کنگره، اسرائیل و سعودی به دنبال حفظ برجام هستند

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با دو روزنامه «فایننشال‌تایمز» و «گاردین» اظهار داشت: «حدس می‌زنم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در گزارش ماه اکتبر، پایبندی ایران به برجام را تایید نخواهد کرد.»

وی در ادامه هشدار داد: «خروج آمریکا از برجام به ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم در ایران و ازسرگیری فعالیت‌های هسته‌ای ایران در سطحی بالاتر منجر خواهد شد.»

وزیر امور خارجه ایران از اروپا خواست در صورت تخریب برجام توسط آمریکا و بازگشت تحریم‌های این کشور علیه ایران، در مقابل اجرای تحریم‌ها ایستادگی کند.

ظریف همچنین تاکید کرد: «در صورت فروپاشی برجام، ایران الزامی به پایبندی به محدودیت‌های مندرج در توافق هسته‌ای با کشورهای 1+5 نخواهد داشت.»

وی با بیان اینکه فرض و حدس من این است که ترامپ پایبندی ایران را تایید نخواهد کرد و به کنگره اجازه خواهد داد که در این مورد تصمیم بگیرد، ادامه داد: «توافق به ایران اجازه داده است که به تحقیق و توسعه ادامه دهد. ما زیربناهای تکنولوژیکی خود را ارتقا داده‌ایم و اگر تصمیم بگیریم که از توافق خارج شویم، با فناوری بهتری از توافق هسته‌ای خارج خواهیم شد.»

وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد: «اگر اروپا، ژاپن، روسیه و چین تصمیم بگیرند که در کنار آمریکا باشند، فکر می‌کنم توافق به پایان خواهد رسید.»

ظریف در ادامه این گفت‌وگو درباره رفتارهای ترامپ نیز گفت: «فکر می‌کنم وی سیاست غیرقابل پیش‌بینی بودن را در پیش گرفته است و اکنون در حال تبدیل شدن به فردی غیرقابل اعتماد است.»

وی با بیان اینکه ترامپ متن، روح و همه جوانب توافق هسته‌ای را نقض کرده است، عنوان کرد: «اگر آمریکا تمایل دارد که بازرسی‌های شدید برای همیشه در ایران حفظ شوند، باید به اجرای توافق ادامه دهد و مطمئن شود که ایران پروتکل الحاقی را تصویب خواهد کرد.»

تحلیل حدس و گمان‌ها از تصمیم ترامپ درباره برجام در گفت‌وگو با فؤاد ایزدی

درخصوص سخنان ظریف در نیویورک که اولین بار بود با امیدواری کمتری درباره برجام صحبت می‌کرد و اینکه گفته شد اگر آمریکا از برجام خارج شود ایران هم خارج خواهد شد، توضیح بفرمایید.

این نکته درست است که صحبت‌های ابتدای سفر نیویورک ظریف و انتهای آن متفاوت بود، به این معنا که شاید فکر می‌کرد در این سفر می‌تواند مشکلات برجام را رفع کند و این نشان می‌دهد که این سفر خیلی موفق نبوده و آن مشکلات همچنان پابرجاست اما جزئیات را خودش باید توضیح بدهد.
آیا این سخنان مصرف داخلی دارد یا نه؟

کار برجام از این حرف‌ها گذشته. تا به حال واقعیت‌های برجام به خاطر همین مصارف داخلی گفته نمی‌شد و با مردم رو راست سخن گفته نمی‌شد اما با این وضعیتی که برجام پیدا کرده به نظر می‌رسد به تدریج سبک گفتار نسبت به برجام تغییر کند چون هرقدر طرف مقابل برجام را نقض کرد در داخل اما توجیه شد و مشکلات آن به مردم گفته نشد. برخی از اطرافیان ترامپ به وی گفتند که این توافق خوبی برای ایران بوده و برخی مسئولان در داخل هم بر مفید بودن برجام تاکید کردند و ترامپ هم باور کرد که این توافق به نفع ایران بوده است. حرف معمولی در دنیا زده می‌شود که اگر توافقی به نفع یک کشور باشد آن کشور به توافق پایبند خواهد بود.
ریچارد نفیو چند وقت پیش یادداشتی نوشت درخصوص اینکه سه راه‌حل پیش روی ترامپ وجود دارد؛ یا بگوید توافق نقض شده یا اینکه نقض نشده یا راه‌حل بینابین سومی را انتخاب کند که از برجام خارج نشوند و دست‌شان برای مقابله با ایران باز باشد. فکر می‌کنید چقدر احتمال دارد که آمریکا از برجام خارج شود و در صورت خروج چه عواقبی برای دو کشور دارد؟

