در گفتوگو با آنا مطرح شد؛
نشست‌های پرسش و پاسخ جشنواره فیلم فجر / ۲۵
مریلا زارعی: روی کلمه «چرخش» حساسم/ عوض نشده‌ام، حاضرم نقش یزید را هم بازی کنم
مریلا زارعی گفت: «بعد از حضورم در فیلم «چ» و «شیار۱۴۳» و استقبالی که از آن شد و مورد مهر مخاطبان قرار گرفتم، با خودم عهد بستم تا دیگر نقشی را قبول نکنم، مگر اینکه ۱۸۰ درجه با نقش الفت «شیار۱۴۳» متفاوت باشد.»
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «ماهی سیاه کوچولو» با حضور مجید اسماعیلی کارگردان، علی طالب آبادی نویسنده، محمد رضا شفیعی تهیه کننده، مریلا زارعی، مصطفی زمانی، جمشید گرگین و همایون ارشادی بازیگران و هاشم مرادی فیلمبردار برگزار شد.
در ابتدای این نشست مجید اسماعیلی درباره این تجربه توضیح داد: «من دو همکاری با طالب‌آبادی داشتم و برای این فیلم نیز از طرف شفیعی و طالب‌آبادی با من تماس گرفته شد. آن زمان فیلمنامه در مرحله طرح بود، ولی من آن را دوست داشتم و کار کم‌کم پخته‌تر شد.»
محمدرضا شفیعی تهیه کننده فیلم گفت: «موضوع از یکی دو سال قبل آغاز شد و ما در حادثه‌ای که سال ۶۰ در آمل اتفاق افتاده بود، دقیق شدیم. چرا که کمتر اثری به این موضوع پرداخته بود و اتفاق روایت شده در فیلم «ماهی سیاه کوچولو» جزء یکی از وقایع مهم اوایل انقلاب بود.»
وی ادامه داد: «طالب آبادی قریب به یک سال در مورد این موضوع تحقیق کرد، در نهایت به قصه شهرزاد رسیدیم و فیلمنامه شکل گرفت.»
در ادامه جمشید گرگین بازیگر این فیلم گفت: «اواخر کار این پروژه در تماسی که محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده گرفت، به این فیلم دعوت شدم. پیش از این یکی دو تا کار با این تهیه‌کننده انجام داده بودم و البته نزدیک یک یا دو همکاری‌مان هم در آخرین لحظه‌ها لغو شده بود.»
وی افزود: «به تهیه‌کننده گفتم می‌دانید که هر کاری را انجام نمی‌دهم و کارهای کوچک هم قبول نمی‌کنم، به خاطر اعتمادی که به او داشتم بازی در این فیلم را قبول کردم.»
وی تصریح کرد: «شفیعی به من گفت ما کاراکتری داریم که برایمان مهم است چه کسی آن را ایفا کند. من هم بابت اعتمادی که به این تهیه‌کننده دارم و چون با دیدن آثار سینمایی‌اش همچون «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» و «سر به مهر» در کنار آثار متعدد تلویزیونی همچون «وضعیت سفید» و «مادرانه» به زمینه فرهنگی هنری آثار او اشراف دارم این دغدغه را در تهیه‌کننده دیدم که به هنر سینما نگاه ویژه‌ای دارد، بنابراین به او گفتم شما وکیل هستید و من قبول میکنم. تیم حرفه‌ای کار نیز از جمله مجید اسماعیلی کارگردان تجربه دوست‌داشتنی را رقم زدند.»
در ادامه ارشادی که علائی او را استاد خطاب کرده بود در سخنانی گفت: «من قربان همه‌تان بروم، خواهش میکنم مرا استاد خطاب نکنید. من استاد نیستم، بلکه شاگردم و شما این‌گونه ارزش استاد را پایین می‌آورید.»
وی تاکید کرد: «چند سال پیش مصاحبه مطبوعاتی در همین سالن داشتیم که به خاطر یک صندلی اضافه دعوا درست شد و مصاحبه لغو شد، اما حالا من در سالن عوامل را می‌بینم که اینجا نشسته‌اند اگر صندلی‌های بیشتری بود امکان حضور آنها روی سن فراهم می‌شد.»
این بازیگر اذعان کرد: «باور کنید صدا، دوربین، فیلمبردار و ... مهم‌تر از من بازیگر است و اگر آنها نباشند ما هم نیستیم.»
علائی نیز به این نکته اشاره کرد که افراد حاضر در جلسات توسط تهیه‌کننده انتخاب می‌‌شوند.
وی همچنین از چرخش مریلا زارعی نسبت به نقشی که سال گذشته در «شیار 143» ایفا کرده بود و در مقابل اکنون ایفای نقش یک چریک چپ را بر عهده گرفته سخن گفت که زارعی در پاسخ عنوان کرد: «این حرکت چرخش نبود من روی این کلمه حساسم.»
