محمد ملص: خط قرمز سینما دروغ گفتن به تماشاگر است

به گزارش گروه فرهنگی آنا از ستاد خبری سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، ملص در این کارگاه آموزشی که یکشنبه سوم اردیبهشت ماه برگزار شد٬ ابتدا به نقش رویا در زندگی یک فیلمساز اشاره کرد و گفت: باید بگویم این رویا و خواب‌هایم هستند که به من آموختند چگونه سینمای خود را بیافرینم. همه افراد خواب و رویا دارند، پیشنهاد می‌کنم دقت کنید که چگونه در خواب، لوکیشن و نورپردازی آن چیزی که در واقعیت تجربه کرده‌اید دچار تغییر می شود. خواب می‌تواند آنچنان تاثیری در شما داشته باشد که با ترس یا شادی زیاد بیدار شوید. ما از جنبه های روانشناسانه خواب سخن نمی گوییم، بلکه جنبه تصویری خواب است که برای ما اهمیت دارد.

این کارگردان سینمای سوریه افزود: یک فرد سینماگر باید به جنبه های تصویری رویاها دقت داشته باشد. خواب نمی تواند به شما سینما بیاموزد، ولی این اصل را می آموزد که سینما عبارت از انتقال واقعیت نیست، بلکه انتقال و فرآوری ذات حوادث است. ذکر این نکته لازم است که من صرفا تجربه شخصی خود را با شما در میان می گذارم. شما مختارید سینمایی کاملا منطبق بر واقعیت را برگزینید و این بستگی به خواست و رضایت شما دارد. اما اگر امکان خلق سینمایی را داشتید که به ذات حوادث می‌پردازد، به سمت آن حرکت کنید. جهان پر از تولیدات مختلف سینمایی است اما من در مورد یک نوع سینمای خاص یعنی سینمای مولف سخن می گویم.

او ادامه داد: تاثیرات خواب از جهت شادی و غم، در مصحف قلب شما ثبت خواهد شد. هرآنچه در زندگی سپری می کنید نیز در قلب شما ثبت می شود. مهم این است برای ساخت فیلم خاص خود بتوانید حافظه خاص و عام خود را با هم در بیامیزید. به اعتقاد من، خط قرمز سینما این است که به تماشاگر دروغ بگویید. سطح تماشاگر هرچه باشد، هیچ وقت گمان نکنید از او زیرک تر هستید. دروغ در سینما به راحتی کشف می شود، چون دوربین دورغ نمی گوید. اگر سعی کردید دروغ بگویید، تماشاگر از شما رویگردان می شود. هرچه با تماشاگر صادق تر باشید، بیشتر به سمت شما خواهد آمد.

ملص اضافه کرد: طرز رفتار با دوربینم مبتنی بر این اعتقاد است که دوربین زیرک تر و صادق تر از ماست و دروغ نمی گوید. آنچه را حس می کنم به دوربین می دهم و دوربین آن را برای تماشاگر بیان می کند. از خلال دوربین می توانید آن چه در حافظه شخصی دارید یا جایی خوانده اید یا برای شما گفته اند بیان کنید. با برانگیختن مصحف قلب و استخراج از آن می توانید به تماشاگر بگویید، حافظه شما صرفا چیزهایی نیست که دیده اید بلکه چیزهایی که به آن فکر کرده اید را هم در بر می گیرد. مثلا می‌توانید در مورد دوره ای صحبت کنید که در آن زندگی نکرده اید. اما در عوض اینکه صرفا به تصاویر و عکس ها و کتاب های آن دوران مراجعه کنید، به حافظه افراد هم رجوع کنید.

این کارگردان سینمای سوریه ادامه داد: نوعی دیگر از حافظه داریم به اسم حافظه روایت شده؛ مثلا حکایتی که در دوران کودکی از زبان مادر خود شنیده اید و به حادثه ای مربوط می شود که در گذشته رخ داده است. شما باید راهی پیدا کنید تا دید خود نسبت به ذات آن حادثه را به تماشاگر انتقال دهید. من برای این کار یک اصطلاح ابداع کرده ام تا نشان دهم حافظه از دید من به چه معناست: حافظه دلخواه.

وی در بخش دیگری از کارگاه خود گفت: تلاش من این است که شما را از قید و بندهای اطراف کلمه «حافظه» رها کنم. حافظه شما به حافظه بینایی و دیداری محدود نمی شود. از حافظه به معنای مقید و محدود آن رها شوید. از حافظه موجود در مصحف قلب خود استمداد بطلبید و حافظه تخیلی را برای خود شکل دهید. حافظه یا خاطرات را صرفا به معنای گذشته در نظر نگیرید بلکه چیزی ببینید که قدرت تعبیرو بیان دارد. برای انتقال آنچه در ذهن دارید، لزومی ندارد صرفا از عقل و منطق خود کمک بگیرید. تمام صحنه ها و حاطرات مصحف قلب خود را می توانید به کار ببرید. سینما قوانین علمی و عقلی و منطقی نیست که کنار هم چیده شده باشند. بلکه تعبیری است از حس درون و ذات حوادث رخ داده، حوادث فعلی و حتی آن چه در آینده رخ می دهد. آن چه حس و روح و ذات شما می گوید را در هم آمیخته و به مخاطب ارائه دهید.

آدرس سایت رسمی جشنواره جهانیhttps://Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره https://Film@Fajriff.com است.

سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، ۸-۱ اردیبهشت ۱۳۹۶(۲۱ تا ۲۸ آوریل ۲۰۱۷) به دبیری رضا میرکریمی در تهران برگزار می شود.