20 استان کشور درگیر فرسایش بادی
فرسایش بادی یکی از مهمترین مصادیق بیابانزایی است که در کشور ما 20 استان را درگیر کرده که شدت این رخداد در استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، هرمزگان، بوشهر، اصفهان، سمنان، مرکزی، خراسان جنوبی و خراسان رضوی بیشتر است.
به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا از ایران، در کشور ما 20میلیون هکتار از اراضی در معرض فرسایش بادی قرار دارد که از این میزان 7.7 میلیون هکتار کانون بحرانی است که به منابع زیستی و اقتصادی خسارت هنگفتی وارد می‌کند. «علی محمد طهماسبی بیرگانی» رئیس گروه مطالعات دفتر بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: میانگین فرسایش بادی در کشور 15تن در هکتار در اراضی زراعی و غیر زراعی است که البته در برخی نقاط مانند جاسک هرمزگان و ریگان استان کرمان به 150 تن در سال هم می‌رسد. به گفته وی فرسایش بادی در اراضی کشاورزی منطقه جنوبی کرمان یعنی کهنوج بیش از اراضی غیر کشاورزی است. مقابله با فرسایش بادی و هجوم شن‌های روان یکی از وظیفه‌های اصلی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور است. طهماسبی گفت: گرد و غبار که متأسفانه این روزها به غلط از واژه ریزگرد‌ها به جای آن استفاده می‌شود از تبعات فرسایش بادی است که اگر آن را کنترل کنیم گرد و غبار نیز مهار می‌شود. وی با اشاره به اینکه فرسایش آبی مانند میادین میوه و تربار عمل می‌کند و به صورت درهم ریزو درشت و سنگلاخ را با خود می‌برد، افزود: در فرسایش بادی گزینشی عمل می‌شود و متأسفانه حاصلخیزترین بخش خاک یعنی «رس» و«لای» تحت تأثیر قرار می‌گیرد و در واقع قدرت حاصلخیزی خاک را کاهش می‌دهد.
بر اساس مطالعات صورت گرفته 12تا 15 درصد فرسایش بادی به گرد و غبار منجر می‌شود. در برخی نقاط کشور مانند «نرماشیر» استان کرمان یک فرسایش بادی 7 ساعته حدود یک سانتیمتر خاک را از بین می‌برد. رئیس گروه مطالعات دفتر بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: برای تشکیل یک سانتیمتر خاک حاصلخیز در کشورهای اروپایی که درجه حرارت و رطوبت مناسب است، 300 سال و در ایران، حدود 800 سال زمان نیاز است. وی با اشاره به اعتبارات مناسب مقابله با بیابانزایی در سنوات گذشته، افزود: در برنامه ششم توسعه بنا داریم برای مقابله با این پدیده در سطح یک میلیون و 140 هزار هکتار این طرح را اجرا کنیم.
20درصد بیابان‌های کشور در استان کرمان
در همین حال، «مهدی رجبی‌زاده» مدیر کل منابع طبیعی استان کرمان اعلام کرد: در حوزه شمال استان در مجموع 6.3 میلیون هکتار بیابان داریم که 70 درصد آن عرصه‌های در معرض فرسایش بادی است. وی با اشاره به اینکه 20 درصد بیابان‌های کشور در استان کرمان قرار دارد، افزود: در استان 25 کانون بحرانی فرسایش بادی داریم که 430 هزار هکتار است و حدود 230 هزار هکتار آن در شرق استان است و در واقع 60 درصد آن در 4 شهرستان نرماشیر، ریگان، فهرج و بم قرار گرفته است. وی تبعات فرسایش بادی در استان را خسارت به اراضی کشاورزی، افزایش مهاجرت روستاییان و مستعد شدن اراضی برای فرسایش آبی و سیل خواند. در 50 سال گذشته بیش از 10 روستا در شرق کرمان به دلیل فرسایش بادی خالی از سکنه یا جابه جا شده است. از سال 1345 که بیابانزدایی در استان کرمان کلید خورده، در مجموع در 300 هزار هکتار از اراضی، عملیات انجام شده و حداقل به انجام عملیات در900 هزار هکتار دیگر نیاز است. وی با اشاره به اینکه در سال گذشته 6.5 میلیارد تومان اعتبار برای بیابانزدایی در استان کرمان مصوب شده، خاطرنشان کرد: این میزان امسال با رشد بسیار فزآینده به 95 میلیارد تومان رسیده که بنا داریم بیش از 70 درصد آن را در شرق استان هزینه کنیم. به گفته رجبی‌زاده امسال با افزایش اعتبارات پس از 13 سال، بار دیگر عملیات مالچ پاشی در سطح 2 هزار هکتار آغاز می‌شود. فرسایش بادی سالانه بیش از 25 میلیارد تومان به اقتصاد استان کرمان خسارت وارد می‌کند.
