تکذیب خبر به سبک تلویزیون/ اگر پای صدا و سیما بلغزد!

گروه فرهنگی خبرگزاری آنا- محسن غلامی: وظیفه اصلی رسانه‌ها در وهله اول خبررسانی است؛ البته که باید تولید محتوا کرد و به فکر و نگاه مخاطب هم سمت و سو داد ولی همه اینها زمانی میسر است که مخاطبی در کار باشد. پس مخاطب را باید در پله نخست، راضی نگه داشت.

صحبت از رسانه است که عمده وظیفه‌اش همانی بود که گفته شد؛ اطلاع رسانی و فرهنگ سازی. البته به شرط اینکه "سرعت" چاشنی آن باشد و خب همین موضوع ضریب خطا را بالا می‌برد. بنابراین رسانه باید "صحت" و "دقت" را تکمله کارش بکند وگرنه مخاطب، نه‌تنها "خبر" بلکه کلیت "رسانه" را پس می‌زند چون اعتمادش را از دست می‌دهد.

در بین رسانه‌ها اما این "تلویزیون" است که در کشور ما به عنوان رسانه ملی، حرف اول را در جذب مخاطب می‌زند. بالاخره مولتی‌مدیاست و بالذات نیز جذاب. بنابراین باید اعتمادسازی کند. گرچه برخی اشتباهات بخاطر همین سرعت و رقابت رسانه‌ها در انتشار اخبار، اجتناب‌ناپذیر است. ولی واقعا نه هر خبری!

مثالش در کیفیت انتشار خبری است که روز گذشته در مورد دستگیری قاتل شهید حججی توسط شبکه خبر منتشر شد و ساعتی نگذشته بود که تکذیبیه آن آمد. بالاخره سوژه‌ای است که جنبه ملی دارد و هر مخاطبی با موضوع آشناست. وقتی پیامی اینچنین حساسیت‌زاست چه بسا دقت چندبرابر را می‌طلبد و حتی می‌توان رویکرد مستقیم به مطلب نداشت.

البته این را نیز باید در نظر گرفت که همیشه گلایه به بخش خبری رسانه‌های تصویری ازجمله رسانه ملی بالاست به ویژه در مورد خبرهایی که روحیه جمعی را دستخوش قرار می‌دهد. سکوت بیش از حد یا چند ساعته رسانه ملی بعد از اینکه زردترین رسانه‌های آنلاین نیز به آن ورود پیدا کرده‌اند، شاید باعث شده که بی‌پروا و نسنجیده سراغ خبر روز گذشته برود.

در حوزه ارتباطات این سواد رسانه‌ای‌ست که ابتدا برای خبررسان و بعد برای مخاطب جدیت دارد. تکلیف پیام باید مشخص باشد که برچه اساس منتقل می‌شود. اینجاست که باید با ریسک بالاتر "سرعت" را فدای صحت کرد اما اگر به بار ننشیند، نتیجه‌اش ریزش مخاطب است و بی‌اعتمادی.

این را بپذیریم که رویکرد رسانه ملی در توجه به ابعاد خبری نیاز به انعطاف بیشتر دارد که شاید بتوان با آیتم‌های چندثانیه‌ای خبری این بخش را بهبود بخشید. اما قرار نیست رسانه ملی را صرفا بخاطر یکی دو خبر اشتباه حتی در سطح ملی، موردانتقاد داد. درصد اخبار درست، دقیق و با سرعت بالا بویژه در شبکه خبر نسبت به این نمونه اخبار اشتباه، کم نیست.

صداوسیما در برخورد با حوادث عمدتا شیوه مقبولی در مدیریت جامعه و افکار عمومی داشته؛ به هرحال مخاطب فعلی مواجه است با داده‌های متکثر و متنوعی که از بنگاه‌های رسانه‌ای به سمت او سرازیر می‌شود. اگر عملکرد رسانه درست باشد و جوانب را بسنجد، تفسیر و قضاوت شخصی مخاطب نیز همان چیزی می‌شود که رسانه می‌خواهد.