زارعی در ادامه ضمن تبریک و خسته‌نباشید به عوامل فیلم ادامه داد: «این پروژه بسیار سخت بود، وقتی که فیلم را برای اولین بار در کنار اصحاب رسانه دیدم احساس کردم سختی‌هایی که ما کشیدیم، دیده نمی‌شود.»
وی افزود: «بعد از حضورم در فیلم «چ» و «شیار۱۴۳» و استقبالی که از آن شد و مورد مهر مخاطبان قرار گرفتم با خودم عهد بستم تا دیگر نقشی را قبول نکنم، مگر اینکه ۱۸۰ درجه با نقش الفت شیار۱۴۳ متفاوت باشد.»
وی ادامه داد: «حضور در فیلم «ماهی سیاه کوچولو» چالش بازیگری برای من بود و ربطی به تحلیل‌های شما ندارد، چرا که اولا به احترام الفت فیلم شیار می‌خواستم که از این نقش فاصله بگیرم، در واقع نمی‌خواستم به نقشی الصاق شوم و به خاطر بقای بیشتر الفت، از آن فاصله گرفتم.»
زارعی اظهار کرد: «این کار خیلی برایم سخت بود ولی باید از طعم خوب آن نقش خوب فاصله می‌گرفتم از این رو نقشی را قبول کردم که وجه مادرانه و زنانه نداشته باشد. تعداد زیادی فیلمنامه خواندم که بخشی از آنها درجشنواره امسال حضور دارند و همکارانم هم در آن فیلم ها خوش درخشیده‌اند.»
بازیگر فیلم «ماهی سیاه کوچولو» تصریح کرد: « آن زمان می دانستم احتمالا یک سال تا دو سال بیکار خواهم بود تا اینکه علی طالب آبادی با من تماس گرفت و این سناریو را مطرح کرد. این فیلم جز فیلم‌هایی است که من بر خلاف رسوم از سوی نویسنده و تهیه‌کننده وارد کار شدم. پیش از این هم تجربه کاراولی‌ها را داشتم و از این موضوع استقبال میکنم.»
وی اظهار کرد: «به نظرم باید به نیروهای جوان اعتنا کرد، البته به شرط اینکه پیشکسوتان را کنار نگذاریم. من با این موضوعی که اخیرا باب شده مشکل دارم. این تجربه جدید به منزله یک رفرش در کار من بود. از نقش شهرزاد استقبال کردم؛ ضمن اینکه فیلم بیان کننده برهه ای از تاریخ مملکت است به همین دلیل برای من جذاب بود زیرا درباره آن نشنیده بودم.»
وی ادامه داد: «وقتی طالب‌آبادی فیلمنامه را برایم تعریف کرد احساس کردم ویژگی‌های «شهرزاد» همان نقشی است که می‌خواهم و ربطی به کارهای دیگر من ندارد. به ویژه اینکه به بخشی از تاریخ مملکت‌مان مربوط می‌شود که خود من هم آن را نشنیده بودم و برایم جذاب بود. به هر حال وقتی با یک فیلمساز فیلم اولی وارد گود می‌شویم کار سختی است، البته اینها را نمی‌گویم که شما دلتان بسوزد و ایراد نگیرید، بلکه شما باید به ما سخت بگیرید چون سینما این طور جلو می‌رود.»
این بازیگر در ادامه بیان کرد: «این فیلم برای من مهم بود نه تنها به خاطر تولید یک اثر سینمایی بلکه به خاطر نقش متفاوتی که برای زن نوشته شده بود که برای شکستن آن نگاه همیشگی، نیاز به جسارت دارد. نقش‌هایی که برای زنان نوشته می‌شود محدوده ای پیدا کرده که برای نوشتن آن باید جسارت داشت و صبوری کرد. نقش‌های یکسان را نپذیرفت و سینماگران را وادار کرد نقش‌های متفاوت در فضاهای متفاوت بنویسند.»
زارعی توضیح داد: «بهتر است زنان بازیگر نقش‌های تکراری بازی نکنند، زیرا با این کار سینماگران را وادار به نوشتن نقش‌های متفاوت می‌کنند، وقتی 20 سال در سینما کار می‌کنی ممکن است مخاطب از تو خسته شود، اما اگر در زمینه فیلمنامه‌ها این همکاری با ما صورت بگیرد کمک می‌کند تا ما سال‌های سال روی پرده سینما تحمل شویم و فیلمسازان هم روی توانایی‌های بازیگران به ویژه زنان حساب باز کنند. جا دارد به خاطر این موضوع از طالب‌آبادی تشکر کنم که این نقش را نوشته است.»
در میان صحبت‌های زارعی یک صندلی به سن اضافه شد و هاشم مرادی نیز به دیگر عوامل فیلم پیوست.
