نگاهی به «رخ دیوانه»: نسل گذشته، «بی‌پدر و مادرها» را خوب درک می‌کند

«کی می‌گه تو این دور و زمونه درک متقابل میان نسل‌ها وجود نداره؟»

راوی داستان «رخ دیوانه» ساخته ابوالحسن داوودی، جایی در اوایل فیلم این پرسش را مطرح می‌کند و تماشاگر در پایان پاسخ را می‌گیرد. ظاهراً بهترین مثال برای اینکه چنین درک متقابلی وجود دارد، خود ابوالحسن داوودی، فیلمساز 60 ساله زاده نیشابور و بازیگران جوان نقش بچه‌تهرانی‌‌های کم سن و سال یازدهمین فیلمی است که او کارگردانی کرده است.

بازیگران نسل چت‌روم و پایپ و کوکایین بیس، نسلی که این روزها کارش شده عضویت در گروه‌هایی مثل «بی‌پدر و مادرها» و «مادر رفته‌ها» و تفریحی داغان کردن اتومبیل‌های آخرین مدل و بازی با گوشی‌های موبایلی که ممکن است آیفون 5 باشند یا گوشی CWC افتاده در مستراح خصوصی گاراژ عمومی، در فیلم این کارگردان کهنه‌کار خیلی بهتر ظاهر شده‌اند تا بازیگران چندین پیراهن بیشتر پاره کرده هم‌نسل فیلم ساز. و فیلم یازدهم این فیلم ساز هم در زمستان 1393 نسبت به آثار خیلی از کارگردان‌های جوان و فیلم اولی، انرژی بسیار بیشتری در تماشاگرانی دمیده است که از ماجراهای تکراری خیانت و همسر دوم و سوم و معضلات اجتماعی لوث شده و جملات قلمبه سلمبه مثلاً روشنفکرانه به تنگ آمده‌اند.

فیلم‌نامه «رخ دیوانه» را محمدرضا گوهری نوشته که فیلم نامه هایی مانند «فرزند خاک»، «کودک و فرشته» و «یه حبه قند» و چند جایزه سیمرغ و تندیس و پروانه را در کارنامه دارد و کارگردان «جیب‌برها به بهشت نمی روند» و «نان و عشق و موتور هزار» هم با انتخاب آن یکی از بهترین فیلم نامه‌های ایرانی امسال را به روی پرده رسانده است. این فیلم‌نامه بر خلاف اکثریت فیلم‌نامه‌های یک خطی و نیم خطی که این روزها روانه پرده شده‌اند، پر است از پیچ‌و خم‌های داستانی و غافلگیری‌. به راحتی می‌تواندیک لحظه تماشاگر را بترساند، لحظه‌ای دیگر بخنداند و اندکی بعد توجه او را به نکته‌ای درباره دنیای دور و برش جلب ‌کند و بالاخره بعد از آنکه خیال تماشاگر از هر بابت راحت ‌شد، ناگهان زیر پای او را خالی کند.

قهرمانان «رخ دیوانه» چند جوان از لااقل دو طبقه اجتماعی دور از هم هستند که به‌واسطه عضویت در یک گروه در شبکه اجتماعی دور هم جمع می شوند و شوخی شوخی پایشان به ماجرایی دلهره‌آور باز می شود. این مضمون البته در تریلرهای تین‌ایجری هالیوود بارها و بارها تکرار شده است؛ اما بومی کردن و درست پیاده کردن چنین داستانی، کاری است که نگارنده، مشابه آن را در سینمای ایران به یاد ندارد.

از قرار معلوم عنوان فیلم مربوط به اصطلاحی در شطرنج است که به قربانی کردن رخ مربوط می‌شود و البته حالتی که در فیلم «رخ دیوانه» مطرح شده، فراتر از قربانی کردن و قربانی شدن و نوعی خودزنی جنون‌آمیز است که دامنگیر یک نسل شده است. صابر ابر، ساعد سهیلی، امیر جدیدی، طناز طباطبایی، نازنین بیاتی، سحر هاشمی، فرنوش آل احمد بازیگران جوان این فیلم همراه با بیژن امکانیان و گوهر خیراندیش ظاهر شده‌اند. با آنکه بازی این گروه در مجموع قابل قبول است، می‌توان از همه این آدم های با استعداد انتظار داشت که کمی از نقش‌های قبلی خود فاصله بگیرند و حتی بهتر از این ظاهر شوند.

به هر حال فیلم «رخ دیوانه» با در نظر گرفتن این فیلم نامه، تدوین عالی بهرام دهقانی، تیتراژ خوب، موسیقی پر انرژی و متناسب تیتراژ پایانی و دیگر عوامل فنی در حد استاندارد به یکی از بهترین فیلم های جشنواره امسال تبدیل شده است و به نظر می رسد از تماشاگران، هم در آرای مردمی و هم در گیشه آینده خوب جواب بگیرد.