ما دو تاریخ داریم، یکی تاریخ تعلیق تحریم‌هاست که بعضی از آنها 20 روزه و برخی 180 روزه است و این چیزی است که برجام از آمریکا می‌خواهد. یک تاریخ 90 روزه هم داریم که قانون بازبینی برجام است که دوسال پیش کنگره آمریکا آن را تصویب کرد که البته ربطی به برجام ندارد و قانون داخلی آمریکاست که رئیس‌جمهور آمریکا باید به این دو سوال پاسخ دهد، یکی اینکه آیا ایران به برجام پایبند بوده و دوم اینکه آیا برجام در راستای منافع ملی آمریکا هست یا نه؟ ترامپ دو بار جواب مثبت به هر دو سوال داده است و 90 روز بعدی هم 15 اکتبر(23 مهر) است که تا آن تاریخ باید به این دو سوال پاسخ دهد. در این خصوص سه گزینه دارد یکی اینکه همان کار قبل یعنی پاسخ مثبت را تکرار کند. یکی اینکه اعلام نقض فاحش کند و تعلیق‌ها را هم تمدید نکند یعنی اعلام ضمنی خروج از برجام کند که البته این را مسئولان ما باید بگویند که عدم تعلیق تحریم‌ها به معنی خروج از برجام از سوی آمریکاست. گزینه سوم هم این است که برجام در راستای منافع ملی آمریکا نیست و توپ را در زمین کنگره بیندازد که البته در مورد دوم و سوم کنگره آمریکا 60 روز فرصت دارد که اعلام نظر کند. البته نمایندگان آمریکا خیلی مایل نیستند در این خصوص اظهارنظر کنند چون معتقدند آمریکا باید در برجام بماند. گزارشی هم وجود داشت که می‌گفت هم اسرائیل هم دولت سعودی می‌خواهند که آمریکا در برجام بماند و معتقدند که باید از ظرفیت‌های برجام برای فشار بر ایران استفاده شود. اطرافیان ترامپ، اسرائیل و سعودی‌ها و کشور‌های اروپایی هم عدم‌خروج از برجام را به وی گوشزد می‌کنند. خود ترامپ بعید است برجام را خوانده باشد و مشکل وی با برجام این است که این توافق، کار دولت اوباماست و این ذهنیت در ترامپ وجود دارد که هر کاری که کرده او باید آن را متوقف کند. مثل قانون «اوباماکر» که مربوط به بیمه داخلی در آمریکا بود و ترامپ سعی کرد آن را متوقف کند. درخصوص سیاست خارجی هم چون اوباما به‌جز برجام دستاوردی نداشته احساس می‌کند باید آن را متوقف کند.
پیش‌بینی شخص شما درباره خروج آمریکا از برجام چیست؟

اگر ترامپ بخواهد به اطرافیانش گوش بدهد خارج نمی‌شود و برجام را به‌عنوان اهرمی برای فشار بر ایران استفاده خواهد کرد. اگر نظر خودش را بخواهد انجام دهد گفته که از این توافق خوشش نمی‌آید. درخصوص افغانستان هم گفته بود که می‌خواهد نیروهای آمریکایی را خارج کند اما نه‌تنها خارج نکرد بلکه نیرو هم اضافه کرد. اگر عملکرد ترامپ را در این 9 ماه ریاست‌جمهوری‌اش مدنظر قرار دهیم قاعدتا به حرف اطرافیانش گوش می‌دهد.
افراد و گروه‌هایی که تا قبل از این می‌گفتند که برجام به درد نمی‌خورد حالا همه مدافع برجام شده‌اند. این چه مفهومی دارد؟
کسانی که اعلام مخالفت می‌کردند، مقداری از آن کارکرد مذاکراتی داشت یعنی اینکه جان کری به پای میز مذاکره برود و بگوید که من با کنگره مشکل دارم. ولی واقعا برخی هم بودند که از برجام خوش‌شان نمی‌آمد اما دلیلش این نبود که برجام برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نمی‌کند بلکه این بود که متوقف نکند. ایران با استفاده از برجام در زمینه اقتصادی یک نفسی بکشد اما مشخص شده که ایران قرار نیست در زمینه اقتصادی نفسی تازه کند و مشکلات بانکی هنوز هم وجود دارد و انتظارات از برجام برآورده نشده و همگی در کنگره اجماع دارند و همه طرفدار برجام هستند و یک نگرانی دارند که ترامپ از برجام خارج شود.

زمانی که در داخل از برجام تعریف می‌شود برای ایران ضرر دارد چراکه ترامپ روحیه کاسبکارانه‌ای دارد و برای مخالفت با اوباما هم که شده می‌خواهد برجام را از بین ببرد. همچنین تعریف از برجام در داخل خیلی عجیب است چراکه محدود‌کننده برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران است. هیچ وقت فروشنده طرف مقابل نباید احساس کند که شما بسیار مشتاق کالایی هستید چراکه در این صورت با قیمت بالاتری آن را به شما می‌فروشد. آمریکا هم در اثر تعریف‌های بیجا از برجام قیمت آن را برای ما بالا برد.

خانم شرمن هم گفت که ایرانی‌ها پای میزمذاکره خیلی چانه می‌زنند اما روز آخر راضی می‌شوند. رهبری هم چند روز پیش فرمودند که اگر ما تکان بخوریم نقض برجام است اما اگر طرف مقابل هرکاری مخالف برجام انجام دهد نقض نیست و البته دست ما به جایی بند نیست.

منبع:فرهیختگان