در ادامه مصطفی زمانی درباره «ماهی سیاه کوچولو» گفت: «من این فیلم را در شهر پدری‌ام بازی کردم. من دورگه گیلانی و مازندرانی هستم و این را دیگر ثبت احوال باید جواب بدهد. من سر پروژه «شهرزاد» حسن فتحی بودم و قرارداد داشتم، اما این پروژه به تاخیر افتاد و به مهرماه رسید. برای یکی دو فیلم دیگر هم صحبت کرده بودم، اما دیدم عملا دیگر نمی‌توانم جز «جامه دران» فیلم دیگری داشته باشم.»
وی ادامه داد: «از قصه «ماهی سیاه کوچولو» خیلی خوشم می‌آمد و به آن ایمان داشتم و وقتی فهمیدم پارتنر من زارعی است، بیشتر علاقمند به کار در این فیلم شدم، اما این فیلم متعلق به یک کارگردان فیلم اولی بود و وقتی هم که با او قرار گذاشتم 40 دقیقه دیر آمد و من با خودم گفتم برایت دارم. 20 دقیقه حرف زدیم و بعد از آن تصمیم گرفتم با پروژه همکاری کنم. همه چیز درست پیش می‌رفت، اما حالا که در سالن فیلم را تماشا کردم از قول یکی از صمیمی‌ترین دوستان که کارگردان مطرحی است، شنیدم که به یکی از دوستان گفته زمانی می‌داند برای چه فیلمی می‌رود؟ این فیلم، فیلم جهت‌داری است، از آنهایی که وسطش دست می‌زنند.»
زمانی ادامه داد: «این فرد من را می‌شناسد نمی‌دانم چرا درباره من تردید داشت. من برای اولین بار با شما فیلم را دیدم که فضای خاصی زمان اکران آن در سالن حاکم بود. دو سه باری سمت راست سالن جرقه‌هایی زد، اما آتش نگرفت به اعتقاد من فیلم در همان لحظه به تو می‌گوید خوب است یا نه، باقی حرف‌هایی است که هرکسی می‌تواند بزند. خود من که احساس کردم فیلم خیلی درست است و باید به این کارگردان جوان، باهوش و بااستعداد احترام گذاشت و من از همکاری با اسماعیلی لذت بردم.»
در ادامه سوالی درباره جای خالی لهجه در فیلم مطرح شد که زارعی به شوخی پاسخ داد: «انگار بد عادت شده‌اید.»
اسماعیلی نیز در این زمینه گفت: «دلیل این موضوع در خود فیلم مشخص بود، چون اصلا شخصیت‌های فیلم برای آن منقطه جغرافیایی نیستند.»
همچنان شفیعی در پاسخ به اینکه سرمایه‌گذار «ماهی سیاه کوچولو» چه کسی است تصریح کرد: «همانطور که در تیتراژ دیدید موسسه وصف صبا است.»
زارعی نیز گفت: «راستش را بگویید آقای شفیعی.»
در ادامه زمانی تصریح کرد: «وقتی قرار شد من در فیلم بازی کنم همین سوال را از شفیعی پرسیدم و اعلام کرد بودجه‌اش شخصی است و دستمزد نرمالی هم به ما داد و وقتی هم سر لوکیشن رفتیم و من پاسگاهی که ساخته بودند و ماشین‌هایی که آتش زده می‌شد را دیدم. به او گفتم این فیلم نمی‌تواند بودجه خصوصی داشته باشد و شما به من دروغ گفته‌اید. شفیعی هم صادقانه جواب داد بعد‌ها می‌توانید تیتراژ فیلم را ببینید. من هم امروز تیتراژ را چک کردم و واقعا از جایی تشکر نشده بود.»
شفیعی نیز درباره این موضوع اظهار کرد: «متاسفانه یا خوشبختانه وقتی فیلم‌هایی در این ژانرها ساخته می‌شود و دستگاه‌هایی هم روی آنها سرمایه‌گذاری می‌کنند، نهایتا فیلم‌ها شبیه سفارش‌دهنده‌ها می‌شود. نمی‌خواهم بگویم ما خیلی وضعمان خوب است اما از کسی کمک نخواستیم چون نمی‌توانستیم آن طور که آنها دوست دارند محتوای فیلم را بگوییم. ما در روش گفتن موضوع با آنها مشکل داشتیم و ترجیح دادیم همکاری صورت نگیرد.»
وی ادامه داد: «بنابراین با این تصور که فیلم می‌تواند اقتصاد خودش را داشته باشد، فیلم را ساختیم. انشالله هم همین طور خواهد بود.»
