اولین‌های‌ «سرخابی‌ها» در دربی اول آسیا/ وقتی رکورد‌ها جابه‌جا می‌شوند

گروه ورزشی-حمید رضا نقیبی،کمتر پیش آمده دیدار تیم‌های سوم و سیزدهم جدول دارای جذابیت خاصی باشد اما زمانی که این دو تیم پرسپولیس و استقلال باشند قضیه فرق می‌کند.

یکی از نکاتی که در تاریخ 49 ساله دربی‌ها در خاطر علاقه‌مندان به فوتبال باقی مانده اتفاقات غیرمنتظره‌ای است که در جریان این رقابت افتاده است. در این میان حوادث و اتفاقاتی رخ داده که بسیاری تا به حال اطلاعی از آن نداشته‌اند و به طور حتم هواداران دو تیم علاقه دارند که بدانند چه وقایع جالب توجهی در تاریخ دربی رخ داده که ماندگار شده است.

*نخستین‌ها

*اولین دربی پایتخت 16 فروردین 1347 برگزار شد که این بازی به تساوی رسید.

* اولین گلزن دربی احمد منشی‌زاده است که در دربی سوم موفق به فتح دروازه پرسپولیس شد.

*کامبوزیا جمالی از استقلال و همایون بهزادی از پرسپولیس نخستین کاپیتان‌های دربی هستند.

*عبدالرضا موزون اولین داور دربی است.

*همایون بهزادی در دربی دوازدهم اولین هت‌تریک دربی را انجام داد. دیداری که پرسپولیس 6 بر صفر برنده شد.

*اولین مربی خارجی دربی زدراکو رایکوف استکه در دربی پنجم روی نیمکت استقلال نشست.

*بهادرخان نخستین داور خارجی دربی است. این داور پاکستانی دربی دوم را سوت زد.

*رضا وطنخواه بازیکن پرسپولیس اولین اخراجی دربی پایتخت است.

*عیسی ترائوره نخستین گلزن خارجی دربی است. گل او در دربی 55 برای جلوگیری از شکست پرسپولیس کافی نبود.

* نخستین بازیکن خارجی دربی آلن ویتل انگلیسی است که در دربی بیست و یکم برای پرسپولیس به میدان رفت.

*بیشترین‌ها

* استقلال با 25 پیروزی بیشترین برد در دربی را به دست آورده که به طور حتم در آینده دچار تغییر می‌شود.

*علی پروین با 20 بار حضور در دربی بیشترین حضور در دربی را تجربه کرده است.

*مرحوم ناصرحجازی،کارو حق‌وردیان و علی جباری با 17 بار حضور بیش از سایر استقلالی‌ها در دربی حاضر شده‌اند.

*ژاک الونگ الونگ با 4 بار حضور در دربی در میان بازیکنان خارجی رکورددار است.

*علی جباری با 11 بار بستن بازوبند کاپیتانی استقلال در این مقوله رکورددار است.

*حضور 120 هزار تماشاگر در دربی بیست و ششم باعث شد تا این دیدار رکورددار تعداد تماشاگر شود.

*محمد صالحی و محسن ترکی با 5 داوری در دربی بیشترین قضاوت را داشته‌اند.

*مرحوم زدراکو رایکوف، علی پروین و مرحوم منصور پورحیدری و با 6 پیروزی متوالی رکورددار بیشترین برد متوالی در دربی هستند.

*نیلسون کوریا جونیور گلر برزیلی پرسپولیس با 405 دقیقه گل نخوردن در این زمینه دارای رکورد است.

*حضور در 15 دربی متوالی باعث شد تا اکبر کارگرجم رکورد بیشترین حضور متوالی در دربی را از آن خود کند.

*برگزاری 5 دربی در سال 90 این سال را در صدر دیگر سال‌ها در برگزاری دربی قرار داده است.

* در سال 90 استقلال با 3 پیروزی رکورد بیشترین برد را به خود اختصاص داده است.

* رکورد بیشترین گل زده در یک سال با 10 گل در اختیار استقلال است.

*مرحوم همایون بهزادی و ایمون زاید از پرسپولیس تنها کسانی هستند که در دربی هت‌تریک کرده‌اند.

*ایمون زاید با هت‌تریک ظرف 9 دقیقه رکورد سریع‌ترین هت‌تریک را در دربی در اختیار دارد.

* ایمون زاید تنها خارجی است که در دربی هت‌تریک کرده است.

*مرحوم همایون بهزادی نیز تنها ایرانی است که در دربی هت‌تریک کرده است.

*سریع‌ترین گل دربی را علی سامره در ثانیه 30 دربی 53 به ثمر رساند.

*دیرترین گل دربی را پیروز قربانی در دقیقه 93 دربی 58 وارد دروازه پرسپولیس کرد.

*رکورد بیشترین برد متوالی در دربی با پیروزی در دربی‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم در اختیار استقلال است.

*عبدالرحمن الزید داور عربستانی 7 کارت زرد و 3 کارت قرمز در دربی چهل و پنجم به بازیکنان دو تیم نشان داد تا این دربی رکورد خشن‌ترین دربی را در اختیار بگیرد.

* حوادث غیرمنتظره در تاریخ دربی

*در دربی چهارم پس از آنکه ارشد برازنده داور بازی مهدی لواسانی از استقلال و همایون بهزادی از پرسپولیس را اخراج کرد، حسینعلی کلانی 3 دقیقه مدام به داور اعتراض می‌کرد و برازنده این بازیکن پرسپولیس را هم اخراج کرد. کلانی حاضر به ترک زمین نشد و برازنده هم اعلام کرد تا او بیرون نرود بازی ادامه پیدا نمی‌کند. در همین لحظات عزیز اصلی از دروازه پرسپولیس خود را به داور رساند و سیلی محکمی به او زد که باعث قطع کامل بازی شد تا با حکم کمیته انضباطی پرسپولیس 3 بر صفر بازنده شود.

