استقرار بیش از 200 هسته و شرکت فناور در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان

امیر اشرافی، خبرنگار خبرگزاری آنا در اصفهان- با توجه به شکل‌گیری دانشگاه آزاد اسلامی و توسعه بالنده آن در طول بیش از سه دهه و حرکت در مسیر ارتقای کیفیت باید اذعان کرد که محور و کانون ارتقای کیفیت، فعالیت‌های پژوهشی مبتنی بر تولید علم و فناوری است و افزایش بودجه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی و جذب نخبگان به عنوان مهمترین سیاست‌های دکتر علی اکبر ولایتی رئیس هیات موسس این دانشگاه نیز در این راستا ارزیابی می‌شود.

بدیهی است هر یک از واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی متناسب با ظرفیت‌های بالقوه خود باید از طریق فعالیت‌های پژوهشی شاخص، بخشی از اهداف و برنامه‌های کلان دانشگاه را در دستور کار خود قرار دهند.

در این راستا با دکتر احمدرضا مساح معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان(خوراسگان) به عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشرو و خوش‌نام در حوزه پژوهش و فناوری کشور به گفت‌وگو نشستیم.

* وضعیت حوزه تحت پوشش خود و فعالیت‌های صورت گرفته اخیر را مختصر تشریح کنید.

- حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) مسئول هدایت و برنامه‌ریزی برای همه فعالیت های پژوهشی در بخش‌های مختلف دانشجویی، استادان، مراکز رشد و فناوری، شرکت‌های دانش‌بنیان، انجمن‌های علمی، مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی است.

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با داشتن استادان و دانشجویان با ظرفیت‌های بالای علمی، امکانات و تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی، فضاهای مناسب برای فعالیت هسته‌ها و شرکت‌های مستقر در مراکز رشد همواره توانسته‌ است به موفقیت‌های قابل توجهی دست یابد. انتخاب مرکز رشد برتر، باشگاه پژوهشگران برتر، استاد نمونه در گروه کشاورزی و مقاله برتر در پنجمین جشنواره فرهیختگان در اردیبهشت‌ سال جاری نمونه‌ای از این موفقیت‌ها است.

انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) هر سال ده‌ها کتاب از استادان و نویسندگان برجسته به چاپ می‌رساند که نتیجه آن انتخاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) به عنوان ناشر برگزیده و کتاب برگزیده در بخش علوم پزشکی در جشنواره ابن‌سینا است. همچنین چاپ چندین مجله علمی پژوهشی از افتخارات دیگر این واحد دانشگاهی است.

دانشجویان فعال و پژوهشگر در قالب بیست و پنج انجمن علمی و باشگاه پژوهشگران جوان اقدام به برگزاری صدها کارگاه، همایش، بازدید علمی و فعالیت‌های دیگر می‌کنند. مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) پذیرای محققان و پژوهشگران داخل و خارج از دانشگاه برای کمک به پرورش و عملیاتی کردن ایده‌های خلاقانه است. استادان و محققان نیز در بیش از ده مرکز تحقیقاتی می‌توانند پروژهای تحقیقاتی بنیادی و کاربردی خود را عملیاتی کنند.

* فعالیت‌های مرکز رشد (شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور) واحدتان چگونه است و آیا محصولاتی به تجاری سازی رسیده‌اند یا پروژه‌ای در حال انجام هست؟

- مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) اولین مرکز رشد در میان واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور بوده که اکنون با اخذ موافقت اصولی از وزارت علوم تحقیقات و فناوری مشغول فعالیت است. مرکز رشد فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی واحد اصفهان(خوراسگان) به عنوان اولین مرکز رشد تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی در این حوزه با اخذ مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی راه‌اندازی شد.

مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با در اختیار قرار دادن امکانات متعدد از جمله امکان استفاده از کتابخانه و کتابخانه دیجیتال، رایزنی با شرکت‌ها و سازمان‌های مورد نظر واحدهای فناوری در راستای حمایت از ایده آن‌ها، امکان استفاده از تجربیات مشاوران تخصصی، برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های متنوع و تخصیص اعتبارات ویژه توانسته‌است تعداد زیادی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه را در قالب واحدهای فناوری و شرکت‌های فناوری پذیرش کند.