پس از آن طالب‌آبادی توضیحاتی درباره استفاده از یک حادثه در بستر اتفاقات آمل در فیلمنامه و شخصیت دختر چادری ارائه کرد و درباره فضای حاکم بر سالن و برخی خنده‌ها گفت: «خنده اول و دوم به خاطر قسمی است که مازیار می‌خورد، اما خنده سوم را نمی‌دانم. یک جاهایی هم مخاطبان احساس کردند فیلم دارد تمام می‌شود و دست زدند. به اعتقاد من بودن در این فضا خیلی جذاب است و من زمانی که مخاطبی سالن را ترک می‌کرد دقت می‌کردم او در دقیقه چند از جایش بلند شده و چرا؟ این اتفاقات در سینماهای مردمی که تماشاگران خیلی منضبط فیلم نگاه می‌کنند رخ نمی‌دهد. اما اینجا افراد خیلی رها کارها را می‌بینند و این برایم جذاب است و مرا یاد صحنه‌های تئاتر می‌اندازد که در جوانی بازیگری‌اش را تجربه کردم.»
زمانی نیز در واکنش به سوالاتی که مطرح می‌شد، گفت: «این سوال‌ها بامزه است و باید جواب‌های خوشمزه‌ای به آنها داد. در دو ساعت نمی‌شود دو ماه کار کسی را نقد کرد. در جشنواره‌های بزرگ دنیا هم این اتفاقات نمی‌افتد و وقتی مردم از فیلمی خوششان نمی‌آید بیرون می‌روند.»
در ادامه نشست دچار حاشیه‌هایی چون بحث بر سر خندیدن و دست زدن مخاطبان در سالن شد و حتی کار به جایی رسید که اعلایی این نکته را مطرح کرد که از 3 هزار نفری که کارت گرفته اند تنها 40 نفر را می‌شناسد و به او هم کارت نداده‌اند و در سینما فلسطین، فیلم می‌بیند. همچنین مخاطبی سوالی را نوشته بود که بخشی از آن ناواضح بود و نسبت به نحوه خواندن سوالش توسط اعلایی اعتراض کرد و او به ناچار دوباره سوال را شمرده شمرده خواند. سوالی که در آن از زارعی خواسته شده بود بعد از الفت نقش‌های دیگر را نپذیرد و در آن نقش اسطوره شود همانطور که بازیگرانی چون همفری بوگارت در یک نقش اسطوره شده‌اند.
در ادامه زارعی در پاسخ به این پرسش که با کمی جنجال همراه شد، تصریح کرد: «من 20 سال است بازی میکنم و تمام تلاشم این است با هر نقش بخشی از توانایی‌هایم را به چالش بکشم. با وجود تحلیل‌های احتمالی که می‌دانستم حول این فیلم ممکن است وجود داشته باشد، آن را پذیرفتم. ممکن است نقش الفت به مزاق من و شما خوش بیاید، مردم هم دوست داشته باشند، فروش خوب هم داشته باشد، اما این دلیل نمی‌شود که من در این قالب بمانم تا مخاطب احساس خوبی داشته باشد.»
زارعی گفت: «الفت واقعی اسطوره مملکت من است، اما من مریلا زارعی هستم و قرار نیست به آن الصاق شوم، در واقع به احترام الفت‌های واقعی که بسیار هم در این مملکت زیاد هستند، این کار را کردم.»
وی همچنین درباره تاثیرات نقش الفت در فیلم «شیار۱۴۳» گفت: «حتی در این مدت تهیه‌کننده‌ای بوده که گفته اجازه هست من فیلمنامه کمدی بفرستم؟ که من گفتم شما چرا فکر کردید که من عوض شده‌ام .من همان زارعی هستم که «واکنش پنجم»،«دعوت»، «چ» و حتی «خروس جنگی» را بازی کردم. اعتقاد به الفت در دل من بوده است، نه اینکه فقط سال گذشته با بازی در شیار با آن آشنا شده باشم .من برای همه نقش‌هایم و برای همه فیلم‌هایم احترام قائلم چرا که برای مخاطبم احترام قائلم.»
وی افزود: «من معتقدم که هر نقشی را باید با احترام بازی کنم. حاضرم برای نمایش مظلومیت امام حسین نقش یزید را بازی کنم. بنابراین انتخاب من برای این نقش آگاهانه و با استدلال بوده است، حتی اگر بخشی از مردم آن را دوست نداشتند.»
شفیعی افزود: «با وجود اینکه بسیار وسواسی هستم و فیلم‌های کمی را هم بازی میکنم اما در فیلم «ماهی سیاه کوچولو» بازی کردم.»
علی علائی منتقد سینما اجرای این نشست را برعهده داشت که در ابتدا برای حسین معززی نیا و زاون قوکاسیان آرزوی سلامتی و برای خودش التماس دعا کرد.
انتهای پیام/
با فناوری ایرانی؛
روند درمان تنبلی چشم آسان شد
دایرة المعارف دانش‌بنیان‌ها ۱۰۴؛