*دربی 22 کم‌تماشاگرترین دربی پایتخت با 22 هزارنفر تماشاگر بود. این دربی اولین دربی پس از انقلاب بود و دلیل این استقبال کم این بود مردم درگیر تصویب قانون اساسی و مجلس موسسان و انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری و... بودند. جالب اینکه در دقیقه 75 مسابقه در حالی که استقلال یک بر صفر پیش بود هجوم هواداران به زمین مسابقه باعث نیمه‌تمام ماندن بازی شد تا فدراسیون فوتبال رای به برتری یک بر صفر استقلال بدهد.

*حضور 120000 هزار تماشاگر در دربی 26 در حالی این دربی را رکورددار حضور بیشترین تماشاگر دربی کرده که در آن بازی مردم دور تا دور زمین نشسته بودند و بازیکنان در هنگام پرتاب اوت یا زدن کرنر باید منتظر می‌ماندند تا تماشاگران برای آنها جا باز می‌کردند. این دربی را استقلال با تک گل پرویز مظلومی به سود خود به پایان رساند.

*تنها کاپیتان افتخاری دربی‌ها اسماعیل شریفات است. او در وقت‌های اضافه دربی 73 که با پیروزی 3 بر صفر استقلال به پایان رسید در دقیقه 107 گل سوم آبی‌پوشان را زد و طبق قولی که از فرهاد مجیدی گرفته تا پایان مسابقه با بازویند کاپیتانی بازی را ادامه داد.

*پرویز قلیچ‌خانی که در اولین حضورش در دربی با بازوبند کاپیتانی برای استقلال به میدان رفت سال‌ها بعد گفت که در دهه 40 داوران دربی‌ها را تیمسار پرویز خسروانی مدیر عامل باشگاه(تاج) استقلال انتخاب می‌کرد.

*پر سابقه‌ترین بازیکن ذخیره دربی کوروش شهبازی‌فر است. او در دربی بیست‌وسوم در سال 59 و در دربی چهل‌ودوم در سال 75 روی نیمکت پرسپولیس نشست. شهبازی در فاصله این سال‌ها برای تیم‌های مختلفی از جمله استقلال بازی کرد.

*آخرین حضور بانوان تماشاگر در دربی قبل از قانون ممنوعیت حضور آنها در ورزشگاه‌ها در 16 مهر 1360 در دربی بیست‌وچهارم بود.

*به دلیل درگیری‌های فیزیکی که در دربی سی‌وهشتم، میان بازیکنان دو تیم رخ داد و به دنبال آن مجتبی محرمی 3 سال، احمدرضا عابدزاده 2 سال، رضا شاهرودی یک سال و بازیکنان و مدیران دیگری با محرومیت‌های مختلفی مواجه شدند و استقلال 3 بر صفر برنده شد، مسابقه سی‌ونهم سرخابی در بندرعباس برگزار شد که آن بازی با تساوی بدون گل پایان یافت.

*دربی‌های بیست‌ودوم و بیست‌وسوم تنها دربی‌هایی هستند که با یادبود بازیکنان سرخابی‌ها برگزار شد. دربی بیست‌ودوم بزرگداشت مرحوم علی دانایی‌فرد بود و دربی بیست‌وسوم نیز بزرگداشت مرحوم صفر ایرانپاک که البته بازی خداحافظی این مهاجم سرخ‌پوشان نیز نام گرفت.

*اولین دربی ناصر حجازی، علی پروین و زدراکو رایکوف دربی پنجم دو تیم در سال 49 بود که در این دربی پرسپولیس با پیراهن سفید بازی کرد. از نکات جنجال‌برانگیز این بازی دو تعویض عباس مژدهی بود. ابتدا جواد قراب جای او را در زمین گرفت و بر خلاف قوانین وی دوباره به جای مهدی حاج‌محمد وارد زمین شد و گل برتری استقلال را به ثمر رساند تا تیمش 3 بر 2 برنده شود.

*جعفر نامدار بهترین و بین‌المللی‌ترین داور تاریخ فوتبال ایران هیچ‌گاه در دیدار دربی پایتخت سوت نزده است.

*علی پروین در دربی چهل‌وچهارم پس از 5 سال غیبت روی نیمکت پرسپولیس نشست. این بازی که 22 آبان 1377 برگزار شد اولین گزارش عادل فردوسی‌پور نیز در دربی بود. آخرین حضور علی پروین روی نیمکت پرسپولیس نیز در دربی پنجاه‌ونهم در سال 84 بود.

*در 20 بهمن 1381 دربی پنجاه‌وسوم به دلیل بازسازی ورزشگاه آزادی در ورزشگاه یادگار امام تبریز برگزار شد.

*25 بهمن 1387 در دربی شصت‌وششم و پس از 14 سال غیبت داور ایرانی محسن ترکی قضاوت دربی را برعهده گرفت که آن مسابقه با تساوی یک بر یک به پایان رسید.

*رکورد 12 دربی بدون باخت امیر قلعه‌نویی در دربی 79 شکسته شد. ضمن اینکه در این بازی برای اولین بار در تاریخ دربی، استقلال لباس آبی نپوشید و به احترام درگذشت غلامحسین مظلومی مشکی به تن کرد.