اکنون مرکز رشد این واحد دانشگاهی موفق به اخذ عضویت کامل در انجمن بین‌المللی پارک‌های علمی و مناطق نوآوری(IASP) شده‌ است که این عضویت امکان افزایش تعاملات و انتقال تجربیات بین‌المللی مراکز رشد با سایر پارک‌های بین‌المللی را بیش از پیش میسر می‌کند.

تاکنون بیش از 200 هسته و شرکت فناوری در مراکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) مستقر بوده که عمده زمینه فعالیت آنها در حوزه کشاورزی، برق و الکترونیک، مکاترونیک، کامپیوتر، معماری و گیاهان دارویی است.

محصولات تجاری‌شده مراکز رشد واحدهای فناور واحد اصفهان

از جمله محصولات تجاری‌شده مراکز رشد واحدهای فناوری این واحد دانشگاهی می‌توان تولید شیرینیجات فراسودمند، تولید مالچ سازگار با محیط زیست، تولید درایور و لامپ‌های LED، تولید بذر صیفی‌جات مهم ایران، تولید محصولات مرتبط با حوزه لیزر، تولید نرم‌افزار طراحی وب‌سایت، تولید محصولات سالم، طبیعی و ارگانیک، تولید مکمل گیاهی جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها و تقویت سیستم ایمنی طیور، انجام خدمات آزمایشگاهی توسط شرکت دانش‌بنیان معیار دانش پارس و تولید تجهیزات آزمایشگاهی از جمله دستگاه PCR را نام برد.

* سال جاری با توجه به افزایش بودجه پژوهشی اهم دستورکارها چیست و قرار است چه اتفاقات خوبی در حوزه شما بیفتد؟

- از جمله مهمترین دستورکارهای این حوزه در سال جاری می‌توان موارد زیر را نام برد:

با ظهور مفاهیم جدید در دنیای کسب و کار، نظیر نوآوری و کارآفرینی و نقش‌آفرینی گسترده فناوری در اقتصاد، شاهد ظهور نوعی رابطه و تعامل فزاینده بین پژوهش‌های کاربردی و نیازهای صنعت بوده‌ایم. در این راستا راه‌انداری آزمایشگاه‌های پیشرفته، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای انجام پژوهش‌های کاربردی مورد نیاز صنعت، هدفمندی پایان‌نامه‌های پژوهشی در راستای تولید پتنت و خروجی‌های کاربردی مورد توجه قرار گیرد.

برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و رویدادهای ایده‌پردازی: برگزاری دوره‌های توانمندسازی هدفمند و رویدادهای ایده‌پردازی مانند مسابقات طرح تجاری با رویکرد نیازهای جامعه و بازار کار که می‌تواند باعث افزایش خلاقیت و استعدادیابی و پرورش علایق دانشجویان شده و توان آنها را برای راه‌اندازی شرکت و یا اشتغال در شرکت‌های دیگر بالا می‌برد از دیگر برنامه‌های این حوزه است.

امکان ارایه فرصت های پژوهشی برای دانشجویان دوره کارشناسی: از دیگر برنامه‌های این حوزه اجرای دوره‌های فرصت پژوهشی برای دانشجویان کارشناسی(Undergraduate Research Opportunity Program) که با نام UROP معروف است. در حقیقت، این برنامه تجربه‌ای است ارزشمند برای همه؛ حتی دانشجوی سال اول، چرا که امکان تحقیق و پژوهش چه در قالب پروژه‌های تحقیقاتی و چه در شمایل ایده‌ها و علایق فردی را فراهم می‌کند. با شرکت در UROP، در وهله نخست دانشجویان نحوه‌ی صحیح و استاندارد شرکت در فعالیت‌های پژوهشی را به صورت تئوری و علمی می‌آموزند. هدفمند کردن فعالیت‌های انجمن‌های علمی، تشویق و ترغیب اعضای هیات‌علمی به فعالیتهای پژوهشی کاربردی، فعال‌تر کردن مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده‌ها و حمایت بیشتر از شرکت‌های مستقر در مراکز رشد از دیگر برنامه‌های این حوزه در سال جاری است.

