآن درباره آن صحبت کرد و با انجام یک سفر درباره آن اظهار نظر کرد .