گزارشهای اولیه از نتایج سرشماری آماری سال 1395 تایید کننده تغییرات محسوس جمعیتی در کشور است. تغییراتی که یکی از بخشهای کلیدی صنعت کشور، ساخت و ساز و مسکن را تحت تاثیر عمیق قرار داده است. پدیدهای که در سالهای اخیر به صورت رکود در ساخت و ساز در کلانشهرهای کشور و درنتیجه کانالهای اصلی درآمدی مدیریت شهری را در آنها؛ که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم متاثر از ساخت و سازها است؛ قابل مشاهده است. اتفاقی که موضوع توجه به درآمدهای پایدار شهری را به صورت جدیتری در دستور کار نظام مدیریت شهری کلانشهرهای کشور قرار خواهد داد.
با توجه به این حقیقت که آثار درآمدی کاهش قابل توجه ساخت و سازها در کلانشهرها، به خصوص شهر تهران، اخیراً به صورت محسوس قابل شناسایی است، میتوان گفت یکی از موضوعات دارای اولویت که شوراهای اسلامی آتی کلانشهرهای کشور در همان ماههای ابتدایی در مقابل خود خواهند دید لزوم توجه به منابع جدید درآمدی است. منابعی که اغلب متخصصین بر لزوم پایداری آنها تاکید میکنند. در این میان یکی از مهمترین منابع پایدار جایگزین، البته در کنار دیگر منابع، گردشگری شهری است.
تهران واجد ظرفیتهای گردشگری تاریخی، مذهبی، طبیعی، تفریحی و مصنوع بسیاری است و همه ساله پذیرای گردشگرانی از سراسر کشور است. به طوری که بر اساس اطلاعات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، روند حاکم بر حجم کل بازار گردشگری تهران نشان گر افزایش حجم تقاضاست. تقاضایی که میتواند با استفاده از برنامهریزی صحیح ضمن ایجاد موتور محرکه اقتصادی برای شهر و شهروندان تهرانی، به منبع درآمدی پایداری برای اداره این شهر تبدیل شود. زمینهای که با ظرفیت ایجاد شغلهای بسیار برای شهروندان، طیف گستردهای از صنایع و ارائه خدمات وابسته را نیز ایجاد و باعث توسعه اقتصاد شهر تهران است.
اولین برنده چنین شرایطی شهروندان تهرانی خواهند بود. پس از آن نظام مدیریت شهری تهران میتواند سهم متناسبی از رونق اقتصادی ایجاد شده را برای ارائه خدمات شهری به شهروندان تهرانی اختصاص دهد.
پژوهشهای صورت گرفته بیانگر وجود طیف وسیعی از جاذبههای گردشگری در شهر تهران و حوزه نفوذ آن در استان تهران است که به دلیل وجود زیرساختهای حمل و نقل مناسب در مقایسه با دیگر نقاط کشور، به آسانی در دسترس قرار دارند. این جاذبهها را میتوان در 6 حوزه قابل تقسیم کرد؛
1. جاذبههای طبیعی (دریاچههای طبیعی و سدها، رودخانهها، چشمهها و مراکز آب معدنی، آبشار، فضاهای جنگلی طبیعی و مصنوعی، ارتفاعات، قلهها و پیستهای اسکی، درههای تفرجگاهی، غارهای طبیعی و تاریخی، مناطق حفاظت شده ،پارکهای ملی و کویرها)
2. جاذبههای تاریخی و باستانی (کاخها و عمارتها،خانههای قدیمی، قلعهها و برجها، میدانها و بازارهای قدیمی و بناها و اماکن تاریخی آموزشی)
3. بناهای مذهبی (مساجد و منارهها، کلیساها، امامزادهها و آرامگاهها)
4. مراکز فرهنگی و هنری (فرهنگسراها و تالارها، موزهها و تالارها، گالرها و نگارخانهها)
5. خرید (صنایع دستی و سوغاتیها، غذاها و رستورانگردی، مراکز خرید سنتی و مدرن)
6. گردشگری مصنوع؛ مکانخاطرهها و خاطرههای جمعی. جاذبه هایی که هر کدام طیفی از سلایق شهروندان به خود جذب میکند.
هریک از این جاذبهها به صورت بالقوه میتوانند اجزاء مهمی از صنعت گردشگری شهر تهران باشند. لیکن شهر تهران نیازمند «نقشه جامع گردشگری شهری» مبتنی بر یک «مدل اقتصادی» مناسب است. بستری که در نبود آن فرصتهای اشتغال و درآمدزایی فراوانی محقق نخواهند شد. اتفاقی که بازنده اصلی آن به ترتیب شهروندان تهرانی، شهر تهران و البته در نهایت نظام مدیریت شهری پایتخت خواهد بود.
*رئیس اسبق مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران
انتهای پیام/