* چه فعالیت‌های پژوهشی در واحد متبوع شما در حال انجام است و آیا در موردی بین دانشگاه‌ها خاص و «برند» هستید؟

- همانطور که قبلا اشاره شد قطار فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه آزاداسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) در همه حوزه‌های پژوهشی از قبیل مراکز رشد، شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز تحقیقاتی، انجمن‌های علمی، چاپ و انتشار کتاب و مجلات علمی، باشگاه پژوهشگران جوان با سرعت بالا و روند رو به افزایش در حال حرکت است و در نتیجه آن تاکنون ده‌ها طرح تحقیقاتی و دانش‌بنیان تجاری‌سازی شده است که از جمله مهمترین آنها می‌توان طرح‌های ملی تولید بذر صیفی‌جات و تولید مالچ سازگار با محیط زیست جهت مقابله با ریزگردها را نام برد که مورد توجه ریاست جمهوری اسلامی ایران، وزارت کشاورزی، سازمان محیط زیست و معاونت فنآوری ریاست جمهوری است.

عضویت در انجمن بین‌المللی پارک‌های علمی و مناطق نوآوری(IASP) به عنوان اولین واحد دانشگاهی و یکی از دو واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی از جمله فعالیت شاخص و برند این واحد دانشگاهی است.

* نظر شما درباره اقدام دکتر ولایتی در افزایش بودجه و تاثیر آن در رشد دانشگاه و جذب نخبگان و تاثیرات آن چیست؟

- در باره اقدام آقای دکتر ولایتی در افزایش بودجه پژوهشی باید عرض کنم که این اقدام کاملا آگاهانه و هدفمند صورت گرفته است که جای قدردانی بسیار دارد. نکته مهم در این راستا استفاده درست، علمی برای اهداف دانشگاه از این فرصت در واحدهای دانشگاهی است. اگر از این فرصت با برنامه‌ریزی مناسب و کارشناسی شده استفاده شود می‌تواند آینده دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) را تضمین کند در غیر اینصورت می‌تواند حتی ضررهای جبران‌ناپذیری به واحدهای دانشگاهی وارد کند.

اقدام دیگر دکتر ولایتی در راستای جذب نخبگان در دانشگاه آزاد اسلامی نیز بسیار مهم و تاثیرگذار است. به نظر من این کار باید ده سال قبل آغاز می‌شد متاسفانه شاکله اصلی اعضای هیات‌علمی جذب شده در واحدهای دانشگاهی بنا به نیاز سال‌های قبل بیشتر آموزشی است تا پژوهشی. شاید به صراحت بتوان گفت که فعالیت‌های پژوهشی فعلی واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی که قابل رقابت با دیگر دانشگاه‌های کشور است، فقط نتیجه فعالیت‌های کمتر از 20 درصد اعضای هیات‌علمی است. اگر در رشته‌های مورد نیاز واحدهای دانشگاهی بتوان نخبگان را جذب کرد یقیناً در سال‌های نه چندان دور شاهد رشد قابل توجه در خروجی‌های پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی خواهیم بود.

* فعالیت دانشجویان و اعضای هیات علمی در حوزه پژوهش واحد متبوع خود را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

- فعالیت‌های دانشجویان و اعضای هیات‌علمی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) بسیار خوب و قابل قبول است. همانطور که قبلا اشاره شد این فعالیت‌ها مربوط به تعداد کمی از این عزیزان است. بنابراین در برنامه‌های این حوزه برگزاری کارگاه‌های مورد نیاز برای استادان و دانشجویان و راه‌اندازی دفتر مشاوره پژوهشی است که می‌تواند کمک شایان توجهی به توانمندسازی استادان و دانشجویان در حوزه پژوهشی داشته باشد.