کنترل گرد و غبار در کویر میقان
استان مرکزی با مساحت بیش از 2 میلیون و 900 هزار هکتار یکی استان‌های بیابانی کشور است که 25درصد مساحت کل استان شامل 490هزار هکتار را بیابان تشکیل داده که از این میزان 16 درصد در شهرستان ساوه، 10 درصد در شهرستان اراک، 6 درصد در شهرستان محلات، 55 درصد در شهرستان زرندیه، 8 درصد در کمیجان، 2 درصد در شهرستان دلیجان و 2 درصد در شهرستان خنداب قرار دارد. «یوسف یوسفی» مدیر کل منابع طبیعی استان مرکزی در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: در استان یک کانون فرسایش بادی داریم و در 6 نقطه دیگر استان نیز استعداد تبدیل شدن به کانون وجود دارد. علاوه بر شهرستان اراک 6 شهرستان بیابانی شامل خنداب، کمیجان، محلات، دلیجان، ساوه و زرندیه در استان مرکزی وجود دارد که در صورت انجام نشدن اقدام‌های مدیریتی و بیولوژیکی ظرفیت حرکت شن‌های روان در این شهرستان‌ها نیز وجود دارد. در سفر رئیس جمهوری به استان مرکزی 12 هزار میلیارد تومان اعتبار برای منابع طبیعی استان مصوب شد که این میزان امسال برای تثبیت شن‌های روان و کنترل گرد و غبار در کویر میقان اختصاص می‌یابد. به گفته یوسفی با تخصیص این اعتبار معادل 12 هزار هکتار طرح در کویر میقان برای مقابله با بیابانزایی اجرا می‌شود. کویر میقان اراک یکی از مناطق در معرض فرسایش بادی در کشور است و در صورت ضعف و نابودی پوشش گیاهی، ظرفیت فرسایش بادی سالانه 100 تن در هکتار در این منطقه وجود دارد. به گفته وی با اقدامات و اجرای طرح‌های بیولوژیکی و مدیریتی 95درصد فرسایش بادی کویر میقان اراک کنترل شده و هم‌اکنون 5 درصد معادل سالانه 5 تن در هر هکتار آن باقیست. برای کنترل این سطح از فرسایش اقدام‌هایی از جمله ایجاد بادشکن‌های غیر زنده و پوشش گیاهی جدید و سازگار با اقلیم کویرمیقان اراک انجام شده و اجرای هرچه بیشتر این طرح‌ها نیازمند تخصیص اعتبار از سوی مسئولان دارد. یوسفی، اضافه برداشت آب از چاه‌های اطراف کویر میقان و کاهش سطح آب‌های زیر‌زمینی را از مهمترین عوامل نابودی پوشش گیاهی این منطقه دانست و گفت: کاهش سطح آب‌های زیر زمینی این منطقه نابودی گونه‌های گیاهی منطقه از جمله قره داغ (قهرمان کویر) را به همراه دارد که در صورت نابودی این گونه گیاهی میلیون‌ها تن خاک که در زیر شاخه‌های آن گیر افتاده به حرکت در آمده و می‌تواند کل منابع اقتصادی، محیط زیست، کشاورزی، چاه‌ها و قنوات منطقه را تحت تأثیر قرار دهد. 6 طرح منابع طبیعی در برنامه ششم توسعه برای این استان در نظر گرفته شده که یکی از آنها، طرح تثبیت شن‌های روان و مهار کانون‌های فرسایش است.
انتهای پیام/
